کرونا ویروسها خانوادهای از ویروسها هستند که منشا بسیاری از بیماریهای تنفسی، از سرماخوردگی گرفته تا بیماری حاد تنفسی سارس. ویروس جدید شناخته شده از جمله کرونا ویروسها است که به نام کوید-19 شناخته میشود. این بیماری در فرد مبتلا، با علائم خفیف یا شدید همراه است. کوید-19 در مقایسه با سایر خانواده کرونا ویروسها دارای گستردگی عفونت بسیار بیشتری دارد. هنوز منشا دقیق این ویروسها مشخص نیست اما احتمال میرود در اثر جهش در حیوانات و سپس انتقال به انسان شیوع پیدا کرده باشند. این ویروسها پس از جهش و انتقال به انسان بسیار خطرناکتر میشوند. بنابراین بهترین راه مقابله و پیشگیری با آن داشتن اطلاعات کافی است تا با توجه به نکات موجود در این اطلاعات از خود و عزیزانمان بیشتر در مقابل این بیماری محافظت کنیم. هدف اصلی این مقاله چگونگی تاثیر ماسکها در مقابله از کرونا ویروسها است. اما در زیر به طور کامل و مختصر به معرفی و راههای پیشگیری با آنها میپردازیم.
علائم ویروس کرونا
بعد از ابتلا به این ویروس بین 2 تا 14 روز طول میکشد تا اولین نشانهها بروز کند. در این زمان احتمالا بیماری شبیه یک انفولانزا یا سرماخوردگی بروز میکند. طبق تحقیقات سازمان بهداشت جهانی در 88 درصد افراد تب بروز میکند. از آنجایی که بیماری کوید-19 بیماری تنفسی است بنابراین از ریهها شروع و به ریهها ختم میشود. التهاب ایجاد شده در ریهها باعث آسیب به بافت ریه شده و اینقدر ادامه پیدا میکند تا بافت ریه را تخریب کند. طی این مرحله بیمار طی 7 روز در بیمارستان بستری میشود. اما این 7 روز برای موارد ابتلای خفیف زمانی است که بیمار شروع به خوب شدن میکند. اما برای موارد ابتلای متوسط تا شدید این زمان باعث بروز ذاتالریه میشود.
شایعترین علائم: تب و لرز، خستگی، سرفههای خشک
سایر علائم‌ها: گلودرد، اسهال، کوفتگی و بدن درد، سردرد، از دست دادن حس بویایی و چشایی، تنگی نفس یا اختلال در تنفس، آبریزش‌بینی و گرفتگی بینی
در صورت مشاهده هر یک از علائم بالا باید به پزشک مراجعه کنید.
راههای پیشگیری
زمانی که بیمار دوره‌ی بهبود خود را میگذراند احتمالا بیماریاش همچنان قابل انتقال است بنابراین باید تحت نظر پزشک و مراکز درمان باشد تا زمان دقیقی را که دیگر خطر برای دیگران محسوب نمیشود توسط آنها به او اعلام شود. برای این بیماری تا به امروز هیچ واکسنی یافت نشده است. اما چندین شرکت در جهان در حال طی مراحل ساخت واکسن هستند. بنابراین بهترین و مهمترین روش جلوگیری از ابتلا، در معرض آلودگی قرار نگرفتن و رعایت کلیه موارد زیر است.
- از شرکت در مهمانیها و تجمعات خودداری کنید.
- با افراد مبتلا و یا کسانی که دارای علائم هستند ارتباط برقرار نکنید و در صورت نیاز تا 2 متر از آنها فاصله بگیرید. البته این حفظ فاصله باید در حین حضور در جامعه با سایر افراد حفظ شود زیرا افراد بدون داشتن علائم هستند و میتوانند آن را به دیگران انتقال دهند.
- در خانه بمانید. اگر کار ضروری ندارید به ویژه اگر مستعد ابتلا هستید از خانه خارج نشوید.
- به طور مرتب دستها را باید با آب و صابون به مدت 20 ثانیه شسته شده یا از محلولهای ضدعفونی کننده 70% الکل استفاده شود.
- به محض خروج از خانه حتما از ماسک استفاده کنید به ویژه در مکانهای شلوغ و عمومی، محیط کار و…
- به هنگام عطسه یا سرفه یاد بگیرید که با آرنج خود جلوی بینی و دهان خود را بگیرید یا از دستمال کاغذی استفاده و بلافاصله آن را دور بیندازید.
- به دهان، بینی‌و چشم خود دست نزنید.
- سطوحی که بسیار مورد استفاده هستند مثل دستگیره‌ها، کلیدهای برق و… هر روز ضدعفونی شوند.
- اگر دارای علائم یا بیمار هستید از رفتن به بیرون به ویژه محل کار و مکانهای عمومی خودداری کنید. و برای رفتن به پزشک از وسایل نقلیه عمومی و تاکسی‌ها بپرهیزید.
به هر رو گستردگی عفونت ویروس کرونا این روزها بسیار زیاد شده است به طوری که سازمان بهداشت جهانی تاکید و توصیه بسیاری بر روی استفاده مداوم از ماسک دارد.
ماسکها
ماسکها حتما باید از مراکز معتبر مثل داروخانه‌ها تهیه شوند. برای خرید ماسک ، هرگز از دست فروشان و مراکز غیر بهداشتی ماسک تهیه نکنید. برای خرید ماسک تنفسی حتما به نشان سیب سبز سلامت یا مجوز فروش فروشگاه توجه نمایید.
از آنجایی که بخش زیادی از انتقال بیماری در روزهای نخست ابتلا به ویروس اتفاق میافتد در نتیجه قبل از پدید آمدن علائم بیماری فرد میتواند ویروس را به دیگران انتقال دهد. همچنین طبق تحقیقات انجام شده 80 درصد انتقال توسط افراد ناقل که هیچ علائمی ندارند صورت میگیرد.
طبق تحقیقات جدید استفاده از ماسک باعث محدود شدن انتقال توسط همهی افراد و توقف زنجیره انتقال میشود. حتی افرادی که ناقل هستند. همچنین استفاده از ماسک باعث میشود که شما نتوانید دستهای آلوده را به بینی و دهان بزنید. برای بررسی تاثیر ماسک در محافظت از افراد در مقابل ویروس کرونا انواع ماسکها و نحوه عمل آنها بپردازیم.
انواع ماسکهای تنفسی
ماسکهای فیلتردار: این ماسکهای تنفسی از الیاف درهم تنیده ساخته شدهاند تا به وسیلهی فیلتر موجود روی آنها عوامل بیماریزا موجود در هوا فیلتر شوند. از آنجایی که قطر ویروس کرونا 125 نانومتر است اگر ماسکهای تنفسی فیلتردار به درستی استفاده شوند، ماسکهای تنفسی N95 تا 95 درصد ذرات 100 تا 300 نانومتر را فیلتر میکنند. ماسکهای تنفسی N99 تا 99 درصد و ماسکهای تنفسی N100 تا 99.7 درصد توانایی فیلتر دارند.
ماسکهای تنفسی جراحی یا پزشکی: ماسکهای پزشکی تنوع بسیار زیادی دارند. الیاف ماسک تنفسی از نوعی پارچه مصنئعی قابل تنفس تهیه شده است. این ماسکها با شکل مستطیل خود و چینهای به کار رفته در آن بینی، دهان و فک را میپوشاند. این ماسک پس از استفاده باید پاره و دور انداخته شوند. این ماسکها بر خلاف ماسکهای فیلتردار استانداردهایی برای قرار گرفتن روی صورت و نحوه استفاده ندارند. ماسکهای جراحی میتوانند بین 10 تا 90 درصد ذرات معلق در هوا را فیلتر کنند. یک تحقیق نشان داده است که ماسکهای جراحی و فیلتردار N95 به شکلی مشابه خطر ابتلا را کاهش میدهند. در هر صورت چیزی که در مورد ماسکها بسیار حائز اهمیت است استفاده مداوم و صحیح نقش مهمتری در مقایسه با نوع ماسک دارد.
ماسکهای پارچهای: استفاده از ماسکهای پارچهای اگر طبق اصول دوخته شوند بسیار بهتر از استفاده نکردن از ماسک به ویژه در مکانهای عمومی است. در کل این ماسکها موفقیت کمتری نسبت به سایر ماسکها داشتهاند. زیرا این ماسکها معمولا دارای شکافهای نزدیک بینی، دهان و فک دارد که هوا را به راحتی بیون هیچ محافظی عبور میدهند. علاوه بر این پارچهها به دلیل دارا بودن منافذ بسیار، ذرات موجود در هوا را به راحتی از خود عبور میدهند. به طور کلی اگر تمایل به استفاده از ماسکهای پارچهای دارید بهتر است ماسکهای پارچهای را به صورت سه لایه از پارچههای 100 درصد نخی به شکل تاشو تهیه شوند. از آنجایی که در هنگام استفاده از ماسک دچار مقاومت تنفسی میشویم پس بهتر است در ساخت آنها از موادی استفاده شود که بر قلب و ریهها فشار وارد نکنند.
طبق توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی ماسکهای پارچهای باید حداقل سه لایه پارچه داشته باشند لایه داخلی باید از موادی مثل پنبه تهیه شوند. لایه میانی از مادهای استفاده شود که مثل سدی عمل کند مثل پلیپروپلین و لایه خارجی باید از موادی مثل پلیاستر یا مخلوط پلیاستر ساخته شوند.
ماسکهای مورد استفاده جهت جلوگیری از کرونا ویروسها، ماسک‌هایی هستند که در قسمت بالا در مورد آنها صحبت شد و اطلاعات کافی داده شده است. حال در ادامه مقاله به مقایسه ماسکها میپردازیم.
ماسک فیلتردار بهتر است یا ماسک پزشکی
ماسکهای پزشکی یکبار مصرف توسط پزشکان برای جلوگیری از انتشار مایعات به دهان استفاده میشود. این ماسکها مقاومت و دوام زیادی ندارند در نتیجه مانع محکمی نیستند. هدف اصلی تولید ماسکهای پزشکی جلوگیری از ورود مایعات حاصل از سرفه یا عطسه آلوده به ویروس به دهان یا بینی است. استفاده صحیح از این ماسکها از ابتلا به بیمار‌‌‌یها به ویژه زمانیکه در تماس با شخص بیمار هستید و همچنین مانع انتشار بیشتر بیماری میشود. از طرفی این ماسکها از ورود ویروسها به دهان جلوگیری میکنند زیرا در هنگام استفاده از این ماسکها شما نمیتوانید به طور مستقیم به دهان خود دست بزنید.
از طرفی ماسکهای فیلتردار در صورتیکه محکم اطراف صورت استفاده شود مانع از ورود ویروس میشود. ماسکهای فیلتردار N95 به این دلیل به این نام خوانده میشوند که توانایی فیلتر کردن 95 درصد ذرات ریز را دارند. همچنین هنگام تهیه این ماسکها باید از اصل بودن آنها مطمئن شوید. بسیاری از محققان مرکز کنترل بیماریهای آمریکا CDC عنوان میکنند که ماسکهای N95 محافظی مناسب در مقابل ابتلا به ویروس است. به گفته این پزشکان چون ماسکهای فیلتردار میتوانند گمراه کننده باشند، ماسکهای جراحی جایگزین مناسبی هستند به ویژه در مکانهای عمومی و شلوغ زیرا میتوانند در مقابل عطسه‌ها و سرفههای آلوده از شما حفاظت کنند. در نتیجه میتوان گفت که باز هم نوع ماسک مهم نیست. مهم استفاده اصولی و صحیح از ماسک است. به طوری که محکم اطراف دهان و بینی را بپوشانند، هیچ راهی برای ورود نداشته باشند و پس از یک بار استفاده باید دور انداخته شوند.
طریقه عمل ماسکهای فیلتردار در جلوگیری از بروز عفونتهای ویروسی
این ماسک در جلوگیری از بیماریهای ویروسی مثل کرونا ویروسها موفق بودهاند اما تنها در افرادی که به شکلی صحیح از ماسکها استفاده کردهاند. ماسکهای N95 برای افرادی که پزشک نیستند دشوار است زیرا گرما باعث ناراحتی در افراد شده و افراد آن را از صورت جدا میکنند. در یک نتیجهگیری میتوان گفت استفاده از ماسکهای N95 بسیار مفید هستند به شرطی که به روشی صحیح مورد استفاده قرار گیرندو در کنار شستوشوی مداوم و صحیح دستها همرا باشند.
ماسکهای فیلتردار در مقابله با کرونا ویروس
ویروس جدید کرونا که به نام کوید-19 شناخته شده است از طریق عطسه، سرفه یا تماس با فرد بیمار انتقال پیدا میکند. در نتیجه استفاده از ماسکهای فیلتردار و همچنین ماسکهای پزشکی در صورت استفاده‌ی صحیح به طوریکه اطراف دهان و بینی کامل پوشیده شوند و در کنار آن دستها به صورت مداوم شسته شوند، میتوانند در پیشگری از ویروس کرونا بسیار موثر باشند.
در حالت کلی با توجه به اینکه ویروس کرونا تا 1 الی 2 متر در اطراف شخص قابل انتقال است، بنابراین ماسکها لوازمی بسیار کاربردی در پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا است. زیرا که از ورود قطرات تنفسی آلوده جلوگیری میکنند. طبق گفته پزشکان افراد بدون علامت هم میتوانند ویروس کرونا را به افراد سالم انتقال دهند. بنابراین استفاده از ماسک به ویژه ماسکهای N95 و N99 که محکمترین نوع ماسک هستند. این ماسکها در اندازههای مختلف موجود هستند و باید به شکلی مناسب تهیه و استفاده شوند. زیرا این ماسکها از ورود باکتر‌‌یها و ویروسها جلوگیری میکنند.
همچنین ماسکهای پزشکی یا ماسکهای جراحی بسیار در دسترس هستند و قسمتهایی مثل دهان، بینی و فک به خوبی محافظت میکنند. در نتیجه استفاده از آنها از خارج شدن ذرات تنفسی یا ویروسها و پراکنده شدن آنها در صورتی که شما بیمار یا ناقل باشید جلوگیری میکنند. همینطور اگر فضای اطراف این ویروس پراکنده شده باشد این ماسکها از ورود ویروس کرونا به بدن جلوگیری میکنند.
استفاده از ماسکها یکی لز ملزومات مهم این روزها است. بنابراین استفاده از آنها به ویژه در محیط‌های بسته بسیار ضروری است. زیرا زدن ماسک احتمال ابتلا به ویروس کرونا را تا 65 درصد کاهش میدهد. بنابراین استفاده از ماسکها در پیشگیری و مقابله با بیماریهای ویروسی نقش بسیار مهمی ایفا میکنند. علاوه بر اینکه مهم نوع ماسک مصرفی نیست، مهم استفاده مداوم و صحیح از ماسک است. ضمن اینکه در هنگام استفاده از ماسکها هرگز با ماسک بازی نکرده و از تماس دست با قسمت خارجی ماسک خودداری کنید.
سخن آخر
- طی تحقیقات انجام شده مشخص شده استدر صورت استفاده افراد از ماسک نتایج زیر به دست می‌آید:
- در صورتیکه فرد ناقل از ماسک استفاده نکند اما فرد سالم از ماسک استفاده کند امکان ابتلا در فرد سالم با وجود ماسک 70 درصد است.
- در صورتیکه فرد ناقل ویروس کرونا از ماسک استفاده کند و فرد سالم از ماسک استفاده نکند امکان ابتلا به ویروس 5 درصد است.
- و چنانچه هم فرد ناقل و هم فرد سالم هر دو از ماسک استفاده کنند امکان ابتلا به طور چشمگیری تا 5/1 درصد کاهش مییابد.
پس در خانه بمانید، دستهای خود را مرتب بشویید و به احترام سلامتی خود و اطرافیانتان ماسک بزنید.
