دریافت مقدار کافی ویتامین دی، برای عملکرد صحیح بدن، لازم و ضروری است. ویتامین D به استحکام استخوان‌ها کمک می‌کند و حتی از ایجاد برخی از سرطان‌ها جلوگیری خواهد کرد. از آنجایی که این ویتامین در مواد غذایی محدود است، باید به رژیم غذایی خود توجه داشته باشید که مواردی را در سبد غذایی خود جای دهید که سرشار از ویتامین D باشد تا با عوارض کمبود ویتامین دی مواجه نشوید.
انتخاب مواد غذایی سالم و حاوی مواد مغذی و استفاده از روغن‌هایی مغذی از جمله روغن‌های ویتامینه، نقش مهمی در سلامتی هر فرد ایفا می‌کند.
نور خورشید از دیگر منابع ویتامین D است که می‌توانید با قرار گرفتن در معرض نور خورشید، آن را دریافت کنید. در صورت کمبود ویتامین D، دچار علائم و عوارضی می‌شوید که باید از آنها آگاه باشید تا در صورت بروز چنین مواردی، اقدامات لازم برای درمان و تامین این ویتامین در بدن را انجام دهید.
علائم کمبود ویتامین دی چیست؟
کمبود شدید ویتامین D در بدن، منجر به راشیتیسم می‌شود که در کودکان، به عنوان الگوی رشد نادرست، با علائمی مانند ضعف در عضلات، درد در استخوان‌ها و تغییر شکل مفاصل مشخص می‌شود. اما نگران نباشید؛ این بیماری بسیار نادر است و کمتر کسی دچار چنین مشکلی، ناشی از کمبود شدید ویتامین D در بدن می‌شود.
با این حال، کودکانی که دچار کمبود این ویتامین در بدن هستند، علائمی مانند درد و ضعف عضلانی را تجربه می‌کنند. کمبود ویتامین D در بزرگسالان، علائم چندانی ندارد، اما ممکن است چنین مواردی را در هر فردی شاهد باشید:
- خستگی
- درد استخوان
- ضعف، درد یا گرفتگی عضلانی
- تغییرات خلق و خو، مانند افسردگی
کمبود ویتامین D چه عوارضی دارد؟
در صورت کمبود این ویتامین در بدن، ممکن است با عوارضی مواجه شوید، برخی از این موارد احتمالی را برای شما ذکر خواهیم کرد:
عفونت و بیماری مکرر
ویتامین D نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی بدن دارد. یکی از علائم شایع کمبود این ویتامین، افزایش خطر ابتلا به انواع بیماری و عفونت ها است.
خستگی
خستگی مفرط، ممکن است نشانه کمبود ویتامین D در بدن باشد. مصرف مکمل و مواد غذایی از جمله روغن کانولا یا آفتابگردان مولتی ویتامین، می‌تواند در رفع کمبود این ویتامین در بدن موثر باشد.
استخوان درد و کمردرد
سطح پایین ویتامین D در خون می‌تواند در ایجاد درد استخوان و کمردرد موثر باشد.
افسردگی
سطح پایین ویتامین D، می‌تواند منجر به افسرگی گردد. مطالعات انجام گرفته در این زمینه، نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین دی، منجر به بهبود خلق و خو می‌شود.
روند کند ترمیم زخم
میزان ناکافی ویتامین D در بدن، منجر به کند شدن روند ترمیم زخم پس از جراحی یا هرگونه آسیب‌دیدگی می‌شود.
کاهش تراکم استخوان
یکی از دلایل کاهش تراکم استخوان، کمبود ویتامین D است. مصرف کافی این ویتامین، در حفظ توده استخوانی حتی طی افزایش سن، موثر خواهد بود.
ریزش مو
ریزش مو زنانه یا نوعی بیماری خود ایمنی به نام آلوپسی، گاهی به دلیل کمبود ویتامین D در بدن رخ می‌دهد.
درد عضلانی
ارتباط مستقیمی بین درد مزمن و سطح پایین ویتامین D در بدن وجود دارد که این عارضه، می‌تواند به دلیل تعامل بین ویتامین و سلول‌های عصبی، ایجاد شده باشد.
انواع منابع ویتامین D
همانطور که پیش از این گفتیم، این ویتامین در اغلب مواد غذایی وجود ندارد، به همین جهت باید برای تامین این ویتامین در بدن و جهت جلوگیری از کمبود آن، مواد غذایی سرشار از ویتامین D را بشناسید و این موارد را در رژیم غذایی خود قرار دهید. در ادامه، تعداد از مواد غذایی که منبع ویتامین دی هستند را معرفی کرده‌ایم:
- ماهی سالمون
- ماهی ساردین و شاه ماهی
- روغن جگر ماهی کاد
- کنسرو تن ماهی
- زرده تخم مرغ
- قارچ
و برخی از مواد غذایی غنی شده مانند شیرگاو، شیر سویا و روغن‌های مولتی ویتامین
علت کمبود ویتامین D چیست؟
علت و علائم کمبود ویتامین دی در بانوان و آقایان مشابه است که محدود به چند مورد می‌شود. کمبود ویتامین در بدن، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که این موارد عبارتند از:
نوع پوست
به عنوان مثال، در افرادی که پوست تیره‌تر دارند یا از کرم ضد آفتاب استفاده می‌کنند، میزان جذب اشعه ماورا بنفش از نور خورشید کاهش پیدا می‌کند. جذب نور خورشید برای تولید ویتامین D برای پوست ضروری است.
موقعیت جغرافیایی
اکثر افرادی که در منطقه شمالی یا محیط‌های آلوده زندگی می‌کنند و شب کار بوده یا در اغلب مواقع در خانه هستند، دچار کمبود ویتامین D هستند. این افراد، جهت جلوگیری از کمبود این ویتامین، باید طبق دستور پزشک، از مکمل مصرف کنند.
رژیم غذایی
افرادی که به اندازه کافی غذاهای غنی از ویتامین دی، از جمله روغن‌های مولتی ویتامین، محصولات لبنی غنی شده و غلات را مصرف نمی‌کنند، ممکن است در معرض کمبود ویتامین D قرار بگیرند.
مشکل در جذب ویتامین دی
بیماری کرون، بیماری سلیاک و سایر بیماری‌ها می‌تواند بر نحوه جذب مواد مغذی از جمله ویتامین D در روده تاثیر بگذارد.
مصرف برخی از داروها
برخی از داروها توانایی بدن جهت جذب ویتامین D را کاهش می‌دهند. استروئیدها، داروهای کاهش کلسترول و … از جمله این داروها هستند.
مصرف سیگار
برخی از متخصصین معتقدند که سیگار کشیدن ممکن است بر ژنی که تولید ویتامین D3 را در بدن فعال می‌کند، تاثیر سوء بگذارد.
چاقی
تحقیقات نشان داده است که میزان ویتامین D کمتری در افراد چاق یا افرادی که BMI بالاتری دارند، مشاهده می‌شود.
مشکلات کلیه و کبد
میزان ویتامین D کمتری در افراد مبتلا به بیماری کبدی و کلیوی مشاهده می‌شود.
سخن آخر
کمبود ویتامین دی، می‌تواند عوارض و خطراتی برای بدن انسان داشته باشد که سبب تضعیف و آسیب به بخش‌های مختلف بدن می‌شود. در این مطلب، علائم کمبود ویتامین D را معرفی کردیم. هنگام بروز این علائم، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید و برای جلوگیری از روغن بدون کلسترول استفاده کنید.
