بروز جوش و آکنه بزرگسالی اتفاق نادری نیست. آکنه بزرگسالان مشکل نسبتا رایجی است که می‌تواند ناشی از عوامل درونی و بیرونی فراوانی باشد. درمان آکنه ساده‌تر می‌شود اگر با عوامل ایجاد آن آشنا باشید. متأسفانه روی بعضی از این عوامل، کنترل اندکی داریم و بعضی از عوامل مانند تغییرات هورمونی و ژنتیک نیز چندان آشکار نیستند و ممکن است اصلا متوجه آنها نشویم. ولی نگران نباشید، چون حتی برای عمیق‌ترین و ریشه‌دارترین عوامل آکنه بزرگسالی نیز راه‌حل‌هایی وجود دارد. در ادامه به شما می‌گوییم علت جوش و آکنه بزرگسالی چیست.
علت آکنه بزرگسالی چیست؟
۱. تغییرات هورمونی
بسیاری از زنان به‌دلیل نوسانات هورمونی دوره قاعدگی، متوجه بروز ناگهانی آکنه در دورهٔ قاعدگی یا حوالی این دوره می‌شوند. به‌طور کلی جوش زمانی ظاهر می‌شود که پوست مرده و سبوم با یکدیگر همراه شوند و منافذ یا فولیکول‌های مو را مسدود کنند (سبوم مادهٔ چربی است که توسط غدد سباسه (sebaceous glands) تولید می‌شود. غدد سباسه نیز غدد پوستی مجراداری است که مواد چرب ترشح می‌کنند). اگر علت آکنه هورمونی باشد، احتمالا در طول تخمک‌گذاری (معمولا ۱۴ تا ۲۰ روز در سیکل قاعدگی) جوش‌هایی را در اطراف چانه و خط فک مشاهده می‌کنید. معمولا این جوش‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که سطح هورمون پروژسترون افزایش می‌یابد و تولید سبوم را تحریک می‌کند. گاهی آکنهٔ هورمونی در طول دوران بارداری یا پس از قطع مصرف قرص ضد بارداری نیز ظاهر می‌شود.
۲. استرس
این عامل بروز آکنه بزرگسالی اصلا عجیب نیست و بسیاری از ما می‌دانیم که استرس می‌تواند موجب بروز آکنه شود. استرس سیستم غدد درون‌ریز را تحریک می‌کند تا سطح ترشح هورمون‌هایی مانند آندروژن‌ها و کورتیزول را افزایش دهد. این هورمون‌ها که بر بروز آکنه تأثیرگذار هستند، موجب بیرون زدن جوش‌هایی در پوست می‌شوند. اگر آکنه در زمان‌هایی ایجاد می‌شود که دچار وحشت و نگرانی شده‌اید، احتمالا دلیل آن استرس است. استرس و نگرانی در زمان‌هایی ایجاد می‌شود که برای نمونه باید برای زندگی خود تصمیم‌های سخت و دشواری بگیرید، کاری را سر موعد مقرر تحویل بدهید و زمان کافی ندارید یا تغییرات بزرگ و تأثیرگذاری در زندگی‌تان ایجاد شده است.
۳. آلودگی‌های موجود روی تلفن
روی تلفن‌ها هزاران میکروب و باکتری وجود دارد و عجیب نیست که نگهداشتن تلفن در مقابل صورت و تماس دست‌ها با صورت پس از استفاده از تلفن می‌تواند موجب مسدود شدن منافذ و ایجاد آکنه روی گونه‌ها و چانه شود. بنابراین باید علاوه بر تمیز کردن تلفن، از تماس زیاد دست‌ها با صورت نیز اجتناب کنید.
۴. عوامل ژنتیکی
گرچه هیچ ژنی وجود ندارد که مستقیما موجب بروز آکنه شود، ولی عوامل ژنتیکی نیز می‌تواند در شرایط پیچیده و گوناگونی که موجب بروز آکنه شود، نقش ایفا کند. بنابراین ممکن است که ژن‌های خاصی که به ارث برده‌اید، سیستم ایمنی و پوست شما را مستعد ایجاد آکنه کنند. برای نمونه، ژنتیک در مواردی مانند چگونگی واکنش بدن نسبت به نوسانات هورمونی، تولید سبوم و استرس نقش دارد.
۵. تعریق زیاد
البته منظور این نیست که نباید عرق کنید، زیرا خود عرق کردن مستقیما موجب بروز آکنه نمی‌شود. ولی پوشیدن لباس‌های ورزشی مرطوب و کثیف یا دوش نگرفتن یا نشستن صورت بلافاصله پس از تعریق شدید موجب می‌شود که پوست محیط خوبی برای تجمع باکتری‌ها شود. برای جلوگیری از جوش (به‌ویژه روی گردن، کمر و جوش روی سینه) از لباس‌های ورزشی مناسبی استفاده کنید که هوا را از خود عبور می‌دهند یا جاذب رطوبت هستند، در زمان ورزش عرق صورت خود را با حوله‌ای تمیز پاک کنید و بلافاصله پس از جلسات تمرینی شدیدی که در آنها عرق کرده‌اید، دوش بگیرید.
۶. استفاده از بعضی از محصولات آرایشی، مراقبت از پوست و مراقبت از مو
شاید محصولات زیبایی مصرفی شما به‌طور غیرمستقیم موجب شوند که هزینه‌هایی برای درمان جوش صورت متحمل شوید. بعضی از محصولات مراقبت از موها (مانند سرم، روغن، اسپری، پماد و موس‌ها) منافذ پوست صورت را مسدود می‌کنند و موجب ملتهب شدن پوست می‌شوند. ولی تنها محصولات زیبایی مقصر نیستند. شامپو و نرم‌کننده‌ای که استفاده می‌کنید نیز می‌تواند حاوی موادی باشد که برای پوست مضر هستند. اگر پوست حساسی دارید بهتر است که از صابون‌ها و شامپوهایی استفاده کنید که فاقد سولفات هستند.
به لوازم آرایشی‌تان نیز توجه کنید. آیا از کرم‌های سنگین (یا بهتر است بگوییم مسدودکنندهٔ منافذ پوست) استفاده می‌کنید یا به‌طور تصادفی از لوازم آرایشی استفاده می‌کنید که تاریخ انقضای آن گذشته است یا پر از باکتری شده است؟ از مرطوب‌کننده‌ها گرفته تا کرم‌پودرها همیشه باید به‌دنبال محصولات غیرکومدون‌زا باشید. ترکیبات غیرکومدون‌زا یا non-comedogenic ترکیباتی هستند که در مسدود کردن منافذ و ایجاد جوش نقشی ندارند.
۷. شستن بیش از حد صورت
آیا می‌خواهید صورت خود را نسبت به جوش ایمن کنید؟ پس نباید صورت خود را بیش از دو بار در روز بشویید (مگر اینکه واقعا ضروری باشد). از شویندهٔ روزانهٔ ملایم و غیرکومدون‌زا و مرطوب کننده پوست فاقد چربی استفاده کنید.
در برابر وسوسهٔ شست‌وشوی هرروزهٔ صورت با مواد شوینده و پاکسازی‌کنندهٔ ضدآکنه مقاومت کنید. دکتر جِروِیس گِرستنِر (Gervaise Gerstner) متخصص پوست ساکن نیویورک می‌گوید: «فقط چند بار در هفته برای جلوگیری از کم‌آب شدن پوست که می‌تواند موجب ترشح چربی بیشتر و جوش صورت شود، از شوینده‌های مخصوص آکنه (acne wash) استفاده کنید. در صورت لزوم از داروی موضعی اسیدسالیسیلیک ۲٪ روی جوش‌ها استفاده کنید.» فراموش نکنید که دو یا سه شب در هفته با استفاده از محصولات آلفاهیدروکسی‌اسید (AHA) پوست صورت را لایه‌برداری کنید. (دکتر گرستنر توصیه می‌کند که از پدهای اسیدگلیکولیک برای لایه برداری پوست صورت استفاده کنید چون پوست مرده را می‌زدایند، به پاکسازی پوست و به باز شدن منافذ پوست کمک می‌کنند.)
۸. درمان آکنه پیش از زمان مناسب
هرگز جوش صورت را قبل از اینکه سر آن سفید شود و محتویات داخل آن بتواند به‌خوبی بیرون بریزد، درمان نکنید. چرا؟ چون درمان زودهنگام فقط موجب مدفون شدن چربی و حرکت آن به عمق بیشتری از پوست می‌شود و وضعیت جوش را بدتر می‌کند. صبور باشید و فقط در طول روز از کرم دارویی فاقد چربی و در طول شب نیز از ماسک سولفور (که چربی اضافی پوست را جذب کرده و از تولید چربی زیاد جلوگیری می‌کند) یا ماسک رُس استفاده کنید.
در زمان مناسب و وقتی جوش شما آماده شده است، به‌جای استفاده از نیروی زیاد، به این ترتیب آن را تخلیه کنید: لیف حمام را در آب داغ (به‌اندازه‌ای که برای‌تان قابل‌تحمل باشد) غوطه‌ور کنید و سپس آن را بچلانید و به‌آرامی روی جوش سرسفید خود بگذارید تا زمانی که لیف خنک شود. سپس بادقت اطراف جوش را فشار دهید تا هرچه داخل جوش است، خارج شود (بدون اینکه جای جوش باقی بماند).
چه زمانی باید به متخصص پوست مراجعه کنیم؟
اگر روش‌های خانگی و داروهای بدون نیاز به نسخه به درمان جوش و آکنه کمکی نکردند، بهتر است که برای درمان قوی‌تر و بهتر جوش‌های صورت خود به پزشک مراجعه کنیم. از درمان‌های رایج موجود برای آکنه بزرگسالی استفاده از رتینول موضعی یا قرص‌های ضدبارداری تأییدشده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) است که با تنظیم هورمون‌ها در درمان آکنه بزرگسالی مؤثر هستند.
