دانشمندان میان مصرف روزانۀ گوشت قرمز فراوری‌نشده و کاهش تغییرات مغزی برای ابتلا به ام اس (MS) ارتباطاتی کشف کرده‌اند. بیماری ام اس از جمله بیماری‌هایی است که در نقاط مختلف دنیا شیوع دارد. مثلا در کشور آمریکا، حدود یک میلیون نفر از بزرگ‌سالان به این مشکل مبتلا هستند. هنوز دانشمندان موفق به کشف علت ایجاد بیماری ام‌اس نشده‌اند. بعضی از آنها معتقدند که ام‌اس یکی از بیماری های خودایمنی است. در این بیماری، طی یک حملۀ خودایمنی به سیستم اعصاب مرکزی، لایۀ میلین تخریب می‌شود. وظیفۀ لایۀ میلین پوشاندن نورون‌ها است. در نتیجه، با تخریب میلین و حملاتی که گفته شد، طیف وسیعی از علائم عصبی بروز می‌کند. در ادامه، نتایج تحقیقاتی را می‌خوانید که مشخص می‌کند آیا مصرف گوشت قرمز و رژیم مدیترانه‌ای می‌توانند به کاهش ابتلا به بیماری ام‌اس کمک کنند؟ با ما همراه باشید.
دلیل ابتلا به بیماری ام‌اس چیست؟
بنابر گزارش خبرگزاری ایرنا و به‌نقل از دکتر عبدالحسین هوشمند، مدیرعامل انجمن ام‌اس ایران، در حال حاضر، ایران بالاترین میزان ابتلا به بیماری ام‌اس را نسبت‌به كشورهای خاورمیانه دارد؛ به‌طوری‌که از هر ۱۰۰ هزار نفر، ١١٠ نفر به این بیماری مبتلا هستند. احتمال ابتلا به ام‌اس در بین مردم آمریکا، از هر هزار نفر، یک مورد یا ۰/۱ درصد است. این احتمال برای کسانی با خویشاوندان درجه‌یکِ مبتلا به ام‌اس بیشتر می‌شود (احتمال ابتلا حدود دو تا چهار درصد است). همچنین، در دوقلوهایی که یکی از آنها دچار این بیماری است، احتمال ابتلا برای نفر دیگر حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد است.
در بعضی از موارد، تغییرات مغزی سال‌ها قبل از بروز هرگونه علامت ام‌اس در فرد به‌وجود می‌آید. در این باره، پژوهشی در مجلۀ برِین (Brain) منتشر شده است. این پژوهش بر روی ۸۱ نفر انجام شد. ۱۰ سال پیش از طریق MRI، از مغز این افراد تصویربرداری کرده بودند. پس از بررسی‌ها مشخص شد ۸۳ درصد از افراد با وجود نشانه‌هایی غیرعادی در تصویر مغزی در طول زمان دچار پیشرفت بیماری ام‌اس شدند. این افراد کسانی بودند که به‌تعبیر پزشکان در اولین تشخیص بالینی، مشکوک به بیماری میلین‌زدا شناخته شدند.
عوامل محیطی از جمله تغذیه و رژیم غذایی در ابتلا به بیماری ام‌اس نقش دارند.
به‌باور محققان، عوامل محیطی از جمله تغذیه و رژیم غذایی در ابتلا به بیماری ام‌اس نقش دارد. نتایج پژوهش دانشمندان دانشگاه کورتین (Curtin) در پِرت استرالیا نشان می‌دهد: رژیم غذایی، به‌ویژه گوشت قرمز فراوری‌نشده، روی بیماری‌های عصبی‌ای مانند ام‌اس تأثیر دارد.
گوشت قرمز و رژیم مدیترانه‌ای چطور به کاهش خطر ابتلا به ام‌اس کمک می‌کنند؟
در پژوهش محققان دانشگاه کورتین، از نتیجۀ مطالعۀ جامع «اوسی‌میون» (AusImmune) استفاده شد. این مطالعۀ موردـ‌شاهدی (case-control) و مولتی‌سنتر (پژوهشی که در آن چندین بیمارستان، کلینیک و مؤسسۀ تحقیقاتی مشارکت می‌کنند) دربارۀ عوامل خطرسازِ آن دسته از بیماری‌های دستگاه عصبی است که با میلین ارتباط دارند. در مجموعه داده‌های به‌کارگرفته‌شده، ۲۸۲ مورد از کسانی بررسی شدند که تجربۀ ابتلا به بیماری‌های میلین‌زدا را داشتند. در این تحقیق، ۵۵۸ نفر از افراد سالم هم به‌عنوان گروه کنترل بررسی شدند.
محققان ارشد در این پژوهش برای افراد، رژیم غذایی مدیترانه‌ای درنظر گرفتند. آنان برای اینکه اثرگذاری رژیم را در افراد دنبال کنند، به میزان وفاداری افراد به رژیم، نمره‌ای اختصاص دادند تا سنجش اثرات آن بهتر مشخص شود. امتیاز و عدد نُه نشان‌دهندۀ بیشترین میزان وفاداری به رژیم غذایی است و صفر، کمترین امتیازی است که هر فرد می‌تواند دریافت کند.
در این پژوهش، امتیاز دیگری هم تعریف شده بود که به «امتیاز قرمز» موسوم بود. بر این اساس، یک امتیاز برای کسانی منظور می‌شد که یک وعدۀ غذایی ۶۵ گرمی گوشت قرمز فراوری‌نشده مانند گوشت گاو و گوساله مصرف می‌کردند. سپس، افراد حاضر در مطالعه و پژوهش به چهار دسته تقسیم‌بندی می‌شدند: گروه یک (امتیاز صفر تا دو)، گروه دو (امتیاز سه تا چهار)، گروه سه (امتیاز پنج)، گروه چهار (امتیاز شِش تا نُه).
با انجام تحقیقات مشخص شد که رابطه‌ای میان امتیازبندیِ انجام‌شده و ابتلا به بیماری‌های عصبی وجود ندارد. اما با مقایسۀ داده‌ها میان گروه دو، سه و چهار با گروه یک مشخص شد که داده‌ها گویای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی است.
مصرف گوشت قرمز به‌عنوان بخشی از رژیم مدیترانه ای می‌تواند از بروز بیماری ام‌اس جلوگیری کند.
گوشت قرمز دارای مواد مغذی ریز و درشت مهمی مانند پروتئین، آهن، روی، سلنیوم، پتاسیم، ویتامین D، ویتامین B است؛ همچنین، در گاوهایی که از علف سبز تغذیه می‌کنند، حاوی اسیدهای آمینه چند اشباع نشده امگا 3 است. بسیاری از این مواد مغذی به عملکرد صحیح مغز کمک می‌کنند. بنابراین، دیدن اثرات مثبت مصرف گوشت قرمز فراوری‌نشده با کاهش خطر ابتلا به بیماری ام‌اس چندان عجیب نیست.
اثرات گوشت قرمز فراوری‌نشده روی افراد در معرض ابتلا به ام‌اس چیست؟
با بررسی امتیاز قرمز مذکور در پژوهشی که عنوان شد، محققان دریافتند که گوشت قرمز فراوری‌نشده تنها عاملی است که ازنظر آماری اثری معنادار بر روی کاهش خطر بیماری‌های عصبی مانند ام‌اس دارد. تیم تحقیقاتی مشخص کرد که کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی رابطۀ نزدیکی با میزان گوشت قرمز مصرفیِ افراد حاضر در تحقیقات دارد.
افرادی که در گروه دو قرار داشتند، ۳۷ درصد کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی داشتند. در گروه سوم، ۵۲ درصد و در گروه چهارم ۴۲ درصد کاهش خطر ابتلا به بیماری دیده شد. مصرف گوشت قرمز برای کسانی که دارای اقوام درجه‌یکِ مبتلا به بیماری‌هایی مانند ام‌اس بودند، کاهش خطر ابتلا از دو تا چهار درصد به یک تا دو و نیم درصد کاهش پیدا کرده بود. این میزان برای دوقلوهایی که یکی از آنها مبتلا بود هم از ۳۰ تا ۵۰ درصد به ۱۴ تا ۳۲ درصد رسیده بود.
مصرف گوشت قرمز فراوری‌نشده بر کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی اثرگذار است.
در تحقیقات مذکور، که از داده‌های «اوسی‌میون» استفاده شده است، ۵۰ درصد کاهش خطر بیماری‌های عصبی در افرادی مشاهده شد که رژیم غذایی سالم داشتند. در پژوهش‌هایی دیگر هم نتایجی دربارۀ تأثیرات مثبت مصرف گوشت قرمز فراوری‌نشده بر بیماری‌های عصبی منتشر شد. در این پژوهش‌ها مشخص گردید که مصرف گوشت قرمز فراوری‌نشده به‌طور مستقل (و نه بخشی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای) بر کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی اثرگذار است.
سخن آخر
دکتر لوسیندا. جِی.بلک (Lucinda.J. Black)، سرپرست تیم تحقیقاتی نام‌برده است. او می‌گوید: «تحقیقاتی که گروه ما انجام داده است با افرادی ارتباط دارد که شدیدا در خطر ابتلا به ام‌اس هستند. افرادِ در خطر ابتلا به ام‌اس، کسانی‌اند که سابقۀ ابتلا به این بیماری در میان اعضای درجه‌یک خانواده‌شان وجود دارد. تحقیقی دیگر هم انجام شده که به اثرات مصرف گوشت قرمز فراوری‌نشده و ارتباط آن با وضعیت سلامت در افراد عادی می‌پردازد».
با تمام این تحقیقات و نتایج، هنوز هم کسانی هستند که به وجود مزایا در مصرف گوشت قرمزِ فراوری‌نشده اعتقادی ندارند. مثلا در سال ۲۰۱۵، سازمان بهداشت جهانی (WHO) گوشت قرمز را عامل احتمالی ابتلا به سرطان دانسته است. برخی از تحقیقات اخیر نشان می‌دهد افرادی که مقادیر کمتری از گوشت قرمز فراوری‌نشده مصرف می‌کنند (مثلا در حد ۶۵ گرم یا کمتر در روز)، احتمال مرگ‌شان بیشتر است.
انتخاب رژیم مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد مانند تأثیرات فرهنگی، ترجیحات شخصی و وضعیت اقتصادی‌ـ‌اجتماعی. تحقیقات و شواهد بسیاری نشان‌دهندۀ اثرگذاری رژیم غذایی سالم بر وضعیت بدن و سلامت هستند. دربارۀ اثرات مثبت مصرف گوشت قرمز فراوری‌نشده روی وضعیت ابتلا به ام‌اس هم تحقیقات بیشتری لازم است. باید منتظر باشیم!
