بیکاری اصلی‌ترین نگرانی نسل آینده است. رشد تکنولوژی باعث شده هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و بسیاری از علوم روز جایگزین انسان شوند. این معنایی نگران‌کننده دارد: در آینده، ما با ازدحام جامعه متخصصان روبه‌رو هستیم که کاری برایشان وجود ندارد. طبق گفته جری کاپلان، استاد دانشگاه استنفورد، دیری نمی‌گذرد که دیگر آگهی استخدامی برای انسان‌ها وجود نخواهد نداشت. این فرضیه تا چه اندازه صحت دارد؟
آیا ماشین‌ها مشاغل آینده را احاطه خواهند کرد؟
شاید این نگرانی تا حدودی منطقی باشد. رؤیاهای دانشمندان درباره هوش مصنوعی با سرعت حیرت‌انگیزی در حال واقعی‌شدن است. جهان با سرعت نور رو به جلو حرکت می‌کند و طبیعی است اگر گاهی فکر کنید در حال زندگی درون یک فیلم تخیلی هالیوودی هستید. هوش مصنوعی در حال حاضر قادر است مانند پزشک نتایج اشعه‌ایکس و ام. آر. آی قلب را به‌راحتی تفسیر کند. شما برای حضور در بازار بورس دیگر نیازی به کارگزاری ندارید. هوش مصنوعی می‌تواند مانند تاجری باتجربه راهنمایی‌تان کند.
البته این‌ها فقط بخش کوچکی از نفوذ تکنولوژی‌های آینده به مشاغل است. سایه تکنولوژی هر روز بر روی مشاغل و همه ابعاد زندگی انسان بیشتر می‌شود. به‌زودی هوش مصنوعی در هر شغل و حرفه و صنعتی در سراسر جهان یافت می‌شود.
اکنون ممکن است از خود بپرسید:
- بشر در آینده چگونه زندگی خود را تأمین می‌کند، وقتی ماشین‌آلات ارزان‌تر و سریع‌تر و باهوش‌تر از ما هستند؟
- وقتی ماشین‌ها همه کارها را می‌کنند، ما چه خواهیم کرد؟ یا چه‌کارهایی در آینده برای انسان باقی خواهد ماند؟
- ربات‌ها به تعطیلات نمی‌روند، خسته یا بیمار نمی‌شوند، با یکدیگر چت نمی‌کنند و نیروی کاری فوق‌العاده‌اند؛ پس بشر آینده چگونه امرارمعاش می‌کند؟
دیدگاه آینده‌پژوهی بر اساس واقعیت
شاید دیدگاهی تاکنون توضیحش دادیم تا حدی پذیرفتنی باشد، اما آینده‌پژوهی دیدگاه دیگری دارد. دیدگاه آینده‌پژوهی کاملا متفاوت و خوش‌بینانه و بر اساس واقعیت است. آینده‌پژوهی تفسیری متفاوت از چگونگی تغییر و تکامل انسان دارد. نگاه آینده‌پژوهی به مشاغل آینده بر اساس اصول زیر است:
مشاغل آینده در حال تغییرند
امروزه افراد معدودی با این عناوین شغلی مشغول‌به‌کارند: کسانی که برای رساندن پیامی مسافت زیادی را طی می‌کنند، اپراتورهای برق یا رایانه (کارهایی که امروز نرم‌افزارها انجام می‌دهند)، آژانس‌های مسافرتی، کارمندان بانکی، اپراتورهای آسانسور یا منشی‌ها. با وجود این، همه این‌ها مشاغلی بودند که در گذشته هزاران نفر را مشغول‌به‌کار می‌کردند.
شغل‌های امروز طاقت‌فرسا و خسته‌کننده‌اند
در همین لحظه، میلیون‌ها نفر در سراسر جهان کارهایی را انجام می‌دهند که از آنها متنفرند؛ کارهایی که احتمالا خسته‌کننده، پر از آلودگی یا خطرناک‌اند. بهتر نیست به‌جای تلاش برای نگه‌داشتن افراد در این مشاغل، شرایطی فراهم کنیم تا شغل‌های آینده رضایت‌بخش و پرسود باشند؟ این درست است که ماشین‌آلات بازدهی بیشتری نسبت به انسان دارند، اما همیشه کارهایی هست که فقط انسان‌ها می‌توانند انجامشان دهند:
- آیا ماشین (به‌صورت نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری) می‌تواند خودش را بسازد و برای فروش به بازار عرضه کند؟
- آیا ماشین می‌تواند خودش را بفروشد و تحویل دهد؟ آیا ماشین خودبه‌خود تغذیه و تمیز می‌شود؟
- از همه مهم‌تر، آیا ماشین می‌تواند فرایند تعمیر و نگهداری از خودش را خودش انجام دهد؟
تخیل و نبوغ انسان شکل‌دهنده مشاغل آینده است
شاید کمی دور از انتظار باشد، اما بزرگ‌ترین قابلیت انسان‌ها کنجکاوی است. ما دوست داریم از آنچه در اطرافمان می‌گذرد سر دربیاوریم. دوست داریم بدانیم هر چیزی چگونه کار می‌کند و چه معنایی دارد. از این گذشته، ما همیشه در پی بهبود فرایند‌ها هستیم؛ مثلا دوست داریم راهی بیابیم تا وسایل الکترونیکی بهتر کار کنند و پیشرفته‌تر شوند.
در عصر ماشین‌های هوشمند، انسان همچنان می‌خواهد چیزهای بیشتری کشف کند و بسازد. این یعنی پژوهش و دستیابی به دانشِ بیشتر تا بی‌نهایت ادامه دارد؛ پژوهشی که نیروی کار انسانی در آینده، در رأس آن قرار می‌گیرد.
مشاغل آینده به‌لطف تکنولوژی زیباترند
جوامع مدرن در بسیاری از قسمت‌ها هنوز کامل نیستند. لطفا صادقانه به این پرسش‌ها پاسخ بدهید:
- آیا وسایل نقلیه شهری و حتی هواپیمایی که سوار می‌شوید کاملا امن هستند؟
- آیا در جایگاه انسان، مراقبت‌های پزشکی را کاملا دقیق انجام می‌دهید؟
- آیا سرمایه‌گذاری و پس‌اندازکردن شما همیشه روندی منطقی دارد؟
- از بیمه و ایمن‌بودن محل زندگی و کار خود اطمینان دارید؟
- آیا شیوه آموزش و تربیت فرزندانتان کاملا صحیح است؟
متأسفانه باید گفت: البته که نه! در حال حاضر، تکنولوژی در حاشیه بسیاری از جنبه‌های کار و زندگی انسان حضور دارد. چندی نیز نخواهد گذشت که تکنولوژی در رأس همه شغل‌های آینده قرار می‌گیرد و آنها را کنترل می‌کند. این روند، خدمات و تجربیات موردنظر ما را بسیار بهتر می‌کند. علاوه بر این، باعث می‌شود ما وقت بیشتری برای پرداختن به موضوعات مهم یا سایر جنبه‌های زندگی داشته باشیم.
تکنولوژی هرقدر مشکل‌گشاست، مشکل‌ساز هم است!
شاید هوش مصنوعی بتواند بسیاری از مشکلات را حل کند، اما همیشه با حل یک مسئله مشکل دیگری به وجود می‌آید که برای حل آن به انسان نیاز است. در حقیقت، با توسعه آنلاین کسب‌وکار با هدف هوشمند‌سازی آن و رشد ربات و ماشین‌آلات، کار انسان آینده نیز به‌موازات آن رشد می‌کند و بیشتر می‌شود.
جمع‌بندی
طبیعی است که سازگاری با مشاغلی که به آن تسلط ندارید سخت است. تحولات آزاردهنده همان چیزی است که آینده کار برای همه ما به وجود می‌آورد. البته که تغییر هرگز آسان نیست؛ اما دنیای بدون کار خیالی است که هرگز به واقعیت نمی‌پیوندد. از زمان پیدایش بشر، کار همواره وجود داشته است. در آینده نیز کار همچنان هسته اصلی هویت، طبیعت، رؤیاها و واقعیت‌های ما خواهد بود؛ اما لزوماً کاری نخواهد بود که اکنون انجام می‌دهیم یا به آن تسلط داریم.
جای پایتان را در آینده محکم کنید. دوست دارید در آینده بازار کسب‌وکار نقش پررنگی داشته باشید؟ شما هم فکر می‌کنید لازم است کسب‌وکارتان با آینده هم‌سو باشد؟ عظیم مدیا در آینده‌پژوهی کسب‌وکارتان همراه شما خواهد بود. عظیم مدیا از شرکت‌های پیشتاز و فعال ایرانی در زمینه کسب‌وکار و دیجیتال مارکتینگ است و با تجربه ۱۰ساله در زمینه آینده‌پژوهی و مشاورۀ حرفه‌ای کسب‌وکار، قدم‌به‌قدم تا تبدیل‌شدن به کسب‌وکار آنلاین همراه شما خواهد بود.
آینده‌پژوهی همیشه رگه‌هایی از اطمینان به همراه دارد. برای آنکه از انتخاب خود مطمئن شوید، مجموعه ما شما را به مشاهده موفقیت کسب‌وکارهایی مثل آیس‌پک، جواهرات زمردی، قالی‌شویی گل ابریشم و… دعوت می‌کند؛ موفقیتی که عظیم مدیا در دستیابی به آن قدم‌به‌قدم سهیم بوده است. البته که آینده شک‌برانگیز و نامطمئن است؛ اما ما به شما فرصت می‌دهیم با عظیم مدیا و آینده‌پژوهیِ کسب‌وکار بیشتر آشنا شوید.
این مجموعه حاصل تجربیات اساتید هاروارد است که هر یک، از کارآفرینان و مشاوران بزرگ در دنیا هستند.
