زندگی‌نامه و کتاب های منصور ضابطیان در یک نگاه

دوست‌داران کتاب حتما با سبک سفرنامه نویسی آشنا هستند. سفر به دور دنیا برای تمام افراد مقدور نیست؛ اما می‌توان جای‌جای دنیا را از نگاه کسانی دید که سفر کرده‌اند و به‌زیبایی آن را نوشته‌اند. گرچه خواندنْ تمام آنچه که باید را به مخاطب نمی‌دهد، اما می‌تواند بخش زیادی از تجربه‌های فرد سفر‌کرده را در اختیار مخاطب بگذارد. حتی اگر علاقه‌مند به سبک سفرنامه‌نویسی نباشید و یا تاکنون تجربه‌اش نکرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم در معرفی امروز با ما همراه باشید و با منصور ضابطیان و آثارش آشنا شوید. شما این شانس را خواهید داشت که به یکی از طرف‌داران همیشگی آثار منصور ضابطیان، این جهانگرد ایرانی، تبدیل شوید.

زندگی‌نامه منصور ضابطیان

منصور ضابطیان متولد سال ۱۳۴۹ در تهران است. گرچه ابتدا در رشته علوم آزمایشگاهی تحصیل کرد، ولی بعد از چند سال رشته تحصیلی‌اش را به سینما تغییر داد. پس‌ از آن بود که منصور وارد دنیای هنر شد و از دریچه‌های مختلفی شروع به فعالیت کرد. ضابطیان در نقش‌های مختلفی مانند تهیه‌کننده، کارگردان، مجری رادیو و تلویزیون، پادکست‌ساز، نویسنده و روزنامه‌نگار مهارت‌های هنری خود را نشان داد. او فعالیتش را با روزنامه‌نگاری شروع کرد و گزارش و مصاحبه‌های زیادی برای مجله‌ها و روزنامه‌های حیات نو، چلچراغ، گزارش فیلم و کلک نوشت. او سال ۱۳۷۸ کار در تلویزیون را شروع کرد و در این زمینه به موفقیت رسید.

ضابطیان فردی پرانرژی و بیشتر وقت‌ها خوش‌حال است. خودش دراین‌باره می‌گوید:

«شاید از دور این‌طور به نظر می‌رسد؛ شاید هم به نوع نگاهم به دنیا مربوط می‌شود. خیلی دنیا را سخت نمی‌گیرم. سعی می‌کنم از چیزهایی که دارم، لذت ببرم و حسرت چیزی را نخورم. البته دو چیز وجود دارد که من همیشه حسرت داشتن‌شان را دارم: یکی سفر و دیگری شکلات! حسرت می‌خورم ببینم کسی جایی سفر می‌کند که من نرفته باشم و اینکه حاضر نیستم شکلاتم را با کسی تقسیم کنم. من هم مثل هر آدمی دوست دارم یک آپارتمان چهارصدمتری در نیویورک رو به اقیانوس اطلس داشته باشم؛ ولی خوب، نداشته باشمش هم خیلی ناراحت نیستم. یا مثلا بدم نمی‌آید یک ماشین سه‌میلیاردتومانی داشته باشم، ولی اگر کسی دارد و من ندارم، حسرتش را نمی‌خورم. با همین چیزهایی که دارم، خوش‌حالم و سعی می‌کنم از موقعیت‌هایی که دارم بیشترین استفاده را بکنم.»

علایق منصور ضابطیان

منصور ضابطیان علاقه‌مند به سفر است. همین علاقه او را تبدیل کرده است به جهانگرد ایرانی و خوش‌ذوقی که چندین کتاب سفرنامه هم نتیجه آن است. او درباره علاقه‌مندی‌هایش می‌گوید:

«سفر؛ نوشتن. وقتی می‌نویسم خیلی احساس مفیدبودن به من دست می‌دهد. با خودم می‌گویم آهان! الان تازه یک کاری کردم! دیدن برق تشکر در چشم آدم‌ها هم به‌شدت من را خوش‌حال می‌کند. یعنی کاری کنم که از من به‌صورت لفظی تشکر نکنند، ولی برق شادی در چشمشان پیدا باشد.»

اما آنچه که باعث دلخوری و ناراحتی او می‌شود بی‌نظمی است. او دراین‌باره می‌گوید:

«بیشترین چیزی که حالم را بد می‌کند، بی‌نظمی است. از بی‌نظمی در شهر بگیر تا بی‌نظمی اطرافیان: بدقولی آدم‌ها و چیزهایی که نمی‌شود رویش حساب کرد و این قبیل مسائل؛ ولی سعی می‌کنم با همین‌ها هم کنار بیایم. گاهی بی‌نظمی در کار عصبانی‌ام می‌کند و ممکن است نزدیک‌ترین دوستانم را برنجانم، ولی آدم منت‌کشی هستم. یعنی وقتی ناراحتشان می‌کنم، از هر روش کودکانه برای به‌دست‌آوردن دلشان استفاده می‌کنم.»

آثار منصور ضابطیان در یک نگاه

در ادامه با آثار هنری منصور ضابطیان آشنا می‌شویم:

آثار تلویزیونی منصور ضابطیان

• سبد؛
• مردم ایران سلام؛
• جغرافیای فریاد؛
• فرش واژه؛
• نقره؛
• رادیو هفت؛
• صد برگ؛
• وقت خواب (کارگردان).

کتاب‌های منصور ضابطیان

۱. مارک و پلو

نخستین کتاب سفرنامه از منصور ضابطیان، کتاب مارک و پلو است. در این کتاب جذاب، ضابطیان مخاطب خود را به کشورهای ‌فرانسه، اسپانیا، لبنان، هندوستان، ایتالیا، اتریش، ارمنستان، کره جنوبی و ایالات‌متحده امریکا می‌برد. ضابطیان درباره این کتاب می‌گوید: «اگر این مجموعه بتواند تابوی غیرممکن‌بودن سفر را در ذهن خواننده‌ی ایرانی و به‌ویژه‌ خوانندگان کتاب بشکند، من موفقیت بزرگی به دست آورده‌ام.»

۲. مارک دو پلو

دومین اثر ضابطیان کتاب مارک دو پلو است. این کتاب به‌عنوان نسخه دوم کتاب مارک و پلو منتشر شد. ضابطیان در این کتاب شما را با خود به کشورهای کنیا، بلژیک، چک، هلند، آلمان، پرتغال، یونان، عراق و برزیل می‌برد. شما با خواندن این کتاب دنیای متفاوت زندگی در کشورهای اروپایی را در مقایسه با کشورهای آسیایی بهتر می‌شناسید.

۳. برگ اضافی

عنوان سومین اثرِ ضابطیان تا حدی نشان می‌دهد که در آن چه می‌گذرد. کتاب برگ اضافی برخلاف دو کتاب قبل، خاطرات کوتاه نویسنده از جای‌جای دنیاست. این کتاب از شرق تا غرب را شامل می‌شود و درباره شهرهای خاصی نوشته شده است. در واقع هرآنچه در دو کتاب اول جای نگرفته است، در این کتاب گردآوری شده و اگر مایل هستید لذت خواندن دو کتاب مارک و پلو و مارک دو پلو را تکمیل کنید، برگ اضافی را به خودتان هدیه کنید!

۴. سباستین

کتاب سباستین به‌طور کامل به کوبا اختصاص داده شده است. ضابطیان در این کتاب، شما را با جزئیات این کشور جادویی آشنا می‌کند. پیش از خواندن این کتاب، تصورها درباره کوبا بسیار متفاوت است، چراکه کمتر منبعی وجود دارد که این‌چنین ظریف و واقعی ما را با کشوری خاص آشنا کند. اما شاید برایتان سؤال باشد که چرا سباستین عنوان کتابی درباره کوباست؟ ضابطیان زمانی که یک اتاق در کوبا اجاره می‌کند و مدارکش را به خانم مسنِ صاحب‌خانه می‌دهد، آن خانم Mansoor Zabetian را همانند سباستین تلفظ می‌کند. گرچه ضابطیان سعی می‌کند برای او توضیح دهد، اما این برداشت به دلِ او می‌نشیند و نام کتابش را هم به همین اسم می‌گذارد.

۵. چای نعنا

چای نعنا اثر دیگری است که ضابطیان در آن خاطرات سفرش به مراکش را نوشته است. مراکش کشوری است که به‌دلایلی ارتباط محدودی با ایران داشته است و ضابطیان جزء افرادی است که برای اولین‌بار از این کشور اطلاعاتی به مخاطب ایرانی‌اش ارائه می‌کند. جذابیت این کتاب به‌قدری زیاد است که وقتی آن را در دست بگیرید، به‌سختی می‌توانید قبل از اتمامش آن را بر زمین بگذارید.

۶. موآ

موآ سفر به کشور ویتنام است: کشوری که باز هم برای مخاطب ایرانی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در این کتاب، ویتنام با جمله‌های بکر توصیف شده است و شما به‌خوبی با آن آشنا می‌شوید.

۷. بی‌زمستان

این کتاب سفرهای منصور ضابطیان به سه کشور تاجیکستان، آذربایجان و گرجستان را پوشش می‌دهد. لحن نوشتار او برای دو کشور تاجیکستان و گرجستان مانند کتاب‌های قبل است، ولی دربارۀ آذربایجان کمی جدی‌تر سخن گفته که تنوع خوبی به کتاب داده است. اما چرا بی‌زمستان؟ چون ضابطیان در سه فصل بهار (تاجیکستان)، تابستان (آذربایجان) و پاییز (گرجستان) به این سه کشور سفر کرد و بنابه‌دلایلی نتوانست در فصل زمستان به سفرش ادامه دهد؛ برای همین است که این کتاب بی‌زمستان نام گرفته است.

دو کتاب مهم دیگر ضابطیان عبارت‌اند از:

• اگر یک سوسمار بودیم… ؛
• اگر یک زرافه داشتیم… .

جوایز، افتخارات و دستاوردهای منصور ضابطیان

ضابطیان، دو سال پی‌درپی، جایزه «قلم بلورین» بهترین گفت‌وگوی سال و یک سال هم جایزه «قلم بلورین» بهترین گزارش سال را در جشنواره مطبوعات کسب کرده است.

خواندن کتاب‌های منصور ضابطیان به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟

کتاب‌های منصور ضابطیان به افرادی پیشنهاد می‌شود که عاشق سفر هستند. اگر قصد سفر به کشورهایی را دارید که در فهرست کتاب‌های ضابطیان قرار دارد، خواندن آن قبل از سفر خالی از لطف نخواهد بود. همچنین به‌دلیل حجم کم کتاب‌هایش، می‌توان گفت انتخاب مناسبی برای کسانی است که زمان محدودی دارند و می‌خواهند وقت خالی خود را با مطالعه کتاب پر کنند.

شما همچنین می‌توانید این کتاب را به نوجوانانی که تازه در آستانه تغییر سبک مطالعه کتاب از سبک کودکانه به نوجوانی هستند، هدیه و یا پیشنهاد دهید.

آشنایی با سبک نوشتار منصور ضابطیان

سبک آثار منصور ضابطیان بیشتر سفرنامه‌نویسی است. او ساده و بی‌آلایش می‌نویسد. شاید برای همین است که این‌چنین کتاب‌هایش مورداستقبال نسل جوان قرار گرفته‌اند. فضاسازی قوی، توصیف‌های قابل‌لمس و زبانی رسا از جمله ویژگی‌های بارز کتاب‌های ضابطیان هستند. همچنین، کتاب‌های او با تصاویری مرتبط با سفرهایش همراه است. این تصاویر در درک فضا و موقعیت، به مخاطب بسیار کمک می‌کنند.

در ادامه، بخش کوتاهی از کتاب مارک دو پلو را می‌خوانیم:

«[…] اگرچه قوانین در اینجا مبتنی بر یک ایدئولوژی لائیک است، اما روح مذهب بین مردم جاری‌ست. برای همین آنها به هم دروغ نمی‌گویند یا وقتی اینجا خرید می‌کنی، مطمئن هستی جنسی که به دستت می‌دهند، قلابی نیست. آنها رعایت اخلاق را در ارتباط با یکدیگر می‌کنند و نسبت به مسائل اجتماعی و بی‌عدالتی‌های احتمالی هم بسیار حساسند.»

سخن آخر

منصور ضابطیان، در بیشتر کتاب‌هایش، اشاره می‌کند که همواره سعی کرده است تا کتاب‌هایش با قیمت مناسبی به چاپ برسند تا عموم مخاطبانِ او که دانش‌آموزان و دانشجویان هستند، بتوانند با دغدغه کمتری آنها را تهیه کنند. یکی از علت‌های آنکه عکس‌های داخلی کتاب‌های او سیاه‌وسفید هستند، همین مورد است.