آشنایی با موثرترین روش های مطالعه و یادداشت برداری

موفقیت در دوران تحصیل تا حد زیادی مستلزم آشنایی با روش های مطالعه و یادگیری است. روش‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، کمک‌‌تان می‌کنند از وقتی که به درس خواندن اختصاص می‌دهید، نهایت استفاده را ببرید و هرچه یاد می‌گیرید، در طولانی‌مدت در ذهن‌تان باقی بماند. اصلی‌ترین مواردی که در این مقاله موشکافی خواهیم کرد عبارتند از روش‌های یادداشت‌برداری، نرم‌افزارهای یادداشت‌برداری، راهکارهای تقویت درک مطلب، روش های مطالعه و همچنین روش‌های تقویت حافظه. با به کارگیری این روش‌ها، یادگیری مطالب درسی برای‌تان آسان‌تر می‌شود و می‌توانید در امتحانات پایان ترم موفق‌تر عمل کنید.

۱. روش‌های یادداشت‌برداری

گوش دادن خالی به درس بدون اینکه هیچ نقش فعالی در فرآیند یادگیری داشته باشید، کافی نیست. برای اینکه در هنگام گوش دادن به درس و فراگیری اطلاعات، فقط یک شنونده‌ی منفعل نباشید، توصیه می‌کنیم از روش یادداشت‌برداری استفاده کنید. در ادامه، با تعدادی از کارآمدترین روش‌های یادداشت‌برداری آشنا خواهید شد که نقش بسزایی در تقویت یادگیری دارند.

روش اول: یادداشت‌برداری به روش کُرنِل

روش یادداشت‌برداری کُرنِل در دهه‌ی ۱۹۵۰ توسط والتِر پاوک (Walter Pauk)، از اساتید دانشگاه کُرنِل و نویسنده‌ی کتاب پرفروش چطور در کالج درس بخوانیم، طراحی شد. روش کُرنِل به دانش‌آموزان کمک می‌کند مطالبی را که در کلاس آموزش می‌بینند، به شکل اصولی یادداشت، تحلیل، جمع‌بندی و بازنگری کنند. این روش به عنوان یکی از کارآمدترین روش‌های یادداشت‌برداری شناخته شده است.

برای شروع، برگه‌ی یادداشت‌تان را مشابه تصویر بالا به سه قسمت تقسیم کنید. در طول کلاس، نکات مهم را در ستون سمت راستی که بزرگ‌تر است، بنویسید. این ستون به یادداشت مهم‌ترین نکات درس اختصاص دارد، پس فقط نکات اصلی و جزئیات کلیدی مربوطه را بنویسید. همچنین تا حد امکان از نمادها، علائم اختصاری و جملات کوتاه استفاده کنید.

حداکثر یک روز فرصت دارید کلمات کلیدی و پرسش‌های درس را در ستون سمت چپ وارد کنید. کلمات کلیدی در هنگام مرور یادداشت‌ها به دردتان می‌خورند. خلاصه‌ی درس را نیز در ستون پایینی یادداشت کنید. در این قسمت، از مجموعه‌ی نکاتی که یادداشت کرده‌اید، یک جمع‌بندی مختصر در حدود حداکثر ۷ جمله بنویسید. به کمک این جمع‌بندی می‌توانید نکات اصلی درس را راحت‌تر اولویت‌بندی کنید.

در هنگام مطالعه‌ی یادداشت‌هایی که به این روش تهیه کرده‌اید، دست‌تان را روی قسمت نکات مهم بگذارید و سعی کنید نکاتی را که در این قسمت یادداشت کرده‌اید، از روی نگاه کردن به اطلاعات ستون سمت چپ به خاطر بیاورید. این شیوه‌ی یادگیری نه تنها کمک‌تان می‌کند نکات مهم درس را راحت‌تر به خاطر بسپارید، بلکه باعث می‌شود به اهمیت هر نکته نیز پی ببرید.

در مرحله‌ی آخر، چند لحظه‌ای روی یادداشت‌های‌تان تأمل کنید. به جای حفظ کردن طوطی‌وار، از خودتان بپرسید که مثلا «چرا فلان نکته درخور توجه است؟» یا «چطور می‌توانم بین مطلب جدیدی که یاد گرفته‌ام با دانسته‌هایی که از قبل داشتم، ارتباط برقرار کنم؟» با پاسخ به این قبیل پرسش‌ها، مطلب جدیدی که فراگرفته‌اید به معنای واقعی درونی می‌شود و در ذهن‌تان می‌نشیند.

روش کُرنِل در اصل برای دانش‌آموزان و دانشجویان طراحی شده است تا بهتر بتوانند توضیحات شفاهی ارائه شده در کلاس را یادداشت کنند، اما این روش در خارج از محیط آموزشی کلاس نیز کاربرد دارد. مثلا می‌توانید از همین روش در یادداشت‌برداری از روی کتاب، فیلم و اسلاید نیز بهره ببرید.

در صورتی که هدف‌تان فقط حفظ کردن خط به خط اطلاعات است و نیازی به تحلیل و درک عمیق مطالب ندارید، توصیه می‌شود از روش‌ کُرنِل استفاده نکنید. این روش اگرچه سرآمد روش‌های یادداشت‌برداری است، فقط زمانی واقعا به دردتان خواهد خورد که به تحلیل و جمع‌بندی اطلاعات نیاز داشته باشید.

روش دوم: یادداشت‌برداری به روش طبقه‌بندی رئوس مطالب

یادداشت‌برداری به روش طبقه‌بندی رئوس مطالب از جمله پرطرفدارترین تکنیک‌های یادگیری در کشورهای غربی است و به عنوان یکی از سازمان‌یافته‌ترین روش‌های یادداشت‌برداری شناخته می‌شود که قدمتی چند صد ساله دارد. در این روش، مطالب به شیوه‌ای دقیق، منظم و بر اساس اهمیت طبقه‌بندی می‌شوند.

طبقه‌بندی رئوس مطالب به روش کلاسیک در مواردی که یادداشت‌برداری به زبان فارسی انجام می‌شود، ممکن است کمی گیج‌کننده و ناکارآمد به نظر برسد. با این حال، بد نیست با مدل کلاسیک این روش یادداشت‌برداری نیز آشنا شوید. البته، جایگزین این مدل در زبان فارسی در ادامه معرفی خواهد شد. در طبقه‌بندی رئوس مطالب به روش کلاسیک، از الفبای انگلیسی (حروف کوچک و بزرگ) و اعداد (اعداد رومی و اعداد هندی‌‌ـ‌‌عربی) استفاده می‌شود.

برای شروع، نکات اصلی درس را با اعداد رومی مشخص کنید. در زیر هر یک از این اعداد، نکات فرعی را بنویسید و این نکات را با حروف بزرگ انگلیسی طبقه‌بندی کنید. نکات مربوط به هر یک از نکات فرعی را با اعداد هندی‌ـ‌عربی شماره بزنید و در طبقه‌بندی بعدتر، از حروف کوچک انگلیسی استفاده کنید. در طبقه‌بندی‌هایی که در ادمه قرار می‌گیرند، حروف و اعداد مشخص‌کننده‌ی هر طبقه را در داخل پرانتز بنویسید. در هر طبقه‌بندی، مقداری فضای خالی در نظر بگیرید تا اگر بعدها به نکته‌ی جدیدی برخوردید، فضای کافی برای اضافه کردن نکات جدید در اختیار داشته باشید. اما توصیه می‌کنیم برای طبقه‌بندی رئوس مطالب در یادداشت‌برداری به زبان فارسی، از نمودار درختی استفاده کنید. نمودار درختی در مقایسه با روش کلاسیک طبقه‌بندی رئوس مطالب مناسب‌تر است. در تصویر زیر، قسمت کوچکی از درس زیست‌شناسی دوم دبیرستان را در قالب نمودار درختی مشاهده می‌کنید.

در این روش، مطالب به شیوه‌ای واضح و منظم طبقه‌بندی می‌شوند. متأسفانه اغلب دانش‌آموزان از این روش به منظور خلاصه‌نویسی استفاده می‌کنند، در حالی که خلاصه‌نویسی نیازمند تحلیل و جمع‌بندی اطلاعات است. در مواردی که هدف‌تان از مطالعه فقط به حفظ کردن اطلاعات محدود می‌شود، به راحتی می‌توانید مطالبی را که به این روش طبقه‌بندی کرده‌اید، کاملا به ذهن بسپارید. در ضمن می‌توانید پرسش‌ها و کلمات کلیدی‌ای را که هنگام مرور یادداشت‌ها به ذهن‌تان می‌رسند، در حاشیه‌های برگه‌ی یادداشت اضافه کنید.

اغلب کتاب‌های درسی به گونه‌ای تدوین می‌شوند که دانش‌آموزان بتوانند رئوس مطالب را بدون دشواری از متن کتاب استخراج کنند. هر فصل از کتاب با یک عنوان کلی شروع می‌شود و سپس همین عنوان کلی در قالب بخش‌های کوچک‌تری که هر کدام عناوین خودشان را دارند، توضیح داده می‌شود. هر پاراگراف نیز معمولا به تبیین فقط یک نکته اختصاص دارد. چنین ساختار طبقه‌بندی شده‌ای برای استخراج رئوس مطالب مناسب است. برخی منابع الکترونیکی از قبیل وب‌سایت‌های دولتی و آموزشی نیز از ساختارهای طبقه‌بندی شده استفاده می‌کنند. ساختارهای طبقه‌بندی شده به خوبی در حافظه‌ی دیداری ثبت می‌شوند و به همین دلیل با برخی روش‌های خاص یادگیری سازگاری دارند.

اما این روش، اِشکالاتی هم دارد. گاهی ساختار محتوایی که مطالعه می‌کنید، قابل طبقه‌بندی نیست. با تحمیل طبقه‌بندی به چنین محتوایی فقط خودتان را به عذاب می‌اندازید. در نتیجه، این روش فقط در مواردی کاربرد دارد که با محتوای قابل طبقه‌بندی سروکار داشته باشید. از طرف دیگر، وقتی رئوس مطالب را به روش کلاسیک طبقه‌بندی می‌کنید، به راحتی نمی‌توانید بین اطلاعاتی که به شاخه‌های مختلف تقسیم شده‌اند، ارتباط برقرار کنید. پس این روش در مواردی که قصد دارید بین مجموعه‌ی اطلاعات طبقه‌بندی شده، ارتباطات انتزاعی برقرار کنید، کاربرد ندارد.

روش سوم: یادداشت‌برداری به روش جدول‌بندی

جدول‌بندی یک روش قدیمی است که به سازماندهی اطلاعات کمک می‌کند. دسته‌بندی اطلاعات در ستون‌های جداگانه، مانع تکرار بی‌مورد اطلاعات و زیاده‌نویسی می‌شود.

روش جدول‌بندی در مقایسه با سایر روش‌های یادداشت‌برداری به آماده‌سازی بیشتری نیاز دارد. برای شروع، ابتدا چند ستون بکشید. معمولا ۴ ردیف ستون کافی است، اما به طور کلی تعداد ستون‌ها به موضوع یادداشت‌برداری بستگی دارد. برای هر ستون یک عنوان مناسب انتخاب کنید. برای درسی مثل تاریخ می‌توانید از این عناوین استفاده کنید: «تاریخ‌‌ها»، «شخصیت‌های معروف»، «رویدادهای مهم» و «اهمیت». تا این قسمت از جدول را باید پیش از آغاز درس آماده کنید تا بتوانید در طول کلاس، نکاتی را که مطرح می‌شوند، در ستون مربوطه یادداشت کنید. نیازی نیست بنویسید «جنگ جهانی دوم، یک رویداد تاریخی مهم محسوب می‌شود.»، بلکه فقط کافی است عبارت «جنگ جهانی دوم» را در ستون «رویدادهای مهم» وارد کنید. این روش از زیاده‌نویسی و تکرار بی‌مورد اطلاعات جلوگیری می‌کند و به همین دلیل، اجازه می‌دهد همگام با گوینده‌ی مطلب یادداشت‌برداری کنید و عقب نیفتید. همچنین، می‌توانید بین اطلاعات مختلف ارتباط برقرار کنید. در درسی مثل تاریخ، اگر اطلاعات را به ترتیب وقوع بنویسید، راحت‌تر می‌توانید مطالب را جمع‌بندی کنید.

مهم‌ترین اِشکال یادداشت‌برداری به روش جدول‌بندی این است که باید جدول‌تان را قبل از شروع کلاس آماده و عناوین هر یک از ستون‌ها را مشخص کنید. این در حالی است که تا سر کلاس ننشینید و با محتوای درس آشنا نشوید، نمی‌توانید برای ستون‌ها عناوین مناسب انتخاب کنید. همچنین ممکن است حین گوش دادن به درس با اطلاعاتی مواجه شوید که به هیچ یک از ستون‌هایی که آماده کرده‌اید، مربوط نیستند. از این رو، توصیه می‌شود همیشه یک برگ کاغذ سفید، کنار دست‌تان داشته باشید تا بتوانید اطلاعاتی را که برای‌شان هیچ ستون مشخصی ندارید، در جایی دیگر یادداشت کنید.

با استفاده از این روش می‌توانید مطالبی را که یادداشت کرده‌اید، با سرعت بیشتری مرور کنید. جدولی که به دقت تهیه شده باشد، اطلاعات را به صورت منسجم و نظام‌مند نشان می‌دهد و کمک می‌کند راحت‌تر بتوانید نکات مهم را به خاطر بسپارید.

روش چهارم: یادداشت‌برداری به روش تحت‌اللفظی

یادداشت‌برداری به روش تحت‌اللفظی از جمله ساده‌ترین تکنیک‌های یادگیری است که فقط به مهارت نوشتن نیاز دارد. این روش یادداشت‌برداری در مقایسه با سایر روش‌ها دارای اِشکالات فراوان است. با این حال، اگر هنوز به هیچ یک از روش‌های یادداشت‌برداری تسلط ندارید، توصیه می‌کنیم با همین روش شروع کنید.

برای یادداشت‌برداری به روش تحت‌اللفظی فقط کافی است عین جملاتی را که می‌شنوید، بنویسید. تا جایی که امکان دارد از نمادها و علائم اختصاری استفاده کنید تا از صحبت‌های گوینده‌‌ی مطلب عقب نیفتید. هر بار که گوینده به بحث جدیدی وارد شد، ادامه‌ی یادداشت‌های‌تان را در خط بعدی بنویسید. بهتر است بین خطوط کمی فاصله بگذارید تا اگر بعداً خواستید نکته‌ای اضافه کنید، فضای کافی در اختیار داشته باشید.

این روش از بسیاری جهات در تضاد با روش جدول‌بندی است. در یادداشت‌برداری به روش تحت‌اللفظی لازم نیست برگه‌های یادداشت‌تان را قبل از شروع کلاس آماده کنید یا از محتوای آموزشی خبر داشته باشید. در صورتی که از صحبت‌های گوینده عقب نیفتید و بتوانید کلمه به کلمه‌ی توضیحات شفاهی ارائه شده را بنویسید، در نهایت یک یادداشت خیلی دقیق خواهید داشت. از این رو، در مواردی که احساس می‌کنید کلمه به کلمه‌ی صحبت‌های گوینده، پرمحتوا و ارزشمند است، به روش تحت‌اللفظی یادداشت‌برداری کنید.

یکی از اِشکالات یادداشت‌برداری به روش تحت‌اللفظی این است که چون همه‌ی اطلاعات را در قالب جمله و پشت سرهم می‌نویسید، درجه‌ی اهمیت نکات مختلف مشخص نیست و نوشته‌های‌تان سازماندهی خاصی ندارند. پس لازم است در سریع‌ترین زمان پس از پایان کلاس، دستی به سر و روی یادداشت‌های‌تان بکشید. این روش در مواردی که از روی منبعی مثل کتاب یا فایل صوتی ضبط شده یادداشت‌برداری می‌کنید، کاملاً بیهوده است. در یادداشت‌برداری از روی کتاب به روش تحت‌اللفظی، یک بار مجبورید تمام محتوای کتاب را دست‌نویس کنید و یک بار دیگر باید وقت بگذارید تا یادداشت‌های‌تان را به صورت طبقه‌بندی شده دربیاورید. این در حالی است که می‌توانید از همان اول، فقط به روش طبقه‌بندی رئوس مطالب عمل کنید. پس یادداشت‌برداری به روش تحت‌اللفظی، بیشتر در مواردی به کارتان می‌آید که ‌محتوای کامل منبع یادداشت‌برداری را در اختیار نداشته باشید.

روش پنجم: یادداشت‌برداری به روش ترسیم نقشه‌ی ذهنی

به دانش‌آموزانی که به سبک یادگیری دیداری تمایل دارند، توصیه می‌کنیم حتما این روش را امتحان کنند. در یادداشت‌برداری به روش ترسیم نقشه‌ی ذهنی، ارتباط بین نکات مختلفی که از یک مفهوم مرکزی منشعب شده‌اند، به شکل تصویری قابل مشاهده است. عبارت «نقشه‌ی ذهنی» نخستین بار توسط تونی بوزان مطرح شد، اما قدمت ایده‌ی اصلی این روش به قرن‌ها قبل برمی‌گردد. گفته می‌شود حتی فلاسفه‌ی قرن سوم میلادی نیز در تصویرسازی مفاهیم از روشی مشابه نقشه‌‌ی ذهنی استفاده می‌کردند.

ساختار نقشه‌ی ذهنی به مغز انسان شبیه است. در یادداشت‌برداری به روش ترسیم نقشه‌ی ذهنی، به جای اینکه از بالای صفحه شروع به نوشتن کنید، نکته‌ی اصلی مطلب را داخل یک حباب در وسط صفحه قرار دهید. سعی کنید عبارت کلیدی‌ای را که داخل حباب مرکزی می‌نویسید، بیشتر از یکی دو کلمه نباشد. نکات فرعی مربوط به نکته‌ی اصلی را در انتهای خطوط منحنی‌ای که از حباب مرکزی منشعب شده‌اند، یادداشت کنید. هرچه نکات فرعی جزئی‌تر می‌شوند، از ضخامت خطوط منحنی منشعب شده نیز کاسته می‌شود. در صورت امکان، از خودکارهای رنگی یا تصاویر مرتبط استفاده کنید تا برگه‌ی یادداشت‌تان جذاب‌تر شود.

در یادداشت‌برداری به روش ترسیم نقشه‌ی ذهنی، نکات مهم درس به شکلی منظم و منطقی طبقه‌بندی می‌شوند. در طبقه‌بندی رئوس مطالب به روش کلاسیک، اطلاعات به شکل خطی سازماندهی می‌شوند؛ اما سازماندهی اطلاعات در یادداشت‌برداری به روش ترسیم نقشه‌ی ذهنی به شکل شعاعی صورت می‌گیرد. در این روش، فقط می‌توانید پاره‌ای از مهم‌ترین نکات را یادداشت کنید. به عبارت دیگر، نقشه‌ی ذهنی برای یادداشت‌برداری از منابعِ با حجم اطلاعاتی زیاد، مناسب نیست. وقتی به روش ترسیم نقشه‌ی ذهنی یادداشت می‌نویسید، بهتر است منبع اصلی یادداشت‌های‌تان‌ را در دسترس داشته باشید تا بتوانید برای مطالعه‌ی بیشتر و کامل‌تر هر نکته به منبع اصلی رجوع کنید.

اگر توضیحات شفاهی ارائه شده در کلاس را به روش تحت‌اللفظی یا جدول‌بندی یادداشت کرده‌اید، می‌توانید یادداشت‌های‌تان را در مرحله‌ی بعد به نقشه‌ی ذهنی تبدیل کنید. همچنین می‌توانید برای تبدیل مطالب پیچیده‌ و پرشاخ و برگ به نقشه‌ی ذهنی، از ابزارهای رایانه‌ای ترسیم نقشه‌ی ذهنی کمک بگیرید.

۲. نرم‌افزارهای یادداشت‌برداری

برخی افراد ترجیح می‌دهند به جای اینکه به روش دستی یادداشت بنویسند، از نرم‌افزارهای یادداشت‌برداری استفاده کنند. نرم‌افزارهای یاداشت‌برداری علاوه بر اینکه موجب افزایش کارآمدی می‌شوند، در صرفه‌جویی در وقت نیز تأثیر دارند. هر نرم‌افزاری قابلیت‌های منحصر به فردی دارد که با اطلاع از این قابلیت‌ها می‌توانید مناسب‌ترین نرم‌افزاری را که به کارتان می‌آید، انتخاب کنید. در ادامه، با کارآمدترین این نرم‌افزارها آشنا خواهید شد که سرعت یادگیری را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهند.

اِوِرنُت (EverNote)

خدمات سرویس آنلاین اِوِرنُت از سال ۲۰۰۸ آغاز شد. نرم‌افزار اِوِرنُت یک ابزار چند پلتفرمی‌ است که از طریق اتصال به اینترنت فعال می‌شود و بر روی گوشی‌های تلفن همراه، و نیز سیستم عامل‌های ویندوز (Windows) و مَک (Mac) قابل اجرا است. از جمله قابلیت‌های این نرم‌افزار عبارتند از ذخیره‌ی یادداشت‌ها، سازماندهی یادداشت‌ها، برچسب‌گذاری موقعیت مکانی، تصویربرداری، اسکن اَسناد، ضبط صدا، تنظیم یادآوری برای یادداشت‌ها و ذخیره‌ی محتوا از صفحات وب، اشتراک‌گذاری یادداشت‌ها و همگام‌سازی اطلاعات بین دستگاه‌های مختلف. از دیگر امکانات این نرم‌افزار می‌توان به قابلیت جستجوی پیشرفته، رابط کاربری قابل تنظیم و گنجینه‌ی عظیمی از ویژگی‌ها و برنامه‌های افزودنی اشاره کرد.

اِوِرنُت حدود ۱۰۰ میلیون کاربر فعال دارد. این نرم‌افزار را می‌توانید به صورت رایگان دانلود کنید. همچنین می‌توانید با پرداخت سالانه ۴۵ دلار در ردیف کابران پریمیوم (Premium) قرار بگیرید و از خدمات کامل‌تر این نرم‌افزار بهره‌مند شوید. کاربرانی که از خدمات رایگان اِوِرنُت استفاده می‌کنند، می‌توانند ماهانه فقط ۶۰ مگابایت اطلاعات ذخیره کنند، اما کاربران پریمیوم به حجم ماهانه ۱ گیگابایت دسترسی خواهند داشت. اشتراک‌گذاری یادداشت‌ها در نسخه‌ی رایگان این نرم‌افزار امکان‌پذیر است، اما کاربران پریمیوم علاوه بر اشتراک‌گذاری از امکان ویرایش گروهی یادداشت‌ها نیز برخوردار هستند. کاربران پریمیوم همچنین می‌توانند از خدمات این نرم‌افزار به صورت آفلاین و بدون اتصال به اینترنت استفاده کنند.

ناکافی بودن گزینه‌های تنظیم یادآوری برای یادداشت‌ها یکی از اشکالاتی است که معمولا در ارتباط با این نرم‌افزار مطرح می‌شود. محدودیت حجم ذخیره‌ی اطلاعات در نسخه‌ی رایگان اِوِرنُت نیز دیگر اشکالی است که برخی کاربران را با مشکل مواجه می‌کند. اما در مجموع، اِوِرنُت یک نرم‌افزار کاربرپسند است که تجربه‌ای متفاوت از یادداشت‌برداری دیجیتال را برای کاربران به ارمغان می‌آورد.

سیمپِل‌نُت (SimpleNote)

سیمپِل‌نُت در سال ۲۰۰۸ متولد شد. این نرم‌افزار تحت وب روی سیستم عامل‌های آی‌اُ‌اِس (iOS)، مَک و اندروید (Android) و نیز دستگاه‌های کتاب‌خوان کیندِل (Kindel) قابل اجرا است. کاربران این نرم‌افزار می‌توانند اطلاعاتی را که ذخیره کرده‌اند، با سایر کاربران به اشتراک بگذارند یا نسخه‌ی پشتیبان تهیه کنند. امکان همگام‌سازی یادداشت‌ها در دستگاه‌های مختلف نیز از دیگر قابلیت‌های این نرم‌افزار است. تمامی پیش‌نویس‌ها در سیمپِل‌نُت به صورت خودکار ذخیره می‌شوند. در مواردی که کاربران به یادداشت‌نویسی و ویرایش گروهی تمایل داشته باشند، به راحتی می‌توانند آدرس‌های ایمیل مورد نظرشان را برچسب‌گذاری یا تَگ کنند. همچنین می‌توان با استفاده از نرم‌افزار ویرایش متن مارک‌داون (Markdown)، یادداشت‌های نوشته شده در سیمپِل‌نُت را به قالب اِچ‌تی‌اِم‌اِل (HTML) تبدیل کرد.

خدمات اصلی این نرم‌افزار به صورت رایگان در دسترس هستند، اما کاربران می‌توانند با پرداخت سالانه فقط ۲۰ دلار از خدمات دیگری نیز نظیر قابلیت ارسال یادداشت‌ها از طریق ایمیل و امکان همگام‌سازی با حساب کاربری دراپ‌باکس (Dropbox) بهره‌مند شوند. کاربران پریمیوم همچنین می‌توانند نسخه‌ی دسکتاپ این نرم‌افزار را نصب کنند و از یادداشت‌هایی که نوشته‌اند، نسخه‌ی پشتیبان تهیه کنند.

با اینکه سیمپِل‌نُت از قابلیت‌های کاربردی بسیاری برخوردار است، هنوز به قابلیت‌های تکمیلی بیشتر و سازماندهی منظم‌تری نیاز دارد. این نرم‌افزار به لحاظ سیستم برچسب‌گذاری و جستجو عملکرد نسبتا ضعیفی دارد. کاربرانی که به قابلیت همگام‌سازی سیمپِل‌نُت با حساب کاربری دراپ‌باکس دسترسی دارند، معمولا از سازماندهی ضعیف اطلاعات گِله می‌کنند. همچنین کاربران این نرم‌افزار به برخی امکانات کاربردی از جمله قابلیت ضبط صدا و اسکن اسناد دسترسی ندارند.

گوگل داکس (Google Docs)

گوگل‌داکس یک نرم‌افزار رایگان تحت وب است. از جمله قابلیت‌های این نرم‌افزار عبارتند از ویرایش متن، اشتراک‌گذاری یادداشت‌ها، ساخت اِسپرید‌شیت (نوعی متن الکترونیکی که از قابلیت جدول‌بندی اطلاعات برخوردار است) و ذخیره‌ی یادداشت‌ها در قالب پی‌دی‌اِف (PDF)، داک (Doc) و اِچ‌تی‌اِم‌اِل. تمامی اطلاعات به صورت آنلاین ذخیره می‌شوند، در نتیجه کاربر می‌تواند از هر دستگاهی به یادداشت‌های ذخیره شده دسترسی داشته باشد. برای اینکه از قابلیت‌های نام‌برده استفاده کنید، فقط به حساب کاربری و اتصال به اینترنت نیاز خواهید داشت.

گوگل‌داکس یک ابزار فوق‌العاده مناسب برای انجام کارهای گروهی است. کاربران گوگل داکس می‌توانند چند متن را به صورت همزمان مشاهده و ویرایش کنند. این نرم‌افزار از قابلیت به‌روزرسانی در زمان واقعی (به روزرسانی اطلاعات همگام با دریافت داده‌ها) و نوار کناری چت نیز برخوردار است. کاربران می‌توانند هر متنی را به صورت گروهی و همزمان ویرایش کنند. گوگل داکس دارای بیش از ۶۰ ابزار افزودنی است و با گوگل بوک‌مارکس (Google Bookmarks)، گوگل نُت (Google Note) و گوگل درایو (Google Drive) همگام‌سازی می‌شود. کاربران این نرم‌افزار با نصب و ساخت حساب کاربری به ۱ گیگابایت حافظه جهت ذخیره‌ی اطلاعات دسترسی پیدا می‌کنند.

گوگل داکس کلیپ‌آرت (تصاویری که داخل متن قرار می‌گیرند) ندارد و از این لحاظ با مایکروسافت وُرد (Microsoft Word) قابل رقابت نیست، اما کاربران می‌توانند تصاویر مورد نظرشان را از جایی دیگر دانلود کرده و به متن اضافه کنند. در مجموع، گوگل داکس از قابلیت‌های تقریبا مشابه مایکروسافت ورد برخوردار است، البته با این تفاوت که گوگل داکس یک نرم‌افزار قابل حمل (پرتابل) محسوب می‌شود.

وُرک‌فلوئی (WorkFlowy)

وُرک‌فلوئی یک رابط کاربری است که به کاربران امکان می‌دهد ایده‌هایی را که در ذهن دارند، سازماندهی کنند. برخی قابلیت‌های کلیدی این نرم‌افزار عبارتند از ایجاد متن، سازماندهی فهرست‌های شخصی و برنامه‌ریزی برای رویداد‌های مختلف. کاربران حتی می‌توانند از طریق این رابط کاربری، روی متون خلاقانه یا تحقیقاتی کار کنند. کاربران همچنین می‌توانند فهرست‌های طبقه‌بندی شده بسازند. در این رابط کاربری، اطلاعات چند صفحه‌ای به شکل فهرستی یکپارچه درمی‌آیند که حاوی سطوح مختلفی از اطلاعات طبقه‌بندی شده است. این فهرست‌ها از قابلیت جستجو و برچسب‌گذاری اطلاعات نیز برخوردارند.

خدمات وُرک‌فلوئی در سه قالب رایگان، پرو (Pro) و بسته‌ی ویژه‌ی کارهای تیمی ارائه می‌شود. قیمت حساب کاربری پرو سالانه ۴۹ دلار است. کاربران پرو می‌توانند به تعداد دلخواه‌شان فهرست بسازند و از امکان ویرایش آفلاین بهره‌مند شوند. قابلیت تهیه‌ی نسخه‌ی پشتیبان از اطلاعات ذخیره شده نیز فقط با خریداری حساب‌ کاربری پرو امکان‌پذیر خواهد بود. کاربران بسته‌ی ویژه‌ی کارهای تیمی نیز یک بسته‌ی مخصوص با امکانات کار گروهی دریافت می‌کنند.

وان‌نُت (OneNote)

وان‌نُت یک نرم‌افزار چند پلتفرمی‌ است که روی سیستم عامل‌های ویندوز، آی‌اُ‌اِس و گوشی‌های تلفن همراه قابل اجرا است. یادداشت‌نویسی آسان مهم‌ترین مشخصه‌ی این نرم‌افزار است که امکان یادگیری سریع‌تر را فراهم می‌کند. از جمله قابلیت‌های وان‌نُت عبارتند از ایجاد یادداشت‌، اشتراک‌گذاری یادداشت‌ها، ویرایش یادداشت‌‌ها به صورت انفرادی و گروهی، برش صفحات، عکس‌برداری و ارسال فایل‌ از طریق ایمیل. در این نرم افزار، یادداشت‌ها به صورت خودکار ذخیره و تاریخ‌گذاری می‌شوند. همچنین کاربران می‌توانند قابلیت‌های این نرم‌افزار را از طریق نصب پلاگین‌های مختلف افزایش دهند. نسخه‌ی موبایل و تحت وب این نرم‌افزار به صورت رایگان در دسترس است، اما بسیاری از کاربران نسخه‌ی دسکتاپ را ترجیح می‌دهند که به همراه اِم‌اِس‌آفیس ۲۰۱۳ (MS Office 2013) و مایکروسافت ۳۶۵ (Microsoft 365) ارائه می‌شود‌.

اِسپایدِراِسکرایب (SpiderScribe)

اِسپایدِراِسکرایب یک نرم‌افزار فوق‌العاده مناسب برای افرادی است که به یادگیری از طریق ابزارهای دیداری عادت دارند. این نرم افزار فلش در سال ۲۰۱۲ راه‌اندازی شد و از جمله سیستم های مبتنی بر رایانِش ابری محسوب می‌شود. کاربران اِسپایدِراِسکرایب می‌توانند نقشه‌ی ذهنی با قابلیت ضمیمه‌ی فایل، تصویر، وب‌سایت، رویدادهای تقویمی و بسیاری عملکردهای دیگر طراحی کنند. کاربران همچنین می‌توانند نقشه‌های ذهنی طراحی شده توسط این نرم افزار را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و از دستگاه‌های مختلف به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.

در نسخه‌ی رایگان این نرم‌افزار می‌توان به تعداد نامحدود نقشه‌ی ذهنی آماده کرد که البته این نقشه‌ها در حالت نمایش عمومی ذخیره خواهند شد، اما کاربران می‌توانند حداکثر سه نقشه‌ی ذهنی خصوصی نیز ایجاد کنند. برای هر کاربر، ۳ مگابایت حافظه جهت ذخیره‌سازی اطلاعات در نظر گرفته شده است، اما کاربرانی که ماهانه ۵ دلار بپردازند، حساب کاربری پریمیوم با حافظه‌ی ۲ گیگابایتی دریافت خواهند کرد. کاربران پریمیوم همچنین می‌توانند به تعداد نامحدود نقشه‌های ذهنی خصوصی ذخیره کنند. کاربرانی هم که ماهانه ۲۵ دلار بپردازند، از نسخه‌ی ویژه‌ی پروژه‌های تیمی بهره‌مند خواهند شد. خدمات پریمیوم این نرم‌افزار به مدت یک ماه رایگان محاسبه می‌شود.

۳. راهکارهای تقویت درک مطلب و روش های مطالعه

از دانش‌آموزان، دانشجویان و حتی کارمندان برخی مشاغل انتظار می‌رود حجم زیادی از متون مختلف را مطالعه کنند. روش صحیح مطالعه‌ی متون در این قبیل موارد با زمانی که متنی را به منظور سرگرمی مطالعه می‌کنید، متفاوت است. هدف مطالعه‌ای که فقط از روی سرگرمی باشد، صرفا غرق شدن در دنیای داستان و مطلع شدن از پایان یک ماجرای خیالی است. اما زمانی که پای مطالعه‌ی متون درسی یا کاری می‌نشینید، باید از مهارت بالایی در درک مطلب برخوردار باشید. مهارت درک مطلب عبارت است از توانایی تمرکز، مطالعه‌ی روان و انتقادی‌گونه‌ی متنی که در دست دارید. این مهارت فقط با تمرین مداوم و البته در طول زمان به دست می‌آید. در ادامه، با راهکارهای تقویت درک مطلب و روش های مطالعه آشنا خواهید شد.

راهکارهای تقویت درک مطلب

برای اینکه بتوانید محتوای متنی را که می‌خوانید بعدا به راحتی به خاطر بیاورید، باید قبل از هر چیزی متن مورد مطالعه را خوب بفهمید. برخی راهکارهای تقویت مهارت درک مطلب عبارتند از:

• روش مطالعه‌ی فعال کمک‌تان می‌کند از زمانی که به مطالعه اختصاص می‌دهید، بیشترین بهره را ببرید. در این روش باید با متنی که مطالعه می‌کنید، تعامل فعال داشته باشید. مثلا حین مطالعه‌ی متن از خودتان سؤال بپرسید یا نظرتان را درباره‌ی نکات مختلف متن بیان کنید. همچنین باید به دنبال مفهوم اصلی درس بگردید و سپس سعی‌ کنید اطلاعات و شواهدی را که در زیرمجموعه‌ی مفهوم اصلی قرار می‌گیرند، در داخل متن جستجو کنید.

• وقتی درباره‌ی موضوعی مطالعه می‌کنید که درک اطلاعاتش آسان نیست، سعی کنید متن را با سرعت کمتری مطالعه بفرمایید. کاهش سرعت مطالعه شاید حوصله‌ی‌تان را سر ببرد، اما حداقل موجب می‌شود اطلاعاتی را که می‌خوانید، بهتر به خاطر بسپارید.

• تمرکز کافی به ویژه وقتی درباره‌ی موضوعات مشکل مطالعه می‌کنید، تأثیر بسزایی روی کیفیت درک مطلب خواهد داشت. برای اینکه حواس‌تان کمتر پرت شود، بهتر است در یک محیط آرام مطالعه کنید. یادتان باشد وقتی خواب‌آلود هستید، نمی‌توانید مطالعه‌ی متمرکزی داشته باشید. همچنین توصیه می‌شود در حالت درازکش یا مقابل تلویزیون مطالعه نکنید.

• وقتی مدتی طولانی بی‌وقفه و بدون استراحت مطالعه کنید، درک مطلب برای‌تان دشوارتر خواهد شد. پس در فواصل زمانی معین مطالعه کنید تا ذهن‌تان خسته نشود.

معرفی روش های مطالعه

روش‌های مختلفی برای تقویت درک مطلب وجود دارند. هر فرد برای اینکه بفهمد کدام روش مطالعه برایش مناسب‌تر است، باید چند روش مختلف را امتحان کند تا در نهایت به مناسب‌ترین روش برسد. دو مورد از کاربردی‌ترین روش های مطالعه که به تقویت درک مطلب کمک می‌کنند عبارتند از اِس‌کیو۳آر (SQ3R) و اُکِی۴آر (OK4R).

روش اول: اِس‌کیو۳آر (SQ3R)

این روش یکی از مفیدترین روش های مطالعه است که در سال ۱۹۴۱ توسط فرانسیس رابینسون (Francis Robinson) به منظور بهبود یادگیری کارآموزان ارتش طراحی شد. این روش وادارتان می‌کند درباره‌ی متنی که می‌خوانید فکر کنید. برای شروع، قلم و کاغذ بردارید و پنج مرحله‌ای را که در زیر آورده‌ایم، حین مطالعه پیاده کنید.

• نقشه‌برداری: ابتدا به طرح کلی متن و شیوه‌ی سازماندهی مطالب نگاه کنید. محتوای متن را خیلی سریع از نظر بگذرانید. به تصاویر، نمودارها، تیترها و زیرتیترها نگاهی بیندازید. در این مرحله، باید بتوانید از طرح کلی متن یک نقشه‌برداری ذهنی انجام دهید. این کار کمک‌تان می‌کند وقتی به مطالعه‌ی دقیق‌تر متن مشغول شدید، یادتان بیاید که چه نکاتی در نزد نویسنده مهم‌ و اساسی بوده‌اند.
• طرح پرسش: درباره‌ی تیترها، زیرتیترها و کلماتی که بولد (پُررنگ) یا ایتالیک (با فونت کج) نوشته شده‌اند، پرسش طرح کنید.
• مطالعه‌ی کامل متن: در این مرحله باید با مطالعه‌ی کامل متن، پاسخ پرسش‌هایی را که در مرحله‌ی قبل ساخته‌اید از داخل متن پیدا کنید.
• تمرین و تکرار: پاسخ‌هایی را که پیدا کرده‌اید، بازخوانی کنید و از روی همین پاسخ‌ها یادداشت بنویسید. سپس از خودتان امتحان بگیرید تا مطمئن شوید که پاسخ همه‌ی پرسش‌ها را می‌دانید.
• مرور مطالب: پس از مطالعه‌ی کامل متن، پاسخ هر پرسش را مرور کنید. اگر متوجه شدید پاسخ پرسشی را جا انداخته‌اید، فورا در داخل متن به دنبال جواب پرسش جامانده بگردید. در آخر، یک بار دیگر پاسخ تمامی پرسش‌ها را مرور کنید.

روش دوم: اُکِی۴آر (OK4R)

یکی دیگر از مهمترین روش های مطالعه این روش است. این روش توسط دکتر والتِر پاوک (Dr. Walter Pauk) طراحی شد. دکتر پاوک بعد از اینکه تعداد زیادی از دانش‌آموزانش نتوانستند نمره‌ی قبولی کسب کنند، به فکر طراحی این روش شش مرحله‌ای افتاد. این روش همانند روش قبلی به درک مطلب و یادآوری نکات کمک می‌کند.

• بررسی اجمالی: ابتدا مقدمه، فهرست مطالب، تیترها و خلاصه‌ی درس را بخوانید تا یک دید کلی از متن پیدا کنید.
• ردیابی مفاهیم کلیدی: بعد از بررسی اجمالی، یک بار دیگر متن را خیلی سریع بالا و پایین کنید تا مفاهیم کلیدی درس برای‌تان مشخص شوند. یادتان باشد مفاهیم کلیدی معمولا در همان پارگراف اول عنوان می‌شوند. به کلماتی که به صورت بولد یا ایتالیک نوشته شده‌اند و همچنین تصاویر و نمودارها دقت کنید.
• مطالعه‌ی کامل متن: متن را از ابتدا تا انتها کامل مطالعه کنید. در این مرحله قادر خواهید بود متن را با سرعت بیشتری بخوانید، چرا که با انجام دو مرحله‌ی قبلی تقریبا دست‌تان آمده که نویسنده درباره‌ی چه محتوایی صحبت می‌کند.
• یادآوری نکات: کتاب را ببندید و سعی کنید نکات مهمی را که مطالعه کرده‌اید به یاد بیاورید. می‌توانید نکات مهم را در قالب کلمات کلیدی یا جمله یادداشت کنید تا این اطلاعات بهتر در ذهن‌تان نقش ببندند.
• بازبینی: مراحل قبل را بازبینی کنید تا اطلاعات به خوبی در ذهن‌تان حک شوند. سعی کنید بین اطلاعات جدیدی که یاد گرفته‌اید با اطلاعاتی که از قبل می‌دانستید، ارتباط برقرار کنید. همچنین باید ارتباط بین مفاهیم جدیدی را که یاد گرفته‌اید، درک کنید و به اهمیت هر نکته پی ببرید.
• مرور مطالب: اندکی به خودتان استراحت دهید تا ذهن‌تان سرحال شود. سپس مطالب مهم درس را مرور کنید و نکاتی را که فراموش کرده‌اید دوباره مطالعه کنید.

البته که به خاطر سپردن همه‌ی نکات و اطلاعات کار آسانی نیست. اما با امتحان کردن روش‌های مختلف مطالعه و درک مطلب به تدریج متوجه خواهید شد که کدام روش برای‌تان مناسب‌تر است. دیگر اینکه اگر قسمتی از متن برای‌تان سخت بود، بیش از حد روی همان قسمت مکث نکنید. هر وقت یک پاراگراف را چند بار خواندید و باز برای‌تان مبهم بود، اندکی به خودتان استراحت دهید. بعد از اینکه استراحت کردید، دوباره از نخستین مرحله‌ی اِس‌کیو۳آر یا اُکِی۴آر شروع کنید.

۴. روش‌های تقویت حافظه

آیا تا به حال برای‌تان پیش آمده که ساعت‌ها برای یک امتحان مهم درس بخوانید، اما سر جلسه‌ی امتحان هیچ چیزی از درس یادتان نیاید؟ آیا تا به حال برای‌تان پیش آمده که در یک جلسه‌ی کاری مهم شرکت کنید و بعد از وقفه‌‌ی ناهار، اسم هیچ‌کدام از طرف‌های صحبت یادتان نیاید؟ اگر تجربه‌ی چنین موقعیت‌هایی را دارید، ناامید نشوید. برای‌تان چند راهکار تقویت حافظه در نظر گرفته‌ایم که کمک‌تان می‌کنند در به خاطر سپردن اطلاعات موفق‌تر عمل کنید. اما قبل از اینکه به روش‌های تقویت حافظه بپردازیم، می‌خواهیم شما را با چگونگی پردازش اطلاعات در مغز آشنا کنیم.

چگونگی پردازش اطلاعات

طبق تعریف روانشناسان، حافظه عبارت است از فرآیند رمزگذاری، ذخیره‌سازی و بازیابی اطلاعات توسط مغز. طی این فرآیند، قسمت‌های مختلفی از مغز درگیر می‌شوند. قسمت‌های درگیر به اتفاق کمک می‌کنند اطلاعات ذخیره شده را به شکلی منسجم به خاطر بیاورید.

حافظه بر سه نوع است: حافظه‌ی حسی، حافظه‌ی کوتاه‌مدت و حافظه‌ی بلندمدت. این سه نوع حافظه همگی در فرآیند به خاطر سپردن اطلاعات نقش دارند. حافظه‌ی حسی از حواس پنج‌گانه نشأت می‌گیرد. گنجایش این نوع حافظه‌ تقریبا ۱۲ واحد اطلاعاتی است. اطلاعات حافظه‌ی حسی بیشتر از چند ثانیه دوام نمی‌آورند.

حافظه‌ی حسی از طریق فرآیندی که فقط روی قسمت کوچکی از کل محیط متمرکز است به حافظه‌ی کوتاه‌مدت متصل می‌شود. این فرآیند که تمرکز نام دارد، موجب می‌شود اطلاعات حافظه‌ی حسی به حافظه‌ی کوتاه‌مدت راه پیدا کنند. گنجایش حافظه‌ی کوتاه‌مدت حداکثر ۷ واحد اطلاعاتی است. اطلاعاتی که در حافظه‌ی کوتاه‌مدت ذخیره می‌شوند، در صورتی که در حافظه‌ی بلندمدت قرار نگیرند، از بین می‌روند. هدف روش‌های مختلف تقویت حافظه این است که اطلاعات را به حافظه‌ی بلندمدت منتقل کنند. این روش‌ها وقتی مؤثر خواهند بود که به همراه سایر روش‌های یادگیری استفاده شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا درباره‌ی روش‌های مختلف تقویت حافظه اطلاعات بیشتری کسب کنید.

روش اول: بازنویسی یادداشت‌ها

یادداشت‌هایی را که در کلاس یا نشست‌های کاری نوشته‌اید، بازنویسی کنید. بازنویسی یادداشت‌ها یک روش یادگیری مناسب است که کمک می‌کند اطلاعات کلیدی را از طریق معرفی دوباره به مغز در حافظه‌ی بلندمدت خود ثبت کنید. وقتی مشغول بازنویسی و سازماندهی اطلاعات هستید، به مثال‌های مرتبط با نکات اصلی فکر کنید. این روش وادارتان می‌کند تا درباره‌ی آنچه می‌نویسید، عمیق‌تر فکر کنید. معمولا زمانی که مشغول گوش دادن و یادداشت‌برداری هستید، فرصتش را ندارید که اینقدر عمیق شوید.

روش دوم: گوش کردن به فایل‌های صوتی

اگر از کلاس درس، جلسه‌ی کاری یا کنفرانسی که شرکت کرده‌اید، فایل صوتی دارید، می‌توانید با گوش دادن مجدد به صحبت‌ها، نکات مهم را راحت‌تر به خاطر بسپارید. اما این روش فقط در صورتی جواب خواهد داد که در خود کلاس، جلسه‌ی کاری یا کنفرانس یادداشت تهیه کرده باشید. وقتی همزمان با ضبط صدا یادداشت هم بنویسید، بهتر می‌توانید روی اطلاعاتی که ارائه می‌شوند، تمرکز کنید. این روش در مجموع مناسب افرادی است که به یادگیری شنیداری تمایل دارند. وقتی به فایل صوتی گوش می‌کنید، باید همزمان به مفاهیم و محتوای ارائه شده نیز دقت کنید تا فرآیند جذب و پردازش اطلاعات توسط مغز تقویت شود.

روش سوم: تکرار

وقتی اطلاعات هنوز در حافظه‌ی کوتاه‌مدت قرار دارند، تکرار مطالب موجب‌ می‌شود مغز بتواند الگوی فکری تکرار شده را تشخیص دهد و اطلاعات را از حافظه‌ی کوتاه‌مدت به حافظه‌ی بلندمدت منتقل کند. پس مطالبی را که برای‌تان اهمیت دارند، در فواصل زمانی معین تکرار کنید تا قبل از اینکه از حافظه‌ی کوتاه مدت پاک شوند، به حافظه‌ی بلندمدت منتقل‌شان کنید. کلیدی‌ترین نکته این است که فواصل زمانی مشخصی را برای تکرار مطالب در نظر بگیرید تا از این روش نهایت استفاده را ببرید.

روش چهارم: فلش‌کارت

طراحان فلش‌کارت‌ها سعی دارند نکات کلیدی درس را به صورت طبقه‌بندی شده در اختیار دانش‌آموزان قرار دهند. دانش‌آموزان معمولا وقتی با حجم زیاد اطلاعات مواجه می‌شوند، نمی‌توانند نکات کلیدی درس را از داخل متن بیرون بکشند و به همین دلیل، هرچه یاد می‌گیرند فقط در حافظه‌ی کوتاه‌مدت‌شان باقی می‌ماند. اگر به یادگیری شنیداری عادت دارید، توصیه می‌شود محتوای فلش‌کارت‌ها را با صدای بلند تکرار کنید. افرادی نیز که به یادگیری دیداری عادت دارند، فقط کافی است محتوای فلش‌کارت‌ها را در دل‌شان بخوانند. در هر دو روش، اطلاعات به تدریج از حافظه‌ی کوتاه‌مدت به حافظه‌ی بلندمدت منتقل خواهند شد.

روش پنجم: قطعه‌بندی

گنجایش حافظه‌ی کوتاه‌مدت محدود به تعداد مشخصی واحد اطلاعاتی است. با استفاده از روش قطعه‌بندی می‌توانید اطلاعات را در قالب واحدهای بزرگ‌تر حفظ کنید. مثلا اگر قصد دارید کدپستی منزل‌تان را حفظ کنید، بهتر است به جای اینکه ارقام را تک‌ تک به خاطر بسپارید، کدپستی ۱۰ رقمی را به ۳ قطعه تقسیم کنید. به عبارت دیگر، ابتدا سه رقم اول، سپس سه رقم دوم و در نهایت ۴ رقم آخر را حفظ کنید. به این ترتیب، یک عدد ۱۰ رقمی را در قالب سه قطعه‌ی جداگانه حفظ کرده‌اید.

روش ششم: مرتبط‌سازی

تداعی یعنی برقراری ارتباط بین دانسته‌های جدید و دانسته‌های قبلی. پس برای اینکه بتوانید اطلاعات جدیدی را که یاد می‌گیرید راحت‌تر به خاطر بسپارید، اطلاعات جدید را به مطالبی که از قبل می‌دانستید ربط دهید. این روش احتمال یادآوری اطلاعات را در آینده افزایش می‌دهد. مثلا برای اینکه اسم شخص جدیدی را که تازه ملاقات کرده‌اید به خاطر بسپارید، می‌توانید این فرد را به فردی هم‌اسم او (دوست، فامیل، همکار، شخصیت هنری یا حتی تاریخی) که می‌شناسید ربط دهید تا اسمش فراموش‌تان نشود.

روش هفتم: کاخ حافظه

در روش کاخ حافظه از تصویرسازی به منظور یادآوری اطلاعات استفاده می‌شود. برای شروع، مکانی آشنا را تصور کنید، مثلا منزل خودتان، یا اگر می‌خواهید خلاقیت بیشتری به خرج دهید، یک کاخ بزرگ را تصور کنید که اتاق‌های زیادی دارد. سپس هر اطلاعاتی را که قصد دارید به خاطر بسپارید، در یک مکان خاصی از کاخی که در تصورتان ساخته‌اید قرار دهید. برای برداشتن یا همان یادآوری هر تکه از این اطلاعات جاگذاری شده باید مسیر خاصی از کاخ را طی کنید تا به محل قرارگیری اطلاعات برسید. با تکرار این مسیر در ذهن می‌توانید اطلاعات را راحت‌تر به خاطر بیاورید. مثلا شاید شما هم مثل خیلی از افراد موقع خارج شدن از منزل یادتان می‌رود کلید و کیف پول‌تان را بردارید. شما می‌توانید این دو وسیله‌ی کلیدی را در یکی از اتاق‌های خیالی کاخ حافظه‌ی‌تان جاسازی کنید. مثلا به خودتان بگویید کیف پول در اتاق خواب داخل کمد قرار دارد و دسته کلید هم جلوی در به دیوار آویزان است. سپس مسیری را که باید طی کنید تا به هر یک از این وسایل برسید، در ذهن‌تان تجسم کنید. به‌ این ترتیب، هر بار که می‌خواهید از منزل خارج شوید، فقط کافی است مسیری را که به خاطر سپرده‌اید، جلوی چشم بیاورید تا یادتان بیاید که اول باید به اتاق خواب بروید و از داخل کمد کیف پول‌تان را بردارید و بعد باید به طرف در حرکت کنید و کلید را از روی آویز جلوی در به داخل جیب‌تان بگذارید. به همین سادگی!

امیدواریم بتوانید با استفاده از روش‌های مختلفی که معرفی کردیم، در یادگیری مطالب درسی موفق‌تر عمل کنید و از درس خواندن لذت ببرید. همچنین می‌توانید راهکارهای کاربردی دیگری را که می‌شناسید، با ما در قسمت دیدگاه ها در میان بگذارید و از تجربیات‌تان در استفاده از روش‌های گوناگون مطالعه و یادگیری برای‌مان بگویید.

برگرفته از: discoverbusiness.us