عجیب است! حدود نیمی از جمعیت دنیا را زنان تشکیل می‌دهند؛ باوجود این، دانش مردان دربارۀ مسائلی مانند دوران یائسگی و قاعدگی زنان بسیار اندک است. البته، وقتی می‌گوییم دانش مردان در این باره کم است، معنایش این نیست که مردان باید به‌طور کامل از جزئیات این مسئله آگاه باشند! ـ خودمانیم! کیست که همه‌چیز را دربارۀ یائسگی بداند؟! اما بهتر است مردانی که با این مسئله سروکار پیدا می‌کنند، کمی بیشتر از قبل بدانند. اگر مردان دربارۀ موضوعات مرتبط با خانم‌ها، اطلاعات بیشتری داشته باشند، دوران سختی مانند یائسگی برای زنان راحت‌تر خواهد گذشت. فرایند ورود به یائسگی کمی سخت و دشوار است و اگر اطرافیان، به‌ویژه مردان، دربارۀ این موضوع بیشتر بدانند، زنان احساس آرامش بیشتری خواهند داشت و این دوران را ساده‌تر پشت‌سر خواهند گذاشت. وقت آن رسیده که مردان با دنیای بدن زنان بیشتر آشنا شوند. این‌طور نیست؟ در ادامه ۸ نکته‌ای را معرفی کرده‌ایم که مردان باید درمورد یائسگی زنان بدانند.
نکات مهم و اولیه برای آشنایی با یائسگی
اجازه بدهید بحث را ابتدا با مفاهیم اولیۀ یائسگی شروع کنیم. اصلا یائسگی چیست و چه زمانی رخ می‌دهد؟ وقتی چرخۀ عادتِماهانه (پریود شدن) به‌طور کامل متوقف شود، یائسگی رسما اتفاق می‌افتد. واقعیت این است که یائسگی از بیست سالگی در زنان آغاز می‌شود؛ یعنی زمانی که چرخۀ عادت ماهانه به‌تدریج کوتاه و کوتاه‌تر می‌شود و فرد به‌سمت «دوران قبل از یائسگی» پیش می‌رود.
به‌نظر پزشکان و دانشمندان، عوامل مختلفی می‌تواند باعث یائسگی شود، مثلا هورمون‌ها و تغییرات‌شان. باوجود این، هنوز به‌طور دقیق، مکانیزم این رخداد در بدن زنان مشخص نشده است. به‌طور کلی، گفته می‌شود که احتمالا یائسگی با کاهش تعداد تخمک‌ها طی افزایش سن به‌وقوع می‌پیوندد.
فارغ از اینکه علت یائسگی چیست، نکاتی دربارۀ این دوران وجود دارد. اگر مردان و زنان در این باره آگاهی داشته باشند، دوران یائسگی ساده‌تر پشت‌سر گذاشته خواهد شد.
۱. آمادگی برای تغییر بزرگ
یائسگی در یک روز یا یک زمان خاص اتفاق نمی‌افتد. این فرایند با دوران قبل از یائسگی شروع می‌شود. احتمال دارد که قبل از توقف عادتِماهانه و ورود به یائسگی، فرد چندین سال را در دوران قبل از یائسگی سپری کند. معمولا با توقف عادتِماهانه هم تا یک سال بعد، فرد نفس راحتی نخواهد کشید و با عوارض آن دست‌به‌گریبان خواهد بود.
تا سال‌ها قبل از یائسگی یا به عبارت بهتر، در دوران قبل از یائسگی، امکان دارد که فرد در هر زمانی و بدون نظم دچار عادتِماهانه شود. مثلا ممکن است فواصل میان عادتِماهانه به ۱۰ روز یا ۱۲۰ روز برسد؛ ضمن اینکه حجم خون‌ریزی هم متغیر است: مثلا می‌تواند به حالت لکه‌بینی باشد یا خون‌ریزی شدید و قابل‌توجه.
۲. یائسگی، فرایندی تدریجی
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، یائسگی زمان‌بر است و به یک‌باره اتفاق نمی‌افتد. ممکن است عادت‌ِماهانۀ فرد سال‌ها نامنظم و پُرنوسان باشد، یادچار اضطراب یا اختلالات خواب شود؛ ضمن اینکه نوسانات خلقوخو هم می‌تواند از علائم یائسگی باشد.
یائسه شدن یکی از مراحل مهم زندگی هر زن است. این مرحله با افزایش سن قطعا برای همه رخ می‌دهد؛ پس نباید آن را نادیده گرفت. زنان و اطرافیان‌شان باید آگاهی‌های لازم دربارۀ این مرحله را کسب کنند و با این فرایند طبیعی و تاحدی آزاردهنده آشنا باشند.
۳. تجربه‌های متنوع زنان از یائسگی
هر زنی تجربه‌ای منحصربه‌فرد از عادتِماهانه دارد. در نتیجه، مردان باید بدانند که زن‌ها با هم فرق می‌کنند. هیچ‌کدام از زنان، پدیده‌های یکسان را یکسان تجربه نمی‌کنند! در واقع، نگاه زنان به مسئلۀ عادتِماهانه و نیز میزان راحتی‌شان با بدن‌شان با یکدیگر متفاوت است. این تفاوت‌ها در تجربۀ دوران یائسگی نیز تداوم خواهد داشت.
مثلا بعضی از زنان با رسیدن به دوران یائسگی حس می‌کنند زندگی‌شان بدون ضرب‌الاجل و بی‌انتها شده است. به بیان دیگر، زنان یائسه حس می‌کنند که دیگر لازم نیست شب‌ها و روزهای باقی‌مانده تا پریود شدن را بشمارند. این یعنی زندگی بدون مرز!
۴. یائسگی، بهتر از عادتِماهانه؟
شاید از نگاه مردان، یائسگی بهتر از دورانی است که در آن، زنان هر ماه به عادتِماهانه مبتلا می‌شدند. آنها فکر می‌کنند که بدرود گفتن با خون‌ریزی از واژن در هر ماه، بهتر خواهد بود و دیگر مشکلی در دوران یائسگی وجود نخواهد داشت.
اما این ظاهر ماجراست! برخی از زنان، تجربۀ یائسه شدن و میان‌سالی را چنین توصیف می‌کنند: «حسی شبیه به اینکه زوال عقل و جوانی با هم ترکیب شده باشند!»
۵. مدیریت دشوار تغییرات جسمانی
یائسگی با عوارض و علائم پرشماری از جمله سردرد، خشکی واژن و تغییراتی در موها همراه است. مشکلات احتمالی‌ای که یائسگی برای زنان به‌وجود می‌آورد، بسیار بیشتر از دورانی است که هر ماه با عادتِماهانه تحمل می‌کردند. وقوع مه مغزی، گرگرفتگی، گریه کردن و افزایش وزن در ناحیۀ شکم از جمله مشکلاتی است که یائسگی با خود به‌همراه می‌آورد.
۶. ادامه یافتن علائم قاعدگی در دوران یائسگی
سندروم پیش از قاعدگی (PMS) در دوران یائسگی کماکان ادامه خواهد داشت. در واقع، زنان با ورود به فرایند یائسگی از شرِ سندروم و علائم پیش از قاعدگی خلاص نمی‌شوند بلکه آن علامت‌ها را در دوره‌ای طولانی‌تر تجربه خواهند کرد. انگار در دوران یائسگی به یک PMS طولانی دچار می‌شوید.
۷. افزایش وزن
افزایش وزن هم یکی از مواردی است که در دوران یائسگی به‌وقوع می‌پیوندد. حتی اگر در دوران قبل از یائسگی، وزن فرد کم باشد، بعد از این دوران احتمال دارد که در دور شکم و نواحی مختلف بدن، اضافه‌وزن ایجاد شود.
۸. کاهش سوخت‌وساز بدن
یکی از عوارض یائسگی، کاهش سوخت و ساز بدن است. بنابراین، باوجود اینکه در تغذیه و میزان خوراک فرد تغییری ایجاد نمی‌شود، همچنان به وزنش اضافه خواهد شد. در این صورت، لازم است که فرد بیشتر ورزش کند تا میزان سوخت‌وساز بدنش افزایش پیدا کند.
کمک به زنان برای گذراندن دوران یائسگی
حمایت و درک شرایط زنان، به‌ویژه در دوران یائسگی بسیار مهم است. برای اینکه بتوانید به آنها کمک کنید و پشتیبان‌شان باشید، باید به این نکات توجه کنید:
- تغییرات و نوسانات خلقوخو: در این مواقع باید با فرد کنار بیایید و بدانید که این تغییرات در خلقوخو تاحدی طبیعی است و ازقصد به‌وجود نمی‌آید. سعی کنید با او همراهی کنید و کارهای ساده‌ای را انجام بدهید که خوشحالش می‌کند؛ مثلا با هم برنامۀ تلویزیونی موردعلاقه‌اش را ببینید یا او را به مرکز ماساژ بفرستید.
- رابطۀ جنسی: بدن زنان در این دوران درحال تغییر است. شاید اعتماد به نفس آنها دربارۀ اندام خود، میل جنسی‌شان و میزان لذتی که از رابطه می‌برند، تغییر کند. پس حواس‌تان به این موضوعات باشد.
- تغییرات ظاهری: تغییراتی که ایجاد می‌شود چندان خوشایند نیست. شما هم مثل همۀ مردان، با شروع فرایند پیری دچار تغییراتی در اندام‌تان می‌شوید. پس، از تغییرات پیری در بدن خودتان هم برای همسرتان بگویید تا بداند در این مسیر تنها نیست.
- تقویت اعتماد به نفس زنان: تلاش کنید که همسرتان به ورزش و تناسب اندام خود توجه داشته باشد. باوجود این، اگر دوست داشت که یک وعده غذای مفصل میل کند، با او همراهی کنید و به او بگویید که در هر شکل و اندامی زیباست. این باعث افزایش اعتماد به نفس او می‌شود.
