سام والتون مؤسس شرکت والمارت، بزرگترین شرکت خرده‌فروشی جهان بود که با روحیه پیروزی‌طلب و استراتژی‌هایش، کسب‌وکارهای خرده‌فروشی آمریکا را دچار انقلابی عظیم کرد. در ادامه درباره روند شکل‌گیری والمارت توسط سام والتون و استراتژی‌هایی که برای موفقیت به کار گرفت صحبت خواهیم کرد. علاوه بر این ۱۰ توصیه مهم از سام والتون را خواهید خواند که به شما در موفقیت کسب و کارتان بسیار کمک خواهد کرد.
رئیس کسی جز مشتری نیست. مشتری کسی است که می‌تواند بالاترین مدیران شرکت را برکنار کند؛ برای این کار تنها کافی است، تصمیم بگیرد تا پول خود را در جای دیگری خرج کند.
بنیان‌گذار والمارت (1962)؛ سام والتون
سام والتون به‌تنهایی والمارت را به بزرگترین شرکت خرده‌فروشی جهان تبدیل کرد، روند خرید و فروش در آمریکا را دچار تحول کرد و به ثروتمندترین مرد زمان خود تبدیل شد. از طرف دیگر والتون رفتاری متواضعانه و به‌دور از تکبر داشت. این رویکرد و رفتار او، باعث شد تا غول‌های خرده‌فروشی از قبیل کامارت، سیرز و ولورث، زمانی متوجه ظهور رقیب نوپا اما توانای خود شوند که او قدرت را به دست گرفته بود و آن‌ها فرصت ازمیدان‌به‌درکردن او را از دست داده بودند.
والتون خرده‌فروشی را که به شغل دائمی او تبدیل شد، در سال 1940 آغاز کرد. در آن زمان والتون به عنوان فروشنده‌ی کارآموز در فروشگاه جی سی پنی در شهر دموین از ایالت آیووا مشغول به کار شده بود. او هرگز مثل سایر کارمندان این فروشگاه نبود و از اینکه مشتری را به‌خاطر کاغذبازی منتظر بگذارد، نفرت داشت. همین باعث شده بود دفاتر فروش او نامنظم باشند و بارها به دلیل بی‌نظمی، از سوی مدیر بالادستی خود تهدید به اخراج شده بود. با وجود این، مهارت زیاد او در فروش باعث شد تا حقوق او 25 دلار در ماه نسبت به حقوق پایه‌ی او در بدو استخدام، افزایش یابد.
والتون در سال 1942 به ارتش ایالات متحده‌ی آمریکا پیوست و در طول جنگ جهانی دوم به عنوان افسر ارتباطات، درسپاه اطلاعات ارتش فعالیت داشت. در سال 1945، زمانی‌که ارتش را ترک کرد، ازدواج کرده بود و یک فرزند داشت که باید از آن‌ها حمایت می‌کرد. پس تصمیم گرفت که روی پای خودش بایستد. در 27 سالگی، با سرمایه‌ای که 5 هزار دلار آن برای خودش بود و 20 هزار دلار آن را از پدرزنش قرض گرفته بود، یکی از فروشگاه‌های بن فرانکلین درشهر نیوپورت واقع درایالت ارکانزاس را خریداری کرد.
با سخت‌کوشی و درپیش‌گرفتن رویکرد ارزان‌فروشی نسبت به رقبا، والتون خیلی سریع کسب‌وکار خود را تا سه‌برابر گسترش داد. تا سال 1950 او صاحب فروشگاه بن فرانکلین در یک منطقه‌ی مشترک بین 6 ایالت بود.
زمانی‌که صاحب زمین‌های فروشگاه تصمیم گرفت زمین‌ها را بفروشد و کسب‌وکار والتون را به پسرش واگذار کند، والتون با فروش زمین‌ها مخالفت کرد. صاحب زمین قرارداد اجاره را تمدید نکرد. حتی این مسئله هم نتوانست مانع پیشرفت و موفقیت کسب‌وکار والتون شود.
شاید بسیاری از افراد در مواجهه با چنین تجربه‌ای شکست را می‌پذیرفتند و عقب‌نشینی می‌کردند، اما سام والتون با بقیه فرق داشت.
او در مناطق روستایی اطراف آرکانزاس به دنبال محل جدیدی برای فروشگاه خود بود و این مکان را در یک مجتمع کوچک در بنتونویل پیدا کرد. او یک مغازه در میدان شهر انتخاب کرد و با تجربه‌ای که به‌دست آورده بود، آن مغازه را با قرارداد 99 ساله اجاره کرد.
والتون در تابستان 1950 «والتونز فایو اند دیم» را افتتاح کرد. البته دو فروشگاه مشابه دیگر نیز در شهر وجود داشتند، اما هیچ‌کدام از آن‌ها، مانند فروشگاه والتون تخفیف‌های دائمی به مشتریان ارائه نمی‌کردند. همین موضوع باعث موفقیت فروشگاه جدید او شد و والتون را تشویق کرد تا کسب‌وکار خود را گسترش دهد. والتون درباره‌ی عطش خود برای گسترش کسب‌وکار چنین می‌گفت: «شاید به گسترش فروشگاه‌ها اعتیاد پیدا کرده بودم و شاید هم دوست نداشتم همه‌ی تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگه دارم.»
در طول سال‌های 1950، با پولی که والتون قرض گرفته بود و سود حاصل از فروش، فروشگاه‌های والتون یکی پس از دیگری افتتاح می‌شدند. تا سال 1960، او صاحب 15 فروشگاه شده بود، اما سود فعلی او را راضی نمی‌کرد و معتقد بود که تلاش شبانه‌روزی او لایق سود بیشتری است. بنابراین تلاش کرد با کاهش چشمگیر قیمت‌ها و افزایش فروش‌های ویژه، رقبای تجاری خود را پشت سر بگذارد. البته این استراتژی چندان جدید نبود، اما ارزان‌فروشی‌های آن دوره خیلی کوچک بودند، بیشتر در شهرهای بزرگ قرار داشتند و تنها برخی از محصولات‌شان تخفیف داشت.
ایدهی والتون، افتتاح فروشگاه‌های بزرگ در شهرهای کوچک بود که تمام اجناس را با تخفیف به مشتریان بفروشند.
در ابتدا او قصد داشت تا ایدهی خود را در فروشگاه‌های بن فرانکلین اجرا کند، اما مدیران این شرکت با ایدهی او یعنی نصف‌کردن قیمت‌های عمده محصولات مخالفت کردند. والتون ریسک بزرگی کرد. او با گروگذاشتن خانه‌ی خود در سال 1962 اولین فروشگاه والمارت (مخفف والتون مارت) را در روجرز-آرکانزاس که فاصله‌ی کمی با بنتونویل داشت، تأسیس کرد.
البته والتون تنها کسی نبود که ایدهی تخفیف‌های بزرگ را در سر داشته باشد. در همان سال اس.اس کرزج، «کامارت» و وولورس «وولکو» را افتتاح کردند که به‌راحتی می‌توانستند والمارتز را شکست دهند، اما والتون برای جلب‌توجه این دو غول خرده‌فروشی راه درازی در پیش داشت.
مشتریان در شهرهای کوچک آمریکا، به‌علت تخفیف‌های خوب والمارت برای خرید به آن هجوم می‌آوردند و همین موضوع، موجب افزایش قطعی فروش و سود گردید. این موفقیت زودهنگام، سرمایه‌ی تأسیس فروشگاه‌های بیشتر را فراهم کرد؛ به‌طوری‌که تا سال 1969، 18 فروشگاه والمارتز در آرکانزاس و میسوری تأسیس شده بود. تا آن سال والتون با کمک سود فروشگاه و مبالغی که قرض می‌کرد، کسب‌وکار خود را توسعه می‌داد اما در سال 1970 او تصمیم گرفت که شرکت را عمومی کند. پیشنهاد اول خرید شرکت 5 میلیون دلار بود و 61 درصد مالکیت سهام شرکت در اختیار والتون و خانواده‌اش باقی می‌ماند. به این ترتیب او بدهی‌های شرکت را پرداخت کرد و با برنامه‌های بلندپروازانه‌ی خود به سوی گسترش هرچه بیشتر کسب‌وکار قدم برداشت.
در سال اول عمومی‌شدن، 6 فروشگاه، در دو سال بعدی 13 فروشگاه و در سال‌های بعد به ترتیب 26 و 14 فروشگاه، به مجموعه فروشگاه‌های والمارتز اضافه شد. در پایان سال 1980، والتون 276 فروشگاه داشت و بعد از آن به‌طور متوسط 100 فروشگاه در سال تأسیس می‌کرد. در سال ۱۹۸۳، والتون اولین باشگاه‌های عمده‌فروشی سام را راه‌اندازی کرد که هدف آن صاحبان تجارت‌های کوچک و سایر افرادی بود که مایل به خرید کالاهای تجاری خود به صورت عمده بودند. با این کار سرمایه‌ی والتون چند برابر شد.
در سال 1985 مجله‌ی فوربس او را با دارایی معادل 2.8 بیلیون دلار، ثروتمندترین مرد آمریکا اعلام کرد. در سال 1987 والمارتز سومین فروشگاه بزرگ خرده‌فروشی بعد از کامارت و سیرز، در آمریکا بود. پس از تمام این موفقیت‌ها، در سال 1988 والتون اعلام کرد که تصمیم دارد مدیریت اجرایی والمارتز را به دیوید گلاس محول کند، اما خودش همچنان ریاست والمارتز را بر عهده خواهد داشت.
دوسال بعد پزشکان تشخیص دادند که والتون به سرطان بدخیم استخوان مبتلاست. اما این بیماری هم نتوانست روحیه‌ی پیروزی‌طلب او را شکست دهد. در همایش سالانه وال مارتز در سال 1990، او پیش‌بینی کرد که در 10 سال آینده سود شرکت به پنج برابر مقدار فعلی خود، یعنی به 125 بیلیون دلار خواهد رسید. دو سال بعد والمارتز با سبقت از کامارت و سیرز بزرگترین فروشگاه خرده‌فروشی منطقه بود.
در 17 مارس 1992، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، جورج بوش، به پاس خدمات والتون، مدال آزادی را به او اهدا کرد. این آخرین افتخار والتون بود؛ چراکه چند روز بعد در بیمارستان دانشگاه آرکانزاس بستری شد و در 5 آوریل 1992، 6 روز بعد از تولد 74 سالگی خود، چشم از جهان فروبست. دارایی خالص او در زمان مرگ 25 بیلیون دلار تخمین زده می‌شود.
سام والتون مبدع خرده‌فروشی نبود؛ همان‌طور که هنری فورد مخترع اتومبیل نبود، اما همان‌طور که خط تولید اتومبیل‌های فورد صنعت خودروهای آمریکا را متحول کرد، استراتژی قوی ارزان‌فروشی والتون، کسب‌وکارهای خرده‌فروشی در آمریکا را دچار انقلاب عظیمی کرد.
والتون تنها روش خریدوفروش در آمریکا را تغییر نداد، او فلسفه‌ی راه‌اندازی کسب‌وکارهای خرده‌فروشی را با انتقال قدرت از فروشنده به مشتری تغییر داد و این رویکرد در بسیاری از صنایع آمریکا فراگیر شد. استراتژی والتون بعدها راه را برای بسیاری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای مثل بارنز اند نوبل، بلاک‌باستر و هوم‌دیپو، باز کرد و چهره‌ی خرده‌فروشی را برای همیشه تغییر داد.
10 توصیه از سام والتون
- به کار خود متعهد باشید.
- سود خود را با همکاران‌تان سهیم شوید و آن‌ها را در پیشرفت خود شریک بدانید.
- به همکاران‌تان روحیه و انرژی مثبت بدهید.
- در مورد آنچه که می‌توانید انجام دهید با همکاران‌تان صحبت کنید.
- از خدماتی که کارمندان‌تان در راستای پیشرفت کسب‌وکار ارائه می‌دهند، قدردانی کنید.
- موفقیت‌های خود را جشن بگیرید.
- همه‌ی نظرات را بشنوید.
- فراتر از انتظارات مشتریان‌تان عمل کنید.
- در کنترل هزینه‌ها از رقبای خود پیشی بگیرید.
- مسیر خود را مشخص کنید.
نقطه‌ی اشتراک پنتاگون و والمارت چیست؟
یکی از مهم‌ترین دلایل پیشرفت و موفقیت والمارت، سازگاری سریع آن با تکنولوژی بود. سام والتون در همان ابتدا به این موضوع پی برد که برای کاهش هزینه‌ها و افزایش سود باید موجودی انبار را کنترل کند و کالاهای مناسب را با تعداد مناسب در انبار داشته باشد. وجود کالای زیاد در انبار به‌معنای هزینه‌ی اضافی و موجودی کم کالا در انبار به معنای ناتوانی در پاسخگویی به تقاضای مشتری است. اطلاع داشتن از کالاهای فروخته‌شده، موجودی انبار، سفارشات و سفارشاتی که هنوز موجود نیستند، یکی از وسواس‌های دائم والتون بود. بنابراین والمارت یکی از اولین فروشگاه‌های خرده‌فروشی بود که اسکنرهای الکترونیک را روی صندوق‌های خود، که به رایانه‌ی مرکزی کنترل موجودی متصل بودند، نصب کرد.
در لیست پایگاه‌های داده بزرگ جهان، پایگاه داده‌ی فروشگاه‌های والمارت از لحاظ ظرفیت، بعد از پایگاه داده‌ی پنتاگون قرار می‌گیرد.
