انواع مهریه و شرایط تعلق آن به زن چیست؟

13

مهریه، به عنوان یکی از حقوق مالی زن، از مسائلی است که در جامعه‌ی ما بسیار حائز اهمیت و بعضا چالش‌برانگیز است. در اینجا سعی می‌‌کنیم به‌طور مختصر با انواع مهریه آشنا شویم.

مهریه به مالی گفته می‌شود كه در هنگام عقد نكاح، برابر ضوابط شرع و عرف جامعه از طرف مرد به زن پرداخت می‌شود. به‌طورکلی ما سه نوع مهریه داریم که هرکدام از این مهریه‌ها در شرایط خاصی به زن تعلق می‌گیرند: مهرالمُسمی،‌مهرالمِثل و مهرالمُتعه.


حتما بخوانید: آشنایی با مراحل طلاق توافقی

انواع مهریه و شرایط تعلق آن به زن

۱. مَهرالمُسمی

رایج‌ترین نوع مهریه همین مهرالمسماست. این نوع مهریه همان چیزی است که در زمان عقد ازدواج با رضایت مرد و زن تعیین می‌شود و می‌تواند هر چیزی باشد که ارزش مالی دارد (از پول و طلا گرفته تا خانه و ماشین). مهریه باید به‌طور دقیق معلوم و معین باشد. مثلا نمی‌توان گفت یکی از این خانه‌ها، بلکه باید دقیقاً مشخص کرد که کدام خانه منظور بوده است. هم‌چنین باید ارزش مالی داشته باشد.

رونیکس

به‌محض اینکه خطبه‌ی عقد جاری می‌شود، زن مالک این مهریه می‌شود و مرد باید این مهریه را به او پرداخت کند. در اینجا توجه به یک نکته ضروری است: بعد از عقد زن مالک تمام مهریه می‌شود؛ اما اگر شوهر بخواهد پیش از رابطه‌ی زناشویی همسر خود را طلاق دهد، تنها نیمی از این مهریه تعیین‌شده به زن تعلق می‌گیرد و اگر مرد قبلا تمام مهریه را به زن داده باشد، زن باید نصف آن را به مرد پس بدهد.

جالب است بدانید که -در ازدواج دائم- ضرورتی وجود ندارد که حتما مهریه در زمان عقد مشخص شده باشد و زن و مرد می‌توانند بعد از عقد ازدواج نیز مهریه را با توافق تعیین نمایند. هم‌چنین می‌توانند میزان مهریه را که در زمان عقد تعیین‌شده بوده، تغییر دهند و کم یا زیاد کنند.

انواع مهریه و شرایط تعلق آن به زن

۲. مَهرالمِثل

در برخی موارد مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد. منظور از مهرالمثل، میزانی است که با توجه به عرف و رسوم جامعه و با در نظرگرفتن ویژگی‌های زن مانند سن، زیبایی، تحصیلات، وضعیت خانوادگی و اجتماعی او تعیین می‌شود. به عبارت دیگر نگاه می‌کنند که در جامعه زنی با این ویژگی‌ها به‌طور معمول چه مهریه‌ای دریافت می‌کند و با توجه به این مقدار، برای زن مهریه تعیین می‌شود. اما «مهرالمثل» چه زمانی به زن تعلق می‌گیرد؟!

در شرایط زیر به زن «مهرالمثل» تعلق می‌گیرد:

  • اگر زن و مرد در زمان عقد میزان مهریه را تعیین نکرده باشند و رابطه‌ی زناشویی نیز اتفاق افتاده باشد، زن مستحق مهرالمثل است. همین‌طور اگر در عقد شرط شده باشد که مهریه‌ای به زن تعلق نمی‌گیرد (شرط عدم مهر)، بازهم بعد از رابطه‌ی زناشویی، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد.
  • اگر زن و مرد در زمان عقد یا بعدا، مهریه را تعیین کرده باشند (مهرالمسمی) اما این مهریه باطل باشد؛ به‌عنوان‌ مثال ارزش مالی نداشته باشد؛ مثلا مشروبات الکلی در ایران مال محسوب نمی‌شوند بنابراین نمی‌توان آن‌ها به عنوان مهریه تعیین کرد و در صورت تعیین آن‌ها مهریه باطل خواهد بود. یا اینکه مهریه تعیین‌شده مجهول باشد؛ یعنی به‌اندازه‌ی کافی معلوم و مشخص نباشد (مانند مثالی که در بالا زده شد). در اینجا هم بعد از رابطه‌ی زناشویی، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد.
  • می‌توان تعیین مهر را به یک فرد خاص سپرد: مثلا پدر زن، یا شوهر یا حتی خود زن. اگر تعیین مهر به عهده‌ی خود زن قرار بگیرد، او نمی‌تواند برای خود مهریه‌ای بیشتر از میزان مهرالمثل معین کند.

۳. مَهرالمُتعِه

برخلاف مهرالمثل که با توجه به وضعیت و شرایط زن تعیین می‌شود، مهرالمتعه با توجه به وضعیت اقتصادی مرد تعیین می‌شود.

این نوع از مهر در شرایطی به زن تعلق می‌گیرد که مهریه در هنگام عقد تعیین نشده باشد و شوهر قصد داشته باشد که قبل از وقوع رابطه‌ی زناشویی همسر خود را طلاق بدهد.

تهیه شده در : chetor.com

مانند یک حقوق‌دان، متن قرارداد خود را حرفه‌ای تنظیم کنید
ارسال دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

آخرین دیدگاه‌ها (از 13 دیدگاه)
  1. رضا می‌گوید

    با سلام اولا مهریه های امروزی روز عقد فقط قرار دادی میشوند وپرداخت عملا وجود ندارد،دوما فکر نکنم کسی با رضایت قلبی این همه مهریه کند (بیش از توان باالفعل جوان است).پس نتیجه این است که این قرارداد اشکال دارد نظر شما چیست؟

    1. رضا می‌گوید

      مردی که هنگام تعیین وثبت مهریه واقعا قصد عدم پرداخت آنرا داشته باشد در واقع نوعی کلاهبرداری می کند ودیگران را فریب می دهد ومستحق بالاترین مجازاتهای دنیوی واخروی است

    2. زهره مؤمنی می‌گوید

      دوست عزیز،
      برخلاف تصور شما بسیاری از زنان در حال حاضر مهریه خود را مطالبه می کنند.
      مهم اراده حقوقی فرد است که با امضای مهریه در سند ازدواج رسمیت می یابد، بنابراین به نظر نمی رسد بتوان به لحاظ حقوقی در قراردادی که طرفین آن را با میل و اراده خود امضا کرده اند، اشکالی پیدا کرد.

      1. رضا می‌گوید

        با عرض ادب واحترام ،ایا شما بعنوان یک فرد بالغ وعاقل مایل هستید زیر دینی بروید که تا سالها اخر عمر هم اگر فقط کار کنید وهیچ خرج نکنید باز نتوانید انرا پرداخت کنید؟؟؟هر قانونی به خاطر قانون بودنش که درست نیست ،هست؟؟؟ عقل بالاترین معیاربرای انجام کارهاست .

        1. زهره مؤمنی می‌گوید

          دوست عزیز،
          شما باید دقت داشته باشید که هیچ قانونی شما را وادار به التزام به مهریه ای که بیش از استطاعت مالی شماست، نمی کند. اما اگر با اراده صحیح و سالم، خود را پایبند به مهریه کردید، طبیعی است که باید دین خود را ادا کنید وگرنه هم شرعا و هم قانونا مسئول خواهید بود.

  2. رسا می‌گوید

    شما لطفا مارو راهنمایی کن چجوری از اغفالی که شدیم و زنی با مهریه بالا عقد کردیم رهایی یابیم. نکته اصلا رابطه زناشویی نداشتیم و خانم باکره است

    1. زهره مؤمنی می‌گوید

      دوست عزیز،
      همان طور که در متن هم تاکید شد میزان مهریه تا پیش از رابطه زناشویی نصف خواهد بود. نکته دیگر اینکه در حال حاضر مهریه بالای صد و ده سکه ضمانت اجرای کیفری- در صورت عدم توانایی شما برای پرداخت- ندارد. علاوه بر این اگر شما امکانات مالی پرداخت مهریه به صورت یک جا را نداشته باشید دادگاه بر اساس درآمد شما آن را قسط بندی می کند.

  3. Ssff می‌گوید

    دوستا یه سوال ایا کشوری هست که در ان زن مهریه پرداخت کنه؟