برخی مردم تجربهٔ طعم‌های مختلف در وعده‌های غذایی‌شان را دوست دارند. عده‌ای عاشق طعم شور، شیرین، تلخ و یا تندی هستند و غذاهای بی‌طعم برایشان مثل شکنجه است. برخی هم معتقدند که خوردن فلفل و چاشنی‌های تند مزه غذا را ازبین می‌برد و هیچ خاصیتی هم ندارد. در صورتی که انواع فلفل و چاشنی‌های تند هرکدام خواصی دارند که می‌تواند به سلامت بدن کمک کند. شما جزو کدام دسته هستید؟ کسانی که عاشق تندی و فلفل هستند و یا کسانی که به دنبال کمترین میزان تندی هستند؟ فلفل چیلی با طعم آتشینیش طرفداران زیادی در سراسر دنیا دارد. با ما همراه باشید تا در این مقاله به تشریح بیشتر خواص این فلفل بپردازیم.
فلفل چیلی (Capsicum annuum؛ فلفل آنوم) محصول فلفل کپسیکوم است که به‌خاطر تندی زیادش مشهور است. این فلفل جزو خانوادهٔ بادنجانیان بوده و با فلفل‌دلمه و گوجه‌فرنگی در یک گروه قرار می‌گیرد. فلفل چیلی گونه‌های مختلفی دارد؛ مثل «cayenne» و «فلفل هالاپینو».
معمولا از فلفل چیلی به‌عنوان ادویه استفاده می‌شود که می‌توان آن را هنگام طبخ غذا یا به‌صورت خشک و پودرشده مورداستفاده قرار داد. فلفل‌های پودرشده و فلفل قرمز با نام پاپریکا شناخته می‌شوند.
کپسایسین جزو اصلی‌ترین گیاهان زیست کنش ور در فلفل چیلی است که طعم و مزه و خواص مفیدی با خود به همراه دارد.
ارزش غذایی فلفل چیلی
یک قاشق غذاخوری (۱۵ گرم) فلفل چیلی خام، تازه و قرمز شامل:
- کالری: ۶
- آب: ۸۸٪
- پروتئین: ۰.۳ گرم
- کربوهیدرات: ۱.۳ گرم
- شکر: ۰.۸ گرم
- فیبر: ۰.۲ گرم
- چربی: ۰.۱ گرم
ویتامین و مواد معدنی
فلفل چیلی سرشار از انواع ویتامین ها و مواد معدنی است. با این وجود، چون مصرف این فلفل به میزان کمی صورت می‌گیرد، نیاز روزانهٔ شما به انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی تأمین نخواهد شد. فلفل چیلی سرشار از:
ویتامین C: این فلفل سرشار از این آنتی اکسیدان قوی است که برای بهبود زخم‌ها و عملکرد سیستم ایمنی ضروری است.
ویتامین B6: در خانوادهٔ ویتامین B، ویتامین B6 در سوخت‌وساز انرژی نقش مهمی دارد.
ویتامین K1: این ویتامین که با نام فیلوکینون نیز شناخته می‌شود، یک ویتامین ضروری برای انعقاد خون و داشتن استخوان‌ها و کلیه‌هایی سالم به شمار می‌رود.
پتاسیم: یکی از مواد معدنی ضروری که عملکردهای مختلفی برعهده دارد. با مصرف میزان مناسبی از پتاسیم، ریسک ابتلا به بیماری های قلبی کاهش می‌یابد.
مس: این ماده که معمولا در رژیم غذایی غربی به اندازهٔ کافی وجود ندارد، عنصر کم‌مقدار ضروری است که به داشتن استخوان‌های قوی و عصب‌های سالم کمک می‌کند.
ویتامین A: فلفل قرمز سرشار از بتاکاروتن است که بدن آن را به ویتامین A تبدیل می‌کند.
دیگر ترکیبات گیاهی چیلی
فلفل چیلی سرشار از کپسایسین تند (spicy-hot capsaicin) است. همچنین این فلفل مملو از آنتی‌اکسیدان کاروتنوئید است که با سلامت عصب‌ها در ارتباط است.
دیگر ترکیبات گیاهی فیتوشیمی اصلی در فلفل چیلی به شرح زیر است:
کاپسانتین (Capsanthin): کاروتنوئید اصلی موجود در فلفل چیلی قرمز شامل کاپسانتین است (تقریبا ۵۰٪ از کل کاروتنوئید موجود) که رنگ قرمز چیلی را به وجود آورده است. این ماده یک آنتی‌اکسیدان قوی است که با سرطان مبارزه می‌کند.
ویولاکسانتین (Violaxanthin): آنتی‌اکسیدان اصلی موجود در فلفل چیلی زردرنگ به دلیل وجود ویولاکسانتین است. بین ۳۷ تا ۶۸٪ کاروتنوئید موجود در چیلی به دلیل وجود ویلاکسانتین است. این ماده خاصیت ضدالتهابی دارد.
لوتئین (Lutein): فلفل چیلی سبز (نابالغ) سرشار از لوتئین است که با رشد بیشتر فلفل، میزان آن کاهش می‌یابد. مصرف مقدار مناسبی از لوتئین با بهبود سلامت چشم در ارتباط است.
کپسایسین (Capsaicin): یکی از شناخته‌شده‌ترین مواد موجود در چیلی، کپسایسین است که علت اصلی تند بودن فلفل‌ها را دربرمی‌گیرد. این آنتی‌اکسیدان بدن را در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند و خاصیت ضدباکتریایی دارد.
سناپینیک اسید (Sinapic acid): این آنتی‌اکسیدان دارای خواص زیادی است.
فرولیک اسید (Ferulic acid): فرولیک اسید که خواصی مشابه با سناپینیک اسید دارد، آنتی‌اکسیدانی است که از بدن در برابر بسیاری از بیماری‌های مزمن محافظت می‌کند.
آنتی‌اکسیدان موجود در فلفل رسیده (قرمز) بسیار بیشتر از فلفل نارس (سبز) خواهد بود.
خواص فلفل چیلی برای سلامتی
برخلاف طعم تند و سوزان فلفل چیلی، این فلفل جزو ادویه‌های پرخاصیت قرار می‌گیرد.
تسکین درد
کپسایسین موجود در چیلی، خواص شگفت‌انگیزی با خود دارد. این ماده، گیرنده‌های درد در انتهای عصب‌ها که باعث ایجاد حس درد هستند را مسدود کرده و به کاهش درد کمک می‌کند. با مصرف این ماده حس سوزش ایجاد می‌شود که سوزش واقعی به‌حساب نمی‌آید.
با این حال، ممکن است مصرف زیاد فلفل چیلی به مرور زمان باعث بی‌حسی گیرنده‌های درد شود و توانایی شما برای تشخیص حس سوزش از طعم چیلی را پایین بیاورد. همچنین این گیرنده‌ها نسبت به دیگر دردها مثل حس سوزش ناشی از رفلاکس معده نیز بی‌حس می‌شوند.
در تحقیقی مشخص شد که با دادن ۲.۵ گرم چیلی قرمز به صورت روزانه به کسانی که دچار رفلاکس معده بودند، درد آنها از شروع هفتهٔ پنجم آزمایش بدتر شد، اما کمی بعد بهبود یافتند.
آزمایش ۶هفته‌ای دیگری برای تکمیل آزمایش قبل انجام شد و مشخص گردید مصرف ۳ گرم فلفل چیلی به‌صورت روزانه، حس سوزش در افراد مبتلا به رفلاکس معده را کاهش داد.
به‌نظر می‌رسد که این اثر همیشگی نیست و در تحقیق دیگری مشخص شد که پس از ۱ تا ۳ روز گذشت مصرف چیلی، نشانه‌های درد بازگشتند.
کاهش وزن
اضافه وزن مشکل جدی به‌حساب می‌آید که می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های مزمن مثل بیماری‌های قلبی و دیابت را در پی داشته باشد.
مدارکی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف فلفل چیلی با کاهش اشتها و بالابردن سوخت چربی، باعث کاهش وزن می‌شود.
در واقع، در تحقیقی مشخص شد ۱۰ گرم فلفل چیلی قرمز می‌تواند خاصیت چربی‌سوزی بالایی در زنان و مردان داشته باشد.
میزان کالری دریافتی نیز با مصرف چیلی کاهش پیدا می‌کند. در تحقیق دیگری که روی ۲۴ نفر انجام شد، مشخص گردید مصرف منظم چیلی پیش از وعده‌های غذایی، باعث کاهش کالری دریافتی خواهد شد.
در آزمایش دیگری دریافتند که با مصرف غیرمنظم فلفل چیلی نیز کاهش اشتها و کاهش دریافت کالری رخ داده است.
در برخی تحقیقات نیز نشانه‌ای مبنی بر مؤثر بودن مصرف فلفل چیلی با کاهش کالری دریافتی یا چربی‌سوزی مشاهده نشده است.
با وجود نتایج ضدونقیض، به نظر می‌رسد مصرف مرتب چیلی قرمز یا مکمل‌های کپسایسین همراه با داشتن سبک زندگی سالم، به کاهش وزن کمک خواهد کرد.
با این حال، فلفل چیلی به تنهایی اثرگذار نخواهد بود. علاوه بر این، ممکن است پس از گذشت مدتی، تحمل تندی فلفل بالا رود و اثردهی آن محدود شود.
جنبه‌های منفی و عوارض احتمالی فلفل چیلی
ممکن است این فلفل اثرات متغایری روی هر مصرف‌کننده داشته باشد. همچنین، برخی افراد از حس سوزشی که با مصرف چیلی پدیدار می‌شود، دل خوشی ندارند.
احساس سوزش
شهرت فلفل چیلی به طعم تند و سوزان آن است.
وجود کپسایسین دلیل اصلی این تندی است که گیرنده‌های درد را مسدود کرده و احساس سوزش شدیدی را به‌وجود می‌آورد.
از این رو، مادهٔ اصلی تشکیل‌دهندهٔ اسپری فلفل از ترکیب عصارهٔ نیمه جامد فلفل چیلی گرفته می‌شود.
در مقادیر زیاد، این ماده باعث درد شدید، التهاب، ورم و قرمزی خواهد شد.
به مرور زمان، مصرف منظم چیلی می‌تواند برخی عصب‌های درد را خنثی کند.
درد شکمی و اسهال
مصرف چیلی می‌تواند در برخی افراد باعث درد روده‌ای شود.
نشانه‌های این درد شامل دردهای شکمی، سوزش معده، گرفتگی شکمی و اسهال دردناک است.
این وضعیت در میان مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر شایع‌تر است. فلفل چیلی قادر است به صورت موقت نشانه‌های این سندرم در کسانی که به طور مرتب چیلی مصرف نمی‌کنند را بالا ببرد. به همین دلیل، بهتر است مبتلایان به سندرم رودهٔ تحریک‌پذیر مصرف چیلی و دیگر غذاهای تند را کم کنند.
ریسک سرطان
سرطان مشکل جدی است که بر اثر رشد غیرمعمول سلول‌ها به‌وجود می‌آید.
نتایج مختلفی دربارهٔ تأثیر چیلی روی سرطان وجود دارد.
محققان در آزمایش‌های متعددی به این نتیجه رسیده‌اند که کپسایسین (مادهٔ موجود در فلفل) هم می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان را کاهش و هم افزایش دهد.
در مطالعات شهودی که روی انسان‌ها انجام داده‌اند، رابطهٔ مصرف فلفل و بالا رفتن ریسک سرطان (به‌خصوص در کیسه صفرا و معده) مشخص شده است.
علاوه بر این، در هند، پودر فلفل چیلی قرمز به عنوان فاکتور پرخطر در ابتلا به سرطان دهان و سرطان گلو شناخته شده است.
فراموش نکنید که تحقیقات شهودی نمی‌توانند علت ابتلا به سرطان با مصرف چیلی را ثابت کنند. تنها کسانی که میزان زیادی فلفل چیلی مصرف کرده‌اند، شانس بیشتری در این زمینه داشته‌اند. در رابطه با مصرف بیش از حد چیلی یا مکمل‌های کپسایسین به مدت طولانی، هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است.
جمع‌بندی
در بسیاری از نقاط جهان، فلفل چیلی یکی از مجبوب‌ترین ادویه‌ها به‌حساب می‌آید که با طعم تند و سوزاننده‌‌اش شناخته می‌شوند. فلفل چیلی سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی و بسیاری ترکیبات گیاهی خاص است. کپسایسین یکی از این مواد است که باعث سوزش دهان پس از مصرف چیلی می‌شود. کپسایسین در کنار داشتن خواص متعدد، اثرات نامطلوبی نیز با خود دارد.
از طرفی، با مصرف منظم این ماده، می‌توان به کاهش وزن و کاهش درد کمک کرد. از طرف دیگر، احساس سوزش که برای بسیاری از مردم ناخوشایند است، با مصرف فلفل چیلی رخ می‌دهد. برخی افراد با مصرف چیلی دچار مشکلات گوارشی می‌شوند.
فراموش نکنید که هنگام مصرف چیلی از ظرفیت خود آگاه باشید. استفاده از این فلفل به عنوان ادویه می‌تواند سالم باشد، اما بهتر است کسانی که دچار مشکلات و بیماری های گوارشی هستند از مصرف فلفل چیلی خودداری کنند.
بسیار مقاله خوب و جالبی است . امید که ما ایرانیها بیشتر از این ماده مفید استفاده کنیم .
ممنون از همراهی‌تون 🙂
ممنون از مطلب خوبتون… واسه سوزش با فلفل چه راهکاری پیشنهاد دارید؟
برخلاف تصور عمومی که موقع سوختگی با فلفل، آب می‌نوشند، این کار فقط شدت سوختگی رو بیشتر می‌کنه.
یک راه خوب اینه که از لبنیات مثل شیر یا ماست استفاده کنید تا سوزش کمتر شه.
🙂