چطور بر ترس از ام ار ای غلبه کنیم؟

ترس از ام ار ای عارضه‌ای شایع است که به‌علت ترس از فضای بسته ایجاد می‌شود. تقریبا ۱۲٫۵درصد افراد به این اختلال دچارند، اما مشکل بیشتر آنها هیچ‌گاه تشخیص داده نمی‌شود. افرادی که به ترس از فضای بسته دچارند با قرارگرفتن در محیط بسته یا تاریک مانند دستگاه ام ار ای دچار ترس می‌شوند. ممکن است این افراد نشانه‌های ترس از خفگی نیز داشته باشند. گاهی آزمایش ام ار ای برای تشخیص دقیق بیماری‌ها ضروری است، پس باید با راه‌های درمان ترس از ام ار ای آشنا باشید یا جایگزین‌های آن را بشناسید. تا پایان این مقاله همراهمان باشید.

ترس از ام ار ای چیست؟

عارضه ترس از ام ار ای شیوع زیای دارد و اسکنرهای تونلی ام ار ای ممکن است بسیار ناراحت‌کننده باشند، زیرا بیمار باید ۱۵ تا ۹۰ دقیقه در تونل بی‌حرکت دراز بکشد. حتی ممکن است بعضی افراد برای ثابت‌ماندن حین این آزمایش به آرام‌بخش نیاز داشته باشند. عکس‌برداری ام ار ای یکی از مهم‌ترین اختراعات پزشکی در ۳۰ سال گذشته است، اما سالانه ۲میلیون آزمایش انجام نمی‌شوند، زیرا بیماران به‌خاطر ترس نمی‌توانند به آزمایش ادامه دهند و زندگی‌شان به‌ خطر می‌افتد.

ترس از فضای بسته چیست؟

ترس از ام ار ای نوعی ترس از فضای بسته است؛ ترس غیرمنطقی محبوس‌شدن در محیطی محدود. با اینکه خطری واقعی وجود ندارد، بیمار دچار ترس از محدودشدن می‌شود. متخصصان معتقدند که این عارضه ریشه در حادثه‌ای در گذشته دارد، مثلا قرارگرفتن در محیطی بسته در کودکی، قلدری، بدرفتاری یا داشتن والدی با ترس از فضای بسته. از هر ۱۰ نفر ۱ نفر تحت‌تأثیر این ترس قرار می‌گیرد.

بعضی علائم ترس از ام ار ای و فضای بسته عبارت‌اند از:

• تنفس سریع؛
• افزایش ضربان قلب؛
• افزایش فشار خون؛
• تهوع؛
• لرزش؛
• سردرد و سرگیجه و گیجی؛
• خشکی دهان؛
• تعریق؛
• زنگ‌زدن گوش؛
• اضطراب.

افراد دچار ترس از ام ار ای معمولا تمام تلاش خود را می‌کنند تا از شرایطی که باعث بروز این علائم می‌شوند، اجتناب کنند. البته این کار باعث قوی‌ترشدن ترس می‌شود و سبک زندگی‌ آنها را به‌شدت محدود می‌کند.

چگونه ترس از ام ار ای را به حداقل برسانیم؟

۱. اطلاعات خود درباره این آزمایش را افزایش دهید

اگر بدانید هنگام انجام اسکن ام ار ای چه چیزی در انتظار شماست، می‌توانید خود را از نظر احساسی و روانی آماده کنید. افرادی که غیرمنتظره با این شرایط روبه‌رو می‌شوند، ممکن است علائم شدیدتری داشته باشند. از پزشک خود بخواهید جزئیات ام ار ای را بیان کند و سؤالات شما را پاسخ دهد. با اینکه جزئیات ممکن است متفاوت باشند، روند کلی آزمایش ام ار ای را در ادامه شرح داده‌ایم.

۱. پیش از اسکن

برای انجام آزمایش ام ار ای آمادگی‌سازی‌های کمی لازم است، اما ممکن است پیش از بعضی اسکن‌ها لازم باشد چند ساعت از خوردن یا نوشیدن اجتناب کنید. لازم است لباس مخصوص بپوشید و همه وسایل فلزی و تلفن همراه را از خود جدا کنید. اگر پروتزهای فلزی در بدن خود دارید، باید پیش از ورود به اتاق آزمایش ام ار ای به مسئولان اطلاع دهید. همچنین لازم است فرم غربالگری ام ار ای را پر کنید تا شرایط سلامتی شما توسط تکنسین ام ار ای بررسی شود.

۲. حین اسکن

هنگامی که در اتاق ام ار ای هستید، تکنسین از شما می‌خواهد به پشت روی میز معاینه دراز بکشید. اگر بالاتنه شما بررسی شود، سر شما باید به‌سمت دستگاه باشد و اگر پایین‌تنه بررسی می‌شود، باید ابتدا پای خود را وارد دستگاه کنید. سپس میز معاینه به آرامی وارد دستگاه ام ار ای می‌شود. پس از شروع اسکن، این دستگاه صداهای بلند غژغژ یا کوبیدن ایجاد می‌کند. این صداها عادی‌اند. مدت زمان ام ار ای حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه است. در این مدت باید کاملا بی‌حرکت بمانید تا تصویر واضح باشد. البته می‌توانید با استفاده از میکروفونی که درون دستگاه ام ار ای قرار دارد با تکنسین درباره نگرانی‌های خود صحبت کنید.

۳. پس از اسکن

پس از پایان ام ار ای، متخصص رادیولوژی تصاویر را بررسی می‌کند تا مطمئن شود به تصویربرداری بیشتر نیاز نیست. بعد از اینکه اسکن را تأیید کرد، می‌توانید به منزل بروید. پزشک شما نتیجه آزمایش را دریافت و در ویزیت بعدی درباره آن‌ با شما صحبت می‌کند.

۲. دستگاه ام ار ای را بشناسید

روشی دیگر برای آماده‌شدن برای این آزمایش، آموختن درباره دستگاه ام ار ای است. این دستگاه از آهن‌رباهای قوی و انرژی فرکانس رادیویی استفاده می‌کند تا تصاویری واضح و سه‌بعدی از اندام‌ها و بافت‌های درون بدن تهیه کند. دستگاه‌ ام ار ای انواع مختلفی دارد، اما بیشتر آنها مانند حلقه‌ای طولانی هستند. البته دستگاه‌های جدیدتر کوتاه‌تر و پهن‌تر‌ند تا از اضطراب افراد دچار ترس از فضای بسته بکاهند. خطر بروز اتفاقی نامساعد حین اسکن ام ار ای بسیار کم است.

۳. چشم‌بند بزنید

ممکن است با چشم‌های پوشیده یا بسته آرامش بیشتری داشته باشید. شاید حتی بتوانید بخوابید که ایدئال‌ترین حالت حین ام ار ای است. با خود چشم‌بند ببرید یا یک حوله یا پارچه ساده روی چشمان خود بگذارید. با بستن چشم‌ها می‌توانید احساس بودن در محیطی آشنا را به خود تلقین کنید و احساس گیرافتادن را کاهش دهید.

۴. به موسیقی آرامش‌بخش گوش دهید

بعضی مراکز عکس‌برداری ام ار ای هدفونی در اختیار شما قرار می‌دهند تا با استفاده از موسیقی به آرامش شما کمک کنند. موسیقی می‌تواند حواس شما را از قرارگرفتن در محیط نیمه‌بسته پرت کند. می‌توانید از تکنسین درخواست کنید موسیقی‌های موردعلاقه‌ شما را پخش کند.

۵. از گوش‌گیر استفاده کنید

اگر برای رسیدن به آرامش سکوت را به موسیقی ترجیح می‌دهید، می‌توانید با استفاده از گوش‌گیر صداهای آزاردهنده دستگاه ام ار ای را ساکت کنید. تکنسین ام ار ای ممکن است پیش از اسکن گوش‌گیر را در اختیار شما قرار دهد، اما باید آن را درخواست کنید.

۶. پتو درخواست کنید

شاید بتوانید از تکنسین ام ار ای یک پتو بخواهید. داشتن پتو حین اسکن، احساس امنیت و آرامش را تا حدی بیشتر می‌کند.

۷. روی تنفس خود تمرکز کنید

طبق تحقیقات، تنفس آرام و کنترل‌شده باعث کاهش چشمگیر اضطراب می‌شود. فرقی نمی‌کند که از ورزش‌های تنفسی ساده، مدیتیشن یا دعا استفاده کنید، زیرا هرکدامشان ممکن است باعث آرامش شما حین اسکن ام ار ای شود. تنفس عمیق فعالیت عصب واگ را افزایش می‌دهد که ضربان قلب و فعالیت عصبی روده‌ها را تنظیم می‌کند. هنگامی که احساس اضطراب می‌کنید، ضربان قلب شما افزایش می‌یابد و ممکن است در شکم خود احساس سفتی کنید. این علائم با تحریک عصب واگ خنثی می‌شوند.

۸. فردی مورداعتماد را همراه خود ببرید

شاید اتاقی پر از کادر درمان غریبه احساس اضطراب و پریشانی را بیشتر کند. اگر بدانید کسی که می‌شناسید و به او اعتماد دارید در اتاق کناری است، احساس ترس و استرس شما کمتر می‌شود.

۹. از پزشک درخواست آرام‌بخش کنید

در بعضی شرایط، دارو تنها راهی است که به‌اندازه کافی شما را برای تحمل آزمایش ام ار ای آرام می‌کند. اگر نگران حمله پانیک ناشی از ترس از فضای بسته باشید، استفاده از داروی آرام‌بخش ضروری است. برای دریافت آرام‌بخش حین انجام ام ار ای باید از پزشک خود بخواهید آن را برای شما تجویز کند.

۱۰. اسکن ام ار ای پهن درخواست کنید

ام ار ای پهن (wide bore) دستگاهی کوتاه‌تر و پهن‌تر است و تصویربرداری گسترده‌تری انجام می‌دهد. اگر کلینیک ام ار ای شما این نوع دستگاه را دارد، می‌توانید از تکنسین بخواهید آن‌ را برای اسکن شما استفاده کند. اگر به پزشک یا تکنسین خود اطلاع دهید که به ترس از فضای بسته دچارید، با درخواست شما برای ام ار ای پهن موافقت خواهند کرد.

جایگزین‌های دستگاه ام ار ای

اگر به اسکن ام ار ای نیاز دارید، اما احساس می‌کنید با درازکشیدن در تونل دستگاه ام ار ای به مدت طولانی دچار علائم ترس از فضای بسته می‌شوید، می‌توانید دنبال دستگاهی ایستاده باشید که به شما اجازه می‌دهد در حالت ایستاده یا نشسته اسکن ام ار ای را انجام دهید. ام ار ای باز یا ایستاده نیازی به محصورشدن ندارد و تجربه خوشایندتری است. دستگام ام ار ای باز به افرادی که ترس از ام ار ای دارند اجازه می‌دهد هنگام اسکن با همراه خود یا تکنسین صحبت کنند.

این روش برای افراد جوان‌تر که می‌خواهند همراه والدین خود باشند و افرادی که مشکلات شنوایی یا زوال عقل دارند و به حمایت نیاز دارند مفید است. همچنین بیماران می‌توانند به تلویزیون نیز دسترسی داشته باشند، زیرا هدف ام ار ای باز تجربه بدون استرس و آرام‌بخش است. دستگاه‌های ام ار ای باز جایگزینی بدون استرس برای ام ار ای تونلی هستند و برای افرادی که به ترس از ام ار ای دچارند احساس راحتی و آرامش فراهم می‌کنند.

مزایای ام ار ای باز

• ارائه تصویر بدن در حالت تحمل وزن: اسکن ام ار ای باز می‌تواند مشکلاتی را نشان دهد که با ام ار ای معمولی دیده نشده‌اند یا بی‌اهمیت تلقی شده‌اند، زیرا از بیماران در حالات طبیعی تحمل وزن از جمله نشسته، سرپا، خم‌شده یا کشیده عکسبرداری می‌کند. با این روش اثر جاذبه بر مفاصل و بافت‌های نرم دقیق‌تر معلوم می‌شود. تصویربرداری ستون فقرات در ام ار ای باز در حالت نشسته انجام می‌شود، زیرا در این حالت ستون فقرات ۵ برابر حالت درازکش تحت فشار است. این روش به تشخیص بهتر تنگی کانال نخاعی یا دررفتن مهره‌های کمر کمک می‌کند.
• راحتی بیشتر برای بیماران سنگین‌وزن: اسکن ام ار ای باز برای بیماران سنگین‌وزن‌تر و درشت‌اندام‌تر که نمی‌توانند به راحتی درون اسکنر تونلی عادی قرار بگیرند راحت‌تر است، زیرا این دستگاه‌ها برای تحمل حداکثر ۲۲۶ کیلوگرم وزن ساخته شده‌اند. البته میزان راحتی به ساختار فیزیکی فرد و محل اسکن بستگی دارد.

سخن پایانی

ترس از ام ار ای به‌علت اختلال ترس از فضای بسته ایجاد می‌شود و کاملا طبیعی است. افراد زیادی دچار این ترس می‌شوند و در مواردی ممکن است به حمله پانیک نیز منجر شود. از آنجا که اسکن ام ار ای برای تشخیص بیماری‌های مهم تجویز می‌شود و در مراقبت پزشکی شما نقش مهمی خواهد داشت، باید با رعایت بعضی نکات برای کاهش ترس خود تلاش کنید. همچنین با اطلاع‌دادن به پزشک ممکن است راه‌های جایگزین یا داروهای آرام‌بخش در اختیار شما قرار بگیرند.

آیا تابه‌حال ترس در دستگاه ام ار ای را تجربه کرده‌اید؟ تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.

مجموعه صوتی برقراری ارتباط موثر

گامی برای تسلط شما بر مهارت‌های برقراری ارتباط

مشاهده مجموعه

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید. اطلاعات بیشتر