خانواده مهم ترین گروه اجتماعی در جامعه است که مهم ترین تاثیر را بر زندگی کودک داشته و نقشی حیاتی در تحصیل ، براورده کردن نیازهای عاطفی و جسمی و هدایت اخلاقی او ایفا می کند . در این میان ، یکی از نقش های اصلی والدین ، فرزندپروری و فراهم کردن محیطی برای کودکان است که آن ها در این محیط بتوانند ارزش ها ، نگرش ها و رفتارهای مثبت و همچنین مهارت های ضروری برای زندگی را یاد بگیرند . در این مقاله شما را با مفهوم فرزند پروری آشنا کرده و مسئولیت های والدین در حوزه فرزند پروری را گوشزد می کنیم .
فرزند پروری چیست ؟
فرزند پروری ، فرایند ارتقاء رشد جسمی ، عاطفی ، اجتماعی و ذهنی کودک و حمایت از آن است که از بدو تولد تا بزرگسالی فرزند ادامه دارد . روش های فرزندپروری در سراسر جهان سه هدف اصلی دارند : تضمین سلامت و امنیت کودکان ، آماده سازی کودکان برای زندگی به عنوان بزرگسالانی مولد و انتقال های ارزش های فرهنگی به آن ها . رابطه باکیفیت والد – فرزند ، برای رشد سالم کودک حیاتی است .
مسئولیت های مهم در فرزند پروری
مطالعات بی شمار نشان می دهند وقتی والدین در روش فرزند پروری خود ، گرما و حساسیت را با انتظارات رفتاری واضح ترکیب می کنند ، کودکان بیشترین سازگاری را نشان می دهند . بنابراین ، نقش های کلیدی والدین عبارت اند از : مراقبت ( نشان دادن پذیرش و محبت ) ، ثبات ( فراهم کردن یک محیط پایدار ) ، حق انتخاب دادن ( اجازه به کودک در جهت مستقل شدن ) و پیامدها ( اعمال پیامد برای انتخاب ها ، چه مثبت و چه منفی ) .
عشق و محبت یکی از نیازهای اساسی کودکان است و شالوده شخصیت کودک را بنا می کند . مطالعات بی شماری نشان داده اند که کودکانی که دلبستگی قوی تری با والدین خود دارند در هر زمینه ای از شایستگی و تاب آوری بیشتری برخوردارند . دادن عشق و محبت به کودک مثل آب دادن به گیاه است که باعث می شود ریشه های آن بزرگ ، محکم و بادوام شود و این امر به کودک قدرت می دهد که عملکرد خوبی در مقابل مشکلات زندگی نشان دهد . ابراز عشق به کودک علاوه بر در آغوش گرفتن و بوسیدن او ، شامل دوست داشتن بی قید و شرط کودک نیز می شود . والدین لازم است فارغ از چگونگی رفتار و مهارت ها فرزندانشان ، به آن ها عشق بورزند .
مراقبت از کودک به معنی حفظ او از موقعیت های خطرناک از طریق فراهم کردن قوانین برای فرزند ، شناخت محیط مهد کودک یا مدرسه او و آموزش کودک در مورد افراد غیر قابل اعتماد انجام می شود . همچنین ، لازم است والدین محتوایی که کودک در رسانه ها تماشا می کند و همچنین میزان استفاده از تلویزیون ، اینترنت یا بازی های ویدئویی را کنترل کنند تا از این طریق کودک در معرض محتوای غیر اخلاقی این رسانه ها از جمله خشونت ، عدم صداقت و بی بند و باری قرار نگیرد . تربیت جنسی کودکان نیز توسط والدین ، به منظور اطمینان حاصل کردن از سلامت جنسی فرزند خود صورت می گیرد .
از آنجایی که برای کودکان فرایند یادگیری شامل درونی کردن ، تمرین دوباره و تکرار است ( درست مثل 4 = 2 + 2 ) ، بنابراین آن ها برای یادگیری نیاز به تکرار و تمرین دارند . وقتی والدین در واکنش های خود به کودک ، ثبات داشته باشند ، کودکان می فهمند چه چه چیزی در انتظار آن ها است در نتیجه وقتی بشقاب غذایشان را به زمین می اندازند یا زمان خواب است می توانند واکنش والدین را پیش بینی کنند . در نهایت آن ها احساس امنیت پیدا کرده و در نتیجه انتخاب های بهتری در زندگی خواهند داشت .
بعلاوه ، حق انتخاب دادن به کودک به او کمک می کند که برای زندگی آماده شود . تصمیم گیری ، بعدی مهم از اعتماد به نفس است . وقتی کودک تصمیمی می گیرد و آن تصمیم به خوبی پیش می رود احساس غرور کرده و این امر به بالا بردن اعتماد به نفس کودک کمک می کند . همچنین در این صورت ، مهارت های تصمیم گیری و مسئولیت پذیری کودک نیز تقویت می شود . او یاد می گیرد که جزئی از فرایند تصمیم گیری بوده و انتخاب کردن دارای پیامدهایی است که مدیریت آن ها به عهده خودش است .
از سوی دیگر ، قانون گذاشتن برای کودک نیز جزء مسئولیت های بسیار مهم والدین است . وقتی در خانه قوانین وجود داشته باشد کودکان به دلیل ثبات در محیط احساس امنیت کرده و همچنین می دانند که کسی برای راهنمایی و مراقبت از آن ها وجود دارد و در نتیجه هنگام ورود به جامعه دچار مشکلات کمتری می شوند . نظم و انضباط خوب به بچه ها می آموزد که چگونه انتخاب های بهتری داشته باشند . به عنوان مثال ، وقتی کودک امتیاز دوچرخه سواری را به دلیل انجام دوچرخه سواری در خیابان از دست می دهد یاد می گیرد دفعه بعد چگونه انتخاب ایمن تری داشته باشد . وقتی پیامدهای مناسبی برای رفتارهای کودک وجود داشته باشد آن ها از اشتباهات خود یاد می گیرند .
در کنار همه مواردی که تا به اینجا ذکر شد ، رابطه والد و کودک نیز امری مهم در فرزندپروری است که نباید از آن غافل شد . همه والدین می خواهند فرزندان شاد و موفقی داشته باشند و این مسئله بیشتر از همه با کیفیت رابطه والدین با کودک مرتبط است . کودکانی که رابطه سالمی با والدین خود دارند بیشتر احتمال دارد که با دیگران رابطه مثبتی برقرار کنند . آن ها می توانند دوستی و رابطه های امنی با همسالان خود داشته باشند . همچنین این کودکان در مواجهه با استرس ، شرایط دشوار و لکنت زبان ، تنظیم هیجانی موثرتری داشته و در اجتماع و مدرسه ، عملکرد بهتری از خود نشان می دهند .
