فیستول مقعدی تونلی است که از داخل مقعد به سمت جایی در پوست اطراف آن بیرون می‌زند. معمولا اگر فیستول مقعدی درست درمان نشود، می‌تواند سبب ایجاد عفونت شود. پزشک می‌تواند با عمل جراحی فیستول شما را درمان کند. در این مقاله شما را با علت، علائم، تشخیص و درمان فیستول مقعدی آشنا خواهیم کرد.
علت فیستول مقعدی
در داخل مقعد چندین غده وجود دارد که مایع تولید می‌کند. گاهی‌اوقات این غده‌ها مسدود می‌شوند. زمانی که این اتفاق رخ می‌دهد، باکتری‌های موجود در محل می‌توانند یک کیسه‌ٔ متورم حاوی بافت عفونی و مایع را در آنجا ایجاد کنند. پزشکان به این حالت «آبسه» می‌گویند.
درصورتی که آبسه را درمان نکنید، رشد می‌کند. در نهایت راهی به سمت بیرون پیدا می‌کند و با نفوذ به پوست اطراف مقعد سوراخ آن را می‌بندد. درنتیجه مسیر مقعد بسته می‌شود. فیستول تونلی است که غده را به سطح باز متصل می‌کند.
در بیشتر مواقع آبسه عامل ایجاد فیستول است. در موارد نادر ممکن است فیستول به دلیل بیماری سل، بیماری‌های مقاربتی (منتقل‌شونده از راه جنسی) یا بیماری درحال پیشرفت که روده را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ایجاد شود.
علائم فیستول مقعدی
موارد متداول:
- درد؛
- قرمزی؛
- تورم اطراف مقعد.
همچنین احتمالا متوجه موارد زیر می‌شوید:
- خونریزی؛
- حرکات روده یا دفع ادرار دردناک؛
- تب؛
- تراوش مایع کثیف و بدبو از مقعد.
اگر هر کدام از موارد بالا را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص فیستول مقعدی
اگر پزشک به فیستول مقعدی مشکوک شود، دربارهٔ تاریخچهٔ پزشکی شما سؤال می‌پرسد و معاینهٔ بدنی را انجام می‌دهد.
بعضی از فیستول‌ها به راحتی قابل تشخیص هستند، درحالی‌که بعضی دیگر این‌طور نیستند. بعضی از آنها خودشان از بین می‌روند و دوباره عود می‌کنند. پزشک دنبال علائمی از ترشحات چرکی یا خونریزی می‌گردد. همچنین ممکن است مقعد شما را با انگشت معاینه کند.
احتمالا پزشک برای بررسی‌های دقیق‌تر، شما را به متخصص مربوط به مسائل کلون و رکتوم ارجاع می‌دهد یا تصویربرداری ایکس‌رِی (X ray) یا سی‌تی اسکن (CT scan) را برای‌تان تجویز می‌کند. همچنین ممکن است شما به کولونوسکوپی نیاز داشته باشید. برای این آزمایش پزشک، لوله‌ای را به همراه دوربین از راه مقعد وارد بدن‌تان می‌کند تا داخل روده شما را ببینید. زمانی که این کار انجام می‌شود باید به حالت خوابیده باشید.
درمان فیستول مقعدی
در این مورد دارویی برای درمان فیستول مقعدی وجود ندارد؛ به همین دلیل از جراحی استفاده می‌شود. این کار معمولا در مطب یا درمانگاه پزشک انجام می‌شود و نیازی نیست که به بیمارستان مراجعه کنید.
- برای یک فیستول مقعدی ساده که به مقعدتان خیلی نزدیک نیست، پزشک پوست و ماهیچه‌های اطراف تونل را برمی‌دارد. این کار سبب التیام از داخل به بیرون بیماری می‌شود.
- شاید پزشک از پلاگ (plug) برای بستن فیستول استفاده کند.
- برای فیستول‌های وخیم، پزشک لوله‌ای به نام «سِتون» (seton) را در داخل منفذ قرار می‌دهد. این کار کمک می‌کند تا مایعات عفونی قبل از جراحی خارج شوند. این کار ممکن است به‌مدت ۶ هفته یا بیشتر زمان ببرد.
بسته به اینکه فیستول در کجا قرار گرفته باشد، ممکن است پزشک ماهیچه‌های مربوط به دریچهٔ (اسفنگتر) باز و بسته‌کنندهٔ مقعد را بردارد. پزشک سعی می‌کند تا به دریچه‌ها آسیبی نرسد، بااین‌حال ممکن است برای مدتی بعد از جراحی کنترل روده‌ها سخت‌تر شود.
