راهنمای جامع انتخاب و ساخت گلخانه‌ تجاری

اگر به فکر راه‌اندازی و ساخت گلخانه هستید، اما نمی‌دانید از کجا شروع کنید و چه نکاتی را باید در نظر بگیرید، پس راه را درست آمده‌اید. در این مقاله می‌خواهیم از سیر تا پیاز راه‌اندازی یک گلخانه‌ی تجاری را قدم به قدم برای‌تان بگوییم. همراه ما باشید.

۱. برنامه‌ریزی برای شروع کار

در ساخت گلخانه‌ جدید، برنامه‌ریزی یکی از مهم‌ترین گام‌هایی است که باید درنظر گرفته شود. انتخاب موقعیت مکانی محل انتخاب‌شده ازنظر نزدیکی به بازارها، نیروی کار، خدمات رفاهی و امکان گسترش در آینده، بر میزان سودآوری کسب‌وکار اثر می‌گذارد.

البته پیش از برنامه‌ریزی باید تصمیم‌های خاصی گرفته شود، تصمیم‌هایی که بر موقعیت مکانی، نوع و اندازه‌ی گلخانه‌ای که قصد ساخت آن را داریم، تأثیر می‌گذارد. شما به اطلاعات اولیه و پایه‌ای نیاز دارید و می‌توانید با پاسخ دادن به سؤالات زیر شروع کنید:

• چه نوع محصولاتی را برای کشت در نظر داریم؟ گیاهان بستری؟ گیاهان گلدانی؟ سبزیجات؟ گیاهان چندساله؟ گیاهان دارویی یا … ؟
• محصولات مورد نظرمان در تمام طول سال رشد می‌کنند یا به‌صورت فصلی؟
• محل کاشت و رشد گیاهان را انتخاب کرده‌ایم؟ اینکه گیاهان باید در گلدان کاشته شوند یا در سینی کشت یا بستر کشت یا طشتک‌های هیدروپونیک و …
• برای کشت از کدام واسطه‌ها استفاده می‌کنیم؟ خاک، ترکیب بدون خاک، محلول مغذی، کمپوست یا …؟
• از بین سیستم‌های کشت مانند کف زمین، میزهای ثابت یا متحرک، بستر، کیسه‌های کشت و سیستم جزر و سیل کدام‌یک برای‌مان مناسب‌تر است؟
• با توجه به تولید سالانه‌ای که در نظر گرفته‌ایم برای رشد گیاهان به چه مقدار فضا نیاز داریم؟
• سیستم بازاریابی‌مان چگونه است؟ عمده‌فروشی، خرده‌فروشی یا هردو؟
• چه مقدار سرمایه داریم؟

۲. مواردی که در انتخاب محل گلخانه باید در نظر بگیرید

اگرچه تقریبا در هر محلی می‌توان ساخت گلخانه را عملی کرد، ولی بعضی محل‌ها مزیت‌های زیادی نسبت به سایرین دارند.

زمین کافی

به حداقل ۲ آکر (هر آکر برابر با ۴۰۴۷ مترمربع است) برای جای‌دادن امکانات، بخش رشد گیاهان در فضای باز، راه‌های ورودی، محل پارکینگ و بافرها نیاز داریم. برای گسترش گلخانه در صورت رشد کسب‌وکار، بهتر است که در مجاورت محل گلخانه، زمین خالی وجود داشته باشد. خاک باید به‌خوبی زهکشی شده باشد.

مقررات

تنها مناطق خاصی را می‌توان برای ساخت گلخانه در نظر گرفت. فضای جلوی گلخانه، فواصل فضاهای جانبی گلخانه، نشانه‌ها و تعداد فضاهای پارکینگ، معمولا مشخص می‌شود. بررسی این موارد توسط کارشناسان فنی یکی از نخستین کارهایی است که باید انجام شود. هم‌زمان در مورد قوانین نیز تحقیق کنید تا از مجوزهای لازم برای تاسیس گلخانه اطلاع پیدا کنید. قوانین و مقررات بر کارهایی که می‌توانید انجام دهید و مدت‌زمانی که برای گرفتن مجوز و تأییدیه نیاز دارید، تأثیر می‌گذارد. پیش از انتخاب محل و ساخت گلخانه ، ابتدا قوانین منطقه‌بندی، ساخت‌وساز و تالاب‌ها را بررسی کنید.

دسترسی به بزرگراه

موقعیت مکانی گلخانه نسبت‌ به بزرگراه‌ها را نیز باید قبل از ساخت گلخانه در نظر بگیرید. درصورتی‌که قصد دارید محصولات گلخانه را به‌صورت خرده‌فروشی عرضه کنید، قرار داشتن در نزدیکی جاده‌ای با ترافیک بالا یا نزدیک بودن به یک منطقه‌ی مسکونی بزرگ موجب رونق کسب‌وکارتان می‌شود. ولی درصورتی‌که می‌خواهید محصولات خود را به‌صورت عمده به فروش برسانید، دسترسی به بزرگراه‌ها برای عبور و مرور کامیون‌های سنگین مناسب است.

توپوگرافی

محلی که شیب ملایمی به‌ سمت جنوب دارد، بهره‌ی خورشیدی را افزایش می‌دهد و زهکشی آب باران و روان‌آب‌ها را میسر می‌کند. مکانی نسبتا مسطح با شیبی ۱ تا ۲ درصدی، هزینه‌های آماده‌سازی محل گلخانه را کاهش می‌دهد.

جهت‌گیری

دسترسی کافی به نور خورشید در تمام طول روز و سال برای دریافت روشنایی و نور کافی برای فتوسنتز لازم است. وجود کمربندهای حمایتی (ردیفی از درختان یا درختچه‌های کاشته‌شده برای محافظت در برابر بادهای شدید) در سمتی که وزش باد از آن سمت بیشتر است، موجب محافظت در برابر باد و جلوگیری از هدررفتن انرژی می‌شود.

آب

مقدار آب موردنیاز به عوامل فراوانی مانند آب‌وهوا، سیستم آبیاری مورداستفاده و محصولات کشت‌شده بستگی دارد. منبع آب موجود باید برای برآورده کردن نیازها در زمان اوج مصرف کافی باشد. به‌طورکلی منبعی با حدود ۱٫۱ لیتر در روز برای هر ۹۰۰ سانتی‌مترمربع فضای کشت‌شده کافی است. برای ارزیابی کیفیت آب ازنظر وجود رسوبات معلق، PH، رسانایی الکتریکی، مجموع ذرات جامد محلول، قلیایی بودن و سختی، باید آزمایش‌هایی انجام شود.

تمام آب‌های تأمین‌شده از منابع طبیعی ناخالصی‌هایی دارند. بعضی از این ناخالصی‌ها تأثیر نامطلوبی بر رشد گیاهان می‌گذارند. آزمایش‌های تعیین کیفیت آب باید در آزمایشگاه انجام شود.

خدمات رفاهی

قبل از ساخت گلخانه هزینه‌ی فراهم کردن برق و تلفن در محل گلخانه را نیز باید در نظر بگیرید. در جایی که باید تأسیسات گلخانه‌ای گسترده‌ای را نصب کنید، نوع سوخت و دسترسی به آن اهمیت فراوانی دارد.

گسترش گلخانه

در تمام مراحل برنامه‌ریزی، باید گسترش گلخانه را نیز در نظر بگیرید. ۵ یا ۱۰ سال بعد گلخانه‌ی شما چه شکلی خواهد داشت؟ برای ساخت گلخانه‌های بیشتر و پارکینگ، باید زمین کافی وجود داشته باشد. سیستم‌های کنترل محیط زیست، آب و برق باید با درنظرگرفتن گسترش گلخانه در آینده نصب شوند.

نیروی کار

ممکن است که در آینده و با گسترش کسب‌وکارتان به نیروی کار بیشتری، به‌صورت تمام‌وقت یا پاره‌وقت نیاز داشته باشید. موقعیت گلخانه می‌تواند بر تعداد کارکنانی که می‌توان جذب کرد و نوع مهارت‌های کارکنان محلی تأثیر بگذارد.

۳. نقشه‌ی اولیه‌ی گلخانه

طرح اصلی تأسیسات

طرح اصلی چارچوبی را برای ساخت منظم ساختمان‌ها فراهم می‌کند و باید بر طرح کسب‌وکار (بیزینس پلن) درستی مبتنی باشد. این طرح با بررسی تمام تأسیسات و امکانات موجود شروع می‌شود، مزیت‌ها و محدودیت‌های محل گلخانه را ارزیابی و تعیین می‌کند که تأسیسات جدید در کجا باید ساخته شوند.

طرح و ترتیب درست، طرحی است که یک قسمت مرکزی شامل گلخانه‌های تکثیر و تولید، بخشی خدماتی یا ساختمانی متصل به گلخانه برای قراردادن تجهیزات کنترل دمای مرکزی، اتاق‌های کاری، محل ذخیره‌سازی و پارکینگ داشته باشد. بخش‌های تولید در فضای باز، باید برای جابه‌جایی و حمل‌ونقل مؤثر گیاهان در نزدیکی گلخانه قرار گرفته باشد. برای گسترش تمام قسمت‌ها باید فضایی درنظر گرفته شده باشد. بهتر است که برنامه‌ریزی و طرح‌ریزی روی کاغذ انجام شود تا بتوان گزینه‌ها و جایگزین‌های فراوانی را ارزیابی کرد.

پارکینگ و راه‌های ورودی

ساختمان‌ها و مناطق کشت گیاهان، باید راه‌های ورودی مناسبی برای تمام شرایط آب و هوایی و وسایل نقلیه داشته باشند. وجود پارکینگ برای کارکنان و مشتریان، با دسترسی راحت به قسمت‌های اصلی بسیار مفید است. ممکن است که طبق آیین‌نامه‌های منطقه‌بندی، وجود فضای کافی برای پارکینگ خرده‌فروشی الزامی باشد. معمولا وجود فضایی آسفالت‌شده لازم است. سایر قسمت‌ها و راه‌های ورودی می‌تواند آسفالت‌نشده باشد. برای پوشش سطح می‌توان از شن و ماسه، شن نخودی، سنگ خردشده یا سنگ معدن استفاده کرد. راه‌های ورودی و قسمت‌های پارکینگ باید شیب‌دار باشد تا امکان زهکشی وجود داشته باشد. برای انتقال آب از منطقه باید زمین‌های گود یا لوله‌کشی زیرزمینی وجود داشته باشد. زمین‌های گود باید با علف پوشانده شوند و دست‌کم ۲درصد شیب داشته باشند.

ذخیره‌سازی

به قسمتی برای ذخیره‌سازی مواد، شامل مخلوط خاک، ظروف، مواد شیمیایی و تجهیزات نیاز داریم. برای بعضی اقلام، به‌دلیل دسترسی آسان و محافظت از آنها در برابر شرایط آب‌وهوایی، ذخیره‌سازی در داخل ساختمان بهتر است. برای ذخیره‌سازی می‌توان از هدهاوس (بخشی خدماتی یا ساختمانی متصل به گلخانه برای قراردادن تجهیزات کنترل دمای مرکزی) یا ساختمان جداگانه‌ای استفاده کرد. معمولا در فضای باز جایی برای ذخیره‌سازی خاک و کود ترکیبی فراهم می‌شود. باید فضایی برای ساخت اتاقک ذخیره‌سازی تجهیزات، به‌ همراه بخشی برای کارهای تعمیر و نگهداری نیز در برنامه‌ریزی گنجانده شود. استفاده از سوله، گزینه‌ی کم‌هزینه‌ای است.

قسمت‌های تولیدی فضای باز

فضای اصلی باید به تولید گیاهان، ازجمله بسترهای کشت گیاهان، سایبان‌ها و ساختارهای زمستانی اختصاص پیدا کند. نور خوب، زهکشی و نزدیکی به آب ضروری است. بخش‌های تولید باید در بلوک‌های مستطیلی با مساحت ۹۳ تا ۱۸۶ مترمربع ایجاد شود. در درون این بلوک‌ها، بسترهایی با عرض ۱٫۸ تا ۲٫۴ متر در مجاورت راه‌های عبوری با عرض ۰٫۶ متر قرار داده می‌شود.

به‌طورکلی، طرحی که در آن راه‌های عبوری طول کمتری داشته و از میان بلوک‌ها می‌گذرد، به طرح‌هایی که در آنها طول راه‌های عبوری با طول بلوک‌ها برابر است، ترجیح داده می‌شود. برای حمل و نگهداری گیاهان، راه‌های ماشین‌رو در میان بلوک‌ها قرار داده می‌شود. این مسیرها باید ۴٫۵ تا ۶ متر پهنا داشته باشند تا جابه‌جایی کامیون یا تراکتور از طریق آنها امکان‌پذیر باشد. استفاده از شن و ماسه یا سنگ برای پوشش سطح، به کمترین میزان نگهداری و مراقبت نیاز دارد.

۴. انتخاب گلخانه

نوع گلخانه

کلید تولید موفق، ساخت گلخانه‌ای است که به‌خوبی طراحی شده باشد، به‌درستی از فضا استفاده شده باشد و از دستگاه‌های دقیقی برای کنترل محیط استفاده شود. گلخانه‌ها را می‌توان به گلخانه‌های تک‌واحدی یا گلخانه‌های جوی پشته‌ای تقسیم کرد.

گلخانه‌ی تک‌واحدی (Free-Standing Greenhouse)

گلخانه‌ی تک‌واحدی می‌تواند یک سقف نیم‌استوانه‌ای یا کوانست (Quonset)، گوتیک (Qothic) به شکل گنبد نوک‌تیز یا شیروانی و سه‌گوش شکل داشته باشد. سقف کوانست معمولا کم‌هزینه‌ترین گزینه است و با پهناهایی تا حدود ۱۰ متر در دسترس است. سقف‌های گوتیک، انتقال نور بالاتری دارند و برف راحت‌تر از روی آنها به زمین می‌ریزد. در سقف‌های شیروانی و سه‌گوش می‌توان از خرپا برای پوشش دادن پهنایی تا حدود ۱۸ متر استفاده کرد.

گلخانه‌ی تک‌واحدی معمولا بهترین انتخاب برای کشاورزان کوچکی است که قصد دارند روی زمینی کمتر از ۹۳۰ مترمربع کشت کنند. در گلخانه‌های تک‌واحدی، در صورت نیاز به فضای بیشتر، ساخت گلخانه‌‌های بیشتر آسان است. در هر گلخانه می‌توان محیط کشت جداگانه‌ای را فراهم کرد. همچنین می‌توانیم گلخانه‌های مجزا را در زمانی که از آنها استفاده نمی‌شود، تعطیل کنیم. این گلخانه‌ها برای مناطقی با بارش برف سنگین و محل‌های غیرمسطح مناسب‌تر هستند. ساخت گلخانه‌های تک‌واحدی کم‌هزینه‌تر است، چون هزینه‌های آماده‌سازی مکان و نصب گلخانه در آنها کمتر است.

گلخانه‌های جوی پشته‌ای (Gutter-Connected Greenhouse)

این گلخانه‌ها از مجموعه‌ای از سقف‌های سه‌گوشی و شیروانی یا کوانست تشکیل شده است که در سطح گاتر (کانال) به هم متصل شده‌اند. فضای زیر هریک از سقف‌ها پهنایی بین ۴ تا ۹ متر و طولی به‌اندازه‌ی ۳ تا ۵ متر دارند. این فضاها را می‌توان کنار هم گذاشت و به پهنای دلخواه رسید. رسیدن به پهنایی تا ۹۰ متر امکان‌پذیر است.

گلخانه‌ی جوی پشته‌ای بالاترین انعطاف‌پذیری را دارد. کناره‌های عمودی، موجب کاربری مناسب فضا می‌شود و ارتفاع کانال دست‌کم ۳٫۵ متری، بافر هوا و فضایی را برای خرپای انرژی، توری ذخیره‌ی انرژی و سایه‌اندازی فراهم می‌کند. گلخانه‌های جوی پشته‌ای معمولا در اندازه‌ی دست‌کم ۹۳۰ مترمربع، بیشترین کارایی را دارند و مقرون‌به‌صرفه هستند. گرما را می‌توان متمرکز کرد و هزینه‌های گرمایش، ۲۵٪ کمتر از مساحت برابری از گلخانه‌های تک‌واحدی است. خدمات رفاهی مانند آب و برق، متمرکز هستند و نصب آنها آسان‌تر است. حتما فضایی را برای گسترش گلخانه در آینده در نظر بگیرید، چون بیشتر کسب‌وکارها به‌سرعت رشد می‌کنند.

پوشش گلخانه

امروزه استفاده از پلاستیک­‌های گلخانه (Greenhouse Plastic Film) که بسته به نوع چندین سال دوام می آورند به عنوان پوشش گلخانه متدوال است. علاوه بر پوشش پلاستیک از پلی‌کربنات موجدار که گزینه‌ی گران‌تری است نیز استفاده می شود. عمر پلی کربنات بسته به نوع بین 10 تا ۲۰ سال است. پوشش شیشه‌ای ورقه‌هایی با ساختار پلی‌کربنات و اکریلیک، عایق‌بندی بیشتری ایجاد می‌کند، ولی هزینه‌های اولیه را افزایش می‌دهد. با وجود اینکه شیشه‌های گسترده در ابتدا گران‌تر هستند، ولی در طول زمستان و زمانی که به نور بیشتری نیاز داریم، به موارد دیگر ترجیح داده می‌شوند. استفاده از توری‌های ذخیره‌ی انرژی و سایه‌اندازی، به کاهش اتلاف گرما کمک می‌کند و در طول تابستان نیز باعث ایجاد سایه می‌شود.

طرح و نقشه‌ی گلخانه

هدهاوس، چه بخشی از گلخانه باشد و چه ساختمان مجزایی باشد که به گلخانه متصل شده است، لازم و مفید است. هدهاوس باید شامل قسمتی برای پرکردن سینی‌ها و پیوند زدن، قسمت دریافت و حمل‌ونقل، اتاق امکانات و خدمات، دفتر کار و اتاق کارکنان باشد. ارتفاع این بخش باید به‌اندازه‌ای باشد که بتوان قسمت انبار و ذخیره‌سازی را در بالای آن ایجاد کرد. باید امکانات آب، برق و تلفن کافی برای مرحله‌ی گسترش گلخانه درنظر گرفته شود.

بهتر است که برای پاکیزگی و دسترسی بهتر، در سراسر هدهاوس و گلخانه از پوشش بتونی برای کف استفاده شود. امکان زهکشی مناسب نیز باید فراهم شود.

بسته به محصولاتی که کشت می‌شود، تولید را می‌توان روی زمین یا روی میز انجام داد. برای افزایش فضای کشت، می‌توان از میزهای پنینسولای ثابت یا سیستم میزهای متحرک استفاده کرد. برای کاهش هزینه‌های کارکردن و رسیدگی به مواد، می‌توان از سیستمی از چرخ‌دستی‌ها یا نقاله‌های قرقره‌دار بالای سر استفاده کرد.

اتاق‌های رویش

برای جوانه زدن و رویش گیاهان می‌توان از میزهای موجود در گلخانه استفاده کرد، ولی بهتر است که اتاق و فضای جداگانه‌ای برای این کار داشته باشیم. کنترل حرارتی خوب و سیستم مه محیط ایده‌آلی را فراهم می‌کند. روشنایی موجب رشد بهتر جوانه‌ها می‌شود.

۵. کنترل محیط

گرما

دیگ بخار آب داغ بهترین گزینه برای سیستم گرمایش است. می‌توان دمای آب را برای برآوردن نیازهای سیستم‌های مختلف تنظیم کرد. در هر گلخانه‌ی واحد یا هرکدام از بخش‌های گلخانه‌های جوی پشته‌ای، باید برای تأمین نیازهای محصولات مختلف، کنترل دمایی مستقلی وجود داشته باشد. درصورتی‌که گلخانه در فصل زمستان بسته می‌شود، بهتر است که از کوره‌ی هوای داغ یا بخاری استفاده کنیم، چون درصورت استفاده از سیستم‌های آبی باید در زمان تعطیلی گلخانه آب آنها را تخلیه کنیم.

تولید گرما از پایین، در کف گلخانه یا زیر میزها مهم است و موجب ایجاد دمای یکپارچه‌ای در قسمت ریشه‌ها می‌شود. برای گرمای کف می‌توان از لوله‌گذاری ای‌پی‌دی‌ام (EPDM) که در لایه‌ای شنی یا در بتن قرارگرفته، استفاده کرد. برای تأمین گرمای میزها می‌توان از لوله‌گذاری ای‌پی‌دی‌ام روی میزها یا سیستم تابش گرما با خروجی پایین در زیر میزها استفاده کرد.

بهتر است که گرمای این منطقه را به کمتر از ۲۵ بی‌تی‌یو در فوت مربع (Btu/sq ft) محدود کنیم، چون می‌تواند موجب خشک شدن بیش‌ازحد ترکیب خاک و کود شود. دمای آب نباید به بالاتر از ۴۳ درجه‌ی سانتی‌گراد برسد. گرمایش منطقه‌ی ریشه، فقط حدود ۲۵٪ از کل نیاز گرمایشی گلخانه در سردترین شب‌ها در آب و هوای شمالی را فراهم می‌کند. برای فراهم کردن بقیه‌ی گرمای موردنیاز، در اطراف محیط پیرامون و زیر گاترها، مبدل‌های حرارتی یا تابش گرما نصب می‌شود. محل نصب آنها باید به‌طور جداگانه مشخص شود.

خنک‌سازی

تهویه‌ی طبیعی به دمای هوا و زاویه‌ی وزش بادی که موجب خارج کردن گرما از گلخانه می‌شود، بستگی دارد. پیش از ساخت گلخانه ، اهمیت تعیین موقعیت گلخانه در جایی که در مسیر وزش نسیم‌ها و بادهای ملایم تابستانی قرار بگیرد را جدی بگیرید. همچنین فراهم کردن بادگیرهای بزرگ در سقف و دیوارهای کناری را نیز از قلم نیاندازید.

با استفاده از سیستم فن و بادگیر، تهویه‌ی مفید بیشتری انجام می‌شود و گرچه هزینه‌ی اجرای آن بیشتر از سیستم تهویه‌ی طبیعی است، کنترل دمایی بهتری را امکان‌پذیر می‌کند. این سیستم باید طوری طراحی شود که تهویه‌‌ی مناسبی فراهم کند. تهویه‌ای با چند مرحله بهتر از یک مرحله است.

در طول کشت گیاهان درطول تابستان، ممکن است که به خنک‌سازی تبخیری با فن و پد یا مه نیاز داشته باشیم. رطوبت ایجادشده با این روش، گرمای اضافی تولیدشده توسط فن‌ها را خنثی می‌کند.

سیستم جریان هوای افقی (HAF) موجب جابه‌جایی هوا و ایجاد دمای یکنواختی می‌شود. فن‌های کوچکی در محل قرارداده می‌شوند تا الگویی افقی از جابه‌جایی هوا را ایجاد کنند که موجب مخلوط شدن هوا، دور کردن رطوبت از روی سطح برگ‌ها (برای کاهش احتمال بیماری و افزایش دی‌اکسید کربن برای گیاهان) می‌شود.

حفظ انرژی

با توجه به هزینه‌ی بالای سوخت، انجام اقدامات لازم برای حفظ انرژی به‌منظور کاهش هزینه‌های تولید لازم است. بعضی از این اقدامات شامل استفاده از شیشه‌ی دوجداره، عایق‌بندی محیط، استفاده از توری‌های ذخیره‌ی انرژی و سایه‌اندازی و بادشکن‌هاست. شیوه‌های مدیریتی مانند کشت گیاهانی که نیاز به دمای کمتری دارند، خریداری نشاء گیاهان به‌جای بذر آنها، استفاده‌ی کامل از فضای کشت و استفاده از دی‌اکسید کربن مکمل نیز می‌تواند مفید باشد.

روشنایی تکمیلی

ممکن است که برای غلبه بر شرایط متغیر آب و هوایی و پایبندی به اجرای برنامه‌ی تولیدی، به روشنایی تکمیلی نیاز داشته باشیم، به‌ویژه در قسمت تکثیر و پرورش گیاهان. استفاده از لامپ‌های فشارقوی سدیمی بیشترین بهره‌وری و کارایی را دارند.

کنترل‌ها

در ساخت گلخانه‌های کوچک، باید برای کنترل تجهیزات گرمایشی و تهویه، ترموستات‌های دقیق یا کنترل‌کننده‌های الکترونیکی نصب شود. در ساخت گلخانه‌های بزرگ‌تر استفاده از کنترل رایانه‌ای برای یکپارچگی سیستم‌های گرمایشی، خنک‌سازی، روشنایی و سایر سیستم‌ها بهترین گزینه است. به‌علاوه، کنترل رایانه‌ای عوامل محیطی را ثبت می‌کند و می‌توان زمان‌بندی محصولات را تکرار یا تنظیم کرد. در منطقه‌ی کاشت گیاهان باید ترموستات یا سنسورهایی را در ارتفاع گیاهان قرار بدهیم.

آبیاری

آبیاری یکنواخت، به‌ویژه برای گیاهانی که در سینی‌های نشاء دارای سلول‌های کوچک رشد می‌کنند، بسیار مهم است. می‌توان سیستمی رایانه‌ای را برای آبیاری بخش‌های مختلف گلخانه که به مقادیر مختلفی از آبیاری نیاز دارند، برنامه‌ریزی کرد. این واحدها بسیار متنوع هستند و بیشتر کارهای آبیاری با دست را حذف می‌کنند.

سایر سیستم‌های مورداستفاده در گلخانه‌ها شامل سیستم تولید مه برای قسمت‌های تکثیر، سیستم آبیاری از بالا برای محصولات بالغ و سیستم آبیاری قطره‌ای برای سبدهای آویزان و محصولات پرورش داده‌شده در بسترهای زمینی است. سیستم آبیاری مویرگی بهترین گزینه برای آبیاری گیاهان گلدانی پرورش داده‌شده روی میزهاست. آبیاری با سیستم جزر و سیل برای سیستم‌های کشت روی میز یا کف که در آن آبیاری یکنواخت و کنترل محلول موادمغذی اهمیت دارد، محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند.

ذخیره‌سازی آفت‌کش‌ها و کودها

باید از کمد یا اتاقک جداگانه‌ای که دور از قسمت‌های کار و رشد گیاهان قرار دارد برای ذخیره‌سازی آفت‌کش‌ها و کودها استفاده شود. این قسمت باید گرم باشد تا از انجماد مایعات جلوگیری شود و تهویه‌ی مناسبی داشته باشد تا بخارها و دودهای خطرناک خارج شوند. لباس‌های حفاظتی شخصی و تجهیزات اسپری‌ها نیز باید به‌طور جداگانه ذخیره و انبار شود.

ساخت گلخانه‌ای که به‌خوبی کنترل می‌شود، با کیفیت بهتر، تولید بیشتر و گیاهانی یکنواخت‌تر، هزینه‌های پرداخت‌شده را جبران می‌کند. حتما در زمان برنامه‌ریزی برای تمام سیستم‌ها، گسترش آن را نیز در نظر بگیرید.