اگر ادبیات و داستان ایرانی را می‌پسندید و به آن علاقه دارید، حتما اسم اسماعیل فصیح به گوش‌تان خورده است. «ثریا در اغما»، یکی از کتاب‌های معروف و محبوب این نویسنده‌ی خوب کشورمان است که بسیار پرفروش بوده است. در این مقاله بیشتر با این رمان جذاب آشنا خواهید شد.
شناسنامه‌ی کتاب
- عنوان کتاب: ثریا در اغما
- نویسنده: اسماعیل فصیح
- سال انتشار: ۱۳۶۲
درباره‌ی کتاب ثریا در اغما
«اواخر پاييز ۱۳۵۹، يک سه‌شنبه سرد، حدود دو بعدازظهر. در دهانه‌ی ترمينال، در ضلع شمال‌غربی ميدان آزادی تهران، دست‌فروش‌ها، گاری‌های دستی و مسافرين اتوبوس، وسط گردوخاک و دود گازوئيل و سروصدا و بوق‌بوق، درهم می‌لولند.
- جيگر… به‌به! سيخی دو تومن!
- ساندويچ آقا! ساندويچ تخم‌مرغ!
- آقا اجازه… بكش كنار.
محوطه‌ی داخل ترمينال كه تازه افتتاح شده يک چيز بی‌سروته، و لنگ و باز، عملا بيابان است. فقط گوشه‌هايی از آن را چادرهای برزنتی زده‌اند. ظاهرا اتوبوس‌های عازم شمال و شمال‌غرب و حتی تركيه و اروپا از اينجا حركت می‌كنند.»
کتاب ثریا در اغما با این فضاسازی شروع می‌شود. ترمینال. نقطه‌ی عزیمت. شروعی هنرمندانه برای داستانی که محوریت آن مهاجرت است. جلال آریان، از شخصیت‌های ثابت کتاب‌های فصیح، برای رسیدگی به وضعیت برادرزاده‌اش، ثریا که طی حادثه‌ای به کما رفته است، راهی فرانسه می‌شود. به کما رفتن ثریا برای جلال، به بهانه‌ای برای سفر به فرانسه و دیدار با دوستانش که بعد از انقلاب به فرانسه مهاجرت کرده‌اند، تبدیل می‌شود. درواقع، محوریت موضوع داستان ثریا در اغما، وضعیت مهاجران ایرانی، مخصوصا هنرمندان و روشن‌فکرانی است که بعد از انقلاب ۵۷، به فرانسه مهاجرت کرده‌اند.
دغدغه‌ی اصلی فصیح در کتاب ثریا در اغما، همین ترک وطن و دوری از میهن است: «زندگی ساده است. تو را از شکم مادر می‌آورند اینجا. به تو امید و عظمت دنیا را نشان می‌دهند. بعد توی دهانت می‌زنند، همه‌چیز را از دستت می‌گیرند و می‌گذارند مغزت در کما متوقف شود، صفر. انصاف نیست. به‌خصوص اگر مادرت منتظر باشد.»
از طرفی، در ایران هم جنگ شروع شده است. سال‌های آغازین جنگ ایران و عراق و وضعیت جنگی کشور، سختی سفر به خارج از ایران و به‌تبع آن، برگشت به ایران را صدچندان کرده. تمام کتاب ثریا در اغما، شرح ماجراهایی است که در فرانسه بر جلال آریان می‌گذرد؛ ماجراهایی که با دوستان مهاجر جلال، گره می‌خورد و شما را با سیر زندگی آنها همراه می‌کند.
در حاشیه
اسماعیل فصیح، یکی از پرمخاطب‌ترین نویسندگان ایرانی به‌شمار می‌رود. آثار او، ازجمله «ثریا در اغما» و «شراب خام»، پرتیراژترین کتاب‌های زمان انتشار خود بوده‌اند. ثریا در اغما، در اولین سال انتشار خود، به چاپ چهارم رسید و تابه‌حال بارها تجدید چاپ شده است.
اسماعیل فصیح در سال‌های جوانی و تحصیل در انگلستان، با ارنست همینگوی، ملاقات داشته است؛ ملاقاتی که از آن به‌عنوان اتفاق شگفت‌انگیز زندگی‌اش یاد می‌کند.
محیط زندگی فصیح، بر آثار او بازتاب بسیاری داشته است. محله‌ی کودکی‌های فصیح، انقلاب، جنگ و مرگ همسرش، آنابل کمبل، بر تمام آثار او تأثیرگذار بوده‌اند. خودش هم این موضوع را تأیید می‌کند و از دلبستگی به محیط زندگی‌اش و تأثیرگذاری بسیار زیاد اتفاقات دهه‌ی ۵۰ و ۶۰ ایران بر انگیزه نوشتنش صحبت می‌کند.
بسیاری اعتقاد دارند که فصیح، بیشتر از آنکه موردتوجه منتقدان باشد، موردتوجه مخاطبان خود است. اما نمی‌توان تأثیر فصیح بر جریان ادبیات داستانی ایران در دهه‌های اخیر را انکار کرد.
برای تهیه‌ی کتاب صوتی ثریا در اغما می‌توانید به وب‌سایت نوار مراجعه کنید.
آیا این کتاب برای شما مناسب است؟
فصیح در کتاب ثریا در اغما، از زبان نماد برای رساندن منظور خود استفاده کرده است. به‌نظر بسیاری از منتقدان، وضعیت ثریا، نمادی برای شرح‌حال کسانی است که قصد بازگشت به وطن را دارند: «جویای خبری از ثریا می‌شوم. پرستار سرش را تکان می‌دهد و فقط می‌گوید “خبری قطعی” نیست. اما هیچ دردی ندارد. از او تشکر می‌کنم. درد! و امشب همه فقط از درد حرف می‌زنند. به هیچ‌جا هم ارجاع داده نمی‌شود. از سلامتی هم حرفی زده نمی‌شود. فقط درد. همه جا درد. ایران که هزاران سال است کرم معده هشت جایش را گاز گرفته. من خودم به شانکر مصیبت مبتلام. مخ پاریس هم سفلیس گرفته، ولی امشب همچون ستاره تابناک پگاه بر سینه آسمان تمدن می‌درخشد.»
وقتی کتاب را می‌خوانید، توانایی فصیح برای بیان احساسات شخصیت‌های داستان، توجه شما را جلب خواهد کرد. او در شخصیت‌پردازی‌ها و بیان احساسات، قلم توانایی دارد و خوب توانسته است از پس فضاسازی داستان بربیاید. او در توصیفات خود آن‌قدر به جزئیات می‌پردازد که شما با خواندن آن، هر صحنه را دقیق در ذهن خود تصور می‌کنید. می‌توان ثریا در اغما را به‌عنوان یکی از پرمخاطب‌ترین رمان‌های ایرانی، اثری مهم در ادبیات داستانی ایران به‌حساب آورد که با خواندن آن، به دنیای مهاجرین و سال‌های جنگ بروید. شنیدن نسخه‌ی صوتی این کتاب که روایتی جذاب از شخصیت‌های این کتاب است، می‌تواند تا ساعت‌ها اوقات شما را پر کند.
برای دریافت کتاب صوتی ثریا در اغما به سایت نوار مراجعه کنید و به جمع هزاران خواننده این کتاب محبوب بپیوندید.
