بارداری یکی از پراسترسترین و درعینحال شیرینترین تجربههایی است که یک زن میتواند داشته باشد. تغییرات جسمی و عاطفی مادر، نگرانی از سلامت جنین، دردهای گاهوبیگاه و … بارداری را به حساسترین دورهی زندگی یک زن تبدیل میکند. اما بارداری علاوه بر تمام فرازونشیبهایش، یک مهمان ناخواندهی دیگر هم دارد: حالت تهوع و استفراغ. اکثر خانمها از اوایل هفتهی ششم بارداری، کموبیش دچار حالت تهوع میشوند اما این وضعیت در برخی از خانمها آنقدر شدید است که بهمعنایواقعی آنها را از کار و زندگی میاندازد. در این مطلب میخواهیم شما را با چند روش برای تسکین تهوع بارداری آشنا کنیم.
آمار تهوع بارداری
به گفتهی دکتر مارجوری گرینفیلد، متخصص زنان و نویسندهی کتاب «بارداری زنان شاغل»:
تقریبا ۷۰ درصد از زنان در اوایل دورهی بارداری دچار حالت تهوع میشوند و حدود ۵۰ درصد واقعا استفراغ میکنند.
گرینفیلد میگوید: این مسئله، بسیار بسیار رایج است اما درعینحال در افراد مختلف، فوقالعاده متفاوت است. بسیاری از افراد در تمام طول روز ناخوش و بیحال هستند، برخی دیگر غالبا در شبها احساس ناخوشی میکنند و بقیه درصورتیکه بهقدر کافی نخوابند، دچار حالت تهوع یا استفراغ میشوند.
به گفتهی گرینفیلد، تهوع بارداری ممکن است از هفتهی ششم بارداری آغاز شود و معمولا در حوالی هفتههای هشتم و نهم به اوج خود میرسد. اما چگونه میتوانید با آن مقابله کنید؟ نکات زیر را بررسی کنید و اصلا نگران نباشید، چون تهوع بارداری در بسیاری از زنان پس از ۱۲ تا ۱۴ هفتگی، بهتدریج کاهش مییابد یا بهطور کامل برطرف میشود.
راهکارهای غذایی، ورزشی و دارویی برای تسکین تهوع بارداری
۱. یک عطر تازه را بو بکشید
خواه بوی نهچندان خوشایند کامیون حمل زباله باشد یا بوی عطر همکارتان در یک آسانسور شلوغ، برخی از عطرها معدهی شما را به هم میریزند و باعث میشوند حالت تهوع پیدا کنید.
میریام اریک، متخصص تغذیه و نویسندهی «کنترل تهوع بارداری: راهنمایی نجاتبخش برای زنان باردار» میگوید:
تهوع بارداری اغلب با بو مرتبط است. استروژن هورمونی است که مسئول حس بویایی است و اگر سطوح استروژن شما بالا باشد – مانند زمانی که باردار هستید – آنگاه بینیتان مانند یک رادار بو عمل میکند. بوهای زننده، بوهایی که نمیتوانید از آنها فرار کنید و بوهای تند باعث حالت تهوع شما خواهند شد.
هنگامی که نمیتوانید پنجره را باز کنید یا بیرون بروید، سعی کنید عطرهای تازه و باطراوت را بو بکشید. یک بطری عصارهی لیمو یا یک شاخه رزماری تازه در کیفتان داشته باشید و هرگاه لازم است، آنها را بو بکشید. این کار میتواند در درمان حالت تهوع بارداری مؤثر باشد.
۲. غذاهایی را پیدا کنید که با معدهتان سازگار هستند
حتی اگر غذا خوردن آخرین کاری باشد که میخواهید انجام بدهید، بههرحال لازم است که غذا بخورید اما مسئلهی مهم این است که بفهمید چه چیزهایی با معدهتان سازگاری دارند. هیدی مورکوف، یکی از نویسندگان «در بارداری باید انتظار چه چیزهایی را داشته باشید» میگوید:
هر زن باردار و هر معدهی بهمریختهای با دیگری متفاوت است. آنچه معدهی یک زن باردار را آرام میکند، ممکن است باعث بهم خوردن حال دیگری شود.
اگرچه هیچ قانون سفتوسختی وجود ندارد که کدام غذاها برای تمام زنان باردار بدحال مناسباند اما بسیاری از زنان متوجه میشوند که خوردن برخی غذاها برای آنها آسانتر است. تنقلات ملایم و غنی از کربوهیدرات مانند کراکرها، غلات خشک، چوب شور و خوردنیهای خنکی مانند هندوانه و بستنی یخی به بسیاری از زنان باردار کمک میکند که با تهوع بارداری مقابله کنند. غذاهای تند و چرب ممکن است معده را به هم بریزند اما اگر احساس میکنید که با معدهتان سازگار هستند، میتوانید از آنها استفاده کنید.
۳. هیدراته بمانید
ممکن است این مورد واضح بهنظر برسد اما نوشیدن آب آن هم ۸ لیوان در روز در هنگامی که حالت تهوع دارید و معدهتان هیچ چیزی را قبول نمیکند، میتواند کار بسیار دشواری باشد. علیرغم این وضعیت، دریافت مایعات مورد نیاز بدنتان بسیار مهم است، چون هرچه بدنتان کمآبتر شود، شما بیشتر حالت تهوع پیدا خواهید کرد. برای هیدراته ماندن، از روشهای مختلفی بهمنظور فریب دادن بدنتان برای پذیرش مایعات استفاده کنید.
اریک متوجه شده است که برای برخی از زنان، تنقلات شور مانند چیپس سیبزمینی و پفکهای پنیری «معدهی آنها را آرام میکند و باعث تشنگیشان میشود.» بقیهی افراد میگویند که جویدن تکههای نازک یخ یا نوشیدن آب یخ یا خوردن نوشیدنیهای داغ برایشان مؤثر است. اریک میگوید:
درجهی حرارت نوشیدنی واقعا مهم است. یک نوشیدنی ولرم با درجهی حرارت متوسط گاهیاوقات میتواند باعث حالت تهوع شود.
۴. وعدههای غذایی کوچک و پراکنده میل کنید
وقتی بحث غذا خوردن در دورهی بارداری به میان میآید، بسیاری از زنان درمیيابند که خوردن غذاهای سبک به دفعات متعدد در طول روز، معدهی آنها را آرام میکند و میتواند در درمان حالت تهوع بارداری مؤثر باشد. مورکوف میگوید:
من آن را راهحل شش مرحلهای مینامم. وقتی شکم شما خالی است، اسیدهای معده چیزی برای هضم کردن ندارند و درنتیجه به سراغ پوشش داخلی معدهی شما میروند و باعث تهوع میشوند. از سویی دیگر، خوردن بیشازحد نیز میتواند بر دستگاه گوارش فشار وارد کند و باعث حالت تهوع شود. بنابراین بهترین دفاع در برابر تهوع بارداری، آن است که شکمتان را در تمام طول روز و شب، تا اندازهای پُر نگه دارید.
مورکوف پیشنهاد میکند که همیشه مقداری تنقلات مانند کراکر، چوب شور، میوهی خشک، آجیل خام یا بوداده یا هر چیزی که معدهتان میتواند تحمل کند، دم دست داشته باشید. خوردن مقدار کمی از این تنقلات قبل از بیرون آمدن از رختخواب در صبح میتواند از حالت تهوع جلوگیری کند و یک میانوعدهی سبک قبل از خواب، قند خون شما را در طول شب تثبیت خواهد کرد. خوردن تنقلات کوچک در طول روز نیز باعث میشود که همیشه مقداری غذا در معدهتان داشته باشید.
۵. هوای تازه تنفس کنید
نفس کشیدن در هوای تازه، مقداری از حالت تهوع شما را کاهش خواهد داد. در و پنجرهها را باز بگذارید و اجازه بدهید هوای تازه وارد شود. پیادهروی در فضای باز و هوای تازه نیز میتواند در تسکین تهوع بارداری شما مؤثر باشد.
۶. با احتیاط غذا بخورید
غذاهای چرب و تند و همینطور کافئین احتمال ترشح اسید معده را افزایش میدهند، بهخصوص با پیشرفت دوران بارداری و فشار آوردن جنین به دستگاه گوارش! از مصرف این غذاها خودداری کنید. برای کاهش حالت تهوع ناشی از بوی غذا، اجازه بدهید غذا سرد شود بعد میل کنید.
۷. مراقب ویتامینهای دوران بارداری باشید
اگر بعد از مصرف ویتامینهای دوران بارداری احساس سرگیجه یا تهوع میکنید، ویتامینها را با یک میانوعده یا درست قبل از خواب مصرف کنید. اگر این راهکار هم مفید نبود، از پزشک خود در مورد راهکارهای دیگر دریافت آهن و ویتامینهای مورد نیاز در دوران بارداری سؤال کنید.
۸. در استفاده از زنجبیل، خلاقیت بهخرج بدهید
زنجبیل مدتهاست که بهعنوان یک تسکیندهندهی معده شناخته میشود و مطالعات نشان دادهاند که میتواند به فرونشاندن حالت تهوع کمک کند. برای این منظور، یک تکهی نازک زنجبیل را به آب داغ یا چایتان اضافه یا از نوشیدنی زنجبیل استفاده کنید. اشتهاآور بهنظر نمیرسد؟ یک مشت آبنبات زنجبیلی کریستاله، نان شیرینی زنجبیلی یا بیسکویت زنجبیلی بخورید یا روش مورد علاقهی خودتان را برای مصرف زنجبیل پیدا کنید. اریک پیشنهاد میکند مربای زنجبیل را در مایکروویو گرم کنید و آن را روی بستنی وانیلی بریزید. بهبه!
۹. مصرف دارو را مدنظر قرار بدهید
اگر علیرغم رعایت موارد بالا همچنان بهسختی میتوانید چیزی بخورید یا بنوشید، وقت آن است که به یک پزشک مراجعه کنید تا او مشخص کند که آیا برای درمان حالت تهوع بارداری به مصرف دارو نیاز دارید یا نه. به گفتهی دکتر رابرت اطلس، متخصص زنان و رئیس بخش زنان و زایمان در مرکز پزشکی مرسی، ثابت شده است که ترکیبی از ویتامین B6 و قرص خواب دوکسیلامین باعث کاهش تهوع بارداری در برخی خانمها میشود. اگر آن مؤثر نبود، ترکیبی از داروهای نسخهای قویتر از قبیل مسدودکنندهی ریفلاکس اسید، مانند پنتوپرازول و یک محرک روده مانند متوکلوپرامید نیز ممکن است تهوع را تسکین بدهد. البته به خاطر داشته باشید که قبل از مصرف هرگونه دارویی باید حتما با پزشکتان مشورت کنید.
هنگامی که تأیید پزشکتان را برای مصرف دارو گرفتید، نگران آن نباشید که دارو به کودکتان آسیب برساند. تسکین تهوع شما توسط این داروها هم برای خودتان مفید خواهد بود و هم برای کودکتان. گرینفیلد میگوید:
اگر تهوع بارداری شما آزاردهنده و مداوم است، با اجتناب از مصرف دارو به هر قیمتی آن را شدیدتر نکنید. زیرا کمشدن آب بدن، کسری شدید کالری و قرار گرفتن بدن در وضعیت قحطی واقعا برای کودکتان مضر است.
۱۰. از درمانهای غیرمعمول استقبال کنید
بعضی اوقات عجیبترین درمانها مؤثر واقع میشوند، بنابراین به بدنتان توجه کنید و از آن دسته از تاکتیکهای تسکین تهوع که واقعا حالتان را بهتر میکنند، استفاده کنید. مهم نیست که چقدر عجیبوغریب بهنظر برسند. بتسی استفنز، یک مادر میگوید که استفاده از یک نوع خمیر دندان کودک باعث کاهش تهوع بارداری او میشد. او میگوید:
طعم خمیر دندان معمولی، حال مرا در صبح بهم میزد اما خمیر دندان کودک به من امکان میداد که بدون عُق زدن دندانهایم را مسواک بزنم.
یک مادر دیگر نیز میگوید که نوشیدن کوکاکولای کلاسیک تنها چیزی بود که حالت تهوع او را کمتر میکرد.
راهکارهای ذهنی و سبک زندگی برای تسکین تهوع بارداری
۱. علت تهوعتان را پیدا کنید
ممکن است بهنظر برسد که حالت تهوع شما هروقت که بخواهد میآید و میرود اما با دقت کردن به بدن و محیط اطرافتان ممکن است متوجه شوید که تهوع بارداری چندان هم تصادفی نیست. به گفته اریک اگر متوجه شدید که هر شب در یک زمان دچار حالت تهوع میشوید، ممکن است بهخاطر بوی غذای همسایهتان باشد. هر روز در ساعت ۳ بعدازظهر حالت تهوع میگیرید؟ ممکن است بهخاطر بوی پاپکورنی باشد که همکارتان در مایکروویو محل کار درست میکند. وقتی محرکهای حالت تهوعتان را شناسایی کردید، میتوانید هر زمان که ممکن است، اقدامات لازم برای اجتناب از آنها را انجام بدهید.
۲. دراز بکشید
گاهیاوقات بهترین راهحل، سادهترین است. دراز بکشید، چشمهایتان را ببندید، چند نفس عمیق بکشید و قدری استراحت کنید. بسیاری از پزشکان و مادران میگویند که خواب، یک روش عالی برای رهایی از تهوع بارداری است و بدنتان نیز به آن نیاز دارد! اگر در حال حاضر یک یا دو بچهی دیگر دارید، حتی برای چند ساعت در روز هم که شده، از پرستار بچه کمک بگیرید تا بتوانید قدری بیشتر استراحت کنید. اگر در به خواب رفتن در روز مشکل دارید، با استفاده از چشمبندهای خواب یا یک جفت عینک آفتابی تیره، جلوی نور روشن روز را بگیرید.
۳. لباس های گشاد و راحت بپوشید
لباس چسبان یا تنگ میتواند علائم حالت تهوع را بدتر کند. زنانی که در دوران بارداری حالت تهوع را تجربه میکنند هنگام پوشیدن لباسهای گشاد علائم تهوع کمتری دارند.
۴. با همسرتان صحبت کنید
شاید دوست داشته باشید در طول دورهی بارداریتان خودکفا و قوی ظاهر شوید، اما صحبت کردن در مورد احساساتتان با افرادی که در اطراف شما هستند، میتواند به کاهش تهوع بارداری کمک کند. همسر شما احتمالا نمیداند که صابون معطرش، حال شما را بهم میزند یا اگر پس از خوردن پیتزا بدون مسواک زدن دندانهایش به شما نزدیک شود، بوی دهانش باعث میشود که حالت تهوع پیدا کنید. بنابراین با او صحبت کنید و اجازه دهید بداند که کدام تغییرات کوچک به بهتر شدن حال شما کمک میکنند. مطمئن باشید هنگامی که حالوروز شما بهتر شود، او نیز احساس بهتری خواهد داشت.
۵. حواس خودتان را پرت کنید
نادیده گرفتن حالت تهوع، کار آسانی نیست اما پیدا کردن چیزی برای پرت کردن حواستان و توجه نکردن به تهوع ممکن است به شما کمک کند که آن را برای مدتی فراموش کنید. یک کتاب بخوانید، یک جدول سودوکو حل کنید یا به یک پیادهروی کوتاه بروید. برخی از خانمهای باردار ادعا میکنند که ورزش، تهوعشان را کاهش میدهد اما قبل از ورزش کردن حتما با پزشکتان در اینباره صحبت کنید. درضمن به بدنتان گوش کنید؛ اگر احساس خستگی کردید یا حالت تهوعتان بیشتر شد، وقت آن است که دست از ورزش بکشید.
۶. از دستبندهای طب فشاری استفاده کنید
آن دستبندهای دریازدگی را که در سفر با کشتی به مچتان بسته بودید، به یاد دارید؟ آنها را بردارید و دور مچهایتان ببندید. دستبندهای طب فشاری با وارد کردن یک فشار جزئی روی نقطهای در داخل مچ دستتان که گمان میرود با تهوع و استفراغ – ناشی از حرکت، دریا یا تهوع بارداری – مرتبط باشد، عمل میکنند. از کجا معلوم؟ شاید این روش حالتان را کمی بهتر کند.
اگرچه رابرت اطلس هشدار میدهد که چنین درمانهای جامعی، نتایج مختلفی را در آزمایشها نشان دادهاند اما تهوع برخی خانمها واقعا با این روش تسکین مییابد. ممکن است این تسکین بهراستی از طب فشاری باشد یا از اثر دارونما و تلقین به داشتن حال بهتر یا فقط بهخاطر پرت شدن حواسشان از تهوع.
یکی دیگر از مادرانی که در دورهی بارداری از این دستبندها استفاده کرده است، میگوید که دستبندهای طب فشاری به تسکین مقداری از تهوع دائمی او کمک کردند اما «آنها باعث مچدرد من شدند… بنابراین ممکن است فقط حواس مرا از تهوع پرت کرده باشند.» اما به گفتهی اطلس، مزیت طب سوزنی و فشاری آن است که هیچگونه خطری برای کودک شما ایجاد نمیکنند، بنابراین امتحانشان ضرری ندارد.
۷. کامپیوترتان را تنظیم کنید
ممکن است گمان کنید که گشتوگذار در وبسایتهای مختلف و تماشای جدیدترین عکسهای بازیگران، حواس شما را پرت خواهد کرد تا کمتر به تهوع بارداری فکر کنید اما صفحهی نمایش روشن کامپیوتر و افکت استروب غیرقابلتشخیص (نمایش فریمها بهصورت پیدرپی) ممکن است باعث شود بیشتر حالت تهوع بگیرید. برای مقابله و درمان حالت تهوع بارداری، اریک پیشنهاد میکند صفحهی نمایش کامپیوترتان را تنظیم کنید تا چشمهایتان کمتر خسته شود. اندازهی فونت را بولد و بزرگ بگذارید و پسزمینهی صفحهی نمایش را به یک رنگ قهوهای یا صورتی ملایم تغییر بدهید. همچنین اریک پیشنهاد میکند که در حین کار با کامپیوتر، استراحتهای کوتاه و منظم داشته باشید؛ میتوانید هر چند دقیقه یکبار از جایتان بلند شوید و کار دیگری انجام بدهید یا چشمهایتان را ببندید.
۸. یک بسته از وسایل ضروری همراه خودتان داشته باشید
فرقی نمیکند که تهوع بارداری چندبار اتفاق بیفتد، بالا آوردن در جمع چیزی نیست که هرگز بتوانید به آن عادت کنید. اما برای آنکه این وضعیت دشوار را قابلتحمل کنید، بدون برداشتن یکسری وسایل ضروری از خانه خارج نشوید.
گرینفیلد توصیه میکند یک بلوز تمیز، یک مسواک، خمیردندان یا بطری دهانشویه همراه خودتان بردارید تا بتوانید بعد از بالا آوردن از آنها استفاده کرده و احساس تازگی و تمیزی کنید. بههمراه داشتن قرصهای خوشبوکنندهی دهان نیز یک حرکت هوشمندانه است. همچنین ایدهی خوبی است که یک کیسهی پلاستیکی (برای استفراغ) داشته باشید تا در زمانهایی که نمیتوانید جلوی استفراغتان را تا رسیدن به دستشویی بگیرید، از آن استفاده کنید. داشتن میانوعدههایی مانند کراکر یا چوب شور نیز میتواند در اوقاتی که معدهتان خالی یا ناراحت است، به شما کمک کند.
و اما سخن پایانی…
تمام مطالب بالا ازجمله نظرات پزشکی و سایر اطلاعات مربوط به سلامتی صرفا جنبهی اطلاعرسانی دارد و نباید برای تشخیص یا درمان بهکار رود. استفاده از این سایت و اطلاعات موجود در آن نباید جایگزین مراجعه به پزشک شود. اگر در مورد سلامت خود یا اطرافیانتان هرگونه سؤال یا مسئلهای دارید، همیشه مستقیما با پزشکتان مشورت کنید.
آیا شما هم یکی از مادرانی هستید که با تهوع بارداری دست و پنجه نرم میکنید؟ شما از چه روشی برای تسکین تهوع استفاده میکنید؟ تجربیات و نظراتتان در این مورد را با ما و کاربران چطور در میان بگذارید.
سیب و گلابی هم تهوع رو کمتر میکنه اگر تو فصلش هستین حتما امتحان کنین و شاید هل هم کمی کمک کنه
هیچ فایده نداره این کارها وقتی تهوع شدید باشه، این مقاله هم یک مقاله کپی شده و بدون راهکار سودمند هست، دکتر ها هم علم و سواد کافی برای درمان ندارند، قرصی هم که میدند چندان موثر نیست، علم در این زمینه هیچ پیشرفتی نداشته متاسفانه و بعضی از مادرها محکوم به زجر کشیدن هستند
منم هفته 10 بارداری هستم و دارم از تهوع میمیرم تو رو خدا یکی راهنمایی کنه قرص دیمیترین هم جواب نمیده مرده شور دکترا که هیچی حالیشون نیست