احتمالا شما هم شنیده‌اید که برخی معتقدند نگهداری از بعضی گیاهان و پرورش آنها در خانه موجب سم‌زدایی و تصفیه هوا در فضای داخلی می‌شود. ممکن است خود شما، تحت‌تأثیر این موضوع، چند گلدان در گوشه‌و‌کنار خانه یا محل کار خود داشته باشید. جدا از حس طراوت و زیبایی که گیاهان با خود به فضاهای بسته می‌آورند، عملکرد سم‌زدایی آنها هنوز جای بحث دارد. اگر می‌خواهید بیشتر درباره این موضوع بدانید، در ادامه با ما همراه باشید.
آیا گیاهان خاصیت سم‌زدایی دارند؟
گیاهان برای زندگی انسان‌ها بسیار ضروری هستند. هر گیاه هنگام فتوسنتز، دی‌اکسید کربن را جذب و برای ما اکسیژن تازه تولید می‌کند. همچنین، گیاهان می‌توانند هوایی را که ما تنفس می‌کنیم سم‌زدایی کنند.
ناسا در سال ۱۹۸۹ نتایج آزمایش مشهوری را منتشر کرد که نشان می‌داد گیاهان آپارتمانی می‌توانند هوا را از ترکیبات آلی سرطان‌زا مثل «فرمالدهید» و «بنزن» پاک کنند. در این آزمایش، محققان ناسا به دنبال روشی مؤثر برای سم‌زدایی محیط ایستگاه‌های فضایی بودند. آزمایش‌های بعدی نشان داد ریزاندامگان (microorganisms) در گلدان گیاهان نیز در تصفیه هوای داخلی نقش دارند.
باتوجه‌به این آزمایش، برخی دانشمندان معتقدند که گیاهان آپارتمانی روش طبیعی و مؤثری برای تصفیه هوا به حساب می‌آیند. هرچه برگ‌های گیاه بزرگ‌تر و بیشتر باشد، نتیجه بهتری به دست خواهد آمد. بیل ولورتون (Bill Wolverton)، محقق پیشین ناسا که در سال ۱۹۸۹ درمورد گیاهان مطالعه کرد، می‌گوید: «میزان هوای تصفیه‌شده به اندازه برگ گیاه بستگی دارد».
تعداد گیاهان برای تصفیه هوا
ولورتون معتقد است، به‌منظور تخمین‌زدن تعداد گیاهان موردنیاز برای زدودن اتاق از آلاینده‌ها، به تحقیقات پرهزینه نیاز است. اما توصیه او این است که در فضای داخلی برای هر صد مترمکعب، حداقل دو گیاه با «اندازه مناسب» تهیه کنیم. به‌گفته وی، «یکی از مؤثرترین گیاهان برای ازبین‌بردن آلاینده‌های موجود در هوا “سرخس برگ‌شمشیری” است، اما گاهی نگهداری از این گیاه در فضای داخلی مشکل می‌شود. معمولا “پوتوس طلایی”، به‌دلیل محبوبیت و آسان‌بودن پرورش آن، انتخاب اول من است».
نظر سایر متخصصان چیست؟
ولورتون مدت‌هاست که از طرف‌داران گیاهان آپارتمانی است. او کتاب‌هایی درباره گیاهان نوشته و شرکتی مشاوره‌ای تأسیس کرده است که برای تمیزکردن هوا استفاده از گیاهان را تبلیغ می‌کند. باوجوداین، دیگر متخصصان عقیده دارند که تأثیر گیاهان در تصفیه هوا چندان قطعی نیست.
«لوز کلودیو» (Luz Claudio)، استاد طب محیطی و بهداشت عمومی در «مدرسه پزشکی آیکان در مانت ساینای» (Icahn School of Medicine at Mount Sinai)، می‌گوید: «هنوز هیچ مطالعه دقیقی وجود ندارد که نشان دهد گیاهان آپارتمانی می‌توانند کیفیت هوای خانه را بهبود بخشند و با روشی قابل‌اندازه‌گیری سلامتی را ارتقا دهند».
کلودیو تحقیقاتی که درباره خاصیت تصفیه‌کنندگی هوا در گیاهان آپارتمانی انجام شده بررسی کرده است. او معتقد است «در موقعیت‌های آزمایشگاهی» درمورد قدرت گیاهان در ازبین‌بردن سموم شیمیایی موجود در هوا شکی وجود ندارد؛ اما در دنیای واقعی، در خانه‌ها یا محل کار ما، این فرضیه که وجود چند نوع گیاه در فضای بسته میتواند هوا را تصفیه کند پشتوانه علمی ندارد.
در بیشتر تحقیقاتی که تا امروز انجام شده (ازجمله مطالعات ناسا)، قدرت تصفیه‌کنندگی گیاهان آپارتمانی در محیط‌های کوچک سرپوشیده ارزیابی شده است. اما «استنلی کیز» (Stanley Kays)، استاد بازنشسته باغبانی علمی از دانشگاه جورجیا (University of Georgia)، معتقد است این آزمایش‌ها در محیط خانگی قابل‌اجرا نیستند.
در سال ۲۰۰۹ تحقیقی انجام شد و قدرت تصفیه‌کنندگی ۲۸ گیاه مختلف را بررسی کرد. کیز یکی از پایه‌گذاران این تحقیق بود. هرچند بسیاری از آن گیاهان قادر نبودند مواد سمی موجود در هوا را از بین ببرند، کیز عقیده داشت که «تغییر محیط سربسته به محیط بازتر، در این تحقیق، میتواند تأثیری قابل‌توجه بر نتیجه بگذارد».
خیلی وقت‌ها، تقریبا هر یک ساعت یک بار، با باز و بسته شدن در و پنجره و آمدن هوای بیرون به داخل، هوای خانه کاملا عوض می‌شود. کیز می‌گوید: «باتوجه‌به نتایجی که من در بیشتر موارد دیده‌ام، تأثیر گردش هوای داخل و خارج در محیط، نسبت به خاصیت سم‌زدایی گیاهان، بیشتر است.»
همچنین، گیاهانی که در این آزمایش استفاده شدند، در موقعیتی بهینه رشد کرده بودند. به‌منظور بالابردن میزان فتوسنتز و تقویت خاصیت سم‌زدایی این گیاهان، از نور زیادی برای پرورش آنها استفاده شده بود. کیز می‌گوید: «گیاهان آپارتمانی در خانه‌های ما در چنین موقعیتی رشد نمی‌کنند. میزان نور در بیشتر قسمت‌های خانه تنها در حدی است که برای فتوسنتز گیاه کافی خواهد بود.»
از این تحقیقات چه نتیجه‌ای می‌توان گرفت؟
کیز می‌داند که عقاید او موجب دل‌سردی برخی از مخاطبان خواهد بود، اما او می‌خواهد عقیده‌اش را درباره گیاهان آپارتمانی روشن کند. کیز باور دارد که گیاهان نه‌تنها هم‌نشین‌های طبیعی و زنده دل‌پذیری هستند، بلکه مزایای متعددی برای سلامتی ما دارند که در تحقیقات مختلف اثبات شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد گیاهان با آرام‌سازی سیستم عصبی سمپاتیک می‌توانند استرس را از بین ببرند. همچنین گیاهان می‌توانند باعث ایجاد احساس شادی بیشتری در افراد شوند. بررسی‌های بیشتر نشان می‌دهد سپری‌کردن زمان در طبیعت تأثیری مثبت بر خلق‌وخو و سطح انرژی افراد دارد.
کیز معتقد است که «داشتن گیاه در محیط خانه امتیاز است؛ اما درحال‌حاضر به نظر نمی‌رسد تنها با وجود چند گلدان گیاه بتوان هوای فضاهای بسته را تصفیه کرد».
سخن پایانی
شکی نیست که وجود گیاهان در فضاهای داخلی باعث ایجاد حس سرزندگی و نشاط در ما می‌شود. شاید نتوان به قدرت سم‌زدایی گیاهان در فضای بسته تکیه کرد، اما قطعا وجود آنها خالی از لطف نیست.
نظر شما خواننده گرامی درباره این مطلب چیست؟ فکر می‌کنید اگر گیاهان خاصیت سم‌زدایی فضای داخلی را داشتند، چند گلدان در خانه یا محل کارتان قرار می‌دادید؟ نظرات ارزشمند خود را با ما به اشتراک بگذارید.
میتواند با انتخاب نادرست دقیقا عکس این موضوع باشد.
دوست عزیز از به اشتراک گذاشتن نظرتون ممنونم.
ممکن هست یکم بیشتر توضیح بدید؟
🙂
برخی از گیاهان باعث ایجاد هوای گلخانه ای در منازل میشوند و سمی هستند مانند آنتریوم، ادریسی، سیاه تخمه، شقایق سرخ، آزالیا، کالادیوم و ………
ممنون از اطلاعات جالبی که نوشتید.
🙂