بهترین غذا برای کودک تا ۲سالگی شیر مادر است. هیچ غذایی نمی‌تواند جای شیر مادر را برای نوزاد بگیرد. تغذیه با شیر مادر فواید بسیاری، هم برای نوزاد و هم برای مادر دارد. اگر شیر کافی ندارید و تصمیم گرفته‌اید که از شیرخشک و غذاهای کمکی برای تغذیه کودکتان استفاده کنید، بهتر است قبل از عملی‌کردن این تصمیم، با روش‌های طبیعیِ افزایش شیر مادر آشنا شوید و با کمک این روش‌ها، امکان تغذیه با شیر مادر را برای فرزندتان فراهم کنید.
فواید بی‌شمار تغذیه با شیر مادر برای نوزاد بر کسی پوشیده نیست. جالب اینجاست که تغذیه نوزاد با شیر مادر، علاوه بر اینکه به رشد و سلامتی نوزاد کمک می‌کند، از بسیاری جهات ضامن سلامتی مادر نیز هست. چنانچه فواید شیر مادر و شیردهی را بدانید، به‌هیچ‌عنوان خود و فرزندتان را از این نعمت محروم نخواهید کرد. اگر شیرتان کم است و به این دلیل نمی‌توانید فرزندتان را با شیر مادر تغذیه کنید، به‌جای پاک‌کردن صورت‌مسئله و استفاده از شیرخشک و غذاهای کمکی، بهتر است با کمک راهکارهای موجود شیرتان را افزایش دهید.
داروها و روش‌های مختلفی برای افزایش شیر مادر وجود دارند؛ اما در میان تمام این روش‌ها، راهکارها و درمان‌های طبیعی یک هیچ از بقیه جلوترند. به هر حال ردپای هر دارو و غذایی که مادر مصرف می‌کند در شیرش دیده می‌شود. گاهی داروهای شیمیایی که مادر مصرف می‌کند، با ترشح در شیر مادر، می‌تواند سلامت کودک شیرخوار را تحت‌تأثیر قرار دهد؛ بنابراین بهتر است برای افزایش حجم شیر، به‌جای استفاده از داروهای شیمیایی، علاوه بر تغذیه مناسب، سراغ مکمل‌های گیاهی و طبیعی بروید و با خیال راحت فرزند دلبندتان را با شیر خودتان سیر کنید. در این مقاله، با مزایای شیردهی و راه‌های طبیعی افزایش شیر مادر بیشتر آشنا خواهید شد.
مزایای شیردهی
شیر مادر از دوران نوزادی تا ۲سالگی برای کودک حکم آب حیات را دارد. در ۶ ماه اول زندگی، بهتر است نوزاد فقط شیر مادر بخورد. بعد از ۶ماهگی، تا ۲سالگی باید در کنار شیر مادر از غذاهای مناسب برای تغذیه کودک استفاده کنید. کاهش مقدار شیر مادر یکی از رایج‌ترین دلایلی است که موجب می‌شود مادران شیردهی را متوقف کنند و برای تغذیه کودک سراغ شیرخشک و غذاهای کمکی بروند. غافل از اینکه شیردهی، هم برای مادر و هم برای کودک فواید بی‌شماری دارد. اگر از فواید شیردهی برای سلامت خود و کودکتان آگاه باشید، به‌احتمال قوی تصمیمتان برای قطع شیردهی عوض خواهد شد.
فواید شیر مادر برای کودک
شیر مادر ماده‌ای غنی از مواد مغذی و ضروری برای رشد است و مصرف آن تأثیرات چشمگیری بر سلامت فرزندتان در دوره‌های مختلف رشد دارد. در ادامه، برخی از مزایای تغذیه با شیر مادر برای کودک را معرفی می‌کنیم.
- کودکانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند، کمتر در معرض سوختگی پا بر اثر پوشک هستند؛ همچنین، استفاده از شیر مادر به‌صورت موضعی به رفع سوختگی پا کمک می‌کند.
- تغذیه با شیر مادر میزان مرگ‌ومیر کودکان را کاهش می‌دهد.
- شیردهی یک پیوند عاطفی قوی بین مادر و کودک ایجاد می‌کند.
- سرعت بهبود بیماری در کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند بیشتر است.
- شیر مادر به‌راحتی در دسترس است و هر زمان که کودک گرسنه باشد می‌تواند از شیر مادر تغذیه کند.
- شیر مادر ترکیب کاملی از ویتامین‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌هاست. این ترکیبِ جادویی انرژی و مواد غذای لازم برای رشد و سلامت کودک را فراهم می‌کند.
- شیر مادر راحت‌تر از شیر خشک هضم می‌شود؛ به همین دلیل، احتمال ناراحتی شکم و یبوست در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند کمتر است.
- شیر مادر هوش را تقویت می‌کند. تحقیقات نشان داده است کودکانی که از شیر مادر استفاده کرده‌اند، نسبت به کودکانی که از شیر مادر محروم بوده‌اند، باهوش‌ترند.
- ترکیبات شیر مادر با نیازهای جسمی کودک در سنین مختلف سازگار می‌شود. به این معنا که شیر مادر در مراحل مختلف رشد کودک، مواد لازم و ضروری برای رشد را در خود دارد.
- تغذیه با شیر مادر احتمال ابتلای فرزندتان به بیماری‌های زیر (در کودکی و بزرگ‌سالی) را کم می‌کند:
-
- آسم؛
- آلرژی؛
- دیابت؛
- چاقی؛
- برخی از سرطان‌ها؛
- سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) ؛
- بیماری قلبی ـ عروقی در بزرگ‌سالی؛
- عفونت‌هایی مثل عفونت گوش، بیماری‌های تنفسی و اسهال.
فواید شیردهی برای سلامت مادر کم نیستند. شیردهی:
- احتمال ابتلا به چاقی را کم می‌کند.
- پیوند عاطفی مادر با نوزاد را تقویت می‌کند.
- به کاهش خونریزی رحم پس از زایمان کمک می‌کند.
- به کاهش وزن سریع پس از دوران بارداری کمک می‌کند.
- احتمال ابتلا به سرطان رحم، تخمدان و پستان را کم کند.
- کمک می‌کند رحم سریع‌تر به اندازه قبل از بارداری بازگردد.
- احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی را کاهش می‌دهد.
- با ایجاد تأخیر در بازگشت تخمک‌گذاری، فاصله تا بارداری بعدی را افزایش می‌دهد.
- احتمال ابتلا به پوکی استخوان و آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) را کاهش می‌دهد.
- تغذیه نوزاد با شیر مادر در مقایسه با شیرخشک هزینه کمتری دارد.
راهکارهای طبیعی برای افزایش شیر مادر
راهکارهای ساده و طبیعی زیر کمکتان می‌کنند حجم شیرتان را افزایش دهید و از دوران شیردهی خود لذت ببرید.
- تولید شیر فرایند عرضه و تقاضاست. هرچه شیر بیشتری از سینه خارج کنید، شیر بیشتری تولید خواهد شد؛ بنابراین بهتر است شیر خود را بدوشید. سعی کنید این کار را بعد از شیردهی یا در بین جلسات شیردهی انجام دهید. هدف از دوشیدن شیر این است که شیر بیشتری از سینه خارج کنید و تعداد دفعات تخلیه سینه را افزایش دهید. این روش باعث می‌شود بدن شما شیر بیشتری تولید کند. سعی کنید ۲ تا ۵ دقیقه پس از خروج آخرین قطره شیر، دوشیدن را ادامه دهید. البته اگر وقت کافی ندارید، بهتر است بدانید که یک جلسه کوتاه شیردوشی بعد از هر شیردهی نیز تغییر بزرگی در حجم شیر شما ایجاد می‌کند.
- از مکمل‌هایی که شیر مادر را افزایش می‌دهند استفاده کنید. در چالش انتخاب بین انواع و اقسام مکمل‌ها، اولویت را به مکمل‌های طبیعی و گیاهی بدهید.
- مصرف مایعات را فراموش نکنید. به میزان کافی آب و مایعات سالم بنوشید.
- از مکمل مولتی‌ویتامین و مواد معدنی استفاده کنید.
- استراحت کافی داشته باشید و خوب بخوابید.
- رژیم غذایی متعادل و مقوی داشته باشید.
برخی از مواد غذایی‌ای که باعث افزایش شیر مادر می‌شوند
استفاده از مواد غذایی زیر را در دوران شیردهی فراموش نکنید:
- رازیانه (که قدرت آن در افزایش شیر مادر زبانزد خاص و عام است)؛
- سبزیجات با برگ سبز (مانند اسفناج، کاهو، ریحان)؛
- ماهی سالمون؛
- جو، جو دوسر؛
- برنج قهوه‌ای؛
- لبو (چغندر)؛
- ماءالشعیر؛
- دانه کنجد؛
- سیاه‌دانه؛
- زیره سبز؛
- شنبلیله؛
- هندوانه؛
- عدس؛
- شوید؛
- بادام؛
- شیر.
مکمل‌های طبیعی برای افزایش شیر مادر
همان طور که اشاره شد، تغذیه سالم و مصرف مکمل‌های گیاهی و طبیعی نقش قابل‌توجهی در افزایش شیر مادران دارند. در ادامه، برخی از مکمل‌های طبیعی و گیاهی برای افزایش شیر مادر را معرفی می‌کنیم.
مولتی فیکس بانوان
مولتی فیکس بانوان یک مکمل مولتی‌ویتامین و معدنی برای تأمین نیازهای روزمره بدن بانوان است. مصرف این مکمل در زمان شیردهی به افزایش شیر مادر و در نتیجه، رشد بدن و مغز نوزاد کمک می‌کند. می‌توانید برای تأمین نیازهای بدنِ خود و نوزادتان، در کنار یک رژیم غذایی سالم، از مکمل مولتی‌ویتامین و مواد معدنی ویژه بانوان نیز استفاده کنید.
شیرافزا
شیرافزا مکملی گیاهی است. این مکمل به افزایش تولید شیر مادر کمک می‌کند. در ترکیبات مکمل شیرافزا، از ۴ گیاه رازیانه، زیره، شنبلیله و شوید استفاده شده است. ترکیب این گیاهان در مکمل شیرافزا اثرگذاری مکمل را بیشتر کرده است. شیرافزا برای کمک به افزایش شیر مادر و تأمین نیازهای نوزاد بسیار مفید است.
تحقیقات نشان داده است که در صورت استفاده مادران شیرده از این گیاهان، فرایند تولید شیر افزایش می‌یابد و وزن نوزادان نیز زیاد می‌شود. علاوه بر این، شوید دل‌درد نوزادان را برطرف می‌کند. افزایش تولید شیر معمولا ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از شروع مصرف شیرافزا آغاز می‌شود؛ اما در برخی مادران، ممکن است این مدت کمی دیرتر اتفاق بیفتد و ۲ هفته طول بکشد تا مکمل شیرافزا تأثیر خود را نشان دهد.
در نهایت
حیف است که به‌دلیل کم‌بودن حجم شیر مادر، خودتان و فرزندتان را از فواید بی‌شمار این ماده مغذی و اثرات مثبت شیردهی بی‌نصیب بگذارید. فراموش نکنید که افزایش شیر مادر غیرممکن نیست. با رعایت برخی نکات ساده، مثل داشتن یک رژیم غذایی مناسب، دوشیدن منظم شیر و استفاده از مکمل‌های گیاهی، می‌توانید به‌راحتی حجم شیر را افزایش دهید.
