هند هفتمین کشور پهناور دنیاست که از کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده‌ی هیمالیا تا جنگل‌های گرمسیری کرالا، و از گنگ مقدس تا بیابان تار کشیده شده است. این کشور بیش از یک میلیارد جمعیت از تقریبا دو هزار گروه قومی دارد که به بیش از ۲۰۰ زبان مختلف صحبت می‌کنند. هند تنوع فرهنگی، چشم‌اندازهای طبیعی، آثار تاریخی و مکان‌های گردشگری بی‌شماری دارد که همه این عوامل باعث شده تا هر گردشگری با هر سلیقه‌ای را راضی کند. آنچه در این مقاله می‌خوانید، قطره‌ای از دریای دیدنی‌هایی است که در سفر به هند می‌توانید به سراغ‌شان بروید.
۱. تاج محل
تاج محل (Taj Mahal) در آگره، آرامگاه مرمرین بسیار بزرگی است که بین سال‌های ۱۶۳۲ تا ۱۶۵۳ میلادی و به‌فرمان شاه‌جهان، امپراتور گورکانی هند، به‌یاد ارجمند بانو بیگم، همسر ایرانی‌تبار محبوبش ساخته شد.
این بنا که «قطره اشکی بر گونه‌ی ابدیت» هم نامیده می‌شود، یکی از شاهکارهای معماری گورکانی و یکی از بزرگ‌ترین جاهای دیدنی هند است. تاج محل علاوه‌بر این آرامگاه باشکوه مرمرین، چندین ساختمان زیبای دیگر، استخرهای بازتابی و باغ‌های زینتی پهناوری با درخت‌ها و بوته‌های گل‌دار را هم در خود جای داده است.
۲. واراناسی
واراناسی (Varanasi) که در سواحل رود گنگ واقع شده، برای هندوها، بودایی‌ها و چینی‌ها مقدس بوده و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای همیشه‌مسکونیِ جهان است. واراناسی از بسیاری جهات، سرتاسر هند را در یک قاب به تصویر می‌کشد. یکی از به‌یادماندنی‌ترین تصاویری که گردشگران در سفر به هند می‌بینند، صحنه‌ی دعا و عبادت زائران در کنار رود گنگ، هنگام طلوع آفتاب و با پس‌زمینه‌ی معابد چندصد‌ساله است.
۳. غارهای الورا
هنر غار در غارهای الورا (Ellora Caves) به اوج خود رسیده است. غارهای الورا یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌ی معبدغارهای جهان است که از دل سنگ‌ها بیرون آمده‌اند. الورا ۱۰۰ غار دارد، اما فقط بازدید از ۳۴ غار برای عموم آزاد هستند. بزرگ‌ترین حفاری سنگی یک‌پارچه در معبد کالیاسا (Kailasa Temple) واقع شده که محوطه‌ای دو برابرِ اندازه‌یِ پارتنون در آتن را دارد و بین قرون هفتم تا نهم میلادی ساخته شده است. این غارها به خدایان هندو، بودایی و جینی اختصاص یافته‌اند.
۴. جیسلمیر
جیسلمیر (Jaisalmer) که در منتهی‌الیه غرب راجستان و در نزدیکی مرز پاکستان واقع شده، شهری بیابانی است. دیوارهای ماسه‌سنگی زردِ این شهر که از دل بیابان تار بیرون آمده و سایه‌ی طلایی‌رنگی ایجاد کرده‌اند، باعث شده جیسلمیر را «شهر طلایی هند» نیز بنامند. سودجویی بی‌حدوحصر، جیسلمیر رمانتیک را زیر سایه‌ی خود قرار داده، اما حتی با همه‌ی این رفت‌وآمدها و اتوبوس‌های گردشگری، این شهر همچنان یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری در سفر به هند است.
۵. دربار صاحب
دربار صاحب (Harmandir Sahib) که بیشتر به‌نام معبد طلایی (Golden Temple) شناخته می‌شود، اصلی‌ترین جاذبه‌ی گردشگری در امریتسار محسوب می‌شود و مهم‌ترین زیارتگاه سیک‌هاست. گورو رام داس (Guru Ram Das) ساخت این معبد را در قرن شانزدهم آغاز کرد. در قرن نوزدهم، مهاراجه رانجیت سینگ (Maharaja Ranjit Singh) طبقات بالایی این معبد را با طلا پوشاند. دربار صاحب معبد خیره‌کننده‌ای است و همیشه هزاران زائر از سرتاسر دنیا در آن حضور دارند.
۶. پارک ملی کانا
پارک ملی کانا (Kanha National Park) یکی از زیباترین مراکز حیات‌وحش در آسیا و یکی از بهترین مکان‌هایی است که می‌توان در سفر به هند از نزدیک یک ببر را دید. جنگل‌های لاش سال و بامبو، چمنزارها و دره‌های سرسبز کانا، الهام‌بخش رودیارد کیپلینگ برای نوشتن رمان معروفش «کتاب جنگل» (Jungle Book) شدند و یکی از مکان های دیدنی هند هستند.
۷. پالولم
پالولم (Palolem) جنوبی‌ترین ساحل گوا و یکی از زیباترین سواحل این شهر هند است. پالولم خلیجی طبیعی است که با پرتگاه‌های مرتفع احاطه‌شده و پهنه‌ی آبی آرام و خوش‌منظره‌ای با بستری سرازیری ایجاد کرده است. برای آنهایی که عقیده دارند ساحل دریا، بدون مجموعه‌ای از رستوران‌های ارزان‌قیمت و هتل‌های خوب، زندگی شبانه و کلی آدم شاد چندان بهشت هم نیست، پالولم ساحل فوق‌العاده‌ای است.
۸. معبد ویروپاکشا
معبد ویروپاکشا (Virupaksha Temple) در شهر هامپی، ابتدا زیارتگاهی کوچک بود که تحت حکومت ویجایاناگارا کم‌کم به مجموعه‌ی بزرگی بدل شد. اعتقاد بر این است که این معبد از همان زمانی که به‌عنوان زیارتگاهی کوچک در قرن هفتم پس از میلاد ساخته شد، بی‌وقفه فعال بوده و همین امر، آن را به یکی از قدیمی‌ترین معابد فعال هندو در این کشور تبدیل کرده است. معبد وروپاکشا از مقصدهای محبوب گردشگران در سفر به هند است.
۹. قصر دریاچه
لیک پالاس یا قصر دریاچه (Lake Palace) در دریاچه‌ی پیچولای شهر اودایپور قرار دارد. این قصر در قرن هجدهم میلادی به‌عنوان قصر سلطنتی تابستانی ساخته شد. امروزه این ساختمان هتلی پنج ستاره و جزو مجموعه هتل‌های تاج (Taj Hotels Resorts and Palaces) است. هتل لیک پالاس قایقی دارد که مهمان‌ها را از اسکله به هتل و برعکس منتقل می‌کند. این قصر در سال ۱۹۸۳ معروف شد. در آن سال، لیک پالاس در فیلم اختاپوسی (Octopussy) از مجموعه فیلم‌های جیمز باند، به‌عنوان خانه‌ی شخصیت ثروتمند فیلم استفاده شد.
۱۰. حوضچه‌های کرالا
حوضچه‌های کرالا (Kerala backwaters) مجموعه‌ای از تالاب‌ها و دریاچه‌ها هستند که به‌موازات ساحل دریای عرب در ایالت کرالا واقع شده‌اند. حوضچه‌های کرالا خانه‌ی بسیاری از گونه‌های منحصربه‌فرد دریایی هستند؛ ازجمله خرچنگ‌ها، قورباغه‌ها، گل‌خورک‌ها (نوعی ماهی دوزیست)، پرندگان آبی و حیواناتی همچون سمورهای آبی و لاک‌پشت‌ها. گشت‌وگذار با کتووالام (Kettuvallam) محبوب‌ترین فعالیت گردشگری در این حوضچه‌ها است. کتووالام‌ها قایق‌های سنتی برای حمل برنج هستند که اکنون به هتل‌های شناور تبدیل شده و گردشگران را در سفر به هند مجذوب خود کرده‌اند.
۱۱. غارهای آجانتا
غارهای آجانتا (Ajanta Caves) بناهای غاری کنده‌شده از دل سنگ هستند که قدمت‌شان به قرن دوم پیش از میلاد برمی‌گردد. غارهای شگفت‌انگیز آجانتا از حدود سال ۶۵۰ پس از میلاد متروکه شده و تا ۱۸۱۹ میلادی به‌دست فراموشی سپرده شدند. در آن سال یک گروه شکارچی بریتانیایی ناگهان سر از آنجا درآوردند. البته متروکه‌شدن این غارها به حفظ‌شان کمک کرده و هنوز هم برخی از نقاشی‌های موجود در این غارها باقی مانده‌اند. دیوارنماهایی که مانده‌اند، از میدان‌های نبرد گرفته تا کشتی‌های دریایی، از خیابان‌های شهر و جنگل‌های حاصل‌خیز و پر از حیوان گرفته تا کوه‌های پوشیده از برف، همه را به‌تصویر کشیده‌اند. شهر اورنگ‌آباد، دروازه‌ی غارهای آجانتا و همین‌طور غارهای زیبای الوراست.
۱۲. کاجورائو
گروه معبدهای کاجورائو (Khajuraho) هنر را با اروتیسیزم در هم آمیخته‌اند و نتیجه‌ی آن، برخی از زیباترین آثار هنری قرون وسطایی، نه فقط در هند، بلکه در کل دنیا شده است. امروزه تنها ۲۵ معبد از ۸۵ معبدی که در قرن دهم میلادی ساخته شده‌اند، باقی مانده‌اند. بزرگ‌ترین گروه از معابد هندو و جینی در جهان، حکاکی‌ها و مجسمه‌ها، سبک‌زندگی سنتیِ زنان در قرون وسطی را به تصویر می‌کشند. این مجسمه‌ها زمانی درست شدند که هنر اروتیک موردتوجه بود؛ برخی از حکاکی‌ها از منظر جنسی صریح و واضح هستند. اگر به آثار هنری به‌جامانده از قرون وسطی علاقه دارید، تماشای معبدهای کاجورائو را در سفر به هند از دست ندهید.
۱۳. معبد میناکشی آمن
معبد میناکشی آمان (Meenakshi Amman Temple) معبد هندوی منحصربه‌فردی است که قدمت آن به قرن ششم میلادی برمی‌گردد، اما بیشتر ساختار فعلیِ آن هزار سال بعد از آن ساخته شد. این معبد که کنار رود وایجای واقع شده، مهم‌ترین معبد در مادورای، که خودش شهری ۲۵۰۰ ساله است، محسوب می‌شود. این معبد حکاکی‌هاشده در مجموع ۱۴ برج دارد که هر کدام به خدای هندو یا شخصی اختصاص یافته‌اند. حدود ۳۳۰۰۰ مجسمه و همین‌طور نقاشی‌های باشکوهی در این معبد وجود دارند.
۱۴. دژ عامر
دژ عامر (Amber Fort) اصلی‌ترین جاذبه‌ی گردشگری اطراف شهر جایپور بوده و به‌خاطر معماری فوق‌العاده‌اش معروف شده است. این دژ که بر بلندای یک تپه واقع شده، ترکیبی از سبک‌های هندو و راجپوت است. دژ عامر که در اواخر قرن شانزدهم میلادی و با استفاده از ماسه‌سنگ صورتی و قرمز و سنگ مرمر ساخته شده، در فیلم‌های بالیوودی زیادی هم دیده شده است. مشهورترین جای این دژ، کاخ آینه (Mirror Palace) است؛ اتاق شگفت‌انگیزی با سقفی از شیشه‌ی خالص تا ملکه بتواند پیش از خواب ستاره‌ها را تماشا کند. برای رسیدن به این دژ یا باید پیاده بروید یا از خودروهای چهارچرخ محرک یا فیل استفاده کنید.
۱۵. پارک ملی جیم کوربت
همه دوست دارند حیوانات را در طبیعت تماشا کنند. پارک ملی جیم کوربت (Jim Corbett National Park)، قدیمی‌ترین پارک ملی هند، جای خوبی برای دیدن ببر بنگالی است که درمعرض خطر قرار دارد. این پارک در سال ۱۹۳۶ تأسیس شد و در سال ۱۹۵۴ به‌افتخار جیم کوربت، نویسنده و فعال محیط‌زیست که برای ایجاد این ذخیره‌گاه حیات‌وحش زحمت کشیده بود، تغییر نام یافت. پوشش گیاهی انبوه، از جمله بیشه‌ها و جنگل‌ها، دیدن این ببر را از نزدیک دشوار ساخته‌اند. بهترین زمان برای تماشای ببر بنگال، ماه‌های آوریل تا ژوئن است، اما در سایر ایام سال، بازدیدکنندگان می‌توانند سایر حیوانات را هم از نزدیک ببینند؛ ازجمله فیل‌ها، پلنگ‌ها، کرگدن‌ها و خرس‌های سیاه هیمالیایی.
۱۶. دژ مرانگر
دژ مرانگر (Mehrangarh Fort) باابهت‌ترین و مستحکم‌ترین دژ و یکی از بزرگ‌ترین‌ها در هند است که در بالای تپه‌ای رو به جوداپور قرار دارد. این دژ در اواسط قرن پانزدهم میلادی به‌عنوان مکانیسمی دفاعی ساخته شده. بازدیدکنندگان می‌توانند هنوز هم جای گلوله‌های توپ را بر یکی از هفت دروازه‌ی ورودی آن ببینند. وقتی پا به داخل دژ می‌گذارید، کاخ‌های بسیار زیبا و سرشار از تزئیناتی را می‌بینید که مقابل چشمان‌تان قد علم کرده‌اند. موزه‌ی دژ مجموعه‌ی فوق‌العاده‌ای از کجاوه‌ها، آلات موسیقی و گهواره‌ها و لباس‌های سلطنتی را در خود جای داده است. برج‌وباروهای این دژ، که توپی قدیمی هم در آنها قرار گرفته، مناظر شگفت‌انگیزی از جوداپور را پیش چشم بازدیدکنندگانش در سفر به هند قرار می‌دهند.
۱۷. قصر میسور
بازدیدکنندگان قصر میسور (Mysore Palace)، تجربه‌ی فوق‌العاده‌ای را در دومین جاذبه‌ی پرطرفدار گردشگری در سفر به هند پشت سر خواهند گذاشت. این هفت قصر که مجموعه‌ی قصر میسور را تشکیل می‌دهند، بسیار تماشایی هستند. سلسله‌ی ودیار (Wodeyar) از سال ۱۳۹۹ تا ۱۹۵۰ میلادی، میسور را در اختیار داشتند. قصر اصلی‌شان در سال ۱۳۹۹ ساخته شده و قصر کنونی در سال ۱۹۱۲ تکمیل شد. قصر جدید ترکیبی از سبک‌های اسلامی، هندو، گوتیک و رای‌پوری را نشان می‌دهد. این قصر سه طبقه‌ی بلند، طاق‌های مرمرین صورتی و برجی عاجی‌رنگ دارد. این قصر هرساله میزبان جشنواره‌ی هنری و فرهنگی به‌نام داشارا (Dashara) است.
۱۸. صومعه‌ی تیکسی
مسافرانی که قبلا به تبت سفر کرده‌اند، وقتی در سفر به هند به صومعه‌ی تیکسی (Thiksey Monastery) می‌رسند، تصاویر آشنایی را می‌بینند. به این دلیل که ساختمان ۱۲ طبقه‌ی صومعه، یادآور کاخ پوتالا (Potala Palace) در لهاساست و تنها فرق‌شان این است که این صومعه‌ی بودایی در لداخ هند واقع شده است. این صومعه همچون همتای تبتی خود در ارتفاع ۳۶۰۰ متری قرار گرفته است. بزرگ‌ترین صومعه‌ی لداخ هم مجسمه‌ی بلندی به‌ارتفاع ۱۴ متر از میتریا دارد که در معبدی قرار گرفته و یادبود بازدید دالایی لاما از این معبد در سال ۱۹۷۰ است. در این صومعه آثار هنری مهم بودایی همچون گنبدها و نقاشی‌های تماشایی هم وجود دارند.
۱۹. قطب منار
قطب منار (Qutb Minar) دومین مناره‌ی آجری بلند جهان است. این مناره که ارتفاع آن به ۸۰ متر می‌رسد، از سنگ مرمر و آجرهایی از جنس ماسه‌ی سنگ قرمز ساخته شده و آیاتی از قرآن روی آنها حکاکی شده است. ساخت این بنا در سال ۱۱۹۳ آغاز شد و چهار سال طول کشید. پلکانی با ۳۷۹ پله به بالای مناره راه دارد که درِ آن به روی بازدیدکنندگان بسته است. مسجد قوه‌الاسلام (Quwwat-ul-Islam)، اولین مسجد ساخته شده در هند، در پای این مناره قرار دارد. در نزدیکی مناره ستونی فلزی قرار دارد که از آلیاژی ساخته شده که هرگز زنگ نمی‌زند.
۲۰. دارجلینگ
دارجلینگ (Darjeeling) شهری در شمال‌شرقی هند است که به‌خاطر چای، قطار و مناظر زیبایش مشهور شده است. چای دارجلینگ نوشیدنی رقیق، کم‌رنگ، معطر و آرامش‌بخشی است. برگ‌های این چای در تپه‌های اطراف شهر رشد می‌کنند. مسافران می‌توانند از روی این تپه‌ها، قله‌های پوشیده از برفِ رشته‌کوه‌های هیمالیا را تماشا کنند. ماشین‌سواری سه ساعته از نزدیک‌ترین فرودگاه یا سفر هفت ساعته در جاده‌ی ریلی دارجلینگ هیمالیا، که به‌دلیل خط راه‌‌آهن باریکش به قطار اسباب‌بازی مشهور است، دسترسی به این شهر را امکان‌پذیر می‌کند.
۲۱. ساحل وارکالا
ساحل وارکالا (Varkala Beach) میان مسافرانی که قصد دارند مدتی از تماشای بناهای تاریخی دست بکشند و استراحتی کنند، بسیار محبوب است. سواحل شنی و صخره‌های شگفت‌انگیز آن برای ساحل‌روبی (به‌عمل جست‌وجو در کناره‌های دریا برای یافتن اشیای سودمند یا قیمتی گفته می‌شود)، حمام آفتاب و شنا فوق‌العاده هستند؛ البته اینها تنها چند دلیل از دلایل فراوانی هستند که شبکه‌ی تلویزیونی دیسکاوری به‌خاطرشان، آن را یکی از زیباترین سواحل فصلی برتر در جهان دانست. در ضمن برای چشمه‌های آب‌معدنی‌اش هم مشهور است؛ مردم اعتقاد دارند شنا در این چشمه‌ها بیماری‌ها را شفا می‌دهد و گناهان را از روح انسان می‌زداید. مسافرانی که به اماکن تاریخی علاقه دارند هم می‌توانند سری به معبد جاناردانا سامی (Janardhana Swami Temple) بزنند؛ معبدی با ۲۰۰۰ سال قدمت که وقف ویشنو شده است.
۲۲. معبد راناکپور
معبد راناکپور (Ranakpur Temple) معبد جینیِ (نام فرقه‌ای) باشکوه و پر از تزئیناتی است که برای هنر و معماری‌اش که از بهترین‌های جهان هستند مشهور شده است. ساخت این معبد که از قرن پانزدهم آغاز شده، ۵۰ سال به‌طول انجامید. معبد راناکپور که یکی از بزرگ‌ترین معابد هند است، ۲۹ تالار و ۸۰ گنبد دارد، اما بیشتر به‌خاطر ۱۴۴۴ ستونش شهرت دارد که هر کدام منحصربه‌فرد هستند. روی هر گنبدی مجسمه‌ای از خدایان هندی قرار دارد. حکاکی‌های بسیار پیچیده هم فضای داخلی را در چشم بازدیدکننده برجسته می‌سازند. معبد راناکپور از دیدنی‌هایی است که در سفر به هند نباید آن را از دست داد.
۲۳. بازار شتر پوشکار
بازدیدکنندگانی که می‌خواهند به‌عنوان سوغات از سفر به هند، با خود شتر به خانه ببرند، می‌توانند سری به بازار شتر پوشکار (Pushkar Camel Fair) بزنند. این بازار پائیزه‌ی دو هفته‌ای، فرصت خوبی برای خرید سایر دام‌ها هم هست. در این بازار بیش از ۱۰۰۰ حیوان خریدوفروش می‌شوند، اگرچه شتر اصلی‌ترین معامله محسوب می‌شود. در طول سال‌ها، این بازار به مکانی فراتر از بازار صرفی برای خریدوفروش دام تبدیل شده است. بازار پوشکار به‌تدریج تبدیل به جشنواره‌ی کاملی شده که شامل مسابقه‌ی شترها، رویدادهای ورزشی، سواری‌های کارناوال و حتی مسابقات سبیل می‌شود.
۲۴. داراماسالا
داراماسالا (Dharamsala) خانه‌ی دوم دالایی لاماست که در سال ۱۹۵۹ از تبت گریخته و به اینجا پناه آورد. داراماسالا به‌معنای مکانی معنوی یا محل استراحت زائران است، و نام مناسبی هم به نظر می‌رسد، چون تبتی‌های زیادی در آنجا زندگی می‌کنند. اگر در سفر به هند از قبل هماهنگ کرده باشید، شاید بتوانید در یکی از جلسات آموزشی عمومی دالایی لاما هم شرکت کنید. داراماسالا محبوب علاقه‌مندان به پیاده روی و مسافران علاقه‌مند به دوره‌های آموزشی یوگا و آشپزی هندی نیز هست.
۲۵. پارک ملی بانداوگار
هدف بسیاری از مسافران، تماشای حیات‌وحش در زیستگاهش است. بازدید از پارک ملی بانداوگار (Bandhavgarh National Park) این دسته از علاقه‌مندان را ناامید نخواهد کرد. بانداوگار یکی از محبوب‌ترین پارک‌های ملی هند این فرصت را برای گردشگران پدید می‌آورد تا پلنگ‌ها، گوزن‌ها، خرس‌های تنبل، کفتارها، گاومیش‌ها و گرگ‌های هندی را از نزدیک ببینند. اما مسلماً ببرهای بنگال، ستاره‌های این حیات‌وحش هستند؛ حتی با آنکه ممکن است فقط ۱۰ درصد از بازدیدکنندگان آنها را ببینند. بهترین زمان برای دیدن حیات‌وحش اینجا، صبح زود یا اواخر بعدازظهر است.
۲۶. جزیره‌ی هاولاک
طبیعت‌گردی در جزیره‌ی هاولاک (Havelock Island) که بزرگ‌ترین جزیره در مجمع‌الجزایر ریچی در جزایر آندامان است، طرفداران زیادی دارد. تعداد بازدیدکنندگان جزیره‌ی هاولاک اگرچه به فراوانیِ دیگر جزایر آسیا نیست، به‌خاطر سواحل زیبا، فضای دل‌انگیز منطقه، امکان غواصی و غواصی اسکوبا، مدام درحال افزایش است. بهترین زمان برای سفر به هند و بازدید از این جزیره اواسط ماه ژانویه تا اواسط می است. در این زمان، هوا آفتابی و دریا آرام‌تر است. ساحل ردهاناگار یکی از بهترین سواحل در آسیا محسوب می‌شود.
۲۷. هوا محل
هوا محل (Hawa Mahal) ساختمانی پنج طبقه، ساخته‌شده از ماسه‌سنگ‌های صورتی و قرمز است که در قلب جایپور جای گرفته است. این مکان یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری این شهر و بسیار منحصربه‌فرد است. این ساختمان به‌نام قصر باد (Palace of the Wind) هم معروف بوده و زنان سلطنتی می‌توانستند از پشت پنجره‌های آن و درحالی‌که از نظرها پنهان بودند، خیابان را تماشا کنند. این قصر هرم‌شکل ۹۵۳ پنجره دارد و هر کدام از این پنجره‌ها نیز طراحی پیچیده‌ی خاصی دارند. هوا محل که در سال ۱۷۹۹ میلادی ساخته شده، نمونه‌ی فوق‌العاده‌ای از معماری راجپوتانا محسوب می‌شود.
