هیچ‌کس دوست ندارد بی‌نظم باشد، پس اگر بی‌نظمی بر زندگی‌تان حاکم شده و در نتیجه احساس درماندگی و هرج و مرج می‌کنید، وقت آن رسیده که منظم و مرتب شوید. برای اینکه در محیط بیرونی‌تان نظم ایجاد کنید اول باید در درون‌تان هم کاری انجام دهید، مثلا شفاف‌سازی اولویت‌ها و تصمیم‌گیری در این مورد که می‌خواهید امورات‌تان را چطور طبقه‌بندی کنید. سعی کنید هر چیزی را در جای خودش حفظ کنید. بدانید نیازهای‌تان چیست، چه کاری می‌خواهید انجام بدهید و چه زمانی قرار است انجامش بدهید تا به خاطر اینکه نمی‌دانید چه کار می‌خواهید بکنید در شرایط استرس‌‌زا قرار نگیرید. ایجاد نظم و سازماندهی به زمان نیاز دارد، اما وقتی به آن عادت کردید، زندگی برای‌تان بسیار ساده‌تر خواهد شد! تنها یک هفته وقت لازم است تا به چنین چیزی عادت کنید. این نوشته را بخوانید تا با راه‌های پیاده‌سازی نظم در زندگی آشنا شوید.
بخش اول
هر چیزی را سر جای خودش نگه دارید
۱. فضای‌تان را مرتب و منظم کنید
فرقی نمی‌کند خانه‌تان باشد یا اتاق خواب‌تان، آشپزخانه، دفتر کار، کُمد یا میزتان باید تمام چیزهایی را که آنجا هست، بررسی کنید و هر چیز بلااستفاده‌ای را دور بیندازید یا به جای دیگری منتقل کنید. چیزهای باقیمانده را هم با دقت بازبینی کنید و فضای مناسب‌شان را به آنها اختصاص دهید.
- نظم و ترتیب فقط به معنی قراردادن هر چیزی سر جای خودش نیست. هدف از نظم و ساماندهی این است که بتوانید اشیا را فورا پیدا، تبادل و ارزیابی‌شان کنید. در کنار این‌ها، اگر به هر چیزی فضای متناسب با خودش و کاربردش را اختصاص دهید تا دسترسی یا برگردان‌شان به جای خود راحت و سریع باشد، نظم هم می‌تواند به تأمین این اهداف کمک کند.
برای نمونه: اگر کتاب‌های فراوانی داشته باشید و بر اساس اندازه‌شان آنها را بچینید، مرتب و منظم به نظر خواهند رسید، اما شاید روزی یادتان نباشد کتابی را کجا گذاشته‌اید و مجبور شوید لابه‌لای کتاب‌ها را جست‌وجو کنید و چند تا از آنها را جابه‌جا کنید و اگر بخواهید چند کتاب جدید وارد کتابخانه‌تان کنید باید مجددا چیدمان کتاب‌ها را تغییر دهید. اگر کتاب‌ها را بر اساس موضوعات‌شان طبقه‌بندی کنید و بچینید و در انتهای هر ردیف یا در انتهای هر گروهِ موضوعی مقداری فضای خالی در نظر بگیرید، می‌توانید با نگاهی فوری به هر طبقه، کتاب مورد نظر خود را زودتر پیدا کنید یا بدون اینکه آرایش تمام قفسه‌ها و ردیف‌ها را به هم بریزید، کتابی را بردارید یا اضافه کنید.
- اگر وسایل‌تان را سلسله مراتبی منظم کنید به جای اینکه دنبال‌شان بگردید، می‌توانید مرحله به مرحله با کوچک‌تر کردن حیطه‌ی جست‌وجوی‌تان به چیزی که می‌خواهید برسید، مثلا از قفسه به طبقه و از طبقه به باکس یا کیسه. مثلا می‌توانید تمام تجهیزات ورزشی‌تان را در یک صندوقچه بگذارید و چیزهای کوچک‌تر مانند توپ تنیس را در یک کیسه‌ی پلاستیکی قرار دهید. برای چیزهای بزرگ و بدشکلِ دیگر مانند چوب اسکی هم جای دیگری در نظر بگیرید یا مثلا می‌توانید وسایل نظافت را هم طبق نوع استفاده از آنها دسته‌بندی کنید.
- در دسته‌بندی کردن زیاده‌روی نکنید، چون دیدن دو یا سه قسمت بسیار سریع‌تر از این است که بخواهید چند چیز را بردارید و بررسی و جابه‌جا کنید. دو یا سه قسمت کافی است. اجزای الکتریکی و الکترونیکی کامپیوتر و سیم‌ها و سایر چیزهای ریز و بدقواره که توده‌های شلوغ و بدشکلی را تشکیل می‌دهند منظم و مرتب کنید یا آنها را داخل کیف‌های زیپ‌دار پلاستیکی قرار دهید که برای همین طراحی شده‌اند.
- در هر قسمت از مکانی که چیزهایی را نگهداری می‌کنید، کمی فضای خالی باقی بگذارید تا بعدا بتوانید بدون بهم ریختن آرایش و نظم‌شان چیزی به آن قسمت اضافه کنید. یک فضای بافر یا حائل در نظر بگیرید، مثلا یک میز کوچک یا طبقه تا چیزهایی را که لازم است جابجا کنید یا وقتی چیز دیگری را برمی‌دارید در جای اشتباهی قرار نگیرند یا مجبور نشوید وقت زیادی را صرف برگرداندن چیزهایی کنید که جابه‌جا کرده‌اید.
- بعضی چیزها بیشتر لازم است در معرض دید باشند تا اینکه در گروه خاصی و دور از دسترس قرار بگیرند. وسایلی که زیاد از آنها استفاده می‌کنید، مانند ادویه‌ها که باید در دسترس باشند و به راحتی دیده شوند، نه اینکه مثلا داخل محفظه‌ی دیگری دور از دسترس باشند. چیزهایی که زود خراب می‌شوند مانند مواد خوراکی‌ها را باید بر اساس اولویت مصرف‌شان در دسترس قرار داد. چیزهای تبادل‌پذیر، اما غیرهمسان که دوست دارید به صورت متنوع در دسترس‌تان باشند، مانند لباس، هم باید در یک ردیف باشند یا گهگاه جابه‌جا شوند تا هیچ چیزی در ته کمد یا قسمتی که دور از دید و دسترس است، بی‌مصرف و فراموش شده نماند. چیزهای خیلی بزرگ، خطرناک یا درهم و برهم نیز به جاهای خاصی نیاز دارند.
- قبل از اینکه به سازماندهی کردن فکر کنید، وسایل‌تان را چک کنید تا چیزهای واقعا غیر ضروری را از دور خارج کنید. شما تنها زمانی می‌توانید واقعا بفهمید چه فضایی دارید که محیط تان را از چیزهای بی‌مصرف خالی کنید. اگر نگاه دقیقی به چیزهایی که دور و برتان جمع می‌کنید، نداشته باشید، وقت و پول‌تان را صرف چیزهایی کرده‌اید که دیگر نیازی به آنها ندارید.
- نحوه‌ی استفاده‌تان را از وسایل مورد بررسی قرار دهید و ببینید چطور می‌توانید از فضای‌تان به خوبی استفاده کنید. اگر حذف چیزهای بی‌مصرف و زیادی برای‌تان ناراحت‌کننده باشد، تلاش شما برای ایجاد نظم و ترتیب شکست می‌خورد و بی‌نتیجه خواهد بود. دسترسی به وسایل پرمصرف را ساده‌تر کنید. وسایل را نزدیک محل استفاده‌شان بگذارید، مثلا دیگ و ظروف پخت و پز را نزدیک اجاق‌گاز قرار دهید، پاکت‌های نامه و تمبرها را در کشوی میزتان بگذارید و لکه‌برها و سفیدکننده‌ها را در اتاق رختشویی یا گنجه‌ی ملافه‌ها جای دهید. شاید این نکات برای‌تان بدیهی به نظر برسند، اما تعجب خواهید کرد اگر بدانید تعداد زیادی از افراد هر چیزی را در نزدیک‌ترین مکان ممکن می‌گذارند!
- آیا چیزهایی در خانه‌تان دارید که فقط جا اشغال کرده‌اند؟ حتما هر چند وقت یکبار به طور مرتب، ریخت و پاش‌ها را جمع کنید. موقع تصمیم‌گیری، سؤال‌های خوب و مناسبی از خودتان بپرسید: آیا واقعا به این نیاز دارم؟ آیا سال بعد به آن نیاز خواهم داشت؟ آیا طی یک سال گذشته از این استفاده‌ای کرده‌ام؟ آیا واقعا دوستش دارم؟ آیا کس دیگری است که این وسیله بیشتر به کارش بیاید؟ آیا چیزهایی که دور و برم جمع کرده‌ام در آینده‌ای نه چندان دور استفاده‌ی قابل قبولی برایم دارند؟ آیا اگر این وسیله را نداشته باشم، دلم برایش تنگ خواهد شد؟ اگر به این وسیله نیاز پیدا کردم، می‌توانم به راحتی با چیز دیگری جایگزینش کنم؟
- بدانید «نظم» چه شکلی است و چه احساسی دارد. در محیط‌های منظم، راحت می‌توان از هر چیزی استفاده کرد و هر وسیله‌ای به اندازه‌ی کافی برای خودش فضا دارد. محیط‌های منظم و مرتب احساس خوب و خوشایندی نیز به آدم می‌دهند.
- از تایمر استفاده کنید. برای مدت زمان تمیزکاری و نظم و ترتیب دادن به امور محدودیت تعیین کنید و سپس بدون درنگ و با اشتیاق کارتان را شروع کنید تا در مدت زمان مشخص شده، تمامش کنید.
- جایی را برای تمام قبض‌ها و صورتحساب‌ها در نظر بگیرید. نامه‌های رسیده را فورا باز کنید، پاکت بیرونی‌شان را دور بیندازید و تنها محتوای آن را در جایی مشخص نگه دارید.
۲. هر چیزی را فورا سر جایش برگردانید
همین حالا! وقتی جای مخصوص هر چیزی را تعیین کردید، باید عادت کنید پس از اتمام کارتان آن را فورا سر جایش برگردانید. آن را روی میز آشپزخانه یا روی کاناپه رها نکنید و سراغ کار بعدی‌تان نروید، شاید پیش خودتان فکر کنید بعدا این کار را خواهید کرد، اما ابدا چنین اتفاقی نمی‌افتد!
- همیشه کلیدهایتان را سر جای مخصوص‌شان قرار دهید تا گم‌شان نکنید.
- برای تلفن همراه‌تان هم جای خاصی در نظر بگیرید و یک ایستگاه شارژ برایش مقرر کنید!
۳. کیسه‌های پلاستیکی چندبار مصرف، موارد استفاده‌ی زیادی برای‌تان دارند
می‌توانید چیزهای مختلف را در کیسه‌های پلاستیکی نگهداری کنید تا جمع و جور، تمیز و بدور از گرد و خاک بمانند. اما اگر جای مناسبی برای نگهداری‌شان در نظر نگیرید، همه‌جا پخش خواهند شد! کیسه‌های پلاستیکی را در گنجه یا کمد، کشوهای میز، کابینت یا جایی مشابه نگه‌دارید. کیسه‌های پلاستیکی زیپ‌دار، بی‌دردسر، کاربردی و ارزان‌قیمت هستند، پس از آنها استفاده کنید!
- از تقسیم‌کننده‌ی کشو برای دراورتان استفاده کنید. می‌توانید انواع مختلف آن را خریداری کنید یا با بُرش دادن ظروف یکبار مصرف، متناسب با اندازه‌ی کشوهایتان، هر مدلی که دوست دارید آنها را تقسیم‌بندی کنید.
بخش دوم
از تقویم، برنامه‌ریز و گوشی‌هوشمند استفاده کنید
۱. از تقویم استفاده کنید
یک تقویم تهیه کنید و آن را جایی بگذارید که هر روز جلوی چشم‌تان باشد، مخصوصا صبح‌ها. برای بیشتر افراد این مکان مناسب، آشپزخانه، روی میز کار یا روی دسک‌تاپ کامپیوترشان است. به هر حال جوری باشد که مراجعه‌ی هر روزه به آن جزو روزمرگی‌هایتان بشود. مثلا می‌توانید آن را داخل کابینت دستشویی بگذارید؛ جایی کنار خمیردندان‌تان. هر روز صبح هنگام مسواک زدن دندان‌های‌تان با یک دست، با دست دیگر صفحه‌ی امروز را روی این تقویم باز کنید و ببینید برنامه‌ی امروزتان و هفته‌ی پیش رو چیست.
- تقویم‌تان همیشه در دسترس باشد. اگر رویدادی را در تقویم‌تان ثبت کرده باشید، می‌توانید به راحتی از تاریخ آن باخبر شوید و تقویم‌تان می‌تواند به شما یادآوری کند تا کارهایتان را به موقع انجام دهید. دیگر نیازی نیست نگران فراموش کردن‌شان باشید.
۲. از یک برنامه‌ریز (چارت برنامه‌ریزی) استفاده کنید
اگر قرار ملاقات‌های زیادی داشته باشید و روزهایتان آن‌قدر متغیر و شلوغ باشد که به پیگیری برنامههایتان برای‌تان دشوار باشد، استفاده از یک برنامه‌ریز برای‌تان مفید خواهد بود؛ یعنی دفترچه‌ای که لیست کارها و برنامههایتان در آن مشخص شده باشد. مثلا اگر زیاد این‌ور و آن‌ور می‌روید یا کلاس‌های مختلفی در ساعات مختلف روز دارید، خیلی راحت‌تر است که یک برنامه‌ریز با خودتان داشته باشید تا کارهایتان را به طور مرتب به شما اعلام کند، این کاری است که یک تقویم نمی‌تواند برای‌تان انجام دهد. همچنین می‌توانید برنامه‌های بیشتری را در یک چارت برنامه‌ریز بگنجانید. برای داشتن یک برنامه ریزی روزانه موفق، مهارت‌های مدیریت زمان خود را تقویت کنید.
۳. از گوشی هوشمندتان استفاده کنید
گوشی هوشمندتان، مخصوصا اگر به برنامه‌ی مدیریت اطلاعات شخصی متصل به شبکه که روی سایر کامپیوترها نیز نصب شده مجهز باشد، از تقویم‌های کاغذی و یادداشت‌های پراکنده بهتر است، زیرا این اطلاعات قابل جست‌وجو هستند و به راحتی می‌توان آنها را وارد گوشی یا تسک‌های وب‌بیس کرد و یادآوری اطلاعات اضطراری و حذف اطلاعات غیرلازم به طور اتوماتیک انجام می‌شود.
بخش سوم
لیست تهیه کنید
۱. یادداشت کنید
یک مداد کوچک بهتر از یک حافظه‌ی پُر از جزئیات است. هر چیزی را که نباید فراموش کنید، یادداشت کنید، حتی اگر حافظه‌ی خیلی خوبی دارید. هیچ‌کس کامل نیست و روی کاغذ آوردن اطلاعات ضرری به شما وارد نمی‌کند. شماره تلفن‌ها، قرار ملاقات‌ها، تاریخ تولدها، لیست خرید و کارهایی که باید انجام دهید را یادداشت کنید و جایی بگذارید که به راحتی بتوانید پیدایش کنید و هر زمان به آن نیاز داشتید سراغش بروید.
۲. لیستی از کارهایی که باید انجام دهید تهیه کنید
برای هر روزتان لیستی از «بایدها» تهیه کنید. در این لیست نباید بیشتر از ۵ مورد آمده باشد، چون در این صورت برای‌تان سخت و سنگین می‌شود و احتمال موفق نشدن بیشتر می‌شود. یک یا دوتا از این کارها آنهایی باشد که حتما و حتما باید در آن روز انجامش دهید و بقیه نیز کارهایی باشند که پیگیرشان هستید تا انجام شوند.
- لیستی هفتگی از بایدها تهیه کنید. کارهای این لیست می‌تواند شامل این موارد باشد: خرید از تره‌بار، تعمیر دستگاه تهویه‌ی هوا و… فهرست بایدهای روزانه‌تان را در این لیست مشخص کنید. یک وایت‌بُرد با مارکرهای قابل پاک کردن می‌تواند به شما کمک کند تمام چیزهایی که باید روزانه انجام شوند یا برنامه‌های بلندمدت‌ترتان را به یاد داشته باشید.
- لیستی ماهیانه از بایدها تهیه کنید. این لیست در یادآوری کارهای کلی‌تری چون خرید هدیه‌ی تولد، به تعمیرگاه سپردن اتومبیل، وقت دندانپزشکی و … به شما کمک می‌کند. از روی این لیست ماهیانه، لیست بایدهای هفتگی و روزانه‌تان را تهیه کنید.
- لیستی از بایدهای زندگی‌تان تهیه کنید. شاید افراطی به نظر برسد، اما درست است. تهیه‌ی این لیست می‌تواند زمان خوبی باشد برای تفکر مجدد و بازبینی اهداف زندگی‌تان و اینکه با زندگی‌تان چه می‌کنید. منظم شدن، تشخیص اولویت‌هاست و هرگز ضرری برای‌تان ندارد.
۳. اگر برای مرتب کردن قبض‌ها و رسیدها وقت بگذارید ارزشش را دارد، چون اگر بخواهید چیزی را برگردانید، به راحتی می‌توانید رسیدش را پیدا کنید و وقت و پول‌تان هدر نمی‌رود.
با این کار نظم و سازماندهی ایجاد می‌کنید و مشکلی برای پس دادن چیزی که خریده‌اید یا کتابی که از کتابخانه به امانت گرفته‌اید نخواهید داشت.
بخش چهارم
به برنامه‌تان پایبند باشید
۱. پیگیر برنامههایتان باشید
اگر خودتان را ملزم به انجام کارهای مقرر شده در لیست‌تان نکنید، این لیست و برنامه کمکی به شما نخواهد کرد و هیچ فایده‌ای ندارد. راه‌های زیادی برای پایبند ماندن و پیروی کردن از لیستِ بایدها وجود دارد. کافیست از تعلل و طفره رفتن دست بردارید و چیزهایی که حواس و تمرکزتان را بهم می‌ریزد کنار بگذارید.
- اگر در مورد چیزی که در انتهای لیست بایدهایتان گذاشته‌اید تردید دارید، نگاه دقیق‌تری به آن بکنید. آیا واقعا اهمیت دارد؟ اگر چنین است، پس زودتر انجامش دهید یا دست‌کم شروعش کنید. اگر هم مهم نیست، آن را به لیست کارهای بلندمدت‌تان منتقل کنید یا کلا از بایدها حذفش کنید. به خودتان اجازه ندهید نسبت به کاری دچار وسواس یا سردرگمی شوید.
- اگر دیدید کسل و خسته شده‌اید یا برنامه‌ی روزمره‌تان بهم ریخته است، شاید بتوانید حواس خودتان را با انجام کاری که برای بعدها آن را در نظر گرفته بودید، پرت کنید و خودتان را راضی و خوشحال نگه دارید.
۲. تعیین محدوده‌ی زمانی برای هر کاری که باید در طول روز انجام شود، راه خوبی برای جلوگیری از تعلل و طفره رفتن است و شما را هماهنگ و پایبند به برنامه نگه می‌دارد.
داشتن چارچوب زمانی مشخص شیوه‌‌ی مفیدی برای سروسامان دادن به روزتان است. اینکه بدانید برای انجام هر کاری که در لیست است، زمان محدودی دارید باعث می‌شود خیال‌تان راحت باشد که نیازی به عجله برای اتمام کارهایتان ندارید. حتما زمان کافی برای هر کار اختصاص دهید تا از کیفیت کارتان کم نشود. برای تمام کردن کارتان عجله نکنید. اگر در انجام امورتان عجله کنید ممکن است نتوانید به خوبی از عهده‌ی آن بربیایید.
بخش پنجم
مفید کار کنید
۱. کارهای شبیه به یکدیگر و کم‌اهمیت‌تر را می‌توانید در یک زمان انجام دهید
اینکه بخواهید کارها را جداگانه و پراکنده انجام دهید، وقت زیادی می‌برد؛ بنابراین مفیدتر آن است که وقتی یکی از کارهایی که در حال انجامش هستید نیاز چندانی به تمرکز و دقت ندارد، همزمان کار دیگری هم انجام دهید. مثلا تا کردن حوله‌ها هنگام تماشای تلویزیون. می‌توانید وقتی ماشین لباسشویی در حال کار کردن است، ایمیل‌هایتان را ارسال کنید یا وقتی غذای‌تان در حال پخت است، وسایل مورد نیاز برای سفرتان را آماده کنید.
- فقط یادتان باشد که مطالعات نشان داده انجام همزمان چند کار ممکن است روی توانایی تمرکز فرد روی یک چیز در همان زمان اثر بگذارد.
۲. بخشی از مسئولیت‌ها را واگذار کنید
کسی که مسئولیتی را به او محول می‌کنید حتما باید شرایط و ملزومات انجام آن کار را داشته باشد. فراموش نکنید که انجام خیلی از کارها در زمان خودش بهتر از این است که آن را به زمانی دیگر موکول کنید به امید اینکه بهتر و کامل‌تر انجام شود. مثلا اگر یکی از کارها را به فرزند کوچک‌تان بسپارید و به او مسئولیت بدهید، نه تنها او یاد می‌گیرد چطور انجامش دهد، بلکه راه‌های برطرف کردن مشکلات احتمالی را هم تجربه می‌کند. اگر اصرار داشته باشید همه‌ی کارها را خودتان انجام دهید، نظم و ترتیب دادن به کارها سخت خواهد شد.
۳. تصمیمگیریهایتان را بیشتر کنید
به‌هم ریختگی و بی‌نظمی معمولا نتیجه‌ی ضعف در تصمیم گیری در این باره است که چه باید بکنید و با یک موضوع چطور باید کنار بیایید. مهارت تصمیم‌گیری را با تصمیمات کوچک تمرین کنید تا به زودی ببینید به چه اعتماد به‌نفسی در زمینه‌ی اقدام و عمل خواهید رسید و چه خوب می‌توانید از پس تمام کارهای روزمره‌تان بربیایید و در انجام مسئولیت‌هایتان موفق بشوید. همین امروز شروع کنید!
برگرفته از: wikihow.com
ممنونم که وقت گذاشتید. به موارد خوبی اشاره کردید.
خیلی منظم‌تر می‌شد بنویسید
ممنون که نظرت رو برای ما نوشتی هادی عزیز؛ در به‌روزرسانی آتی این نکته رو در نظر می‌گیریم.🌹🙏
مطالب دسته بندی شده و مفید بود
خوشحالیم که این مقاله نظرتون رو جلب کرده زینب عزیز.🙏🌹