پیرشدن یا پابه‌سن‌گذاشتن احساسات مختلفی را در ما به وجود می‌آورد. علائم و نشانه‌های آن هم ماجراهایی دارد: بعضی کم‌کم و تدریجی ظاهر می‌شوند و برای کشف برخی از آنها هم دقت و توجه لازم است. با ظاهرشدن اولین علائم بالارفتن سن در دهه سوم و چهارم زندگی، استفاده از درمان‌های موضعی، اولین ترکیب دفاعی است که برای رفتن به مصاف چین و چروک های صورت می‌چینیم؛ اما زمانی که دیگر کرم‌ها و لایه‌بردارهای شیمیایی جواب نمی‌دهند، چه باید کرد؟ در این مقاله، راه‌حل‌هایی برای این مواقع معرفی شده است.
می‌شود بعد از ۴۰ سالگی پوستی زیباتر و جوان‌تر داشت؟ بله! چرا که نه؟
باید بدانید که زمان شروع فرایند پیری وابسته به نژاد، ژنتیک، میزان قرارداشتن در معرض نور خورشید و سبک زندگی افراد است. کارهایی که برای بدن و پوست انجام می‌دهید (یا نمی‌دهید)، به‌طور مستقیم روی فرایند پیری‌تان اثرگذارند. جرمی برائر (Jeremy Brauer)، استادیار دانشگاه نیویورک، معتقد است که محسوس‌ترین تغییرات پوستی برای شروع روند پیری به شکل‌های زیر دیده می‌شوند:
- کاهش خاصیت ارتجاعی پوست؛
- تیره‌ترشدن رنگ‌دانه‌های پوستی؛
- تغییر اندازه منافذ پوستی؛
- برجسته‌ترشدن خطوط نازک روی پوست؛
- کاهش حجم عضلات و چربی صورت.
اگر دوست دارید که از پوست‌تان در مقابل پیری محافظت کنید، ادامه این متن را از دست ندهید.
برای جلوگیری از پیری در دهه ۴۰ عمر چه باید کرد؟
دیوید لورتچر (David Lortscher)، متخصص پوست، می‌گوید: «در دهه ۳۰ و ۴۰ زندگی، مردم علائم پیری را در خود احساس می‌کنند. چرخه زندگی طبیعی پوست شروع به کُندشدن می‌کند؛ یعنی چروک‌ها ظاهر می‌شوند، بی‌رنگ‌شدن بخش‌هایی از پوست نمود پیدا می‌کند و شل‌شدگی آن و کاهش تولید کلاژن رخ می‌دهد.» تغییرات هورمونی بدن هم باعث بروز آکنه در بزرگ‌سالی می‌شود و خاطره جوش ها و آکنه‌های روزهای نوجوانی را تداعی می‌کند.
اگر قبل از شروع دهه ۴۰ زندگی‌تان از محصولات ضدپیری پوست استفاده نمی‌کرده‌اید، حالا دیگر وقتش رسیده است. دکتر لورتچر برای مراجعان خود، ویتامین C و رتینوئید (retinoids) تجویز می‌کند. سال‌ها تحقیق و مطالعات بالینی، بر کاربردی‌بودن این دو ماده، در کاهش علائم پیری پوست، مهر تأیید زده‌اند.
اثرگذاری مثبت رتینوئیدها با آزمایش‌های بالینی متعدد ثابت شده است. این مواد کلاژن‌سازی را تحریک می‌کنند و مانع به‌وجودآمدن چروک‌ها می‌شوند. اگر هم چروکی روی پوست ایجاد شده باشد، آن را رفع می‌کنند. رتینوئیدها حتی آکنه‌های پوستی ناشی از تغییرات هورمونی را هم از بین می‌برند: همان آکنه‌هایی که انگار بدن یادش رفته که از روزهای نوجوانی فاصله گرفته است و هنوز تولیدشان می‌کند.
نکته مهم
البته در مصرف رتینوئید باید به نکته‌ای مهم توجه کرد: این ماده به نور حساس است. پس درصورت استفاده، باید از کرم های ضد آفتاب با اس‌پی‌اف (SPF) بالا استفاده کنید. SPF کرم باید دست‌کم ۵۰ باشد و قابلیت مراقبت از پوست در مقابل همه اشعه‌های خورشید را داشته باشد.
۹ سوالی که باید قبل از خرید کرم ضدآفتاب از خودتان بپرسید
اگر از مراقبت‌ها و حساسیت پوستی در زمان مصرف رتینوئید خوشتان نمی‌آید، مصرف ویتامین C به‌طور موضعی جایگزین خوبی خواهد بود. این ویتامین به تولید کلاژن کمک می‌کند و ضمن جنگیدن با چروک‌ها، تخریب پوستی‌ای را درمان می‌کند که ناشی از قرارگرفتن در معرض اشعه فرابنفش خورشید است. ویتامین C حاوی آنتی اکسیدان است و می‌تواند با لکه‌های رنگی پوست (hyperpigmentation) بجنگد و جای زخم یا لک‌های ناشی از قرارگرفتن پوست در معرض نور خورشید را از بین ببرد.
رتینوئیدها؛ کرم ضدآفتاب با SPF بالا (دست‌کم ۵۰)؛ ویتامین C.
برای جلوگیری از پیری در دهه ۵۰ عمر چه باید کرد؟
فرایند پیری در دهه ۵۰ عمر هم مانند دهه ۴۰ ادامه پیدا می‌کند. البته در زنان، یائسگی باعث تشدید علائم می‌شود. تغییر سطح استروژن پوست را خشک‌تر و کم‌شدن کلاژن هم پوست اطراف چشم‌ها و فک را شل می‌کند. قرارداشتن زیر نور آفتاب در طی سالیان دراز، هم لکه‌های پوستی به وجود می‌آورد و هم بافت پوست را زبرتر می‌کند.
استفاده از مرطوب کننده پوست و درمان‌های موضعی که گفته شد، در کنار روش‌هایی مانند درمارولینگ (dermarolling) که میکرونیدلینگ (microneedling) هم نامیده می‌شود، به رفع زبری و خشکی پوست در سنین بالاتر کمک می‌کند. میکرونیدلینگ ابزاری مانند ادوات شکنجه قرون‌وسطا دارد اما روشی مناسب برای افزایش کلاژن پوست در منزل است. در میکرونیدلینگ، پوست با سوزن خاصی سوراخ می‌شود؛ پس رعایت بهداشت بسیار ضروری است.
قبل از خرید کرم مرطوب‌کننده این نکات را حتما بدانید
در این روش، جراحت کوچکی در پوست ایجاد می‌شود که می‌تواند به تولید کلاژن و افزایش خاصیت ارتجاعی پوست کمک کند. از دیگر نتایج مفید آن، بهبود وضعیت زخم‌ها و چروک‌ها، کاهش لکه‌های رنگی و جوان‌سازی پوست است.
اندازه سوزن‌ها در اثرگذاری میکرونیدلینگ نقش دارد. اگر اندازه سوزن بزرگ‌تر باشد و عمیق‌تر در پوست فرو برود، وضعیت پوست بهتر خواهد شد. این روش برای کاهش چروک‌ها و خطوط نازک روی پوست و بازسازی سطحی کاربرد دارد. با انجام این روش می‌توان پوستی جوان و شاداب داشت.
روش دیگر برای جلوگیری از پیری در دهه ۵۰ عمر، استفاده از لیزر فراکسل (Fraxel) است. این روش نوعی لیزردرمانی است که برای درمان جای زخم آکنه و لکه‌های رنگی پوست به کار می‌رود. فراکسل برای کاهش چین و چروک صورت و باطراوت شدن و جوان‌سازی پوست، بسیار مؤثر است.
درمارولینگ؛ ترمیم سطح پوست با لیزر فراکسل؛ استفاده از ضدآفتاب با SPF (دست‌کم ۵۰).
برای جلوگیری از پیری در دهه ۶۰ عمر چه باید کرد؟
با ورود به دهه ۶۰ از عمرمان، شاهد تغییرات جدی‌تری در بافت پوست خواهیم بود. استفاده از رتینوئید و ویتامین C همچنان می‌تواند با خطوط ظریف روی پوست بجنگد و لکه‌های رنگی پوست را از بین ببرد. استفاده از این موارد، بافت پوست را بهبود می‌بخشد و از شل‌شدن آن جلوگیری می‌کند؛ اما به‌دلیل کاهش حجم صورت و فروریختن آن، اقدامات دیگری هم لازم است.
اگر به‌دنبال مراقبت‌هایی بیشتر از کرم‌ها و مواد موضعی هستید که در طول روز استفاده می‌شوند، خبر خوبی برایتان داریم: روش‌های مراقبتی پوست، که چندان تهاجمی و همراه با جراحی‌های سخت و طولانی‌‌ای نیستند و در آنها از تیغ جراحی استفاده نمی‌شود؛. مثلا تزریق بافت در زیر پوستی که شل شده، از روش‌های ترمیم پوست است.
حجم‌دهنده‌هایی مانند اسکالپترا (Sculptra) یا ولوما (Voluma) و فیلِرها مانند رِیدیِس (Radiesse)، رستیلان (Restylane) و یووه‌دِرم (Juvederm) می‌توانند حجم ازدست‌رفته صورت را تاحدی ترمیم و پوست را کشیده‌تر و محکم‌تر کنند. اگر خط اخمتان در ناحیه پیشانی، طوری شده است که انگار همیشه در صبح شنبه به سر می‌برید، استفاده از زئومین (Xeomin) یا رِیدیِس پیشنهاد می‌شود.
زئومین برای درمان خط اخم مناسب است و ریدیس فیلری است که چروک‌های شدید و متوسط پوست را درمان می‌کند. پزشکان متخصص روش‌هایی مانند آلتراپی (Ultherapy) را هم پیشنهاد می‌کنند. در این روش، از فناوری فراصوت برای احیای تولید کلاژن استفاده می‌شود و بدون نیاز به جراحی، پوست را به‌طور طبیعی کشیده و محکم می‌کند.
استفاده از حجم‌دهنده‌ها مانند اسکالپترا (Sculptra) یا ولوما (Voluma)؛ استفاده از فیلرها مانند رِیدیِس (Radiesse)، یووه‌دِرم (Juvederm) یا رستیلان (Restylane)؛ آلتراپی یا درمان با فناوری فراصوت.
آیا می‌دانید در هر سنی برای مقابله با پیری پوست چه کنید؟
فناوری‌های جدید باعث شده‌اند که برای مراقبت از پوست، درمان یا مقابله با علائم پیری، دیگر نیازی به جراحی‌های سخت یا استفاده از مواد موضعی همراه با عوارض پوستی نباشد؛ اما مهم‌ترین و مؤثرترین روش مراقبت از پوست، کماکان جلوگیری از تخریبی است که خورشید در پوست ایجاد می‌کند.
شاید بیشتر ما در استفاده از کلاه آفتابی یا کرم ضدآفتاب کوتاهی می‌کنیم، اما این مسئله برای همه ما گران تمام می‌شود. ماجرا زمانی هولناک می‌شود که بدانیم طول می‌کشد تا اثرات منفی نور خورشید بروز پیدا کنند؛ یعنی فاصله میان زمانی که در معرض پرتوهای آن قرار می‌گیریم تا زمان نمایان‌شدن نشانه‌های تخریب زیاد است. همان موقعی که ما در معرض نور خورشید هستیم، متوجه اثرات نامطلوبش نخواهیم شد.
پس بهتر است که از زیر آفتاب خوابیدن و برنزه‌کردن پوست خودداری کنید و همیشه از کلاه آفتابی، ضدآفتاب مناسب و عینک دودی استفاده کنید. در این صورت، تا سال‌های طولانی، پوستی جوان، زیبا و شاداب خواهید داشت.
نکات مهمی که باید قبل از خرید عینک آفتابی بدانید
