تا همین چند سال پیش افرادی که با مشکل ضعیف بودن چشم مواجه بودند به چشم پزشک مراجعه می کردند و تنها اتفاقی که می افتاد تغییر شماره عینکشان بود. ولی اکنون با یک عمل ساده(لیزیک) این مشکل رفع شده و دیگر نیازی به عینک هم نیست. در تمامی زمینه ها پیشرفت علم موجب ابداع و بکارگیری روش های نوینی می شود که بکارگیری نمونه های موفق از میان آن ها نسبت به راه های سنتی و قدیمی به مراتب اثربخشی بیشتری دارند. در مورد بیماری اعتیاد هم اخیرا روشی موفق بنام مدل درمانی ماتریکس در ایران رواج یافته که نتایج آن در درمان دائمی اعتیاد بسیار مثبت بوده است. کمپ ترک اعتیاد آوای میعاد رهایی از موفق ترین مراکزی است که این سرویس را به مراجعین خود ارائه می دهد.
مدل ماتریکس چیست؟
مدل ماتریکس یک روش درمانی است که برای کمک به ترک مصرف مواد مخدر و محرک مانند متامفتامین(شیشه) و کوکائین طراحی شده است. این روش در دهه 1980 میلادی ابداع شد. از آن زمان پیاده سازی ترک اعتیاد با درمان ماتریکس با موفقیت گسترده ای همراه بوده است.
ویژگی های مدل ماتریکس
- درمان یکپارچه: شامل جنبه های متنوع بسیاری از سبک های مختلف درمانی است.
- برنامه سرپایی فشرده (IOP): شامل چندین ساعت معالجه روزانه و چند روز درمان هفتگی است به این صورت که بیمار نیازی به بستری شدن ندارد.
- برنامه بسیار منسجم: کل درمان ماتریکس دارای موضوعات مشخص و دسته بندی شده ای است که برای هر جلسه و فاز درمانی، طراحی و مهندسی شده.
- درمان در زمان کوتاه: درمان ماتریکس برای مدت زمان 16 هفته در نظر گرفته شده، اما بسته به نیاز بیمار می تواند تا یک سال تمدید شود.
- درمان اثبات شده: تاکنون مطالعات متعددی فواید مدل درمانی ماتریکس را ثابت کرده اند. مدل ماتریکس علاوه بر محرک ها برای طیف وسیعی مواد مخدر نیز مفید است. به عبارتی تاثیر مثبت استفاده از این روش آنقدر واضح بوده که بسیاری از سازمان ها مثل موسسه ملی سوء مصرف مواد مخدر(NIDA) از پروتکل درمان ماتریکس حمایت می کنند.
پایه و اساس مدل ماتریکس
قابلیت مدل ماتریکس در گردآوری مهم ترین جنبه های روش های موثر درمانی، آن را به یک متد درمانی موفق تبدیل کرده است.
مدل ماتریکس همزمان جنبه های خاصی از چند متد درمانی مهم را بکار می گیرد:
- درمان شناختی-رفتاری (CBT)
- مصاحبه انگیزشی
- رفتارگرایی
- درمان حمایتی/فرد محور
- درمان خانواده، زوجین و …
- درمان گروهی به منظور بهبود مهارت های اجتماعی
- گروه ها و جلسات 12 مرحله ای
نقش درمانگر در جلسات ماتریکس
درمانگر در درمان ماتریکس به عنوان مربی عمل می کند. او می بایست محیطی ایمن و با جو و فضای مثبت ایجاد کند.
مناسب ترین درمانگر شخصی است که در زمینه های درمان شناختی-رفتاری، مصاحبه انگیزشی و فیزیولوژی اعتیاد با تجربه باشد.
چنین درمانگری در روش ماتریکس:
- در برگزاری جلسات گروهی، فردی و خانوادگی کمک می کند.
- با سایر درمانگران و سرویس های اجتماعی برای کمک به بیمار هماهنگ می شود.
- بیماران را برای حضور و مشارکت در جلسات 12 مرحله ای ماتریکس تشویق می کند.
- بیماران را در مفاهیم درمانی شناختی-رفتاری درگیر می کند تا ارتباط میان افکار، احساسات و رفتارهای آنان را درک کند.
- رفتارهای صحیح را مورد ستایش و تقدیر قرار می دهد.
- ساختار پیوسته و منسجمی را برای آموزش رفتارهای صحیح به افراد بیمار فراهم می کند.
مدل درمانی ماتریکس شامل چه بخش هایی است؟
درمان ماتریکس دارای سه فاز اصلی است:
- قطع مصرف
- آموزش مهارت های زندگی و پیشگیری از عود مجدد
- ورود به اجتماع
جلسات فردی/خانوادگی
در بعضی مواقع، نزدیکان و اعضای خانواده برای رفع نیازهای فعلی بیمار در جلسات ماتریکس شرکت می کنند. همچنین به اعضای خانواده در مورد مسائل مربوط به سوء مصرف مواد، اعتیاد و وابستگی آموزش های لازم داده می شود.
بازیابی زودرس مهارت های گروهی (ERS)
مدل ماتریکس دارای 8 جلسه گروهی است. در این جلسات، آموزش نقش پررنگ تری نسبت به درمان دارد.
گروه پیشگیری از مصرف دوباره
در طول اجرای مدل ماتریکس، ابتدا و انتهای هر هفته جلساتی برگزار می شود. این جلسات 90 دقیقه طول می کشد. هدف این گروه آموزش فرد بیمار و شناسایی علائم مصرف مجدد است تا بتوان از آن پیشگیری کرد.
گروه آموزش خانواده
بر اساس متد درمانی ماتریکس، وقتی کل خانواده و حامیان نزدیک فرد در پروسه درمان درگیر باشند، خروجی درمان بهبود می یابد. در این گروه، خانواده فرد بیمار آموزش های مربوط به اعتیاد و بهبودی را فرا می گیرد.
گروه پشتیبانی اجتماعی
گروه پشتیبانی اجتماعی در تلاش است تا مراجعین را به سمت سبک زندگی سالم بدون حضور مواد محرک یا مخدر سوق دهد.
آزمایشات و تست ها در در مدل ماتریکس
علاوه بر ساختار ذکر شده در بالا، مدل ماتریکس از آزمایش هفتگی ادرار و تست های تنفسی برای نظارت بر مصرف مواد مخدر استفاده می کند.
اصول برنامه درمانی در مدل ماتریکس
مدل ماتریکس دارای 8 اصل راهنما است که باعث تقویت اثر بخشی فرایند درمان می شوند. رعایت تمام این اصول باعث می شود فرد بیمار به نتایج مطلوبی برسد.
8 اصل راهنما در درمان با متد ماتریکس
- احترام متقابل میان درمانگر و بیمار
- پیروی از ساختار درمان و توجه به خصوصیات بیمار
- محتوای آموزشی با کیفیت درباره ماهیت ماده مصرفی
- بکار گیری روش های درمانی متنوع(CBT، مصاحبه انگیزشی و …)
- پاداش و تشویق بیمار در صورت مشاهده رفتار صحیح
- تعامل با خانواده و آموزش درباره اعتیاد و پروسه درمان
- ایجاد انگیزه برای مشارکت در دیگر برنامه های خودیاری و اجتماع محور
- آزمایشات دوره ای(ادرار) به منظور پایش مصرف مواد
چگونه و از چه طریقی مدل ماتریکس را برای درمان انتخاب کنم؟
مراکز زیادی وجود دارد که این خدمات را ارائه می دهند. کمپ ترک اعتیاد آوای میعاد رهایی یکی از بهترین کمپ های ترک اعتیاد می باشد که با بهره گیری از امکانات لازم، نیروهای متخصص و معتبرترین منابع آموزشی، ارائه دهنده جلسات بر پایه مدل ماتریکس است.
مطلب خیلی خوبی بود. راجع به درمان ماتریکس نشنیده بودم قبلا. خسته نباشید
خوب است ولی وقتی خانومم من خواستار این است که فقط مرگ منو ببینه چه کار باید کرد منم که فقط تلاش کردم زود تر به آرزوش برسونم کاش از خود کشی ترسی نداشتم تاحالا تمام کرده بودم من چکار کنم
ترک شیشه