تغییرات خلقی شدید افراد مبتلا به اختلال دوقطبی برای خود این افراد و عزیزانشان بسیار چالش‌برانگیز است. به همین دلیل نحوه برخورد با افراد دوقطبی بسیار مهم است. بلدید با این افراد چطور رفتار کنید؟ در این مقاله، درباره چالش‌های زندگی با فرد دوقطبی و نحوه برخورد با او صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
چالش‌های زندگی با فرد دوقطبی
وقتی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دچار تغییرات خلقی می‌شوند، معمولا تغییرات شدیدی در میزان انرژی، فعالیت، الگوهای خواب و رفتارهای روزمره‌شان رخ می‌دهد. ممکن است علائم روان‌پریشی مانند توهم یا هذیان هم در طول تغییرات خلقی بروز کنند. این ممکن است هم برای فرد مبتلا و هم برای اطرافیانش ترسناک باشد.
زندگی با فردی دچار اختلال دوقطبی ممکن است باعث استرس و تنش در خانه شود. علاوه بر چالش مقابله با علائم و پیامدهای آن، ممکن است اعضای خانواده مدام دچار احساس گناه، ترس، عصبانیت و درماندگی شوند. درنهایت، این فشار ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدی در رابطه شود. البته نگران نباشید، چون این وضعیت تا حدی قابل‌‌کنترل است.
اولین قدم برای مقابله موفق با اختلال دوقطبی این است که افراد خانواده این اختلال و پیامدهایش را بپذیرند. وقتی احساس گناه یا ناامیدی می‌کنید، به یاد داشته باشید که در شکل‌گیری این اختلال کسی مقصر نیست. پس با افکار بیهوده خودتان را اذیت نکنید و سعی کنید انرژی‌تان را صرف کمک به فرد مبتلا کنید.
با فرد مبتلا به اختلال دوقطبی چطور رفتار کنیم؟
۱. مراقب علائم هشداردهنده باشید
حتی اگر فرد مبتلا تحت‌درمان باشد، ممکن است برخی مواقع علائم او بدتر شود. در صورت مشاهده علائم نگران‌کننده یا تغییرات خلقی سریع، به پزشک اطلاع دهید. با مداخله سریع، ممکن است بتوانید از پیشرفت کامل یک دوره شیدایی یا افسردگی جلوگیری کنید.
علائم هشداردهنده دوره شیدایی:
- کمتر خوابیدن؛
- بی‌قراری؛
- تند صحبت‌کردن؛
- افزایش فعالیت؛
- تحریک‌پذیری یا پرخاشگری.
علائم هشداردهنده دوره افسردگی:
- خستگی و بی‌حالی؛
- بیشتر خوابیدن؛
- عدم تمرکز؛
- ازدست‌دادن علاقه به فعالیت‌ها؛
- کناره‌گیری از دیگران؛
- تغییر اشتها.
۲. اطلاعات کسب کنید
هرچه بیشتر درباره این اختلال بدانید، بهتر می‌توانید کمک کنید. درباره علائم اختلال، عوامل زمینه‌ساز بروز تغییرات خلقی و روش‌های آرام‌کردن فرد در هنگام بروز علائم مطالعه کنید. درک علائم دوره‌های شیدایی و افسردگی به شما کمک می‌کند در طول تغییرات شدید خلقی واکنش مناسب نشان دهید.
۳. گوش شنوا باشید
برای مفیدبودن همیشه لازم نیست راهکار یا مشاوره ارائه بدهید. شنونده خوب بودن یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی انجام دهید، به‌خصوص زمانی که می‌خواهند درباره چالش‌هایشان با شما صحبت کنند. پذیرش و درک شما باعث می‌شود فرد مبتلا با شرایط خود احساس راحتی بیشتری کند.
۴. در روند درمان کنارش باشید
درمان اختلال دوقطبی معمولا شامل جلسات درمانی متعدد و ملاقات با پزشک است. لازم نیست در این قرار ملاقات‌ها شرکت کنید و همین که برای رفتن به مراکز پزشکی کنارش باشید یا تا پایان قرار ملاقات منتظرش بمانید، کمک بزرگی به او کرده‌اید. زندگی با فرد مبتلا به اختلال دوقطبی چالش‌برانگیز است، اما حمایت شما می‌تواند تغییرات مثبتی در زندگی او ایجاد کند.
۵. برنامه‌ریزی کنید
اختلال دوقطبی ممکن است پیش‌بینی‌ناپذیر باشد. برنامه‌داشتن باعث می‌شود در طول دوره‌های تغییرات خلقی شدید دستپاچه نشوید و با آرامش وضعیت را مدیریت کنید. این برنامه شامل اقداماتی است که باید در شرایط خاص انجام دهید، مثل زمانی که فرد در طول دوره افسردگی افکار خودکشی دارد یا در طول دوره شیدایی به کمک نیاز دارد.
می‌توانید در این برنامه مکانیسم‌های مقابله‌ای را هم بگنجانید، مانند کارهایی که فرد می‌تواند وقتی احساس می‌کند تغییرات خلقی در راه است، انجام دهد یا کمک برای انجام فعالیت‌هایش زمانی که انرژی کمی دارد.
۶. حمایت کنید، اما فشار نیاورید
حمایت همیشه به‌معنای مداخله نیست. شما باید بدانید که چه زمانی وقت عقب‌نشینی شما و مداخله درمانگر است. در حالی که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می‌توانند آگاهانه تصمیم بگیرند، شما باید بدانید که چه زمانی خلق‌وخو و رفتارشان دست خودشان نیست.
۷. خودتان را نادیده نگیرید
هنگام مراقبت از فرد مبتلا به اختلال دوقطبی، ممکن است به‌راحتی خودتان را فراموش کنید. اگر می‌خواهید مراقب فرد دیگری باشید، باید در وهله اول مراقب سلامتی خودتان باشید. به‌اندازه کافی بخوابید، غذاهای سالم بخورید و منظم ورزش کنید. سالم نگه‌داشتن خودتان به شما این امکان را می‌دهد که فرد مبتلا را هم سالم نگه دارید.
۸. صبور باشید
بهبود اختلال دوقطبی نیاز به زمان دارد، حتی زمانی که فرد در حال طی‌کردن روند درمان است. انتظار بهبود سریع یا درمان دائمی نداشته باشید. صبور باشید و برای شکست‌ها و چالش‌ها آماده شوید. مدیریت اختلال دوقطبی فرایندی مادام‌العمر است.
۹. محدودیت‌هایش را بپذیرید
فرد مبتلا به اختلال دوقطبی نمی‌تواند خلق‌وخوی خود را کنترل کند. او نمی‌تواند به سادگی از افسردگی رهایی یابد یا در طول دوره شیدایی خودش را کنترل کنند. نه افسردگی و نه شیدایی را نمی‌توان با خویشتن‌داری مهار کرد. بنابراین با گفتن چیزهایی مانند «خودت رو کنترل کن» فرد را آزار ندهید.
۱۰. استرس محیط را کاهش دهید
استرس اختلال دوقطبی را بدتر می‌کند، بنابراین سعی کنید راه‌هایی برای کاهش استرس در زندگی او بیابید. از او بپرسید که چطور می‌توانید کمکش کنید و در صورت نیاز داوطلب شوید که برخی از مسئولیت‌های او را به عهده بگیرید. ایجاد و اجرای روتین روزانه تا حد زیادی استرس خانواده را کاهش می‌دهد.
۱۱. او را تشویق کند به پزشک مراجعه کند
به‌جز ارائه حمایت عاطفی، بهترین راه برای کمک به عزیزان مبتلا به اختلال دوقطبی تشویق آنها به درمان است. از آنجایی که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بینش کافی درباره شرایط خودشان ندارند، راضی‌کردن آنها برای مراجعه به پزشک کار راحتی نیست. وقتی این افراد در فاز شیدایی قرار دارند، معمولا احساس خوبی دارند و متوجه وجود مشکل نمی‌شوند. وقتی هم که افسرده‌اند، ممکن است متوجه شوند که مشکلی وجود دارد، اما بیشتر اوقات انرژی لازم برای کمک‌گرفتن را ندارند.
پس از راضی‌کردن او برای مراجعه به پزشک می‌توانید این اقدامات را انجام دهید:
- پزشک و درمانگر خوبی پیدا کنید.
- قرار ملاقات بگذارید و همراهش باشید.
- اطلاعات‌تان درباره این فرد را با پزشک در میان بگذارید.
- حالات روحی و روانی او را کنترل کنید.
- با داروهایش آشنا شوید.
- پیشرفت درمان را پیگیری کنید.
- مراقب علائم عود اختلال باشید.
- او را به مصرف داروهایش تشویق کنید.
وقتی فرد مبتلا به اختلال دوقطبی از ما دوری می‌کند، چه کنیم؟
اگر فرد مبتلا به اختلال دوقطبی سعی دارد شما را از خودش دور کند، ارتباط برقرارکردن با او بسیار سخت می‌شود، حتی اگر یکی از نزدیک‌ترین افراد زندگی‌تان باشد. از این رفتار او ناراحت نشوید و از او بپرسید می‌خواهد با شخص دیگری صحبت کند یا نه. اگر جوابتان را نداد یا تشخیص نمی‌دهد که بیمار است (مانند زمان عود بحران شیدایی) ممکن است لازم باشد با پزشک یا تیم مراقبت‌های پزشکی تماس بگیرید یا او را به بیمارستان ببرید.
سؤالات متداول درباره نحوه برخورد با افراد دوقطبی
– چه چیزی را نباید به فرد مبتلا به اختلال دوقطبی بگوییم؟
نحوه برخورد با افراد دوقطبی بسیار مهم است. مراقب حرف‌هایتان باشید و حرفی نزنید که باعث شود استرس بگیرد. تا حد امکان لحن همدلانه داشته باشید. شما مجبور نیستید با رفتارها و اعمال شخص موافق باشید، اما گفتن اینکه همیشه کنارش هستید، بسیار مفید است. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بیشتر اوقات احساس بی‌ارزشی یا ناامیدی می‌کنند، بنابراین تأیید نقاط قوت و ویژگی‌های مثبت آنها باعث می‌شود دوره‌های افسردگی را راحت‌تر پشت‌سر بگذارند و بهبود یابند.
– چطور فرد دوقطبی عصبانی را آرام کنیم؟
بروز علائم باعث ناامیدی و عصبانیت این افراد می‌شود. او را درک کنید و کنارش باشید. دیدن حمایت‌های شما باعث می‌شود زودتر آرام شود.
کلام آخر
خوشبختانه بیشتر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی با طی‌کردن روند درمان، مصرف دارو و حمایت مناسب می‌توانند خلق‌وخوی خود را تثبیت کنند. صبر، عشق و درک شما نقش مهمی در درمان و بهبودی عزیزتان خواهد داشت. تأثیر عشق در بیماران دوقطبی را دست‌کم نگیرید.
شما بگویید
آیا تابه‌حال با فرد مبتلا به این اختلال در ارتباط بوده‌اید؟ از چه راهکاری برای آرام‌کردن او استفاده کرده‌اید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان درباره نحوه برخورد با افراد دوقطبی را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.
در افسردگی غم به لایه‌های عمیق زندگی نفوذ کرده و اختلالاتی در احساسات و رفتار شما به‌وجود می‌آورد. اگر احساس افسردگی دارید، حتما با کمک یک روانشناس متخصص مشکل را ریشه‌یابی کنید و برای حل آن راهکار بگیرید.برای ارتباط با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.
