احتمالا شما به عنوان مدیر، هر روز در نقش‌های زیادی فرو می‌روید. مثلا ممکن است در کنار رهبری تیم مجبور باشید اختلافی را حل و فصل کنید، در مورد قراردادهای جدید مذاکره کنید، در جلسه‌ی هیئت مدیره به عنوان نمایندهی واحد خود شرکت کنید و یا درخواست یک سیستم کامپیوتری جدید را تأیید کنید.
به بیان ساده‌تر، شما با تغییر وظایف، موقعیت‌ها و انتظارات، دائما در حال تغییر نقش خود خواهید بود. متخصص و استاد مدیریت، هنری مینتزبرگ، این مسئله را شناسایی کرده و می‌گوید: برای دسته‌بندی کارکردهای مختلف یک مدیر، ۱۰ نقش یا رفتار اصلی وجود دارد.
در این مقاله به بررسی این نقش‌ها پرداخته و می‌بینیم که شما چطور می‌توانید با استفاده از درکی که از این نقش‌ها بدست آورده‌اید، مهارت‌های مدیریتی خود را بهبود بخشید.
معرفی نقش‌ها
مینتزبرگ در کتابی به نام «Mintzberg on Management» که در سال ۱۹۹۰ منتشر شده است، این ده نقش مدیریتی را به شرح زیر بیان کرده است:
- مقام تشریفاتی (انجام وظایف اجتماعی و تشریفاتی در جایگاه نمایندهی سازمان)
- رهبر
- رابط
- گیرنده اطلاعات
- نشردهنده اطلاعات (ارائه اطلاعات به کارکنان)
- سخنگو (انتقال اطلاعات به خارج از سازمان)
- كارآفرین
- آشوب‌زدا
- تخصیص دهنده‌ی منابع
- مذاكره كننده
این ده نقش در سه گروه نقش‌های میان‌فردی، اطلاعاتی و تصمیم گیری دسته‌بندی می‌شوند. اکنون قصد داریم کمی دقیق‌تر به هر یک از این ده نقش مدیریتی نگاه کنیم.
نقش‌های میان‌فردی
نقش‌های مدیریتی این دسته به ارائه اطلاعات و ایده مربوط هستند:
۱. مقام تشریفاتی: شما به عنوان یک مدیر، دارای مسئولیت‌های اجتماعی، تشریفاتی و قانونی هستید. از شما انتظار می‌رود که منبع الهام باشید. در این مقام افراد شما را به چشم فردی دارای قدرت و یک مقام تشریفاتی می‌بینند.
۲. رهبر: شما در این نقش، رهبری تیم، واحد و یا شاید تمام سازمان را به دست می‌گیرید و عملکرد و مسئولیت‌های همه‌ی افراد گروه را مدیریت می‌کنید.
۳. رابط: مدیران باید با افرادِ درون و بیرون سازمان در تماس باشند. شما باید بتوانید به نمایندگی از طرف سازمان خود به شکلی موثر شبکه‌ی ارتباطی ایجاد کنید.
نقش‌های اطلاعاتی
نقش‌های مدیریتی این دسته به پردازش اطلاعات مربوط می‌شوند:
۴. گیرنده اطلاعات: در این نقش، شما بطور منظم به دنبال یافتن اطلاعاتی درباره‌ی سازمان و صنعت و تغییراتی در محیط کسب و کار خود هستید. به علاوه، از نظر بهره وری و سلامت عملکرد ،مدام بر اعضای تیم خود نظارت می‌کنید.
۵. نشردهنده اطلاعات: در این نقش،اطلاعات بالقوه و مفید را بین همکاران و اعضای تیم خود نشر می‌دهید.
۶. سخنگو: مدیران نماینده و سخنگوی سازمان خود هستند. پس شما در این نقش، اطلاعاتی درباره‌ی سازمان و اهداف آن را به دنیای بیرون از سازمان انتقال می‌دهید.
نقش‌های تصمیم‌گیری
در این دسته، نقش‌هایی قرار دارند که به استفاده از اطلاعات مربوط می‌شوند:
۷. كارآفرین: شما به عنوان یک مدیر، مسئول ایجاد و کنترلِ تغییر در سازمان هستید و این به معنای حل مسائل، تولید ایده‌های جدید و پیاده‌سازی آنهاست.
۸. آشوب‌زدا: وقتی تیم یا سازمان با مانعی غیرمنتظره برخورد می‌کند، مدیر باید کنترل اوضاع را در دست بگیرد. به علاوه، شما باید به حل و فصل اختلافاتِ ناشی از برخورد با این موانع نیز رسیدگی کنید.
۹. تخصیص دهنده‌ی منابع: از جمله مواردی که به تصمیم شما بستگی دارد، بهترین محل برای استفاده از منابع سازمان است. این امر شامل تخصیص بودجه و همچنین نیروی انسانی و سایر منابع سازمان می‌شود.
۱۰. مذاكره كننده: شاید لازم باشد تا در مذاکرات مهم درون تیم، واحد یا سازمان حضور پیدا کرده یا آنها را هدایت کنید.
پیاده سازی مدل
می‌توانید از مدل ۱۰ نقش مدیریتی مینتزبرگ به عنوان مرجعی برای بهبود دانش و مهارت‌های خود استفاده کنید. اول از همه بررسی کنید که در حال حاضر چه مقدار از زمان خود را صرف هر یک از این نقش‌های مدیریتی می‌کنید. آیا بیشتر روز شما صرف رهبری می‌شود؟ یا مدیریت اختلافات؟ یا انتشار اطلاعات؟ این‌کار به شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید که اول روی کدام حوزه‌ها کار کنید.
سپس، تمام این ۱۰ نقش را روی کاغذی بنویسید و به خودتان برای هر نقش امتیازی از ۱ تا ۵ بدهید (۱ به معنای «بسیار ماهر» و ۵ به معنای «بدون هیچ‌گونه مهارت» است). به این ترتیب نقاط ضعف خود را پیدا کرده‌اید. حالا وقت آن رسیده است که با استفاده از منابع زیر شروع به بهبود توانایی‌هایتان در هر نقش کنید.
مقام تشریفاتی
مقامات تشریفاتی نمایندهی تیم‌های خود هستند. اگر نیاز به بهبود یا ایجاد اعتماد به نفس در این حوزه دارید از ظاهر، رفتار و شهرت خود شروع کنید. فروتنی و همدلی را در خود پرورش دهید و یاد بگیرید چطور در محیط کار الگوی خوبی باشید.
رهبر
این نقشی است که احتمالا بیشتر وقت شما صرف انجام آن می‌شود. برای بهبود در این حوزه، می‌توانید به بخش رهبری مراجعه کنید.
یادبگیرید که چطور یک رهبر قابل اعتماد باشید تا تیم‌تان به شما احترام بگذارد. به علاوه، بر بهبود هوش هیجانیخود تمرکز کنید چرا که برای رهبری موثر، مهارت مهمی است.
رابط
برای بهبود مهارت‌های خود به عنوان یک رابط روی تکنیک‌های مهارت های ارتباطی خود کار کنید.
گیرنده اطلاعات
برای بهبود در این حوزه، سعی کنید در جمع‌آوری اطلاعات موثر و غلبه بر اطلاعات سربار مهارت کسب کنید. همچنین، از استراتژی های مطالعه موثر برای پردازش سریع و کامل مطالب استفاده کنید. ضمنا، بیاموزید چطور باید خود را نسبت به اخبار صنعت به‌روز نگه دارید.
ناشر اطلاعات
برای اینکه نشردهنده‌ی خوبی باشید باید بدانید چطور اطلاعات و دیدگاه‌های بیرونی را به شکلی موثر به اشتراک بگذارید. این یعنی مهارت‌های ارتباطی از اهمیت زیادی برخوردارند.
بیاموزید چطور با استفاده از جلسات توجیهی تیمی اطلاعات سازمانی را به اشتراک بگذارید. سپس بر بهبود مهارت‌های نوشتاری خود تمرکز کنید.
سخنگو
برای بالا بردن کارآمدی خود در این نقش باید بیاموزید که چطور سازمان خود را در یک کنفرانس نمایندگی کنید. به علاوه، می‌توانید مقاله‌ی ما را درباره‌ی ارائه‌ی یک پرزنتیشن عالی مطالعه کنید.
كارآفرین
برای بهبود در این حوزه، روی مهارت‌های مدیریت تغییر کار کرده و یاد بگیرید که در سازمان خود هنگام پیاده‌سازی تغییر و ایجاد تحول چه کارهایی باید انجام دهید. به علاوه، ممکن است بد نباشد که روی مهارت‌های حل مسئله و خلاقیت خود کار کنید تا بتوانید ایده‌های جدید خلق کرده و آنها را با موفقیت پیاده‌سازی کنید.
آشوب‌زدا
برای این نقش باید در حل و فصل اختلافات استاد شوید و انواع اختلافاتی که در گروه به وجود می‌آید؛ برخورد کنید. همچنین، خواندن مقاله مدیریت ارتباط با کارمندان می‌تواند مفید باشد.
تخصیص دهنده‌ی منابع
برای بهبود مهارت‌های خود به عنوان تخصیص‌دهنده‌ی منابع، مدیریت بودجه، کاهش هزینه و اولویت بندی را بیاموزید تا بتوانید از منابع خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنید.
مذاكره كننده
شما می‌توانید مهارت های مذاکره خود را از طریق آموختن مذاکره برد برد و مذاکره توزیعی بهبود بدهید. همچنین، به مقاله‌ی نقش بازی کردن ما سری بزنید. این تکنیک می‌تواند در آماده شدن برای مذاکرات سخت به شما کمک کند.
سلام وعرض و ادب
بنده دردانشکده اقتصادی تجارتی (BBE) درجریان تحصیل هستم.
بسیار یک معلومات مفید وراهنماست وعلاقه مندی به این مقاله دارم.
سلام با سپاس من رشته منابع انسانی هستم علاقه به مقاله نویسی دارم کمک کنید
سلام. اگر علاقه‌مند به همکاری با تیم چطور هستید، لطفا رزومه و توانمندی‌های خود را از طریق این صفحه برای ما ارسال کنید تا کارشناسان ما آن را بررسی کنند.
سلام کارشناس ارشد منابع انسانی هستم دوست دارم مقاله بنویسم ولی نمی دانم چگونه کمکم می کنید تو گروه کار کنم