مشخصات کتاب
- عنوان اصلی کتاب: Reunion
- عنوان کتاب به فارسی: دوست بازیافته
- نویسنده: فرد اولمن (Fred Uhlman)
- سال انتشار: ۱۹۷۱
خاطرم هست که در یکی از روزهای دی‌ماه سال ۹۲ با یکی از دوستان دوره دبیرستانم دیدار تازه کرده بودیم و حوالی میدان فاطمی قدم می‌زدیم که مسیرمان به یک کتابفروشی افتاد. «دوست بازیافته» را همانجا یافتم … کتابی با قطع جیبی، نوشته‌ی فرد اولمن.
هرچند درباره‌ی جنگ جهانی دوم و قدرت گرفتن نظام هیتلری بسیار خوانده و شنیده‌ایم اما با گذشت این همه سال هنوز هم آثاری خلق می‌شوند که از زوایای جدید و غریب‌تری به این فاجعه می‌پردازند. «کتاب دوست بازیافته»، به‌قول آرتور کوستلر، شاهکار کوچکی است که با حجمی اندک، یکی از دردناک‌ترین فاجعه‌های تاریخ بشر را با لحنی آرام و سرشار از دلتنگی بیان می‌کند.
داستان این کتاب روایتی است از آغاز دوستی دو پسر نوجوان آلمانی که پیش از جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۳۲ در دبیرستانی در شهر اشتوتگارت با یکدیگر همکلاس می‌شوند. یکی از آنها یهودی است و هانس نام دارد؛ دیگری کنراد، یک اشراف‌زاده‌ی نازی است. علایق مشترک این دو نفر و عشق به سرزمین مادری‌شان آلمان، دوستی و الفتِ میان‌شان را روزبه‌روز عمیق‌تر و جدی‌تر می‌کند. در پی قدرت‌گرفتن حزب نازی و تغییرات سیاسی، سرنوشت این دو رفیق شفیق نیز دگرگون می‌شود و دست روزگار آنها را از یکدیگر جدا می‌کند. پس از این جدایی و مهاجرت اجباریِ هانس و تلاش او برای فراموشی همه‌ی خاطراتش از آلمان؛ پایان‌بندی داستان شما را غافلگیر خواهد کرد.
زبان کتاب دوست بازیافته بسیار روان و آهنگین است و راوی داستان، شما را سوار بر ابر خیال خود به دنیای خاطراتش مهمان می‌کند.
درباره‌ی دورانی که جسدهای آدمیان را ذوب می‌کردند تا از آنها برای پاکیزگی نژاد برتر صابون بسازند، صدها کتاب نوشته شده است. اما یقین دارم که این کتاب کوچک برای همیشه جایی را در کتابخانه‌ها از آن خود خواهد کرد.
– آرتور کوستلر
جملاتی از متن کتاب
«پدرم از صهیونیسم نفرت داشت. حتى فکر وجود چنین مشربى به نظرش احمقانه مى‌رسید. بازخواهى سرزمین فلسطین پس از دو هزار سال به نظرش همان قدر بى‌معنى مى‌رسید که مثلا ایتالیایى‌ها خواستار پس گرفتن آلمان باشند چرا که زمانى نیروهاى روم باستان آن را اشغال کرده بودند. مى‌گفت که تنها پیامد چنین ادعایى خونریزى دائمى است زیرا یهودیان باید با همه‌ی جهان عرب در افتند. و از این گذشته، بیت‌المقدس چه ارتباطى به او داشت که اهل اشتوتگارت بود؟»
«قضیه هیتلر چیزى بیشتر از یک بیمارى گذرا نیست. چیزى مثل سرخک است که با بهبود وضع اقتصادى کشور از بین خواهد رفت. واقعا فکر مى‌کنید که هم‌میهنان کسانى چون گوته و شیلر، کانت و بتهوون تسلیم این مزخرفات خواهند شد؟»
«تنها چیزى که مى دانستم این بود که آلمان همواره میهن و خانه‌ى من بوده و خواهد بود و یهودى بودنم در نهایت به همان اندازه بى‌اهمیت است که کسى به جاى موى بور، موى خرمایى داشته باشد.»
درباره‌ی نویسنده
اگر از بیوگرافی نویسنده‌ی کتاب بپرسید باید بگویم فرد اولمن نویسنده و نقاش آلمانی، در سال ۱۹۰۱ در شهر اشتوتگارت و در خانواده‌ای یهودی به دنیا آمد. تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته‌ی حقوق به پایان رساند و پس از روی کار آمدن هیتلر در سال ۱۹۳۳ به پاریس نقل مکان کرد. او در پاریس با کشیدن نقاشی و فروش آنها گذران زندگی می‌کرد.
کتاب دوست بازیافته که نخستین بار در سال ۱۹۷۱ منتشر شده بود بعد از چند سال سکوت در سال ۱۹۷۷ و با مقدمه‌ای که آرتور کوستلر بر آن نوشت با استقبال مخاطبان روبه‌رو شد. در ایران نیز نشر ماهی این رمان را با ترجمه‌ی مهدی سحابی منتشر کرده است. امیدوارم این کتاب را تهیه کنید و از خواندن آن لذت ببرید.
خوشحال می‌شویم نظرات خود را درباره‌ی این کتاب با ما در میان بگذارید.