عوامل موفقیت و برنامه ریزی کنکور سراسری
به پایان آمد این دفتر، حکایت همچنان باقی! پرونده‌ی کنکور سال ۹۷ بسته شد اما کنکوری‌های ۹۸ از همین روزها شروع به برنامه‌ریزی برای مطالعه و آماده شدن برای کنکور سال بعد کرده‌اند. با وجود دسترسی به اینترنت و یادگیری تکنیک‌های جدید مطالعه، مدیریت زمان، مدیریت استرس و … رقابت روزبه‌روز بیشتر می‌شود. اگر می‌خواهید از این قافله‌ی پرتلاطم عقب نمانید بهتر است همین امروز کار را شروع کنید و به‌جای آزمون و خطا، در برنامه‌ریزی کنکور از مراکز متخصصی که مشاوره تحصیلی ارائه می‌دهند کمک بگیرید.
برنامه ریزی برای کنکور
برای موفقیت در برنامه ریزی کنکور باید توجه داشت که مطالعه به‌تنهایی نمی‌تواند عامل موفقیت باشد و انجام یک سری نکات برای موفقیت بیشتر ضروری است. در ادامه چند مورد از این نکات را برای شما آورده ایم.
- در نظر داشته باشید که هیچ‌وقت بیش از حد توان‌تان برنامه ریزی نکنید.
- با یک برنامه‌ی منظم جلو بروید. خودتان را با چند برنامه‌ی متعدد آشفته نکنید زیرا باعث می‌شود به هیچ‌کدام عمل نکنید.
- دروس و مباحث سخت‌تر را در اوج تمرکزتان مطالعه کنید.
- در یک روز فقط یک درس را مطالعه نکنید؛ حتما در یک روز چندین درس را مطالعه کنید.
- برای تست‌ها هم برنامه‌ریزی کنید. مثلا چند تست از چه کتاب‌هایی و چه تعداد تست را باید در چه روزی حل کنید.
- بی‌وقفه مطالعه نکنید. بعد از هر ۴۵ دقیقه مطالعه حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه استراحت کنید.
- هم دروس اختصاصی را بخوانید هم دروس عمومی؛ در طول هفته برای عمومی‌ها هم برنامه ریزی کنید.
- برای خواب و استراحت و تفریح‌تان هم برنامه ریزی کنید.
- به ضرایب کنکور توجه کنید. با توجه به ضرایب زمان مناسب را به هر درس اختصاص بدهید.
- بین زمان مطالعه و زمان تست زدن تعادل برقرار کنید؛ اگر زمان بیشتری را به مطالعه اختصاص دادید، از حجم تست زدن‌تان کم کنید.
- در روزهای مدرسه حدود ۴ الی ۶ ساعت مطالعه کنید و سعی کنید بیشتر به درس‌هایی که همان روز در مدرسه عنوان شده بپردازید.
- بین دروس عمومی و اختصاصی تعادل برقرار کنید. حدود ۷۰ درصد آن را به دروس اختصاصی و ۳۰ درصد زمان خود را به دروس عمومی اختصاص بدهید.
- عملکرد خود را در پایان هر هفته تحلیل کنید.
عوامل موفقیت در کنکور
گام اول: مشخص کردن زمان‌های خالی برای برنامه ریزی
با مشخص کردن زمان‌های خالی در طی روز بهتر می‌توانید برای مطالعه کردن برنامه‌ریزی کنید. این کار کمک می‌کند تا خارج از ظرفیت زمانی برنامه ریزی نکنید تا با نرسیدن به موارد تعیین شده حس سرخوردگی و افسوس را تجربه نکنید.
گام دوم: نگاه به آینده‌ی دور و نزدیک در برنامه ریزی برای کنکور ۹۸
با تعیین هدف و در نظر گرفتن زمان باقیمانده با کمک مشاوران می‌توانید بهترین برنامه ریزی را داشته باشید. در ادامه‌ی همین مقاله به تفصیل در مورد انواع برنامه ریزی صحبت خواهیم کرد تا آنچه را باب میل و متناسب با شرایط شماست انتخاب کنید و پیش بگیرید.
موفقیت در کنکور در زمان کم
قانون ۱
اگر در این یک سال تمام تلاش‌تان را کردید بهتر است حالا همه چیز را به خدا بسپارید و به خدا توکل کنید. سپردن نتیجه به خدا آرامش روانی را ایجاد می‌کند و باعث می‌شود از استرس دور باشید و جزو افرادی باشید که موفقیت در کنکور در کمترین زمان رو تجربه کرده‌اند.
قانون ۲
به نتیجه فکر نکنید، خیلی از استرس‌های داوطلبان در این زمان به دلیل فکر کردن به نتیجه است.آنچه در حال حاضر شما باید روی آن تمرکز کنید فقط رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت است.
قانون ۳
روی مطالب جدید تمرکز نکنید. بسیاری از داوطلبان کنکور زمانی که در حال مطالعه هستند متوجه یک سری نکاتی می‌شوند که شاید تا به حال با آنها برخورد نکرده‌اند و سعی می‌کنند در این فرصت باقیمانده به آن مباحث مسلط شوند.
اگر شما زمان زیادی تا کنکور ندارید، با انجام این کار تنها استرس شما افزایش پیدا می‌کند و ذهن‌تان آشفته می‌شود که در نهایت هیچ نتیجه‌ای هم در بر نخواهد داشت.
قانون ۴
دفترچه‌های کنکور سراسری سال قبل را مطالعه کنید، این کار معجزه می‌کند. ساختار سؤالات کنکور دقیقا هر سال تکرار می‌شود و آشنا بودن با این ساختار کاملا شما را برای سرعت عمل و تست‌زنی آماده می‌کند.
قانون ۵
دست از تلاش برندارید، شاید خیلی زمان زیادی نداشته باشید اما بسیاری از افراد با درس خواندن در همین زمان کم و بدون استرس و با توکل بر خدا موفق شده‌اند.
قانون ۶
ناامید نشوید، خیلی چیزها را می‌توان در این زمان تغییر داد؛ به قول معروف «از این ستون تا اون ستون فرجه.» زمان تنها ملاک قبولی نیست چون بسیاری از داوطلبین توانسته‌اند موفقیت در کنکور را در کمترین زمان به دست آورند.
دسته‌بندی داوطلبان برای موفقیت در کنکور
- داوطلب‌هایی که در طی سال با برنامه ریزی پیش رفته‌اند و همه‌ی مطالب را مطالعه کرده‌اند.
- افرادی که مطالب را ناقص مطالعه کردند و هنوز آمادگی کامل ندارند.
- داوطلب‌هایی که تازه شروع به درس خواندن کرده‌اند.
- افرادی که امسال اولین تجربه‌ی کنکور را دارند.
- داوطلب‌های پشت کنکوری که تجربه‌ی دومین سال یا چندمین سال کنکورشان است.
گروه ۱: با وجود تلاش بسیار ممکن است احساس کنند که مطالب را به اصطلاح قاطی کرده‌اند و هیچ چیزی بلد نیستند. حتی ممکن است در تست زدن هم این مشکل را داشته باشند. شما نباید به خودتان این استرس را راه بدهید و نگرانش باشید.
گروه ۲: بهترین تصمیم در حال حاضر مسلط شدن روی مطالبی است که قبلا خوانده‌اید، همچنین تست‌های کنکور سراسری سال قبل را فراموش نکنید.
گروه ۳: بهترین کار در این موقعیت خواندن درس‌هایی است که مهم‌تر هستند؛ تمرکزتان را روی آنها بگذارید و سؤالات سال‌های قبل را حتما مطالعه کنید.
گروه ۴: استرس داشتن طبیعی است چون شما هیچ تصوری از کنکور ندارید تجربه‌اش نکردید، پس خیلی نگران نباشید.
گروه ۵: شما در گذشته و سال‌های قبل اشتباهاتی داشته‌اید و الان بهتر است از آنها درس بگیرید و سعی کنید تکرارشان نکنید؛ به‌جای ناامید شدن از امتیاز تجربه در کنکور به‌نفع خودتان استفاده کنید.
ویژگی‌های برنامه ریزی اصولی
برنامه‌ریزی اصولی باید متناسب با هدف شما باشد؛ طوری که با انجام آن به هدف‌تان نزدیک تر شوید. در یک برنامه‌ریزی اصولی باید به نحوه‌ی صحیح مطالعه، میزان ساعات مطالعه، خلاصه‌نویسی، اختصاصی بودن برنامه برای هر فرد، انعطاف‌پذیری، قابل ارزیابی بودن و ساعات استراحت توجه کرد.
یکی از مهم‌ترین مواردی که باید در برنامه‌ریزی کنکور به آن توجه کرد این است که باید کُلی‌خواندن را فراموش کنید و یاد بگیرید که کنکوری درس بخوانید! کنکوری‌خواندن یعنی کتاب‌های درسی را مفهومی‌تر و با دقت و وسواس بیشتری مطالعه کنید و مطالب را حفظ نکنید بلکه با مفهومی خواندن، آنها را به‌خاطر بسپارید. در ادامه به نحوه‌ی مطالعه‌ی کنکوری می‌پردازیم:
مکان مطالعه
تغییر مکان در هنگام درس خواندن ممکن است موجب بر هم خوردن تمرکز شما شود. بنابراین بهتر است جای آرام و مشخصی برای مطالعه در نظر بگیرید.
قابل ارزیابی بودن
برنامه ریزی باید به‌گونه‌ای باشد که میزان پیشرفت یا اُفت مطالعه را نشان بدهد، این ویژگی می‌تواند شما را از طریق شناخت نقاط ضعف و قوت‌تان راهنمایی کند تا در برنامه‌ریزی‌های بعدی نقاط ضعف را برطرف کنید.
اختصاصی بودن برای هر فرد
از آنجایی که هوش و ویژگی‌های هر فرد با دیگری متفاوت است بنابراین هر داوطلب باید برای مطالعه، برنامه‌ریزی خاص و متناسب با ویژگی‌های خود را داشته باشد. بنابراین فکر نکنید اگر دوست یا همکلاسی شما ۱۰ ساعت در روز مطالعه می‌کند شما نیز باید همان قدر مطالعه کنید.
انعطاف‌پذیری
همان‌طور که می‌دانید ممکن است در طول روز اتفاقات غیرمنتظره‌ای برای ما رخ دهد، بنابراین باید در برنامه‌ریزی خود ساعت‌هایی را برای درس‌هایی اختصاص بدهید که در طول هفته نتواسته‌اید آنها را مطالعه کنید.
حاشیه‌نویسی
حاشیه‌نویسی یک روش مناسب برای درک عمیق مطالب و خواندن کتب درسی نیست ولی می‌تواند برای یادگیری مطالب و نکاتی که از اهمیت چندانی برخوردار نیستند اما خواندن آنها الزامی است مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه‌نویسی
در خلاصه‌نویسی باید ابتدا مطالب را مطالعه و درک کنید و سپس آنها را یادداشت کنید. بهترین کار این است که پس از درک مطالب نکات و کلمات کلیدی و مهم را یادداشت کنید.
کلمات کلیدی کوتاه‌ترین، بهترین و پرمعنی‌ترین کلماتی هستند که با دیدن آنها مفهوم آن جمله برای‌تان تداعی می‌شود. خلاصه‌نویسی هم هنگام دوره کردن قسمت‌های مهم در زمان نزدیک به کنکور بسیار به کارتان می آید.
تست زنی
سعی کنید برای تسلط بر مباحث دروس اختصاصی، ۲۴ ساعت بعد از مطالعه‌ی آن مبحث، تست بزنید. (البته برای دروس اختصاصی می‌توانید بلافاصله بعد از مطالعه تست‌های مربوط به آن مبحث را بزنید و هر ۲۴ ساعت یک بار نیز برای تسلط بیشتر، تست‌های بیشتری بزنید ولی برای دروس عمومی حتما ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از مطالعه شروع به تست‌زنی کنید).
نحوه‌ی برنامه ریزی کنکور به‌صورت هفتگی و ماهانه
تمام کسانی که قصد شرکت در کنکور را دارند اهمیت برنامه‌ریزی را به‌خوبی درک می‌کنند و می‌دانند که برای رسیدن به هدف، داشتن برنامه‌ای مناسب ضروری است. برنامه ریزی صحیح، علاوه بر بالا بردن بازده مطالعه، آرامش شما را هم بیشتر می‌کند و اشتباهات‌تان را کاهش می‌دهد. برنامه‌ریزی به سه نوع کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شود.
روش صحیح برنامه ریزی هفتگی برای کنکور ۹۸
پیشنهاد ما به شما این است که قبل از شروع برنامه ریزی، مطالبی را که قرار است در طول هفته مطالعه کنید، مشخص نمایید. در مرحله‌ی بعدی با توجه به اینکه روزانه چند ساعت می‌توانید درس بخوانید مجموع ساعت‌های یک هفته را به صورت واقع بینانه‌ای مشخص کنید.
در مرحله‌ی دوم مدت زمانی را که لازم است در طول هفته برای مطالعه‌ی هر درس اختصاص بدهید مشخص کنید. توجه داشته باشید که این زمان را باید بر اساس اهمیت و ضریب هر درس مشخص کنید. یعنی اگر در طول روز ۵ ساعت درس می خوانید (۳۵ ساعت در هفته)، این زمان را بر اساس ضریب و اهمیت دروس بین درس‌های مختلف تقسیم کنید. مثلا اگر شما داوطلب رشته‌ی علوم تجربی هستید و قرار است ۳۵ ساعت در هفته مطالعه کنید، ۱۰ تا ۱۱ ساعت را به درس زیست شناسی، ۳ تا ۴ ساعت را به درس ریاضی، ۴ تا ۵ ساعت را به درس فیزیک، ۴ تا ۵ ساعت را به درس شیمی، حدودا ۴ ساعت را به درس ادبیات، ۲ تا ۳ ساعت را به درس عربی ۲ تا ۳ ساعت را به زبان انگلیسی و حدود ۳ ساعت را به درس دین و زندگی اختصاص بدهید.
در گام بعدی درس‌هایی را که قرار است در هر روز خوانده شود مشخص کنید. به این نکته هم توجه داشته باشید که هر روز را به یک درس اختصاص ندهید، بلکه در روز ۳ تا ۴ درس مختلف را مطالعه کنید. نکته‌ی مهم دیگر این است که اگر قرار است در روز ۴ درس را مطالعه کنید هر ۴ درس جزو دروس اختصاصی نباشد بلکه ۲ درس اختصاصی و ۲ درس عمومی مطالعه کنید.
زمان‌هایی را نیز برای استراحت و تفریح مشخص کنید. در پایان هفته نیز روزی را مشخص کنید که اگر در طول هفته بنابر دلایلی نتوانستید درسی را مطابق با برنامه‌ریزی مطالعه کنید در آن روز جبران کنید. مثلا می‌توانید پایان هفته را به این کار اختصاص بدهید. حتما در برنامه ریزی خود زمان‌هایی را برای مرور درس‌های خوانده شده در نظر بگیرید؛ زمانی در پایان روز برای مرور درس‌هایی که در طول روز خوانده‌اید و زمانی هم در پایان هفته برای مرور درس‌هایی که در طول هفته مطالعه کرده‌اید.
نمونه جدول برنامه ریزی هفتگی کنکور تجربی
برای فهم بهتر مواردی که گفته شد یک نمونه برنامه ریزی هفتگی داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی را قرار داده‌ایم. توجه داشته باشید که طبق جدول زیر، بیشترین زمان را بایستی به مطالعه‌ی دروس تخصصی رشته خود اختصاص بدهید و در برنامه ریزی خود به دلیل شباهت دروس ریاضی با فیزیک و درس زبان انگلیسی با عربی این درس‌ها را در یک روز نگنجانید. اگر این نکات را در برنامه ریزی خود رعایت کنید مطمئنا انجام این برنامه موفقیت‌آمیز و ثمربخش خواهد بود.
| روز | برنامه مطالعاتی هفتگی | ||||
| شنبه | زیست دوم (فصل اول) ۳ ساعت |
فیزیک دوم (فصل اول) ۲ ساعت |
دین و زندگی دوم (درس اول) ۱/۵ ساعت |
زبان انگلیسی دوم (لغات و گرامردرس۱) ۱/۵ ساعت |
۱۰ تست زبان و ۱۰ تست زیست‌شناسی |
| یک‌شنبه | شیمی سوم (استوکیومتری) ۲ ساعت |
ریاضی دوم (الگو و دنباله) ۲ ساعت |
عربی دوم دبیرستان (لغات و قواعد درس۱) ۱/۵ ساعت |
ادبیات فارسی دوم (لغات و بیاموزیم ۱) ۱/۵ ساعت |
۱۰ تست زیست، ۱۰ تست شیمی و ۱۰ تست دین و زندگی |
| دوشنبه | زیست دوم (فصل ۲) ۳ ساعت |
فیزیک دوم (فصل ۲) ۲ ساعت |
دین و زندگی دوم (درس ۲ و ۳) ۲ ساعت |
زبان انگلیسی دوم (لغات درس۲) 1 ساعت |
۱۰ تست ریاضی، ۱۰ تست عربی |
| سه‌شنبه | شیمی سوم (استوکیومتری) ۲ ساعت |
ریاضی دوم (معادله و نامعادله) ۲ ساعت |
زبان انگلیسی دوم (گرامر درس ۲) ۱ ساعت |
ادبیات فارسی دوم (لغات و بیاموزیم ۲) ۱ ساعت |
۱۰ تست شیمی، ۱۰ تست فیزیک، ۱۰ تست دینی |
| چهارشنبه | زیست دوم (فصل ۲) ۲ ساعت |
فیزیک دوم (فصل ۳) ۲/۵ ساعت |
دین و زندگی دوم (درس ۴) ۱ ساعت |
عربی دوم (لغات و قواع درس۲) ۱/۵ ساعت |
۱۰ تست زیست، ۱۰ تست ادبیات، ۱۰ تست ریاضی |
| پنجشنبه | شیمی دوم ( فصل ۱ ) ۲ ساعت |
ریاضی دوم (تابع) ۲/۵ ساعت |
زبان انگلیسی دوم (لغات و گرامر درس۳) ۲ ساعت |
ادبیات فارسی دوم (درس ۳ و ۴) ۱/۵ ساعت |
۱۰ تست زیست، ۱۰ تست فیزیک، ۱۰ تست دینی |
| جمعه | مرور نکات یادداشت شده در طی هفته | ۱۰ تست زیست، ۱۰ تست ریاضی، ۵ تست ادبیات، ۵ تست زبان انگلیسی | |||
روش صحیح برنامه ریزی ماهانه
برنامه ریزی ماهانه می‌تواند در موفقیت شما بسیار تأثیرگذار باشد اما باید طبق همان چیزی که در برنامه ریزی هفتگی به آن اشاره کردیم، عمل کنیم. یعنی مدت زمان مطالعه ماهانه‌ی خود را حساب کنیم تا به تدریج ساعت مطالعه روزانه و در نهایت ماهانه‌ی خود را افزایش بدهیم. نکته‌ی مهم در برنامه ریزی ماهانه این است که مشخص کنیم در بازه‌ی زمانی ۱ ماهه باید کدام مباحث را مطالعه کنیم و آن را در هفته های مختلف تقسیم کنیم تا در نهایت در بازه‌ی زمانی یک ماهه آن مبحث را مطالعه و جمع‌بندی کنیم.
نمونه جدول برنامه ریزی ماهانه‌ی کنکور
خوب است که یک برنامه ریزی ماهانه برای خود انجام بدهید و طبق جدول زیر مشخص کنید که قرار است طی یک ماه آینده چه دروسی را مطالعه کنید و پس از طراحی این جدول بایستی یک برنامه‌ی هفتگی بنویسید. در واقع برای اجرایی کردن برنامه‌ی ماهانه خود بایستی چهار برنامه‌ی هفتگی بنویسید تا به اهدافی که در برنامه‌ی ماهانه مشخص کرده‌اید دست یابید.
| دروس | برنامه مطالعاتی ماهانه |
| زیست دوم دبیرستان | مولکول‌های زیستی، سفری به درون سلول، سفری در دنیای جانداران، گوارش، تبادل گازها، گردش مواد |
| ریاضی دوم دبیرستان | الگو و دنباله، شناخت تابع، معادلات و نامعادلات، توابع خاص، توابع نمایی و لگاریتمی |
| شیمی دوم دبیرستان | ساختار اتم، خواص تناوبی عنصرها، پیوند یونی و ترکیب های یونی |
| شیمی سوم دبیرستان | استوکیومتری |
| فیزیک دوم دبیرستان | حرکت شناسی، دینامیک |
| زبان انگلیسی دوم | درس ۱ تا ۶ |
| ادبیات فارسی دوم | درس ۱ تا ۱۶ |
| دین و زندگی دوم | درس ۱ تا ۱۰ |
| عربی دوم دبیرستان | درس ۱ تا ۸ |
برنامه ریزی در تابستان ۹۷
طی صحبت‌های انجام گرفته با رتبه‌های برتر کنکور سال‌های گذشته می‌توان فهمید که یکی از نقاط مشترکی که تمامی رتبه‌های برتر به آن اشاره می‌کنند، مطالعه در تابستان و از دست ندادن این سه ماه طلایی است. از آنجایی که درس‌های سال چهارم دبیرستان (پیش دانشگاهی) سنگین است و زمان محدودی برای مطالعه و جمع‌بندی دروس وجود دارد، این سه ماه بهترین فرصت است. برخی از مشاوران به دانش آموزان پیشنهاد می‌کنند که در تابستان دروس سال دوم را مطالعه و جمع‌بندی کنند و برخی پیشنهاد می‌کنند که چون دانش آموزان تازه امتحانات نهایی سال سوم را پشت سر گذاشته‌اند برای تثبیت و تکمیل یادگیری دروس سال سوم در تابستان به مرور و جمع‌بندی آنها بپردازند. ولی پیشنهاد ما به شما داوطلبان کنکور ۹۸ این است که در تابستان به‌طور همزمان به جمع‌بندی دروس دوم و سوم بپردازید و برای مطالعه و جمع بندی دروس دوم دبیرستان زمان بیشتر و برای مرور و جمع بندی دروس سوم دبیرستان زمان کمتری صرف کنید چرا که زمان زیادی از مطالعه دروس سوم دبیرستان برای امتحانات نهایی سال سوم نگذشته و مطالب بیشتری از دروس سال سوم به یاد دارید.
مشاوره بزرگترین دروغ به خود است.((استاد بلورچی))
سلام دوست عزیز
ممنون میشیم دلایل منطقی خودتون رو از این استدلال با ما درمیون بذارید.
سلام من کنکوری 1400 هستم. دو ماهی میشه که شروع به خواندن درس های کردم، اما گاهی نا امیدی زیادی در من بوجود میاد که مانع خوندنم میشه و فکر میکنم نمیتونم به هدفم برسم و احساس پوچی بهم دست میده. کسی هم نیست که بتونه درک کنه…. :(((