ایتالو کالوینو یکی از خاصترین نویسندگان ایتالیایی است. شهرت او بهدلیل سبک سورئالش است. کتاب «اگر شبی از شبهای زمستان مسافری» یکی از کتابهای جالب این نویسنده است. با من همراه باشید تا بیشتر با این کتاب آشنا شویم.
شناسنامه کتاب
- عنوان کتاب: اگر شبی از شبهای زمستان مسافری
- نویسنده: ایتالو کالوینو
- تعداد صفحات: ۳۱۲
دربارۀ کتاب شبی از شبهای زمستان مسافری …
«تو داری شروع به خواندن داستانِ جدید ایتالو کالوینو، “اگر شبی از شبهای زمستان مسافری”، میکنی. آرام بگیر! حواست را جمع کن. تمام افکار دیگر را از سر دور کن. بگذار دنیایی که تو را احاطه کرده است در پسِ ابر نهان شود. از آنسو مثل همیشه تلویزیون روشن است؛ پس بهتر است در را ببندی. فورا به همه بگو: “نه، نمیخواهم تلویزیون تماشا کنم!” اگر صدایت را نمیشنوند، بلندتر بگو».
ایتالو کالوینو از همان ابتدای کتاب و با مخاطب قرار دادن خواننده، تکلیف خود را با مخاطبان کتاب روشن کردهاست. شما قرار است با کتابی متفاوت روبهرو باشید که هر قسمت آن شما را شگفتزده میکند. کتاب «اگر شبی از شبهای زمستان مسافری»، ده داستان نیمهتمام و دوازده فصل دارد. هر فصل یا هر سرآغازْ داستانی جدید را شروع میکند که البته به انتها نمیرسد.
داستان از جایی شروع میشود که مردی با اتمام فصل اول و شروع فصل دوم کتابی، متوجه میشود که فصل اول بهاشتباه در تمام فصلهای کتاب کپی شدهاست. مرد با عصبانیت به کتابفروشی مراجعه میکند تا مشکل را حل کند. در آنجا با زنی آشنا میشود که همین مشکل را با این کتاب دارد.
آنها درگیر داستان این کتاب میشوند و ماجراهای عجیب و بدون دلیلی برایشان اتفاق میافتد. تکنیک نویسندگی ایتالو کالوینو در این کتاب، روایت بیدلیل و پیشامدهای بدون توضیح در داستان است. او از تکنیک «روایت داستان در داستان» استفاده میکند و همۀ خطوط داستانی در بطن داستان اول اتفاق میافتند. سبک روایت موزاییکی که بار اول در داستان «هزار و یک شب» استفاده شد، سبک استفادهشدۀ این نویسنده شهیر ایتالیایی در کتاب «اگر شبی از شبهای زمستان مسافری» است.
سبک نوشتاری کتاب
اگر از طرفداران سبک پستمدرن باشید، احتمالا کتاب «اگر شبی از شبهای زمستان مسافری» نظر شما را به خود جلب خواهد کرد. داستان این کتاب دربارۀ مردی است که شروع به خواندن یکی از کتابهای ایتالو کالوینو کرده است. اسم کتاب هم همانطور که حدس میزنید، «اگر شبی از شب های زمستان مسافری» است. بنمایههای سورئالیسم و پستمدرنیسم از همان ابتدا خودشان را نشان میدهند.
اگر به پستمدرنیسم و داستانهای سورئال علاقهمند باشید، خواندن این کتاب برای شما لذتبخش خواهد بود.
دربارۀ نویسنده
ایتالو کالوینو در اکتبر ۱۹۲۳ در کوبا بهدنیا آمد. کالوینو یکی از مشهورترین نویسندگان سبک پستمدرن است. سهگانۀ «شوالیه ناموجود»، «ویکنت دونیمشده» و «بارون درختنشین» از معروفترین آثار کالوینو هستند.
یکی از نکات جالبتوجه در زندگی کالوینو، گرایش سیاسی اوست. او از نویسندگان فعال حزب کمونیست ایتالیا بود؛ همچنین، بهخاطر نوشتن کتاب «کورهراه لانههای عنکبوت» که مضمون مقاومت داشت، جایزه ریچونه (Premio Riccione) را کسب کرد. علاقۀ کالوینو در آن دوران، نوشتن مضامین طنز اجتماعی بود. کتاب «مورچه آرژانتینی» یکی از برجستهترین آثار او در آن دوره است.
کالوینو بعد از سفر به ایالات متحده، تحتتأثیر دنیای جدید قرار گرفت و تاحدودی از غلظت افکار چپ در آثارش کاسته شد.
این نویسندۀ محبوب ایتالیایی در سال ۱۹۸۵ در ایتالیا، چشم از جهان فروبست.
قسمتهایی از کتاب
با هم قسمتهایی از فصل اول این کتاب را مرور میکنیم:
نور را طوری میزان کن که دیدت را خسته نکند. این کار را فورا بکن. چون بهمحض اینکه گرم خواندن شوی، دیگر امکان حرکت برایت نیست. طوری بنشین که صفحهٔ مقابلت در سایه نیفتد؛ انگار انبوهی حروف سیاه در زمینهای خاکستری، بهمثال لشکری از موشها. اما خوب مراقب باش تا نور شدید به کتاب نتابد و با انعکاس آن روی سفیدی خام کاغذ، انبوه سایهٔ حروف، مثل تابش نور خورشید جنوب روی نماها، بههنگام ظهر، نشود. از همین حالا سعی کن هرچه که قرار است تو را از خواندن منفک کند، پیشبینی کنی. دیگر چه مانده؟ شاش داری؟ این دیگر با خودت است.
قرار نیست در این کتاب بهخصوص منتظر چیز بهخصوصی باشی. تو آدمی هستی که بهدلیل اصول زندگیات هیچ انتظاری از هیچ چیز نداری. آدمهای بسیاری از تو جوانتر یا از تو پیرتر، زندگیشان در انتظار تجربههای فوقالعاده گذشته. تجربه با کتابها، آدمها، سفرها و ماجراها و با تمام چیزهایی که آینده در چنته دارد. اما تو، نه. تو میدانی به بهترین چیزی که میتوانی امید داشته باشی، این است که از بدتر احتراز کنی.
این نتیجهای است که در زندگی خصوصیات به آن رسیدهای، چه در مورد مسائل فرادنیایی و چه مسائل دنیایی. و اما با کتاب؟ البته! چون این هدف را در تمام زمینههای دیگر رد کردهای، فکر میکنی میتوانی به خودت اجازه دهی که دستکم لذت خاص پرامید دوران جوانی را در یک مقطع کاملاً محدود چون کتاب، با تمام خطرکردنها و مهلکههایش داشته باشی. شکست خیلی سخت نیست.
