آموزش ریکی؛ قواعد و اساس آن + روش خوددرمانی

آموزش ریکی بسیار آسان است و هرکسی در هر سنی می‌تواند آن را یاد بگیرد. کودکان، افراد مسن و کم‌توان نیز می‌توانند ریکی را بیاموزند. برای آموزش ریکی به هیچ پیشینه یا مدرک خاصی نیاز ندارید. یکی از ویژگی‌های ریکی سادگی آن است که به‌سبب آن، فقط با ۱۰ ساعت آموزش حضوری می‌توان آن را یاد گرفت. در ادامه شما را با ریکی، فواید و کاربردهای آن آشنا می‌کنیم. در پایان نیز تمرین‌های خوددرمانی با ریکی در خانه را شرح می‌دهیم.

ریکی چیست و چه فوایدی دارد

ریکی تکنیکی ژاپنی است که هدف آن التیام آسیب‌های جسمی و روانی و کمک به تمرکز ذهنی و سلامت معنوی است. راهب بودایی میکائو اوسویی (Mikao Usui) در سال ۱۹۲۰ در ژاپن روش انرژی‌درمانی ریکی را معرفی کرد. این روش درمانی در دهه ۱۹۴۰ به آمریکا و در دهه ۱۹۸۰ به اروپا راه یافت. از اوایل دهه ۱۹۹۰ ریکی‌درمانی در محیط‌های درمانی رایج‌تر شد. بیش از ۹۰۰ بیمارستان و مرکز درمانی در آمریکا از ریکی به‌عنوان درمان مکمل استفاده می‌کنند. ریکی به‌هیچ‌وجه برای بیماران مضر نیست و می‌توان از آن همراه با شیمی درمانی، پرتو درمانی و داروهای سرطان استفاده کرد.

در زبان ژاپنی، کلمه «ری» یعنی هوش برتری که در تمام موجودات زنده و غیرزنده نفوذ و عملکرد ذاتی جهان را هدایت می‌کند. کلمه «کی» هم به‌معنی انرژی غیرفیزیکی است که در هر چیز زنده‌ای شامل گیاهان، حیوانات و انسان‌ها جریان می‌یابد. به همین دلیل کی «انرژی نیروی حیات» نیز نامیده می‌شود و به آن «چی» نیز می‌گویند.

هدف از ریکی بهبود سلامت جسمی، ذهنی و عاطفی از طریق مراقبه، ذهن‌آگاهی، شفابخشی با دست (hands-on healing)، همسویی (attunement) و استفاده از نمادها و مانتراهاست. خود مراقبتی روزانه ریکی موجب بازگرداندن تعادل، کاهش استرس و احساس سلامتی می‌شود. تمرین ریکی در طول روز می‌تواند موجب افزایش تمرکز، تسکین درد و اضطراب شود.

آموزش ریکی برای افراد سالم و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمنی مانند دیابت، آسم، افسردگی یا بیماری قلبی مفید است. هنگامی که در خانواده فرد بیماری هست و امکان خوددرمانی برای بیمار وجود ندارد، یک یا چند نفر از اعضای خانواده می‌توانند ریکی سطح یک (با دست) را یاد بگیرند و بیمار، سایر اعضای خانواده و همچنین خودشان را درمان کنند.

قواعد ریکی

میکائو اوسویی در سال ۱۹۲۲ و زمانی که تمرینات شفابخش خود را به شاگردانش می‌آموخت، ۶ قاعده یا اصل ریکی را معرفی کرد تا چارچوبی برای رسیدن به زندگی واقعی باشند:

• فقط به امروز فکر کن؛
• عصبانی نشو؛
• نگران نباش؛
• قدردان باش؛
• با پشتکار تمرین کن؛
• با خود و دیگران مهربان باش.

ریکی بر چه اساسی انجام می‌شود

برای استفاده از ریکی فرد انرژی نیروی حیات را از طریق دست‌هایش به فرد دیگر منتقل می‌کند تا در بخش‌های آسیب‌دیده میدان انرژی فرد مدنظر جریان یابد و آنها را با انرژی مثبت شارژ کند. این کار موجب افزایش آگاهی درون و اطراف جسم فیزیکی‌ای می‌شود که در آن افکار و احساسات منفی وجود دارد و انرژی‌های منفی مانند استرس، اضطراب، درد فیزیکی، غم و سردرگمی چنگال خود را باز می‌کنند و اجازه می‌دهند که لمس شفادهنده ریکی نفوذ کند و مسیرهای انرژی را روشن کند.

ریکی با همه روش‌های درمانی متفاوت است. ریکی طی فرایندی به‌نام فرایند همسویی (attunement process) از استاد به شاگرد منتقل می‌شود. این فرایند چاکراهای تاج، قلب و کف دست را باز می‌کند و رابطه‌ای منحصربه‌فرد میان شاگرد و استاد ایجاد می‌کند. وقتی همسویی ریکی را دریافت کردید، تا پایان عمر ریکی را خواهید داشت. ریکی از بین نمی‌رود و هرگز آن را از دست نمی‌دهید.

آموزش ریکی

برای آموزش ریکی حتما باید آن را از استادی واجد شرایط بیاموزید. برای یافتن استاد ریکی می‌توانید به دوستانی مراجعه کنید که ریکی را آموخته‌اند. معمولا ارائه‌دهندگان سایر درمان‌های مکمل مانند ماساژ یا شیاتسو نیز سایر ارائه‌دهندگان درمان‌های مکمل را می‌شناسند. راه دیگر مشاهده تابلوهای اعلانات در باشگاه‌های یوگا است.

سه سطح آموزش ریکی

آموزش ریکی در ۳ سطح انجام می‌شود، ولی خوددرمانی روزانه با دست، پایه و اساس تمام این سطوح است.

سطح یک

معمولا طی ۸ تا ۱۲ ساعت آموزش داده می‌شود. در این سطح شاگردان خودمراقبتی با ریکی را تمرین می‌کنند. این کلاس شاگردان را برای انجام روزانه ریکی در طول زندگی آماده می‌کند. در آموزش ریکی در مرحله اول شاگردان محل قرارگیری دست‌ها را می‌آموزند.

گرچه کلاس بیشتر تجربی است، استاد ریکی تاریخچه و قواعد ریکی را نیز مرور می‌کند. پایه یک آموزش ریکی شامل چهار راه‌اندازی (initiation) است. برای بیشتر افرادی که می‌خواهند ریکی را برای خود و خانواده بیاموزند، پایه اول آموزش ریکی کافی است.

در سطح یک مهم‌ترین نکته این است که کانال‌های انرژی فرد در سطح فیزیکی باز شوند. با بازشدن کانال‌ها او می‌تواند به انرژی نیروی حیات جهانی متصل شود، انرژی‌ای که از کیهان به تاج یا فرق سر و سپس قلب و دست‌ها جریان می‌یابد. معمولا این تجربه موجب می‌شود که افراد پس از اولین همسویی در کف دست خود چیزهایی را احساس کنند، مثلا سوزن‌سوزن شدن شدید، سردی، گرمی یا فشار.

سطح دو

سطح دو شامل یادگیری ریکی از راه دور است. شاگردان می‌آموزند که تماس دست با بدن را با ارتباط ذهنی جایگزین کنند. این موجب می‌شود که وقتی لمس‌کردن غیرممکن یا نامناسب است، بتوانند فرد مدنظر را شفا دهند. مثلا ممکن است روان‌درمانگران سطح دو را بیاموزند تا بُعد دیگری از شفا را در جلسات درمانی خود به بیماران ارائه دهند. از تکنیک‌های سطح دو می‌توان برای تقویت درمان با دست نیز استفاده کرد.

در سطح دو یاد می‌گیریم که چگونه ریکی را فراتر از مرزهای زمان و مکان هدایت کنیم. از طریق برتری زمان می‌توانیم خودمان و دیگران را از هرگونه آسیب جسمی یا عاطفی که در مقطعی از زندگی رخ داده است (حتی دوران کودکی) رها کنیم. از طریق برتری مکانی می‌توانیم عزیزانمان را از راه دور درمان کنیم.

در این سطح همه‌چیز درباره نمادهای اصلی ریکی و همچنین نحوه رسم آنها آموزش داده می‌شود. این نمادهای مقدس هریک با فرکانس درمانی خاصی مانند قدرت، سلامت عاطفی و تعادل مرتبط‌اند. پیش از شروع جلسه درمانی نمادها در هوا کشیده می‌شوند تا تمرین‌کنندگان بتوانند انرژی خود را روی مرتبط‌ترین فرکانس برای فردی متمرکز کنند که رویش تمرین می‌کنند. با کشیدن این نمادها افراد ارتباط عمیق‌تری با انرژی جهانی برقرار می‌کنند.

سطح سه

سطح سه سطح رسیدن به درجه استادی ریکی است. معمولا آموزش سطح استادی ریکی فقط با دعوت انجام می‌شود. این دعوت فقط برای شاگردانی فرستاده می‌شود که کاملا آموزش‌ دیده‌اند و آمادگی دارند که زندگی خود را وقف آموزش ریکی به دیگران کنند. معمولا آموزش استادی دوره آموزشی ندارد و از طریق کارآموزی طولانی‌مدت با استاد ریکی انجام می‌شود.

خوددرمانی با ریکی

ریکی تمرینی مراقبه‌ای است که از طریق لمس ملایم بدن موجب آرامش، کاهش استرس و اضطراب و ایجاد حالت ذهنی مثبت می‌شود. خوددرمانی ریکی راهی برای بهره‌مندی از این روش درمانی در خانه است.

نکات مهم

• به یاد داشته باشید که ریکی انرژی نیروی حیات جهانی است که در همه وجود دارد. انرژی ریکی توانایی‌های درمانی طبیعی بدن را تقویت می‌کند.
• هر روز زمان معینی را به انجام تمرین‌های ریکی اختصاص دهید. توصیه می‌شود که با ۲ جلسه ۲۰دقیقه‌ای در اول صبح و در پایان روز شروع کنید. می‌توانید این زمان را به ۳۰ یا ۶۰ دقیقه نیز افزایش دهید.
• در خانه جایی آرام و راحت برای انجام تمرینات پیدا کنید. سعی کنید همیشه از همین مکان استفاده کنید. می‌توانید تمرینات را در حالت نشسته روی صندلی یا خوابیده به‌پشت روی مبل، تختخواب یا زمین انجام دهید.
• تمرینات را تنها انجام دهید، مگر اینکه به فردی برای مراقبت از خود و ایمنی نیاز داشته باشید.
• محیطی آرام و بدون صداهای مزاحم ایجاد کنید. بعضی از بیماران گوش‌دادن به موسیقی آرامش‌بخش در حین خوددرمانی را مفید می‌دانند.
• نفس‌های آرامش‌بخش در طول خوددرمانی به تمرکز بر تنفس و بدن در زمان انجام وضعیت‌های مختلف دست کمک می‌کند.
• وضعیت بدنی راحتی پیدا کنید که موجب آرامش ذهن و جسم شما می‌شود. مثلا می‌توانید روی بالشتک مدیتیشن چهارزانو بنشیند یا روی زمین دراز بکشید. اگر چهارزانو می‌نشینید، برای راحتی بیشتر باسن بالاتر از زانوها باشند. اگر روی زمین دراز می‌کشید، زیر زانوها و گردن بالش قرار دهید. همچنین می‌توانید روی صندلی بنشینید و کف پاها را روی زمین قرار دهید.
• به نواحی‌ای از بدن که احساس تنش یا درد دارند توجه کنید. شانه‌ها را از گوش‌ها دور کنید تا مرکز قلب باز شود. عضلات صورت و فک‌ها را شل کنید.
• به بررسی بدن ادامه دهید تا اینکه بتوانید کل بدن را مجسم کنید. سپس تنفس را به پایین شکم ببرید. تنفس شکمی ذهن را آرام و عصب واگوس (vagus nerve) را تقویت می‌کند.

حرکات خوددرمانی با ریکی

حرکات را به‌ترتیب زیر انجام دهید. اگر جلسه تمرین شما ۲۰ دقیقه است، هر حرکت را ۲ دقیقه انجام دهید. نگران زمان دقیق انجام حرکات نباشید. در صورت لزوم بعضی از حرکات را در زمان بیشتری انجام دهید.

وضعیت ۱

دست‌ها را به‌حالت دعا در وسط سینه و زیر چانه قرار دهید.

وضعیت ۲

دست‌ها را بالای سرتان قرار دهید. روی دست‌ها در بالای سرتان تمرکز کنید. این وضعیت دست‌ها عضلات و پوست سرتان را آرام می‌کند.

وضعیت ۳

دو دست را روی چشم‌ها قرار دهید. روی دست‌ها تمرکز کنید. برای راحتی تنفس دست‌ها را روی بینی قرار ندهید. این وضعیت دست باید موجب آرامش عضلات و پوست پیشانی، صورت و چشم‌ها شود.

وضعیت ۴

دست راست را روی گلو و دست چپ را روی قلبتان بگذارید. روی گلو و قلبتان تمرکز کنید. فشار زیادی به گلویتان وارد نکنید. این وضعیت باید موجب آرامش عضلات گردن، گلو و قسمت بالای سینه شود.

وضعیت ۵

دست‌ها را زیر خط سینه قرار دهید. انگشتان میانی باید یکدیگر را لمس کنند. روی ناحیه زیر سینه تمرکز کنید. این وضعیت دست‌ها باید موجب آرامش عضلات مرکز سینه و قسمت دنده‌ها شود.

وضعیت ۶

دست‌ها را به‌اندازه پهنای یک کف دست پایین‌تر از خط سینه و روی قسمت بالای شکم، ناحیه شبکه خورشیدی (solar plexus)، قرار دهید. روی این ناحیه بدن تمرکز کنید. این وضعیت باید موجب آرامش عضلات این ناحیه شود.

وضعیت ۷

دست‌ها را روی شکم و ناف قرار دهید. روی این ناحیه بدن تمرکز کنید. این وضعیت باید موجب آرامش عضلات این ناحیه شود.

وضعیت ۸

دو دست را روی عضلات شانه قرار دهید. روی این ناحیه از بدن تمرکز کنید. این وضعیت دست‌ها موجب آرامش عضلات این ناحیه می‌شود.

وضعیت ۹

دست‌ها را بالای خط کمر و روی کلیه‌ها قرار دهید. روی این ناحیه بدن تمرکز کنید. این وضعیت دست‌ها موجب آرامش عضلات این ناحیه می‌شود.

وضعیت ۱۰

دست‌ها را روی قسمت بالای پا یا کف پا قرار دهید. برای انجام راحت‌تر این وضعیت پای چپ را روی زانوی راست قرار دهید. برای انجام این حرکت روی پای راست، پای راست را روی زانوی چپ قرار دهید. به خودتان فشار نیاورید.

حین انجام این حرکات روی دم و بازدم تمرکز کنید. به‌آرامی و عمیق نفس بکشید تا آرامش بدن و ذهن خود را افزایش دهید. می‌توانید دست‌ها را در محل‌های دیگری روی بدنتان قرار دهید که حس می‌کنید به آرامش و درمان نیاز دارند. هنگام انجام تمرین‌های ریکی می‌توانید به موسیقی بی‌کلام و آرامش‌بخش گوش دهید.

شما بگویید

شما تجربه درمان یا بهبود با ریکی را داشته‌اید؟ خودتان در این زمینه فعالیت کرده‌اید؟ نظرتان را درباره این روش درمانی مکمل با ما و مخاطبان در میان بگذارید.

منابع دیگر: mindbodygreen