تکرر ادرار در شب به‌معنای دفع بیش‌ازحد ادرار در شب است. در زمان خواب، معمولا بدن مقدار کمتری ادرار تولید می‌کند. این امر باعث می‌شود تا افراد شب‌ها کمتر برای دفع ادرار از خواب بیدار بشوند و بتوانند یک خواب خوب ۶ تا ۸ ساعته داشته باشند. اگر مجبورید شب‌ها ۲ بار یا بیشتر برای ادرارکردن بیدار بشوید، احتمالا به تکرر ادرار در شب مبتلا هستید. تکرر ادرار در شب علاوه بر اختلالات خواب، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های دیگر باشد. برای آشنایی بیشتر با این مشکل، ادامهٔ این مطلب را از دست ندهید.
علت تکرر ادرار در شب
تکرر ادرار در شب علل مختلفی دارد. از سبک زندگی تا بیماری‌ها می‌توانند عامل بروز تکرر ادرار در شب باشند. تکرر ادرار در شب، در بزرگسالان رایج‌تر است. بااین‌حال امکان بروز آن در هر سنی وجود دارد.
۱. بیماری‌ها
بیماری‌های مختلفی می‌توانند باعث بروز تکرر ادرار در شب بشوند. عفونت دستگاه ادراری و عفونت مثانه از رایج‌ترین علل تکرر ادرار در شب هستند. این عفونت‌ها باعث احساس سوزش مداوم و نیاز به دفع فوری ادرار در شب و روز می‌شوند. معمولا این مشکلات با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شوند.
سایر بیماری‌هایی که می‌توانند موجب تکرر ادرار در شب بشوند، عبارت‌اند از:
- عفونت یا بزرگ‌شدن غدهٔ پروستات؛
- افتادگی مثانه؛
- مثانهٔ بیش‌فعال؛
- وجود تومور در مثانه، پروستات یا ناحیهٔ لگن؛
- دیابت؛
- اضطراب؛
- عفونت کلیه؛
- ورم یا خیز در نقاط پایینی پا؛
- وقفهٔ تنفسی در خواب؛
- اختلالات عصبی مانند ام‌اس، بیماری پارکینسون یا آسیب طناب نخاعی.
همچنین تکرر ادرار در شب در افرادی که نارسایی اندام‌هایی مانند قلب و کلیه دارند نیز رایج است.
۲. بارداری
تکرر ادرار در شب می‌تواند از علائم اولیهٔ بارداری باشد. معمولاً این اتفاق در اوایل بارداری رخ می‌دهد. اما امکان دارد بعدها نیز اتفاق بیفتد؛ زمانی که رشد جنین باعث فشار آوردن به مثانه می‌شود.
۳. داروها
تکرر ادرار در شب می‌تواند از علائم برخی داروها باشد؛ مخصوصا مصرف داروهای ادرارآور که برای درمان فشار خون بالا تجویز می‌شوند، می‌تواند باعث تکرر ادرار در شب شوند.
اگر توانایی دفع ادرار یا کنترل آن را از دست دادید، بلافاصله به پزشک مراجعه بکنید.
۴. سبک زندگی
یکی دیگر از علل رایج تکرر ادرار در شب مصرف زیاد مایعات است. مصرف نوشیدنی های کافئین‌دار و نوشیدنی‌های الکلی باعث می‌شود تا بیشتر مجبور به دفع ادرار شویم. مصرف زیاد این نوشیدنی‌ها می‌تواند به بیدار شدن از خواب در شب و نیاز به دفع ادرار منجر شود. بسیاری از افرادی که عادت به تکرر ادرار در شب دارند، ممکن است رفته‌رفته عادت کنند که شب‌ها بیدار بشوند تا ادرار کنند.
تشخیص تکرر ادرار در شب
تشخیص علت بروز تکرر ادرار در شب دشوار است. ممکن است پزشک برای تشخیص آن سوالاتی از شما بپرسد. همچنین یادداشت کردن اینکه چه نوشیدنی‌ها و به چه‌مقدار مصرف می‌کنید و اینکه معمولا چند بار ادرار می‌کنید، می‌تواند مفید باشد. سوالاتی که معمولا پزشک می‌پرسد، عبارت‌اند از:
- تکرر ادرار شما در شب از چه زمانی آغاز می‌شود؟
- هر شب چند بار مجبور به دفع ادرار می‌شوید؟
- آیا کمتر از گذشته ادرار می‌کنید؟
- آیا سابقهٔ خیس‌کردن تخت‌تان را داشته‌اید؟
- آیا چیزی باعث تشدید مشکل‌تان می‌شود؟
- آیا علائم دیگری هم دارید؟
- چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
- آیا سابقهٔ خانوادگی مشکل مثانه یا دیابت دارید؟
همچنین ممکن است پزشک مجبور به انجام آزمایش‌های زیر بشود:
- تست قند خون برای بررسی ابتلا به دیابت؛
- آزمایش‌های خون برای شمارش سلول‌های خونی و وضعیت خون؛
- آزمایش ادرار؛
- آزمایش کشت ادرار؛
- آزمایش محرومیت از آب؛
- فرایندهای تصویربرداری مانند فراصوت و سی‌تی‌اسکن؛
- آزمون‌های مربوط به مجاری ادراری مانند سیستوسکوپی.
درمان تکرر ادرار در شب
اگر تکرر ادرار در شب به‌خاطر مصرف داروها باشد، مصرف زودتر داروها می‌تواند به حل مشکل‌تان کمک کند. تکرر ادرار در شب را می‌توان به‌کمک داروهای زیر درمان کرد:
- داروهای آنتی‌کلیژرنیک که به کاهش علائم بیماری مثانهٔ بیش‌فعال کمک می‌کنند.
- داروهای دسموپرسین که باعث می‌شوند کلیه در طول شب ادرار کمتری تولید کند.
تکرر ادرار در شب می‌تواند از علائم مشکلات جدی‌تری مانند دیابت یا عفونت دستگاه ادراری باشد که در صورت درمان‌نشدن امکان تشدید آنها وجود دارد.
اگر تکرر ادرار در شب ناشی از بیماری‌های دیگر باشد، معمولاً با درمان آن بیماری‌ها تکرر ادرار نیز متوقف می‌شود.
پیشگیری از تکرر ادرار در شب
روش‌هایی وجود دارد که باعث کاهش تکرر ادرار در شب می‌شود.
کاهش مصرف نوشیدنی از ۲ تا ۴ ساعت قبل از خوابیدن موجب می‌شود شب‌ها نیازی کمتری به دفع ادرار داشته باشید. خودداری از مصرف نوشیدنی‌های الکلی و نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌توان به بهبود وضع‌تان کمک کند. برخی غذاها مانند شکلات، غذاهای تند، غذاهای اسیدی و شیرین‌کننده‌های مصنوعی موجب تحریک مثانه می‌شوند. تمرین کیگل (تمرین دیافراگم لگنی) و فیزیوتراپی عضلات کف لگن نیز می‌تواند به تقویت عضلات لگن و افزایش کنترل مثانه کمک کنند.
به چیزهایی که موجب تشدید علائم‌تان می‌شود، توجه کنید تا بتوانید با کنترل آنها از بدترشدن وضعیت‌تان جلوگیری کنید.
