مزوتراپی چیست و چه تاثیری بر لاغری، زیبایی و جوانی دارد؟
آیا مزوتراپی عوارض هم دارد؟
مزوتراپی چیست؟ «مزوتراپی» یکی از اعمال زیبایی پزشکی غیرتهاجمی است که بدون انجام عمل جراحی انجام می‌شود. در مزوتراپی برخی داروهای بیولوژیک مثل انواع ویتامین‌ها، آنزیم‌ها، مواد معدنی، داروهای هورمونی یا فاکتورهای رشد (مولکول‌های طبیعی با ساختار پروتئینی) از طریق سوزن‌های بسیار ریز و در حجم بسیار کم و دفعات زیاد به بدن تزریق می‌شود. مزوتراپی کاربردهای فراوانی در زیبایی پوست، از بین بردن لک‌ها و چینوچروکهای پوست، لاغری، کاهش درد، درمان ریزش مو و تقویت موها دارد. با ما همراه شوید تا با کاربردهای مختلف مزوتراپی، مزایا و معایب آن بیشتر آشنا شوید.
تاریخچه‌ی مزوتراپی
«مزوتراپی» را نخستین بار فرانسوی‌ها در سال ۱۹۵۲ برای درمان ناشنوایی به‌کار بردند. در آن زمان یک پزشک فرانسوی با تزریق داروی پروکائین در اطراف گوش یک فرد ناشنوا سبب شد این بیمار شنوایی‌اش را دوباره به‌دست بیاورد. از آن تاریخ به بعد پزشکان از روش مزوتراپی برای درمان برخی مشکلات موضعی و تسکین درد استفاده کردند تا اینکه در سال‌های اخیر مزوتراپی به‌عنوان یک روش درمانی مؤثر برای درمان مواردی مثل مشکلات پوستی صورت و گردن، پف چشم، تیرگی و چروک دور چشم، چاقی و درمان سلولیت، از بین بردن چروک‌ها و لکه‌های پوست و درمان ریزش مو همه‌گیر شد.
کاربردهای مزوتراپی
۱. از بین بردن سلولیت و چاقی موضعیِ اندام‌های مختلف
یکی از مهم‌ترین کاربردهای مزوتراپی، چربی‌زدایی و از بین بردن سلولیت، درمان چاقی موضعی و از بین بردن غبغب است. در حقیقت مزوتراپی در زمینه‌ی تناسب اندام می‌تواند به‌عنوان جایگزین مناسبی برای اعمال جراحی مثل لیپوساکشن استفاده شود چرا که با استفاده از مزوتراپی می‌توان چربی شکم، چربی‌های موضعی کنار ران و پهلو و غبغب را از بین برد.
نخستین بار محققان با کشف دارویی که حل‌کننده‌ی چربی بود متوجه شدند که با تزریق آن در بافت چربی، چربی حل می‌شود و از بین می‌رود ولی برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب، باید دُزهای زیاد از این ماده استفاده شود که بالطبع عوارض زیادی به‌دنبال خواهد داشت بنابراین فقط در نواحی کوچک باید مصرف شود. نکته‌ی اساسی این است که مزوتراپی روشی معجزه‌آسا برای کاهش وزن نیست چرا که درنهایت یک تأثیر محدود دارد و نباید انتظار زیادی از آن داشت.
مسئله‌ی بسیار مهم در کاهش وزن به روش مزوتراپی این است که شاخص توده‌ی بدنی (BMI) بیمار باید زیر ۳۰ باشد تا بتواند از این روش برای رفع چاقی موضعی استفاده کند چنانچه این عدد زیر ۲۵ باشد، یعنی فرد وزن طبیعی دارد و نیازی به رژیم غذایی ندارد و اگر این عدد بین ۲۵ و ۳۰ باشد بیمار باید در کنار رژیم غذایی از روش مزوتراپی استفاده کند. در این روش به بافت هدف که سلولهای حاوی چربی در زیر پوست هستند دارو تزریق می‌شود و در نتیجه‌ی آن سلولهای چربی شکسته و آزاد می‌شوند و در نهایت از بین می‌روند. بعد از این پروسه، سلولهای مرده وارد جریان خون شده و از طریق روده و کلیه از بدن دفع می‌شوند.
موادی که برای از بین بردن چربی‌ها به بدن تزریق می‌شوند، بیشتر از سایر محلول‌های مزوتراپی باعث وَرَم و کبودی می‌شوند به همین خاطر برای مزوتراپی چربی و سلولیت، دُز داروی اندکی در هر جلسه تجویز و تزریق می‌شود زیرا در غیر این صورت بیمار با افزایش بیش‌ازحد چربی خون مواجه می‌شود و حتی ممکن است سبب التهاب لوزالمعده یا پانکراس شود. با این‌همه طبق نظر متخصصان نتیجه‌ی مزوتراپی در این زمینه علی‌رغم پر‌هزینه بودن مقطعی و نسبی است و برای کاهش وزن و چربی بهتر است از روش‌های مؤثرتری مثل رژیم‌درمانی، ورزش و روش‌های مرسوم‌تر و کم‌خطرتر استفاده کرد.
۲. درمان ریزش مو
طبق نظر پزشکان متخصص، نتیجه و عوارض مزوتراپی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای مثال درمان کم‌پشتی و ریزش مو سکه‌ای و آلوپسی ژنتیکی از طریق مزوتراپی برای برخی با نتایج مثبت همراه است و برای برخی نتیجه‌ای ندارد. به‌نظر می‌رسد علل عمده‌ی ریزش مو در افراد مختلف کمبود مواد مغذی مناسب، کاهش جریان خون به پوست سر و عدم تعادل هورمونی در اطراف فولیکول‌ها و تولید بیش‌ازحد هورمون آندروژن است.
برای درمان کم‌پشتی و ریزش مو از طریق مزوتراپی محلول مزوتراپی، که حاوی ترکیب خاصی از برخی مواد شیمیایی، مواد معدنی، آمینو اسیدها، ویتامین‌ها، اسیدنوکلئیک‌ها و کوآنزیم‌هاست، با دُزهایی که متناسب با نیازهای خاص بیمار تنظیم شده، به پوست سر تزریق می‌شود. این روش درمانی به‌تدریج سطح هورمون‌ها را متعادل می‌سازد، که همین مسئله باعث تقویت و رشد موهای جدید، سالم، ضخیم‌تر و قوی‌تر می‌شود.
ذکر این نکته ضروری است که اگر دلیل ریزش مو هورمونی باشد، مزوتراپی یک روش کمکی مؤثر در کنار سایر روش‌های کاشت و ترمیم موست. اما درصورتی‌که عامل ریزش مو گرفتن رژیم‌های غیراصولی و طولانی‌مدت یا عمل‌های جراحی مثل جراحی روده باشد (که جذب خوراکی را مختل و سبب کمبود ویتامین شده باشد)، روش‌های درمانی مثل مزوتراپی برای تزریق ویتامین‌های مورد نیاز برای رشد مجدد موها و جلوگیری از ریزش موها توصیه می‌شود.
۳. درمان پف زیر چشم، تیرگی دور چشم و غبغب گلو
یکی دیگر از کاربردهای مؤثر روش مزوتراپی، کمک به رفع پف زیر چشم و غبغب است. در این روش از سوزنی بسیار ظریف که تا عمق ۲ تا ۴ میلی‌متری پوست نفوذ می‌کند، استفاده می‌کنند. معمولا پف زیر چشم و غبغب در ۴ یا ۵ جلسه رفع می‌شود. از سوی دیگر با بالا رفتن سن یا مواردی مثل تغییرات هورمونی در دوران بارداری، ژنتیک یا کم‌خوابی و بی‌خوابی، سیگار کشیدن، گردش خون نامناسب و رژیم‌های سخت و غیراصولی دور چشم‌ها تیره می‌شود. در روش مزوتراپی با تزریق مواد به پلک و اطراف چشم با سوزن‌های بسیار نازک تیرگی دور چشم رفع می‌شود.
۴. برطرف کردن افتادگی پلک
افتادگی پلک از جمله مواردی است که به دلایل مادرزادی یا بالا رفتن سن روی ظاهر افراد اثر می‌گذارد. تا پیش از این درمان افتادگی پلک به شیوه‌ی عمل جراحی یا لیزر از جمله روش‌های مؤثر برای درمان این نقص بود اما امروزه پزشکان از روش مزوتراپی برای درمان یا حتی پیشگیری از افتادگی پلک در اثر بالا رفتن سن استفاده می‌کنند. در این روش پزشک با تزریق مواد مزوتراپی به ناحیه‌ی گیجگاه و زیر ابرو این نقص را برطرف می‌کند.
۵. داشتن پوستی جوان و زیبا
بالا رفتن سن، قرار گرفتن در معرض پرتوهای خورشید، کاهش وزن ناگهانی، عوامل ژنتیکی، استرس و تغذیه نادرست ازجمله عوامل مؤثر در افتادگی و شل شدن پوست هستند. روش‌های مختلفی برای جوان‌سازی پوست وجود دارند از تزریق ژل و بوتاکس و فیلر گرفته تا تزریق چربی و عمل جراحی برای لیفت صورت. در این میان «مزوتراپی» از جمله روش‌های مؤثر برای درمان افتادگی و شل شدن پوست و داشتن پوستی جوان و شاداب است. در این روش با استفاده از سوزن‌های بسیار باریک و ظریف، مقادیر بسیار کمی هیالورونیک‌اسید، ویتامین، مواد معدنی یا سایر عناصر فعال، در اطراف نواحی موردنظر پوست صورت تزریق می‌شود.
مزوتراپی پوست صورت با اهداف مختلفی صورت می‌گیرد و برای هریک از اهداف درمانی، ترکیب مخصوصی تزریق می‌شود. برای مثال برای جوان‌سازی پوست، ترکیب مخصوص در اطراف چین و چروک‌های صورت و گردن تزریق می‌شود. این ماده را می‌توان در پوست قفسه‌ی سینه و چروک‌های پشت دست نیز تزریق کرد. مزوتراپی جوان‌سازی پوست را می‌توان به صورت دستی و با کمک سرنگ یا با استفاده از دستگاه مخصوص مزوتراپی پوست و به‌صورت خودکار انجام داد. این درمان را می‌توان بر روی تمامی انواع پوست‌ها انجام داد.
از این روش نه‌تنها برای درمان، بلکه برای پیشگیری از شکل‌گیری چینوچروکهای صورت و درمان آکنه و جوش صورت و بدن، جای زخم، کلوئید (برآمدگی گوشتی ایجادشده در اثر زخم یا بردگی) و جای سوختگی نیز می‌توان استفاده کرد. مزوتراپی پوست با توجه به شرایط بیمار معمولا ۵ تا ۸ جلسه به طول می‌انجامد و بیمار در حین انجام آن درد اندکی را احساس می‌کند. عوارض مزوتراپی پوست مثل قرمزی، سوزش و کبودی موقتی است و بعد از چند روز رفع می‌شود.
۶. تسکین درد
مزوتراپی یک روش کارآمد برای کاهش و تسکین دردهایی مثل درد کمر و درد گردن، درد ناشی از آسیب‌های ورزشی، میگرن، تسکین دردهای عضلانی و اسکلتی، بیماری‌های دستگاه عصبی، بیماری‌های روماتیسمی، بیماری‌های عفونی، بیماری‌های مختلف پوستی، بیماری‌های عروقی، ترک سیگار و تقویت سیستم ایمنی بدن و … است.
نتیجه‌ی کاهش درد با روش مزوتراپی به‌وضوح سریع‌تر از سایر روش‌ها در همان جلسه‌ی نخست مشخص می‌شود. در حقیقت مزوتراپی در سال‌های ابتدایی روشی مؤثر برای کنترل درد در اعمال دندانپزشکی و درمان طیف وسیعی از آسیب‌ها و بیماری‌هایی مثل سرطان، آرتریت یا درد مفاصل، مشکلات عضلانی اسکلتی و حتی استاز عروقی (تغییرات جریان خون در رگ‌ها) بود و بعدها به‌عنوان روشی برای جوان‌سازی پوست و اندام‌های مختلف بدن به‌کار گرفته شد.
مزوتراپی مو برای پرپشت شدن موها چگونه انجام می‌شود؟
برای عمل مزوتراپی مو، از دو تکنیک فیزیکی و شیمیایی در کنار هم استفاده می‌شود. به این منظور ابتدا یک پماد موضعی بی‌حس‌کننده به پوست سر مالیده می‌شود و بعد از ۴۵ دقیقه به‌وسیله‌ی یک سرنگ در پوست سر سوراخی ریز ایجاد می‌کنند. این سوراخ ریز حکم محرک را دارد چون پوست در پاسخ به آن و برای ترمیم خودش شروع به تولید کلاژن و الاستین می‌کند و همین امر سبب تأمین کلاژن موردنیاز پوست می‌شود. از سوی دیگر محلولی که براساس شرایط نیاز بیمار از طریق سوزن به پوست سر تزریق شده است، ازجمله ترکیبی از آمینو‌اسیدها، واد معدنی، ویتامین‌ها، کوآنزیم‌ها و اسیدهای نوکلئیک است.
در این میان اگر گردش خون بیمار ضعیف باشد از یک ماده‌ی گشادکننده عروق مثل کومارین هم استفاده می‌شود و درصورتی‌که پوست سر بیمار ملتهب شود از داروهای ضد‌التهاب برای کاهش التهاب پوست سر استفاده می‌شود. برای گرفتن نتیجه‌ی مثبت از عمل مزوتراپی برای درمان کم‌پشتی و ریزش مو حداقل به ۶ تا ۸ جلسه مزوتراپی در طول یک دوره‌ی ۴ تا ۶ ماهه نیاز است.
مزایا و عوارض مزوتراپی برای درمان ریزش مو
اگر چه مزوتراپی برای درمان کم‌پشتی و ریزش مو یک روش غیرتهاجمی و کم‌خطر است اما در برخی موارد آلرژی داشتن نسبت به مواد تزریقی دردسرساز می‌شود به همین دلیل بهتر است پیش از انجام هر کاری با پزشک متخصص پوست و مو مشورت کنید و یک تست آلرژی هم انجام دهید. از سوی دیگر اگر باردار هستید، در دوران شیردهی به سر می‌برید یا از داروهای رقیق‌کننده‌ی خون استفاده می‌کنید یا سابقه‌ی لخته‌شدن خون دارید از مزوتراپی صرف‌نظر کنید.
ازجمله مزایای چشمگیر مزوتراپی برای درمان کم‌پشتی و ریزش مو تهاجمی نبودن، بدون درد بودن، ریسک پایین و قیمت ارزان‌تر روش مزوتراپی نسبت به سایر اعمال جراحی ترمیمی است. از سوی دیگر برخلاف سایر روش‌های ترمیم و کاشت مو نیازی به استراحت و مراقبت‌های بعد از عمل نیست و بلافاصله می‌توانید کار و فعالیت‌های روزانه را از سر بگیرید. زمان لازم برای مشاهده‌ی نتیجه‌ی عمل چندان طولانی نیست و بعد از حدود یک ماه می‌توانید نتیجه‌ی مزوتراپی را مشاهده کنید.
چه کسانی نمی‌توانند مزوتراپی انجام دهند؟
- زنان باردار و شیرده؛
- افراد مبتلا به دیابت؛
- افراد مبتلا به سرطان؛
- کسانی که سابقه‌ی سکته قلبی دارند؛
- افراد مبتلا بیماری‌های قلبی و عروقی؛
- افراد دارای تبخال فعال.
آیا نتیجه‌ی درمان با مزوتراپی دائمی است؟
پاسخ این سؤال منفی است. در مجموع مزوتراپی در تمام موارد یک درمان موقتی است و برای حفظ نتیجه باید تکرار شود. معمولا توصیه می‌شود که دو جلسه‌ی درمانی اول طی یک ماه انجام شود و پس از آن، جلسه‌ی درمانی سوم با فاصله‌ی زمانی سه‌ماهه باشد. پس از آن، برای حفظ نتایج مزوتراپی باید این درمان را سالی یک‌بار تکرار کنید.
مراقبت‌های لازم پیش از انجام مزوتراپی
اگر قصد انجام مزوتراپی را دارید، یک هفته قبل از انجام آن مصرف آسپرین و داروهای ضد‌التهاب استروئیدی را قطع کنید چرا که این داروها خطر خونریزی و کبودی را بیشتر می‌کنند.
مراقبت‌های لازم بعد از انجام مزوتراپی
مزوتراپی یک عمل غیرتهاجمی و بدون درد است که در حالت هوشیاری کامل بیمار انجام می‌شود به همین دلیل بعد از عمل بیمار نیاز به استراحت ندارد و می‌تواند بلافاصله کارهای روزمره‌اش را از سر بگیرد. با این‌همه بعد از مزوتراپی موارد زیر را به خاطر داشته باشید:
- برخی افراد ممکن است به دلیل کبودی و تورم و درد در محل تزریق نیاز به یک روز استراحت داشته باشند؛
- نباید در روز اول حمام کنید؛
- در صورت وجود درد یا سوزش از کمپرس سرد روی محل استفاده کنید؛
- آفتاب گرفتن و برنزه کردن پس از مزوتراپی ممنوع است؛
- هرگونه لایه‌برداری و الکترولیز در زمان درمان ممنوع است؛
- شنا کردن تا ۲۴ ساعت ممنوع است؛
- در صورت انجام مزوتراپی روی پوست از ضد‌آفتاب استفاده کنید؛
- تا ۲۴ ساعت از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
عوارض مزوتراپی
توصیه‌ی اکید این است که مزوتراپی را در مطب یا کلینیک‌های معتبر زیر نظر پزشک انجام دهید و از انجام آن در مراکز زیبایی و آرایشگاه‌ها جدا خودداری کنید. مزوتراپی عوارض خاصی ندارد اما در برخی افراد گاهی با عوارض جانبی از جمله حالت تهوع، درد، حساسیت، ورم، خارش، قرمزی، کبودی، عفونت، تزریق، زخم و تیره شدن تکه‌ای پوست همراه است.
داروهای مورد استفاده برای تزریق در مزوتراپی
- وازودیلاتورها و آنتی‌بیوتیک‌ها؛
- هورمون‌هایی مثل کلسی‌تونین و تیروکسین؛
- آنزیم‌هایی مثل کلاناژ و هیالورونیداز؛
- عصاره‌های گیاهی، ویتامین‌ها و مواد معدنی.
