هیولایی در سایه‌ها

تجاوز در معنای کلی عبور از حد مجاز می‌باشد و بازه گسترده‌ای دارد. اما در فرهنگ عمومی غالبا این واژه معنای تعرض به حریم خصوصی بدن را دارد و هنگامی‌که برای کودکان بکار می‌رود اهمیتی دو چندان می‌یابد زیرا سرنوشت هر جامعه به آینده کودکان آن گره خورده و همچنین، افزایش چنین آماری خبر از افزایش قساوت در جامعه دارد. در ادامه‌ی مطلب راهکارهای عملی برای کاهش این معضل بزرگ ارائه می‌شود.

ابتدایی‌ترین قدم، باور این واقعیت است که متجاوز و آسیب دیده هر دو همیشه وجود داشته و خواهند داشت. مهم نیست که چه کسی باشیم، کجا و یا چگونه زندگی کنیم. لحظه‌ای اهمال کافیست تا کودکی در معرض تعرض قرار بگیرد. قدم بعدی پس از پذیرش واقعیت، ایجاد محیط امن برای کودکان است. آزار جنسی کودکان محدودیت سنی ندارد و در رده‌های سنی پایین، امکان آموزش سودمند برای آنان فراهم نیست. بعلاوه اینکه کودکان از بیان چنین موضوعاتی شرم و وحشت دارند. تعریف محیط امن برای کودک، محیطی است که والدین در آن حضور مستمر دارند یا اینکه قابلیت نظارت بر محیط توسط آنها یا اشخاص قابل اعتماد وجود داشته باشد. توجه داشته باشیم که کلمه‌ی قابل اعتماد در مورد کودکان از حساسیت بالایی برخوردار است و شامل اشخاصی می‌شود که صلاحیت آنها به مرور زمان آزمایش و اثبات شده باشد. در زمینه کودکان، هیچ شخصیتی در هیچ سنی، بدون امتحان شدن صلاحیت اعتماد کردن را ندارد.

بعد از محیط امن، آموزش مهمترین فاکتور در پیشگیری است. با بزرگتر شدن کودکان، امکان نظارت مستمر ما بر آنها کاهش پیدا کرده و به مرور میزان فضای خصوصی آنها بیشتر می‌شود. اگر تنها راهکار ما در مقابله با آسیب ایجاد محیط امن باشد، با افزایش سن کودکان امکان ایجاد محیط امن کاهش یافته و فضا برای آنها آسیب پذیر می‌شود. بنابراین آموزش کودک باید از سنین پایین آغاز شود. بگونه‌ای که هم او را از خطر مصون بدارد و هم از تبدیل شدن خود او به عاملی خطرساز جلوگیری کند و همچنین در صورت بروز آسیب توانایی بیان آن را داشته باشد. البته گزینه‌ی یادگیری کودکان بدون آموزش درست والدین کارایی لازم را ندارد و والدین باید پیش از بچه‌دار شدن آموزش‌های لازم در زمینه مراقبت از فرزندان، کنترل خود و همچنین نحوه رفتار مناسب با کودک آسیب دیده را فرا بگیرند.

قدم پایانی این مسیر شناسایی متجاوزین جنسی و دور نگاه داشتن آنها از محیط‌های خطرآفرین است. همزمان با این اقدام باید افرادی که پتانسیل نهفته انجام چنین اعمالی را دارند نیز شناسایی کرد و مورد درمان قرار داد. رفتار مناسب با اینگونه افراد راه را برای بقیه آنها باز می‌گذارد تا به درمان روی بیاورند. به‌طور مثال کودکانی که قربانی تجاوز و آزار جنسی بوده‌اند پتانسیل قوی برای اعمال خشونت علیه دیگران و علی الخصوص کودکان را دارند. جدی گرفتن درمان این افراد، هم آینده‌ای روشن برای آنها می‌سازد و هم از تخریب آینده دیگران توسط آنها جلوگیری بعمل می‌آورد.