بوتاکس یک داروی تزریقی آرایشی است که به‌طور موقت ماهیچه‌های ناحیۀ موردنظر را فلج می‌کند. بسیاری از خانم‌ها و آقایان که این درمان را انجام می‌دهند مدت‌های طولانی درباره آن تردید دارند، زمان زیادی را به جست‌وجو می‌پردازند، از اطرافیانشان پرس‌وجو می‌کنند تا بهترین پزشک را انتخاب کنند و در نهایت، تزریق خود را انجام می‌دهند. اگر شما هم این مراحل را با دقت و وسواس طی کرده‌اید، حتما با همان درایتی که در تصمیم گیری داشته‌اید، به‌دنبال بهترین مراقبت های بعد از بوتاکس هستید تا هم مشکلی ایجاد نشود و هم بهترین نتیجه را از درمان خود دریافت کنید. اگر چنین است، این مقاله حتما برایتان مفید خواهد بود. با ما همراه باشید.
در ابتدا لازم است عنوان کنیم در بوتاکس از بوتولینوم توکسین آ (Onobotulinumtoxin A) استفاده شده است. این ماده یک نوروتوکسین است که سم باکتری‌های کلستریدیوم آن را ساخته است. در واقع، بوتاکس نام تجاری این داروست. سایر انواع بوتولینوم توکسین نوع آ با نام‌های دیگری مانند زئومین (Xeomin) یا دیسپورت (Dysport) فروخته می‌شود. مراقبت های بعد از بوتاکس و سایر انواع این داروها مشابه هم است.
مراقبت‌های عمومی بعد از بوتاکس کدام‌اند؟
هدف اصلی مراقبت های بعد از بوتاکس این است که از درمان بیشترین نتیجه را بگیریم. همچنین مراقبت بعد از تزریق کمک می‌کند احتمال کبودی و انتقال مایع به بخش‌های دیگر به حداقل برسد. به‌طور کلی، بعد از بوتاکس خوب است که:
- به آرامی صورت خود را نرمش دهید؛
- بعد از تزریق تا پایان روز استراحت کنید؛
- ناحیه درمان‌شده را به حال خود بگذارید؛
- ضربان قلب خود را در حد طبیعی نگه دارید؛
- ناحیه‌ای را که تزریق کرده‌اید لمس نکنید، نمالید و به آن فشار وارد نکنید.
ولی می‌توانید برای مراقبت حرفه‌ای‌تر، مراحلی را که در ادامه گفته می‌شود رعایت کنید:
مراقبت‌های دقیق و حرفه‌ای بعد از بوتاکس کدام‌اند؟
۱. به فعالیت‌های معمول خود بازگردید
تزریق بوتاکس به زمان بهبودی خاصی نیاز ندارد؛ بنابراین لازم نیست از کار یا دانشگاه خود مرخصی بگیرید. می‌توانید بلافاصله بعد از تزریق به فعالیت روزمره خود ادامه دهید. البته ممکن است سر کار یا در کلاس درس کمی احساس سردرد کنید؛ اما میزان آن در حدی نیست که از فعالیت خود باز بمانید.
۲. یک روز تا ورزش دوباره صبر کنید
اگر ورزش بخش ثابتی از زندگی شماست، حداقل ۱ روز برای شروع دوباره آن صبر کنید. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید. فعالیت فیزیکی جریان خون را افزایش می‌دهد. همین موضوع ممکن است باعث پخش‌شدن توکسین به نواحی ناخواسته شود؛ پس اثرگذاری تزریق در محل موردنظر کاهش می‌یابد. در ضمن، احتمال کبودی هم بیشتر می‌شود.
ورزش ماهیچه‌ها را منقبض هم می‌کند. در صورتی که بوتاکس به این دلیل تزریق شده که جلوی انقباض را بگیرد. پس ورزش با هدفی که بوتاکس را تزریق کرده‌اید در تناقض است. البته بد نیست تمرین‌های صورت زیر را انجام دهید:
- اخم‌کردن؛
- لبخند‌زدن؛
- بالابردن ابروها.
۳. بنشینید
تا حداقل ۴ ساعت بعد از تزریق بوتاکس بنشینید. لم‌دادن یا خوابیدن ممکن است باعث شود توکسین پخش شود یا کبودی ایجاد کند.
۴. با پزشک خود درباره تداخل دارویی مشورت کنید
بعضی از داروها احتمال کبودی را افزایش می‌دهند. با پزشک خود مشورت کنید تا به شما بگوید از چه زمانی می‌توانید به مصرف داروهای خود ادامه دهید.
۵. به صورت خود دست نزنید
برای اینکه جلوی پخش‌شدن بوتاکس را بگیرید، برای حداقل یک روز به صورت خود (یا هر جایی که تزریق انجام شده) دست نزنید. بعضی از پزشک‌ها حداقل ۳ روز را پیشنهاد می‌کنند. حتی ماساژ حرفه‌ای هم مجاز نیست. این مورد درباره مراقبت های بعد از بوتاکس پیشانی هم باید در نظر گرفته شود.
۶. درمان دیگری روی پوست خود انجام ندهید
بوتاکس برای اینکه اثر کند، نیاز دارد تا برای مدتی روی ماهیچه شما بماند. پس تا ۲۴ ساعت از درمان‌های پوستی مانند زیر خودداری کنید:
- ماساژ صورت؛
- اسکراب‌های لایه‌بردار؛
- فیلرهای (پرکننده) پوستی.
اگر از این درمان‌ها خیلی زود استفاده کنید، اثربخشی تزریق کاهش می‌یابد.
۷. روی قسمت تزریق‌شده نخوابید
تا جایی که می‌توانید از خوابیدن روی محل تزریق خودداری کنید. در این صورت، فشار فیزیکی حداقل می‌شود و بوتاکس فرصت خواهد داشت روی ماهیچه مستقر شود. همچنین تا ۴ ساعت بعد از تزریق نخوابید. البته باوری اشتباه هم وجود دارد مبنی بر اینکه اولین شب بعد از بوتاکس باید نشسته بخوابید! این درست نیست. به روند عادی شبانه‌روز خود ادامه دهید.
۷. از نور خورشید دور بمانید
حداقل ۴ ساعت از آفتاب دوری کنید. نور خورشید سبب گرگرفتگی و افزایش فشار خون می‌شود. این دو عامل می‌توانند کبودی ایجاد کنند. اگر دوست دارید احتیاط کامل کنید، ۲۴ تا ۴۸ ساعت در معرض تابش آفتاب قرار نگیرید. همین احتیاط‌ها درباره سایر منابع حرارتی هم باید رعایت شود، مثلا تخت‌های برنزه‌کردن پوست، وان آب داغ، حمام آب گرم و سونا.
۸. برای مشاهده نتیجه ۷ تا ۱۰ روز صبر کنید
درست است که بوتاکس خیلی سریع‌تر از کرم‌های مراقبت از پوست اثر می‌کند، اما در هر صورت در لحظه اثر نمی‌گذارد. بعد از ۳ تا ۴ روز، اثر لطافت و بی‌حرکتی ماهیچه‌های صورت خود را مشاهده خواهید کرد و اثر نهایی را بعد از حداکثر ۱۰ روز خواهید دید.
ماندگاری بوتاکس چقدر است؟
تأثیر بوتاکس به‌مرور زمان کم می‌شود. معمولا افراد بعد از ۳ تا ۶ ماه برای تجدید بوتاکس مراجعه می‌کنند. اینکه هر چند ماه باید بوتاکس خود را شارژ کنید، تصمیم سلیقه‌ای است. البته نظر پزشک شما در این زمینه خیلی مهم است. در ضمن، بوتاکس روی همه افراد عمل نمی‌کند. بدن در برابر بوتاکس آنتی‌بادی می‌سازد؛ پس در نهایت بدن نسبت به اثر بوتاکس مقاوم می‌شود. البته این مورد خیلی نادر است؛ اما امکان دارد اتفاق بیفتد. این را هم در نظر داشته باشید که بوتاکس درمانی پیشگیرانه نیست. یعنی اگر زودتر از زمان مقرر تزریق شود، مانع از ایجاد چین و چروک صورت نمی‌شود! پس از بوتاکس زودهنگام استفاده نکنید.
عوارض جانبی متداول تزریق بوتاکس چیست؟
بوتاکس عمل سرپایی بی‌خطری محسوب می‌شود؛ اما مثل هر فعالیت پزشکی دیگر، ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. بعد از تزریق بوتاکس، طبیعی است که محیط اطراف آن قرمز، متورم یا حساس شود. این عوارض جانبی معمولا بعد از ۱ روز از بین می‌روند. کبودی هم متداول است. برای رفع کبودی می‌توانید از کیسه آب یخ استفاده کنید. البته یخ را مستقیم روی محل موردنظر قرار ندهید. کبودی اصولا باید بعد از ۲ هفته از بین برود. بسیاری از پزشکان اعلام کرده‌اند تا به حال موردی از حساسیت (آلرژی) به بوتاکس ندیده‌اند.
با مشاهده چه نشانه‌هایی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر از غلظت بالای این داروی تزریقی استفاده شود، سبب مسمومیت بوتولیسم می‌شود. بوتولیسم (Boltulism) نوع نادر اما جدی از فلج عضله است که با ماده غذایی آلوده در ارتباط است؛ اما همان طور که گفته شد، به‌طور کلی پزشکان تزریق بوتاکس را بی‌خطر برآورد می‌کنند.
اما اگر هرکدام از اثرات زیر را مشاهده کردید، از پزشک خود کمک بگیرید:
- ضعف عضله؛
- مشکل در بلع؛
- مشکل در تنفس؛
- مشکل در صحبت؛
- کنترل ضعیف روی ادرار؛
- تغییر در بینایی (تار دیدن یا دوبینی، البته اگر تزریق در اطراف چشمانتان انجام شده باشد).
این نشانه‌ها هم خیلی نادرند؛ اما در صورت مشاهده باید به‌سرعت درمان پزشکی دریافت کنید.
سخن آخر
بوتاکس درمان ساده‌ای است که می‌توانید در کلینیک‌ها هم آن را دریافت کنید. نیازی به بستری ندارد و بلافاصله بعد از درمان می‌توانید به خانه برگردید؛ اما بهتر است برای احتیاط و اثرگذاری صددرصد، به توصیه‌های بعد از بوتاکس عمل کنید. اگر شک دارید بعد از تزریق بوتاکس مجازید چه‌کارهایی را انجام دهید یا باید از چه‌کارهایی دوری کنید، حتما با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما با توجه به پیشینه‌ای که دارید و درمانی که دریافت کرده‌اید، بهترین توصیه‌ها را به شما خواهد کرد.
شما تا به حال تجربه بوتاکس داشته‌اید؟ خوش‌حال می‌شویم تجربه‌های موفق خود در زمینه مراقبت های بعد از تزریق بوتاکس را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.
