عوارض کمبود ویتامین D3 چیست؛ میزان مصرف و عوارض جانبی آن
کمبود ویتامین D3 باعث ایجاد مشکلات زیادی در بدن میشود. شما میتوانید این ویتامین را از مواد غذایی و همچنین نور خورشید دریافت کنید. ویتامین D3 با نام کلسیفرول هم شناخته میشود. این ویتامین بهعنوان مکملی برای سلامت عمومی بدن و همچنین درمان بیماری پوکی استخوان شناخته میشود. از خواص ویتامین D3 میتوان برای درمان بیماریهای کمکاری غدد پاراتيروئيد و ثبات سطح ph خون نیز استفاده کرد. در این مقاله در مورد فواید ویتامین D3، عوارض کمبود ویتامین D3، میزان مصرف، مواد غذایی حاوی این ویتامین، عوارض جانبی ویتامین D3 و هر آنچه که لازم است در مورد این ویتامین بدانید صحبت خواهیم کرد.
عوارض کمبود ویتامین D3
از گذشته تا کنون، دانشمندان کمبود ویتامین D3 را با راشیتیسم (نرمی استخوان) که عموما کودکان را درگیر میکند، مرتبط دانستهاند. با اینکه بزرگسالانی که دچار کمبود این ویتامین هستنند، به راشیتیسم مبتلا نمیشوند، اما استخوانهای آنها نیز شروع به نرم شدن میکند که به این شرایط پوکی استخوان میگویند.
افرادی که به بیماریهای گوارشی همچون سلیاک، بیماری های کبدی یا بیماری کرون دچارند، اغلب از کمبود ویتامین D3 رنج میبرند. نور خورشید منبعی طبیعی برای جذب این ویتامین است و افرادی که بهندرت از خانه بیرون میروند بهاحتمال زیاد دچار کمبود ویتامین D3 هستند.
هرچه پوست تیرهتری داشته باشید، برای جذب ویتامین D3 از خورشید به نور بیشتری نیاز دارید؛ چرا که ملانین موجود در بخشهای تیرهتر پوست، جذب این ویتامین را به تأخیر میاندازد. برخی تحقیقات نشان میدهند که جذب نور خورشید، میزان جذب این ویتامین را تحتشعاع قرار میدهد.
بسیاری از کارشناسان توصیه میکنند که بین ساعات ۱۰ صبح تا ۳ بعدازظهر از بدن خود دربرابر نور خورشید محافظت کنید، اما تحقیقات نشان میدهند که بدن در این ساعات ویتامین D3 را بهتر جذب میکند.
تفاوت بین ویتامین D2 و D3
دو نوع ویتامین D داریم: ویتامین D2 و D3. ویتامین D3 بهصورت طبیعی و درهنگام قرار گرفتن در معرض خورشید، تولید میشود. با اینکه اختلاف نظرهایی درمورد این موضوع وجود دارد، اما اکثر متخصصان بر این باورند که بهترین فرم مکمل ویتامین D، ویتامین D۳ است.
ویتامین D3 طبیعیتر و راحتتر جذب بدن میشود. از آنجا که بدن مانع ورود بیشازحد ویتامین D3 به جریان خون میشود، مصرف آن نسبت به ویتامین D2 از ایمنی بیشتری برخوردار است.
مواد غذایی حاوی ویتامین D
ماهیهای چرب مثل سالمون، ماهی کاد، ماهی خالمخالی و ماهی آبی بهترین منابع ویتامین D هستند. مواد غذایی غنیشدهای همچون شیر و غلات صبحانه و همچنین زردهی تخم مرغ و قارچ خام حاوی ویتامین D هستند.
ویتامین D3 و آکنه
اختلاف نظرهایی درمورد تأثیر این ویتامین در درمان آکنه وجود دارد. عدهای باور دارند که کمبود نور خورشید میتواند باعث افزایش آکنه شود. آنها برای اثبات نظریهی خود به بدتر شدن جوشها درطول زمستان و بهبود آنها درطول تابستان اشاره میکنند.
بااینحال، هنوز هیچیک از بررسیهای علمی، تأثیر ویتامین D3 در درمان آکنه را اثبات نکردهاند. البته به نظر میرسد که استفاده از مکملهای حاوی ویتامین D یا استفاده از روغنهای حاوی این ویتامین، باعث کاهش اثرات جای جوشها میشود.
سطح ویتامین D3 و وزن
تحقیقات اخیر نشان میدهند افرادی که سطح ویتامین D بالاتری دارند، دارای اضافه وزن بیشتری هستند. از آنجا که ویتامین D دارای ترکیبات چربی است، تمایل دارد که در بافتهای چربی بدن ذخیره شود؛ پس هرچه چربی بیشتری داشته باشید، ویتامین D بیشتری ذخیره میکنید. اگر وزنتان پایین است، احتمالا از کمبود ویتامین D هم رنج میبرید، چرا که بافتهای چربی کمتری دارید.
نکات احتیاطی در مصرف ویتامین D3
اگر دارای شرایط زیر هستید، قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید:
- اگر برای درمان اسید صفرا از داروهایی مثل: کلستیرامین، کلستیپول و کلسولام استفاده میکنید.
- اگر برای کاهش وزن از داروهایی مثل ارلیستات استفاده میکنید.
حاملگی و ویتامین D3
هنوز مشخص نیست که آیا ویتامین D3 به جنین آسیب میرساند یا نه. اگر باردار هستید یا در مرحلهی شیردهی بهسر میبرید، حتما پیش از مصرف این ویتامین با پزشک خود مشورت کنید. این ویتامین وارد شیر شما میشود، به همین دلیل برای مادران شیرده توصیه نمیشود.
عوارض جانبی مصرف ویتامین D3
بهطور کلی بیشتر عوارض جانبی مصرف ویتامین D3، نادر هستند.
عوارض جانبی جدی مصرف این ویتامین عبارتند از:
- واکنشهای آلرژیک همچون خارش پوست و قرمزی پوست؛
- ورم صورت، گلو و زبان؛
- سرگیجه شدید؛
- مشکل تنفسی؛
- تغییر در الگوی ضربان قلب.
عوارض جانبی نادر عبارتند از:
فعل و انفعالات مربوط به ویتامین D3
بسیار مهم است که همیشه قبل از مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید. این موضوع شامل داروهای بدون نسخهای مثل مکمل های غذایی و ویتامینها نیز میشود.
اگر از داروهای زیر استفاده میکنید بهتر است ویتامین D3 مصرف نکنید:
- زمپلار (Zemplar)
- کلسیپوترین
-
دوکسرکالسیفرول
- روغن معدنی
- ارلیستات
داروهای مذکور جلوی جذب ویتامین D و سایر ویتامینهای وابسته به چربی مثل ویتامین A، ویتامین E و ویتامین K را میگیرند.
البته در مصرف داروهای زیر نیز احتیاط کنید:
- دیگوکسین
- هیدروکسید آلومینیوم
- کلرتالیدون
- هیدروکلروتیازید
- کلروتیازید
- هیدروکسید منیزیم و منیزیم سیترات
- فسفینیتوین
میزان مصرف ویتامین D3
این ویتامین در دُزهای ۴۰۰ و ۱۰۰۰ در دسترس است. شما میتوانید از قرصهایی که ترکیبی از ویتامین D3 و کلسیم هستند، استفاده کنید. مصرف بیش از ۴۰۰۰ واحد درطول روز بدون اجازهی پزشک مجاز نیست. بهطور کلی، بهتر است ویتامین D را همراه با غذا مصرف کنید. البته اگر پزشکتان مصرف ویتامین را تجویز کرده است، حتما با او مشورت کنید.
اگر به پوکی استخوان مبتلا هستید و بیش از ۵۰ سال سن دارید، باید روزانه بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ واحد از ویتامین D را بههمراه کلسیم مصرف کنید. اگر ویتامین D را بهخاطر کمکاری غدد پاراتيروئيد مصرف میکنید، درمورد میزان مصرف آن با پزشک مشورت کنید. ممکن است که پزشک برای درمان راشیتیسم کودکان، مصرف ۱۲,۰۰۰ تا ۵۰۰,۰۰۰ واحد (۰٫۳ تا ۱۲٫۵ میلیگرم در روز) از این ویتامین را توصیه کند.
مصرف بیشازحد ویتامین D3
اگر این ویتامین را بیش از اندازه مصرف کردهاید به اورژانس مراجعه کنید.
دوزهای ازدسترفتهی ویتامین D3
اگر مصرف یکی از دُزهای ویتامینتان را فراموش کردید، بلافاصله آن را مصرف نمایید. اگر نزدیک به وعدهی بعدی مصرف ویتامینتان هستید، دُز ازدسترفته را فراموش کنید. هرگز دو دُز را در یک وعده مصرف نکنید.