خواص قارچ؛ ۱۱ خاصیتی که این خوراکی خوشمزه را دوست‌داشتنی‌تر می‌کند

قارچ، خوراکیِ خوشمزه‌ای است که انواع مختلف و متنوعی دارد. این گیاه ساپروفیت (saprophyte) است، یعنی کلروفیل (سبزینه) ندارد و برای رشد، مواد مغذی مورد نیازش را از گیاهان و حیوانات مرده یا در حال فساد جذب می‌کند. قارچ‌ها رنگ، بافت، شکل و خواص مختلفی دارند. خواص قارچ زیاد است؛ از جمله اینکه برای پیشگیری از کلسترول بالا، سرطان سینه و پروستات و دیابت خیلی مفید است و به کاهش وزن و افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن هم کمک می‌کند. قارچ به دلیل اینکه سرشار از پروتئین، ویتامین، مواد معدنی، آمینواسید، آنتی‌بیوتیک و آنتی‌اکسیدان است، می‌تواند برای رشدتان مفید باشد و از شما در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها محافظت کند. حالا بیایید با خواص قارچ بیشتر آشنا شویم.

شاید باورتان نشود، اما ۱۴۰,۰۰۰ نوع قارچِ خوراکی در دنیا وجود دارد که علم تنها ۱۰ درصدشان را می‌شناسد و فقط در مورد ۱۰۰ نوع‌شان تحقیق شده است. با خواندن این متن با بعضی از خواص اثبات‌شده‌ی قارچ برای سلامتی و درمان آشنا می‌شویم.

خواص قارچ برای سلامتی

۱. تنظیم سطح کلسترول

قارچ کلسترول و چربی ندارد و میزان کربوهیدراتش هم کم است؛ پس مقدار زیادی پروتئینِ کم‌چرب به بدن‌تان می‌رساند. یکی دیگر از خواص قارچ این است که فیبر و آنزیم‌های خاصی در آن وجود دارند که به کاهش سطح کلسترول خون کمک می‌کنند. تازه، پروتئین کم‌چربی که در قارچ وجود دارد، موقع هضم به سوختن کلسترول بیشتر کمک می‌کند. توازن و تعادل بین سطح کلسترول بد (LDL) و کلسترول خوب (HDL) برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی مثل تصلب شرایین، حمله‌ی قلبی و سکته ضروری است.

۲. درمان کم‌خونی

کسانی که کم‌خونی دارند در واقع سطح آهن خون‌شان پایین است، در نتیجه همیشه احساس خستگی و سردرد دارند، عملکردِ سیستمِ عصبی‌شان کاهش می‌یابد و مشکل سوءِهاضمه دارند. قارچ یک منبع خوب آهن است و ۹۰ درصد این آهن توسط بدن جذب می‌شود.‌ با جذب آهن، خون می‌تواند گلبول‌های قرمز بیشتری تولید کند که باعث می‌شود یکی دیگر از فواید قارچ، کمک به سلامتی و افزایش قدرت فرد باشد.

۳. پیشگیری از سرطان سینه و پروستات

قارچ سرشار از بتاگلوکان و اسید لینولئیک کُنژوگه (Conjugated Linoleic Acid) است. این مواد خاصیت ضدسرطانی دارند و برای پیشگیری از سرطان سینه و پروستات خیلی مفید هستند.‌ به علاوه اسید لینولئیک آثار مضر استروژن اضافی در بدن را هم متوقف می‌کند. مقدار زیاد و اضافی استروژن بعد از یائسگی مهم‌ترین دلیل سرطان سینه در خانم‌هاست. از طرف دیگر بتاگلوکان از رشد سلول‌های سرطان پروستات جلوگیری می‌کند و تحقیقات زیادی خواص ضدتومور قارچ را اثبات کرده‌اند.

۴. دشمن دیابت

یک خاصیت دیگر قارچ مبارزه با دیابت است. قارچ یک رژیم غذایی کم‌انرژی عالی برای افراد مبتلا به دیابت محسوب می‌شود.‌ این گیاه چربی و کلسترول ندارد، سرشار از پروتئین، ویتامین، مواد معدنی، فیبر و آب است و کربوهیدرات کمی هم دارد. به علاوه قارچ مقدار زیادی انسولین و آنزیم‌های طبیعی دارد که به شکستن قند و نشاسته‌ی موجود در غذا کمک می‌کنند. ‌قارچ ترکیبات پیچیده‌ی دیگری هم دارد که عملکرد کبد، لوزالمعده و غده‌های درون‌ریز دیگر را هم بهتر می‌کنند و به علاوه باعث تقویت تشکیل انسولین و تنظیم سطح آن در بدن می‌شوند. افراد مبتلا به دیابت معمولا با مشکلات عفونی مواجه هستند مخصوصا در ناحیه‌ی اندام‌های حرکتی. این عفونت‌ها برای مدت طولانی فرد را آزار می‌دهند. آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی موجود در قارچ به درمان این عفونت‌ها و دردها کمک می‌کنند.

۵. کمک به سلامت استخوان

قارچ یک منبع غنی از کلسیم است. این ماده برای قدرت و استحکام استخوان فایده‌ی زیادی دارد. اگر قارچ را به طور مداوم در رژیم غذایی‌تان بگنجانید خطر ابتلا به پوکی استخوان، درد مفاصل و کاهش تحرک را کاهش می‌دهید.

۶. کمک به جذب مواد مغذی

ویتامین D به سختی در سبزیجات پیدا می‌شود و در واقع شکل خوراکی این ویتامین خیلی کم است. اما قارچ سرشار از ویتامین D است و این ویتامین به جذب و متابولیسم کلسیم و فسفر کمک می‌کند. به علاوه قارچ مقدار زیادی کلسیم و فسفر هم دارد. حالا که می‌دانید قارچ حاوی چه مواد و ویتامین‌های مفیدی است و با فواید قارچ برای سلامتی آشنا هستید باید هر وقت توانستید قارچ بخورید.

۷. مفید برای تقویت سیستم دفاعی بدن

ارگوتیونین یک آنتی‌اکسیدان قوی است که در قارچ وجود دارد. این ماده از شما در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند و قدرت سیستم دفاعی بدن‌تان را هم بالا می‌برد. ارگوتیونین در واقع آمینواسیدی است که سولفور دارد. جالب است بدانید اگر بدن‌تان کمبود سولفور داشته باشد، اصلا متوجه نمی‌شوید و علائمش را نمی‌بینید. خیلی از مردم این مشکل را دارند و خودشان اصلا نمی‌دانند. این آنتی‌اکسیدان خیلی مهم فقط در قارچ وجود دارد و می‌تواند حسابی قدرت سیستم دفاعی بدن‌تان را تقویت کند. ارگوتیونین به حذف رادیکال‌های آزاد هم کمک می‌کند. رادیکال‌های آزاد ترکیب‌های پیچیده‌ای هستند که حین فرایند متابولیسمِ سلول‌ها آزاد می‌شوند و می‌توانند آزادانه در بدن بچرخند و به سلامتی‌تان آسیب برسانند. پس آنتی‌اکسیدان‌ها مثل ارگوتیونین برای سلامتی خیلی مهم هستند.‌

قارچ آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی (شبیه پنی‌سیلین که از خود قارچ به‌دست می‌آید) هم دارد که از رشد باکتری‌ها و دیگر عفونت‌های قارچی جلوگیری می‌کند. پلی‌ساکارید‌ها و بتاگلوکان‌های مشابه می‌توانند سیستم دفاعی بدن‌تان را تنظیم و تحریک کنند. آنها برای درمان زخم‌های غشایی و جلوگیری از ایجاد عفونت هم مفید هستند. ترکیب خوبی هم از ویتامین‌های B ،Aکمپلکس و ویتامین C در قارچ وجود دارد که به تقویت سیستم دفاعی بدن‌تان کمک می‌کند.‌

۸. کنترل فشار خون بالا

تحقیقات زیادی نشان می‌دهند که قارچ مقدار زیادی پتاسیم دارد. این ماده به گشاد شدن رگ‌ها کمک می‌کند و کشش و فشار رگ‌ها را کاهش می‌دهد، در نتیجه فشار خون پایین می‌آید. فشار خون بالا عوارض و خطرهای مرگ‌آوری مثل سکته و حمله‌ی قلبی دارد. پتاسیم با افزایش جریان خون و اکسیژن به مغز، فعالیت اعصاب‌تان را تحریک می‌کند و باعث می‌شود هوشیاری‌ و آگاهی‌تان بیشتر شود. تحقیقات نشان داده‌اند که با افزایش سطح پتاسیم، هوشیاری و دانش هم بالا می‌رود.

۹. کمک به تنظیم آهن

مس که برای سلامتی مفید است، در قارچ هم وجود دارد.‌ مس، میزان جذب آهن موجود در غذا را تنظیم می‌کند. آهن در اندام‌هایی مثل کبد ذخیره می‌شود و با کمک مس می‌تواند آزاد شود. قارچ مقدار زیادی آهن هم دارد. پس با مصرف قارچ یک تیر و دو نشان زده‌اید: سلامت استخوان و مبارزه با کم‌خونی.

۱۰. تأثیر مقادیر زیاد سلنیوم

سلنیوم موجود در قارچ یکی از مهم‌ترین عناصری است که معمولا به سادگی از کنار آن می‌گذرند.‌ شاید مهم‌ترین منبع سلنیوم پروتئین حیوانی باشد اما قارچ یکی از بهترین راه‌های تأمین مقدار سلنیوم مورد نیاز برای گیاه‌خوارهاست. سلنیوم به مقدار زیاد در قارچ وجود دارد و با تقویت استخوان به سلامتی کمک می‌کند. تازه برای سلامتی دندان، ناخن و مو هم مفید است. به علاوه این ماده‌ی مغذیِ مهم یک آنتی‌اکسیدان قوی هم هست که بدن را از شر رادیکال‌های آزاد راحت می‌کند و قدرت سیستم دفاعی بدن را افزایش می‌دهد. میزان دسترسی سلنیوم موجود در قارچ به خون، به عامل‌های مختلفی بستگی دارد اما اغلب قارچ‌های موجود در بازار مقدار زیادی مواد معدنی دارند.

۱۱. کمک به کاهش وزن

آیا می‌دانستید یک رژیم غذایی کم‌چربی برای کاهش وزن و ماهیچه‌سازی عالی است؟ یک خاصیت دیگر قارچ داشتن پروتئین کم‌چرب است، به این ترتیب بیشتر چربی‌های موجود در آن برای هضم پروتئین‌های غذای‌مان مصرف می‌شوند. به علاوه پروتئین موجود در قارچ کربوهیدرات کمی دارد و فاقد چربی و کلسترول و سرشار از فیبر است. با این ترکیب فوق‌العاده، قارچ به کاهش وزن خیلی کمک می‌کند.‌ با توجه به تراکم بالای مواد مغذی موجود در قارچ، این ماده از خیلی از میوه‌ها و سبزیجات دیگر بهتر است و محققان اعتقاد دارند که این گیاه جزو معدود موادی است که می‌توانید هر چقدر دوست داشتید بخورید و از خواصش استفاده کنید. عارضه‌ی جانبی خاصی هم ندارد.‌

یک تحقیق نشان داده است اگر هر روز گوشت قرمز را با یک فنجان قارچ جایگزین کنید به راحتی در یک بازه‌ی زمانی استاندارد وزن کم می‌کنید و لاغر می‌شوید. تازه برخلاف بقیه‌ی رژیم‌های لاغریِ دیگر، می‌توانید وزن‌تان را به راحتی حفظ کنید.‌

برای اینکه با تعدادی از خواص قارچ خوراکی آشنا شوید، می‌توانید ویدیوی زیر را نیز ببینید:

توصیه‌هایی برای نگهداری و مصرف قارچ

هنگام خرید، قارچ‌هایی را انتخاب کنید که سفت، خشک و بی‌لک هستند. قارچ‌های لزج و پلاسیده را انتخاب نکنید. خرید قارچ بسته‌بندی شده بهتر از قارچ فله است. از تولیدکنندگان و فروشنگان معتبر و قابل‌اطمینان قارچ بخرید.

بهتر است قارچ را تا پیش از زمان پخت نشویید. قارچ را در یخچال نگه دارید. پیش از مصرف، قارچ‌ها را خوب بشویید و همه خاک یا گل آن بگیرید. اگر لازم است قسمت انتهایی ساقه را جدا کنید.

هرگز در طبیعت و از روی درختان قارچ نچینید، مگر اینکه برای شناسایی انوع مختلف قارچ و گونه‌های خوراکی آن آموزش دیده باشید. قارچ‌های وحشی اغلب دارای فلزات سنگین و آلاینده‌هایی هستند که ممکن است به‌شدت سمی باشند.

قارچ را به شکل‌های مختلف به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید. می‌توانید روش‌های پیشنهادی زیر را امتحان کنید:

• سرخ‌کردن سریع قارچ با پیاز روی آتش‌ تند (سوته کردن)؛
• افزودن قارچ خام به سالاد؛
• قارچ شکم‌پر؛
• افزودن قارچ به انواع املت؛
• افزودن ورقه‌های قارچ کبابی به انواع ساندویچ.

خوراکی‌ها و غذاهایی که می‌توانید با قارچ تهیه کنید بسیارند. به علاوه غذا هر چه باشد، در اغلب موارد می‌توانید به آن چند تکه قارچ هم اضافه کنید.

برخی از انواع قارچ را هم می‌توان مانند چای دم کرد و به‌عنوان دم‌نوش نوشید؛ مانند قارچ ریشی (گانودرما) و چاگا.

خطرات احتمالی قارچ

قارچ می‌تواند خطرناک هم باشد! قارچ‌ها انواع مختلفی دارند که خیلی‌هایشان سمی هستند و نمی‌شود آنها را خورد اما، ظاهر آنها با انواع خوراکی‌شان مو نمی‌زند.‌ پس الان که خواص قارچ خوراکی برای سلامتی را می‌دانید، نباید هیجان‌زده شوید و هر نوع قارچی را که در جنگل دیدید بخورید؛ مگر اینکه از قبل برای شناخت قارچ‌ها آموزش دیده باشید.‌ قارچ‌ها می‌توانند به خوبی، مواد خوب یا بدی را که در محل رشدشان وجود دارد، جذب کنند. این قابلیت باعث می‌شود که خواصِ قارچ برای سلامتی هم این‌قدر زیاد باشند و هم، این‌قدر خطرناک. ‌یک قارچ سمی در غذا می‌تواند خیلی‌ها را مسموم کند و باعث بیهوشی، مسمومیت گوارشی، تهوع، استفراغ، تشنج، درد شدید و جنون شود.‌ حتی بعضی از انواع قارچ می‌توانند کشنده باشند. پس قارچ‌هایی را که رنگ‌شان عوض شده یا با رنگ قارچ‌های معمولی متفاوت است، اصلا نخورید.

حالا خواص قارچ برای سلامتی را می‌دانید و با خطرهای احتمالی هم آشنا شده‌اید، پس با این اطلاعاتِ کافی و خیال راحت قارچ را جزئی از برنامه‌ی غذایی روزانه‌تان کنید و از فواید بی‌نظیرش لذت ببرید!

به ما بگویید قارچ چه جایگاهی در رژیم غذایی شما دارد. شما چقدر با این خواص قارچ آشنا بودید؟ چه غذاهایی با قارچ می‌پزید؟ چه خوراکی را به ما پیشنهاد می‌کنید؟

مجموعه سلامت و زیبایی

راه‌حل‌هایی برای اینکه هم زیبا بمانیم هم سالم

مشاهده مجموعه