شاید اگر چند بار با تور سفر کرده باشید، کم‌کم به این نتیجه برسید که می‌توانید خودتان از پسِ سفر بدون تور بربیایید. این امکان هم وجود دارد که از ابتدای کار، دل و جرئت دل به جاده سپردن را داشته باشید. سفر با تور مزایایی دارد که در ادامه و بخش اول به آن اشاره می‌کنیم، اما به هرحال بسیاری از کسانی که در سفر به پختگی و تجربه لازم می‌رسند، به‌مرور این سؤال در ذهن‌شان به‌وجود می‌آید که: چرا و چگونه بدون تور سفر کنیم.
قصد داریم در ابتدای مطلب به ویژگی‌ها و خصوصیت‌های سفر بدون تور اشاره کنیم و در ادامه به این سؤال پاسخ دهیم که چطور می‌توان این سفر را بهتر مدیریت کرد؟ قطعا هدف ما ترغیب به این نیست که تنها و بدون تور سفر کنید، اما برای کسانی که برای این ماجراجویی جذاب آماده هستند، راه‌حل‌های مفیدی داریم!
چرا با تور سفر می‌کنیم؟
تورها غالبا انعطاف‌پذیری بسیار پایینی دارند. دلیل آن هم مشخص است. آنها قبل از سفر، برنامه یا همان Itinerary سفر را به شما اعلام می‌کنند و اصولا شما سفر را بر اساس همان برنامه انتخاب می‌کنید. ممکن است آنها دست شما را در انتخاب بین همراهی گروه و یا جداشدن از بعضی بخش‌های برنامه باز بگذارند، اما به هرحال آنها هستند که زمان رفت‌وبرگشت، شهرهای مورد نظر برای بازدید، پروازها، مدت اقامت در هر شهر و باقی موارد را از قبل مشخص می‌کنند.
حالا سؤال ما این است. آیا می‌توانید خودتان بلیط‌هایتان را رزرو کنید؟ آیا می‌دانید برای اقامت در شب باید چطور هتل یا هاستل رزرو کنید؟ آیا زبان کشور مقصد را کمی بلدید یا می‌توانید به زبان مشترکی (مثلا انگلیسی) با آنها ارتباط برقرار کنید؟ و سؤال مهم‌تر، آیا در خصوص مقصد اطلاعات کافی دارید؟ اگر جواب اینها بلی است، بهتر است از شما بپرسیم، پس چرا با تور سفر می‌کنید!؟
سفر بدون تور چه مزایایی دارد؟
همان‌طور که گفتیم در سفر با تور، تقریبا بیشتر پیش‌آمدها از قبل مشخص است. البته این به معنی این نیست که اگر بدون تور به سفر رفتید، برنامه‌ریزی قبلی نداشته باشید، اما وقتی برای خودتان برنامه‌ریزی می‌کنید قطعا می‌توانید با صلاح خودتان در سفر تغییر ایجاد کنید. برای مثال شما به بندرعباس سفر می‌کنید و میزبان دائما از زیبایی‌های هرمز می‌گوید. اگر با تور رفته باشید و دیدن جزیره در برنامه تور نباشد، متاسفانه شانس دیدن سواحل زیبای آن را از دست می‌دهید!
تورها بابت انجام رزروها، هماهنگی‌ها در مقصد و معرفی جاذبه‌های مقصد از شما پول می‌گیرند. اگر می‌توانید از پس این کارها برآیید، باید گفت که قطعا سفر ارزان‌تری خواهید داشت زیرا گاهی سفر با تور هزینه‌های شما را تا دوبرابر بیشتر می‌کند. همچنین مسافرت مستقل، بسیار جذاب‌تر است. شما در انتخاب آزادتر هستید و چون خودتان از پس چالش‌ها بر‌می‌آیید، بی‌شک هیجان بیشتری را هم تجربه می‌کنید.
جست‌وجوگر باشید
اگر قرار است بدون تور سفر کنید، پس لابد کسی نیست که برای شما از جاذبه‌های دیدنی مقصد، داستان‌های زیبا نقل کند! خودتان باید دست‌به‌کار شوید و جست‌وجوگری را تمرین کنید. به هر استان کشورمان که سفر می‌کنید یا به هر پایتختی از جهان که قدم می‌گذارید، هزاران نفر پیش از شما در خصوص آنجا مطالب مفیدی نوشته‌اند که دانستن آنها می‌تواند سفر شما را با ارزش‌تر کند.
امروزه اطلاعات بسیاری در اینترنت هست، اما دقت کنید که تمام اطلاعات مورد نیاز، هنوز در وب‌سایت‌ها وجود ندارد. ممکن است خواندن سفرنامه‌ها و یا کتابی در خصوص معرفی فرهنگ مردم آنجا کمک بسیاری به شما بکند. همچنین گاهی مفیدترین اطلاعات در مورد هتل‌ها، رستوران‌ها، فرهنگ مردم و آداب‌ورسوم را از طریق گفت‌وگو با دیگران به‌دست می‌آورید. فراموش نکنید، هرچقدر بیشتر بدانید، ارزان‌تر، راحت‌تر و ارزشمندتر سفر می‌کنید.
برنامه‌ریزی داشته باشید
نداشتن برنامه تا حدی ریشه در عادت‌های ما دارد. وقتی برای کارهای دیگری مثل کار، مطالعه و یا دیدن دوستان‌مان برنامه‌ریزی نداریم، احتمالا در خصوص سفر هم این اتفاق تکرار خواهد شد. اما فارغ از اینکه چه زمانی به برنامه‌ریزی باور پیدا می‌کنید، بهتر است معجزه آن را در سفر ببینید. برخلاف خیلی از ما، کسانی که حرفه‌ای سفر می‌کنند همیشه برنامه‌ریزی دقیق دارند. آنها سعی می‌کنند برای سفر چهارچوبی بچینند و برای همین هم هست که کمتر به مشکل برمی‌خورند.
در خصوص برنامه‌ریزی سفر، مدیریت سه موضوع اهمیت بسیاری دارد: هزینه‌ها، زمان‌بندی و مدیریت بحران.
۱. هزینه‌ها
هزینه‌ها بخش مهمی از برنامه‌ریزی است. پیشنهاد ما این است، حتی در صورت نداشتن محدودیت برای خرج پول، بازهم برای هزینه‌ی سفر، مقدار حدودی را در نظر داشته باشید. مسئله اینجاست که ول‌خرجی‌ها، گاهی کل برنامه‌ی سفر را به‌هم می‌ریزد و شما باید مراقب این یکی باشید. همچنین باید به‌طور میانگین خرج روزانه‌تان را حساب کنید. این بهترین اقدام برای کنترل هزینه‌هاست. هزینه‌های بلیط و اقامت را جدا کنید و هزینه‌ی تفریح، غذا و یا خرید سوغاتی را هم درنظر بگیرید.
۲. زمان‌بندی
زمان‌بندی در دل برنامه‌ریزی قرار دارد. قدم اول تعیین شهرها و مکان‌های دیدنی در منطقه‌ی سفر است. قرار است به چین یا هند سفر کنید؟ پیش از هرچیز مشخص کنید حدودا کل سفر چند روز است. حالا با توجه به این زمان بخشی از این دو کشور را برای دیدن انتخاب کنید. حالا زمان را بین مکان‌های مختلف تقسیم کنید. ممکن است شهری را فقط برای اقامت در شب انتخاب کنید و یا تمام روز را کنار معبد و یا ساحل زیبایی بگذرانید. نکته اینجاست که باید واقع‌بین باشید. انتخاب مقصد‌های زیاد در مدت محدود باعث سردرگمی در سفر می‌شود.
۳. مدیریت بحران
مدیریت بحران در سفر توانایی و مهارت‌های شما را نشان می‌دهد. اگر فکر می‌کنید برای آن آماده نیستید، بهتر است بدون تور و تنها به سفر نروید. شما باید بدانید اهمیت بیمه‌ی سفر چقدر زیاد است. چطور باید از پس شکستگی استخوان یا یک موقعیت درمانی فوری دیگر بربیایید؟ اگر گذرنامه‌تان گم شد، باید اول از همه چه‌کاری انجام دهید. ممکن است در جاهایی مثل آفریقای شرقی، هند و یا پاریس به راحتی کیف پول و یا گوشی موبایل‌تان را بدزدند، در آن‌صورت چه‌کار می‌کنید؟ پیشنهاد ما این است که فهرستی از احتمال‌های اساسی موجود را بنویسید و قبل از سفر در مورد آنها بدانید و فکر کنید.
در کل برای برنامه‌ریزی مالی و زمانی سفر قانون 20 درصد را فراموش نکنید! بیست درصد بیشتر از پولی که برآورد کرده‌اید، به‌همراه ببرید و ۲۰ درصد برنامه‌ی زمان‌بندی‌تان را خالی درنظر بگیرید. زیرا این احتمال وجود دارد که در سفرو در مواجه با اتفاقاتی، ترجیح دهید و یا مجبور باشید که برای آنها پول و زمان بیشتری هزینه کنید.
زبان شهر یا کشور مقصد
ممکن است سفر شما داخلی باشد و برای مثال تصور کنید دانستن زبان محلی و یا تکیه‌کلام‌های مردم بوشهر، اهمیتی در سفر به آنجا ندارد. اما جالب است بدانید هرچقدر بیشتر از فرهنگ جامعه‌ی میزبان بدانید، می‌توانید صمیمیت و دوستی بیشتری از آنها دریافت کنید. گاهی تنها دانستن روش ادا و کلمات احوال‌پرسی به شیوه‌ی ترک‌زبان‌ها، عرب‌زبان‌ها و یا بلوچ‌های ایران می‌تواند چنان حس صمیمی ایجاد کند که شما را شگفت‌زده سازد.
اما درخصوص سفر به خارج از کشور این داستان متفاوت است. اگر نتوانید درست ارتباط برقرار کنید، احتمالا به دردسرهای جدی برمی‌خورید. ممکن است رفتار شما سوتفاهمی ایجاد کند و لازم باشد با یک عذرخواهی مسئله را حل کنید، اما نکته اینجاست که اگر ساعت‌ها هم به فارسی بگویید که شرمنده هستید، کسی از نیت خیر شما باخبر نخواهد شد! پس ابتدا بررسی کنید که آیا می‌توانید زبان مشترکی مثل انگلیسی را به‌کار ببندید یا خیر. اگر ممکن نبود باید حتما از نرم‌افزارهایی با قابلیت نصب در گوشی یا تبلت استفاده کنید تا بتوانید کلمات و جمله‌های ضروری را منتقل کنید. مثلا داشتن مترجم آفلاین گوگل به شما کمک می‌کند بتوانید تا حد زیادی منظور خود را به زبان مردم مقصد بیان کنید.
قوانین را دقیق بدانید
وقتی با تور سفر می‌کنید، راهنمای سفر کاملا به قوانین منطقه یا کشوری که به آن پا گذاشته‌اید، آگاه است. (یا حداقل باید امیدوار باشیم که این‌طور است!) اگر برای گروه اتفاقی پیش بیاید که درباره‌ی آن تذکری داده نشده، مسئولیت آن با گروهی است که به شما تور فروخته. اما وقتی بدون تور به سفر می‌روید، کسی که باید قوانین ضروری و دردسرآفرین را بداند، شما هستید.
برای مثال شاید باور نکنید که همراه داشتن یک بسته قرص حاوی کدئین در فرودگاه‌های کشورهای عربی یا داشتن آدامس (حتی در کیف) در فرودگاه‌های سنگاپور می‌تواند چه دردسر بزرگی باشد. ممکن است مهر ورودی گذرنامه‌تان را به‌راحتی ازدست بدهید و بدون هیچ توضیحی با اولین پرواز به ایران بازگردانده شوید! حتی ممکن است با یک سیگارکشیدن ساده یا یک رفتار معمولی در بیرون از هتل جریمه‌ی نقدی سنگینی را متحمل شوید! قوانین کشورهای مختلف بسیار متنوع و عجیب است و یکی از لذت‌های سفر دانستن همین چیزهاست. پس آنها را درست مطالعه کنید. یکی از منابع مطلع و مطمئن در این خصوص سفارت‌خانه‌ها هستند.
واحدهای پولی را بشناسید
وقتی از مرز کشورها عبور می‌کنید، طبیعتا واحدهای پولی تغییر می‌کند. معمولا جز در برخی کشورهای عجیب‌وغریب، می‌توانید به بانک‌ها و باجه‌های تبدیل پول در مرز اعتماد کنید. اما به هرصورت شما باید اغلب اوقات نرخ تبدیل ارزها را در کشورهای مختلف بدانید.
برای این کار می‌توانید از وب‌سایت‌های معتبری که دائما نرخ ارزها را به صورت لحظه‌ای اعلام می‌کنند، استفاده کنید. برای مثال وب‌سایت xe.com یکی از معتبرترین آنها در دنیاست. می‌توانید با واردکردن مقدار پولی که قرار است تبدیل کنید، از میزان درست پولی که می‌توانید دریافت کنید مطمئن باشید.
با تکنولوژی دوست باشید
وقتی با تور سفر می‌کنید، تمام مسائل از جمله مسیریابی و همچنین یافتن محلی برای غذاخوردن و یا استراحت برعهده‌ی برگزارکننده تور است. اما وقتی تنها به سفر می‌روید، داستان متفاوت است. دوستی این داستان را تعریف می‌کرد که در یکی از جزایر کشور، قایق محلی که از سر خیرخواهی آنها را برای گشت‌زنی شبانه برده بود، در خلیج فارس گم شد. او می‌گفت اگر GPS موبایل او نبود و اگر کار با Google Map را نمی‌دانست معلوم نبود چه اتفاق ناگواری برای آنها می‌افتاد. لازم نیست این شرایط پیش بیاید تا شما وجود ابزارهای سودمند و کمک‌گرفتن از آنها را برای داشتن سفری بهتر باور کنید.
برای مثال اپلیکیشن‌های زیادی برای معرفی رستوران‌های مختلف در شهرهای دنیا وجود دارد که منوی کامل رستوران به همراه تخفیف‌هایشان در آن گنجانده شده است. برای مثال yelp.com یکی از این وب‌سایت‌هاست که اپلیکیشن خوب و کاربردی هم دارد. یا برای مثال وب‌سایت جامع و بسیار مفید Lonely Palnet با اپلیکشین جذاب و کاربردی که دارد، می‌تواند در طول سفر یک راهنمای سفر کامل و مفید برای شما باشد.
ترجیحا تنها سفر نکنید
برای کسانی که سال‌ها اهل سفر بوده‌اند، این واقعیتی بدیهی است که تنها سفرکردن کار پرخطری است. وقتی همراه یک تور هستید، داستان به‌کلی متفاوت است. در بسیاری از مواقع کسانی هستند که با آنها صحبت کنید یا درخصوص خرید و چیزهای جذابی که می‌بینید، با آنها گپ بزنید. برای همین مسافرت به‌تنهایی می‌تواند کمی شما را کسل یا حتی گاهی غمگین کند.
تا اینجای کار حداقل خطری شما را تهدید نمی‌کند. اما برای مثال اگر به نپال سفر می‌کنید و کوه‌پیمایی یا گشت‌و‌گذار در طبیعت بخشی از سفر شماست، تنها به دلِ جنگل زدن از نظر کسانی که سال‌ها به سفر رفته‌اند، ابدا گزینه‌ی مطلوبی نیست. اتفاقی ساده مثل دررفتگی مچ پا یا افت فشار خون می‌تواند پیامد پیش‌بینی‌نشده‌ای را برای شما به‌همراه داشته باشد. برای همین تا آنجا که ممکن است، حتی در سفرهای داخل کشور هم برای خود، همراه و هم‌سفر خوبی پیدا کنید.
توصیه‌ها درباره‌ی چگونگی سفر بدون تور را خواندید. اگر شما هم نکته‌ای به ذهن‌تان می‌رسد یا تجربه‌ای از سفر بدون تور دارید، خوشحال می‌شویم آن را در اینجا و با دیگر مخاطبان وب‌سایت «چطور» درمیان بگذارید.
