زندگی بعد از آنژیوپلاستی
اکثر افراد پس از انجام آنژیوپلاستی یا کاشت استنت به چند هفته استراحت نیاز دارند تا بتوانند به زندگی عادی خود بازگردند. پزشکان متخصص، قبل از ترخیص دستورات لازم در مورد ورزش کردن، داروها، مراجعات بعدی، مراقبت از زخم و انجام فعالیتهای روزمره را به بیماران ارائه می دهند. همچنین توصیه میشود که در یک برنامهی توانبخشی قلبی شرکت کنید. این برنامه در تمام مسیر بهبودی به شما کمک کرده و روند بهبودی شما را تسریع میکند.
آنژیوپلاستی چیست؟
آنژیوپلاستی عملی است که در طی آن عروق کرونر مسدود شده و در اثر بیماریهای کرونری باز میشوند. این عمل بدون نیاز به جراحی باز، جریان خون به عضلهی قلب را مجدداً برقرار میکند. میتوان در شرایط اورژانسی مثل حمله قلبی نیز آنژیوپلاستی را انجام داد.
بعد از انجام این عمل چه تغییراتی در سبک زندگی ضروری خواهند بود؟
دورهی بهبودی پس از این عمل طولانی بوده و بدن برای بازیابی توان خود به زمان زیادی احتیاج خواهد داشت. مهم است که بیمار هر روز نسبت به روز قبل خود وضعیت بهتری داشته و اقدامات لازم را انجام دهد. در زیر به برخی از تغییرات لازم در سبک زندگی پس از انجام عمل آنژیوپلاستی به توصیهی دکتر لیلا عسگری اشاره خواهیم کرد.
بیمار باید رژیم غذایی سالمی داشته باشد
رژیم غذایی سالم خطر ایجاد مجدد پلاک در عروق را کاهش خواهد داد. مطالعات زیادی نشان دادهاند که رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزی، غلات کامل، مغزیجات و دانهها میتواند خطر بروز بیماریهای قلبی را کاهش دهد.
رژیم غذایی سالم مواد مغذی موردنیاز بدن مثل ویتامین، مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها و فیبر را تأمین خواهد کرد. به طور ایده آل رژیم غذایی شما باید شامل موارد زیر باشد:
- گوشت: یا غذاهای جایگزین مثل تخم مرغ، توفو، حبوبات و مغزیجات.
- ماهی: 2 وعده ماهی روغنی در هفته مثل ماهی سالمون، خال مخالی و ساردین به شما در تأمین چربی مفید امگا3 کمک خواهد کرد.
- غلات کامل: ازجمله این غذاها میتوان به نان سبوس دار، بیسکوییت سبوس دار، برنج قهوهای، پاستای کامل، کینوآ، جو دوسر، جو پرک و پولنتا و کوسکوس اشاره کرد.
- لبنیات: ترجیحاً کم چرب.
- چربیهای مفید: مقدار کم چربیهای مفید مثل روغن مغزیجات، دانهها، آووکادو و روغن ماهی.
- آب: از نوشیدنیهای گازدار شیرین پرهیز کرده و به اعتدال الکل مصرف کنید.
دکتر لیلا عسگرپور متخصص قلب و عروق در مصاحبه با چطور خاطرنشان کردند که: مصرف روزانه 2 سهم میوه، 5 سهم سبزیجات و 4 سهم یا بیشتر غلات کامل، به شما در سلامت قلبتان کمک شایانی می کند.
ازجمله دیگر توصیههای غذایی ایشان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف نمک را کاهش دهید. تا حد امکان مصرف نمک خود را کاهش دهید چراکه این کار باعث کاهش فشار خون و پیشگیری از احتباس مایعات خواهد شد.
- از غذاهای شیرین دوری کنید. این غذاها معمولاً جای غذاهای سالم را گرفته و منجر به افزایش وزن میشوند.
بیمار باید سیگار را ترک کند
سیگار کشیدن پس از انجام آنژیوپلاستی اکیداً ممنوع خواهد بود. سیگار باعث آسیب به جدار داخلی عروق شده و منجر به تجمع چربی در آنها میشود. این مشکل باعث تنگ شدن عروق و کاهش جریان خون در بدن خواهد بود. چه افراد سیگاری و چه افرادی که در ارتباط نزدیک با افراد سیگاری هستند به دلیل قرار گرفتن در معرض دود سیگار در خطر ابتلا به بیماریهای خطرناک قلبی قرار خواهند داشت.
بیمار باید دارو مصرف کرده و در صورت بروز مشکل به پزشک مراجعه کند.
پس از آنژیوپلاستی معمولاً از بیمار خواسته میشود تا داروهای خاصی را مصرف کند که به منظور تسریع روند بهبودی و بازیابی قدرت بدنی تجویز میشوند. بیمار باید مراقب باشد تا تمامی داروهای خود را دقیقاً سر وقت مصرف کرده و آنها را فراموش نکند. معمولاً پزشک داروهایی ازقبیل شل کنندههای خونی برای بهبودی جریان خون، داروهای ترومبولیتیک به منظور از بین بردن لختهها و نیتروگلیسیرین با هدف گشاد کردن عروق خونی را برای بیمار تجویز میکند. همچنین ممکن است داروهای مسکن برای کنترل درد بیمار تجویز شوند. در زمان مصرف این داروها ممکن است بیمار متوجه برخی عوارض جانبی شود که باید قبل از ترخیص در مورد آنها با پزشک خود مشورت کند. در صورت مشاهدهی هریک از عوارض جانبی و یا مشکوک بودن به آنها، بیمار باید فوراً به پزشک مراجعه کرده و تحت بررسی قرار بگیرد تا در صورت وجود مشکل بتوان سریعاً آن را برطرف کرد.
بیمار باید فعالیت فیزیکی خود را افزایش دهد.
یکی از شایعترین علل بیماریهای قلبی، زندگی بدون تحرک است. بدین ترتیب زمانی که بیماری قلبی با عمل آنژیوپلاستی یا کاشت استنت درمان شد، لازم است تا فعالیت فیزیکی بیمار تحت نظر پزشک افزایش یابد. به گفتهی دکتر لیلا عسگرپور میتوانید فعالیتهای ملایم مثل پیاده روی کوتاه و یا پایین و بالا رفتن از راه پله را امتحان کنید. انجام تمرینات کششی و هوازی ملایم نیز مفید خواهد بود. البته باید به طور کلی از فعالیتهای فیزیکی شدید مثل بلند کردن اجسام سنگینتر از 5 کیلوگرم به مدت 6 هفته پس از انجام جراحی خودداری کنید. همچنین قبل از شروع مجدد فعالیتهای جنسی، لازم است تا با پزشک خود مشورت کنید.
بیمار باید مصرف الکل خود را محدود کند.
زندگی پس از آنژیوپلاستی هیچ جایی برای مصرف بیش از حد الکل نخواهد داشت. بیمار باید مصرف الکل خود را به طور جدی محدود کند چراکه مصرف بیش از حد الکل باعث عارضههای متعدد ازجمله افزایش فشار خون، سکتهی مغزی، نامنظم شدن ضربان قلب و بیماریهای عضلانی قلب خواهد شد. مصرف زیاد الکل همچنین باعث افزایش وزن، خستگی مفرط و سکتهی مغزی شده که همگی میتوانند مشکلات قلبی را تشدید کنند.
بیمار باید اقدامات لازم برای کاهش استرس را انجام دهد.
استرس به هر شکلی برای قلب مضر خواهد بود. استرس زیاد باعث تشدید عارضههای قلبی، افزایش فشار خون و آسیب به عروق خونی خواهد شد. این بیماریها نیز نهایتاً به جراحیهایی مثل آنژیوپلاستی ختم خواهند شد. به همین دلیل لازم است تا بیمار اقدامات لازم برای کاهش استرس را انجام دهد. یکی از بهترین راهها برای انجام این کار استفاده از تکنیکهای آرامش بخش مثل یوگا و مدیتیشن و یا شرکت در فعالیتهای تفریحی که باعث کاهش استرس میشوند خواهد بود.
چگونه میتوانم پس از آنژیوپلاستی فعالیتهای روزمرهی خود را ادامه دهم؟
زمانی که در حال بهبودی پس از آنژیوپلاستی هستید لازم است تا به آرامی فعالیتهای قبلی خود را شروع کنید.
- رانندگی: اگر حملهی قلبی نداشتهاید میتوانید 2 روز پس از جراحی خود رانندگی کنید ولی در صورت حملهی قلبی لازم است تا در مورد زمان شروع رانندگی با پزشک خود مشورت کنید. همچنین اگر رانندهی وسایل نقلیهی عمومی مثل تاکسی هستید به مدت 4 هفته قادر به رانندگی نبوده و برای ادامهی کار خود به اجازهی پزشک نیاز خواهید داشت.
- بلند کردن اجسام سنگین: بهتر است تا مدت 1 هفته از بلند کردن اجسام سنگینتر از 5 کیلوگرم خودداری کنید. در صورتی که فعالیتهای تفریحی یا شغل شما نیازمند فعالیت فیزیکی سنگین هستند در مورد آنها با پزشک یا تیم توانبخشی قلبی خود مشورت کنید.
- مسافرت: دستگاههای فلزیاب در فرودگاهها بر روی استنت شما تاثیری نداشته و قادر به تشخیص آن نیز نخواهند بود.