سبک زندگی همه ما بعد از کرونا تغییر کرد. در این دوران ناچار بودیم با محدودیت‌ها، ترس‌ها و اخبار مرگ‌و‌میر پی‌در‌پی زندگی کنیم و به‌نوعی با آنها سازگار شویم؛ سازگارشدنی که به قیمت کم‌خوابی، بی‌تحرکی، بدخوری و پیگیری مدام اخبار دلخراش برایمان تمام شد. اما حالا که از دوران اوج این همه‌گیری گذشته‌ایم، وقت آن رسیده است که به فکر ترک این عادت‌های مخرب و شروع زندگی سالم‌تری باشیم.
۱. پرخوری یا کم‌خوری
کمبود برخی از محصولات غذایی در دوران همه‌گیری یکی از عواملی بود که عادات غذایی ما را تغییر داد. از طرفی فاصله‌گذاری اجتماعی مجبورمان کرد مدت‌ها در خانه بمانیم که نتیجه‌ای جز خستگی و پرخوری عصبی نداشت و اضطراب مستقیما بر اشتهای ما اثر می‌گذاشت و گرسنه یا سیرمان می‌کرد. حتی عده‌ای برای مقابله با این استرس به مصرف قند بیشتر و رفتارهای غذایی ناسالم روی آوردند.
زیاده‌روی در خوردن، مصرف تنقلات، پرخوری عصبی، بی‌اشتهایی عصبی، بدخوری یا حتی پرخوری از جمله رفتارهای رایج این دوران به‌عنوان مکانیسم مقابله‌ای بودند. حتی تعداد زیادی از مردم به رژیم‌های غذایی برای کنترل وزن روی آوردند که حاکی از استرس، افسردگی و چالش‌های ذهنی آنان به‌سبب درگیری‌های دوران کرونا بود.
راهکار چیست؟
- هیچ‌وقت غذای حاضر و آماده در خانه نداشته باشید.
- غذا را به‌اندازه تهیه و مصرف کنید.
- بیشتر سراغ میوه‌ها، سبزیجات و غذاهای کامل بروید.
- به‌جای قند و کافئین، میوه و آجیل بخورید و آب زیاد بنوشید. (گاهی اوقات گرسنگی‌های کاذب فقط با نوشیدن یک لیوان آب برطرف می‌شوند.)
- مدیتیشن، ورزش و تمرین‌های سلامت روان را در برنامه روزانه خود بگنجانید تا راحت‌تر از کم‌خوری یا پرخوری عصبی پیشگیری کنید.
۲. حذف وعده صبحانه
دیر بیدارشدن و یکی‌کردن صبحانه و ناهار از نتایج شب‌بیداری‌های طولانی دوران کروناست. هیچ‌یک از وعده‌های غذایی بی‌اهمیت نیستند، اما اهمیت صبحانه این است که سوخت مورد‌نیاز بدن برای شروع روز را تأمین می‌کند. از طرفی کسانی که عادت به خوردن صبحانه دارند، کمتر با معضلاتی مانند به‌هم‌خوردن تعادل قندخون دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و عملکردشان در تست‌های شناختی بهتر است.
راهکار چیست؟
تلاش برای سحرخیزی تا حد زیادی این مشکل را رفع می‌کند. صبح خود را با منابع پروتئین، کربوهیدرات، چربی‌های سالم و فیبر شروع کنید تا هم در طول روز انرژی کافی داشته باشید، هم به‌مرور زمان جلوی انواع بیماری‌های جدی مثل سرطان، پارکینسون و آلزایمر را گرفته باشید.
۳. تنبلی و بی‌تحرکی
کرونا وقتمان را برای ورزش باز کرد، اما با تعطیلی اکثر سالن‌های ورزشی اگر هم کسی تمایل به ورزش داشت، امکانش را نداشت؛ از یک طرف لزوم داشتن تجهیزات ورزشی در خانه بود و از طرف دیگر اراده آهنین ورزش انفرادی به‌علاوه افسردگی و اضطرابی که انگیزه تحرک را کم می‌کرد. این خانه‌نشینی حتی برای اهل ورزش هم مضر بود و باعث شد کمتر از همیشه ورزش کنند. بر اساس یافته‌های محققان، بی‌تحرکی عمومی فقط در چند ماه اول کرونا می‌توانست قریب به ۱۱میلیون نفر را به دیابت نوع ۲ مبتلا کند.
راهکار چیست؟
- با پیاده‌روی شروع کنید که راحت‌ترین نوع تحرک است.
- برای مسیر‌های کوتاه سوار اتومبیل و وسایل نقلیه عمومی نشوید.
- کلاس‌های ورزشی را شروع کنید.
- تا می‌توانید از میز کار خود فاصله بگیرید. بعد از یک ساعت نشستن، بدن شما به چند دقیقه ایستادن و قدم‌زدن نیاز دارد.
۴. اعتیاد به فست‌فود
در دوران کرونا ترس از آلودگی فست‌فودها مراجعه مردم به عرضه‌کنندگان این غذاها را کاهش داد، اما میزان مصرف تنقلات و غذاهای فست‌فودی در خانه بیشتر شد. انگار خانه‌نشینی ذوق و حوصله آشپزی را کشت و ترجیح اکثر مردم آماده‌کردن غذاهای فوری و حاضری بود. این عادت حتی بعد از اتمام همه‌گیری در بسیاری از خانه‌های ایرانی به قوت خود باقی ماند.
راهکار چیست؟
می‌دانستید کم‌کردن مصرف و درنتیجه کاهش مضرات غذاهای فست‌فودی عمرتان را طولانی‌تر می‌کند؟ به‌جای آنکه خودتان را با شیرینی و ساندویچ و غذاهای پرچرب و پرپنیر سیر کنید، زمان و انرژی کافی به برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی اختصاص دهید و انواع میوه، سبزیجات، گوشت بدون چربی و غلات کامل را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
۵. ورزش بدون دلیل و انگیزه
در زمان همه‌گیری همه‌جا می‌خواندیم و می‌شنیدیم که در هیچ شرایطی ورزش را رها نکنیم. این توصیه در طول همه‌گیری به سلامت ما کمک می‌کرد، انرژی موردنیازمان را تأمین می‌کرد و برای پرکردن اوقات بیکاری مفید بود. اما اگر عادت ورزش بیش از حد همچنان بعد از کرونا با شما مانده است یا از انجامش لذت نمی‌برید، وقتش رسیده است که آن را کنار بگذارید.
راهکار چیست؟
ورزشی که صرفا برای حفظ سلامتی است و از انجامش لذت نمی‌برید، نتیجه‌ای جز درد جسمی و خستگی روحی ندارد. فعالیت داشته باشید، اما فعالیتی که روحتان را شاد و جسمتان را پرانرژی کند، به شما احساس قدرت بدهد و با شخصیت و مهارت و برنامه شما هماهنگ باشد. تمرینات ورزشی هرچه متعادل‌تر باشند، مفیدترند.
۶. وقت‌کشی پای صفحه‌نمایش
گوشی‌های هوشمند اعتیادآورند و این بر کسی پوشیده نیست. اکثر ما در طول دوره کرونا ساعت‌های مرده را پای گوشی و تبلت و لپ‌تاپ می‌گذراندیم. آنلاین خرید می‌کردیم، با دوستان خود چت می‌کردیم، در شبکه‌های اجتماعی پرسه می‌زدیم و هرطور می‌توانستیم از زندگی طاقت‌فرسای آن دوران فرار می‌کردیم. این عادت در جانمان رخنه کرده و ترک آن دشوار است. نتیجه‌اش هم اضطراب، افسردگی، انواع اختلالات خواب، افزایش وزن و اختلالات خوردن است.
راهکار چیست؟
برای استفاده از تلفن همراه محدودیت زمانی تعیین کنید تا بدانید چه زمانی باید آن را کنار بگذارید. راهکار بهتر ممنوعیت استفاده از آن در موقعیت‌های مختلف است. مثلا می‌توانید استفاده از آن در اتاق‌خواب یا روی میز شام را برای خود ممنوع کنید.
۷. خوابیدن با تلفن همراه
همه می‌دانیم که نور آبی گوشی‌های هوشمند خواب را مختل و بی‌کیفیت می‌کند. گذشته از آن چک‌کردن پیام‌های شخصی و ایمیل‌های کاری بلافاصله قبل از خواب استرس و اضطرابی به جان فرد می‌اندازد که در تمام طول شب همراه او می‌ماند.
راهکار چیست؟
جای تلفن همراه بیرون اتاق‌خواب است. این قانون را قاطعانه در خانه اجرا کنید و اعضای خانواده را به آن عادت دهید. این‌طوری به‌جای آنکه قبل و بعد از خواب (ساعت‌های طلایی روز) را در اخبار دنیای دیجیتال سپری کنید، فرصت چند دقیقه مدیتیشن و آرام‌سازی را خواهید داشت.
۸. بدخوابی، کم‌خوابی و پرخوابی
جدای از تأثیر ابتلا به کرونا بر کیفیت خواب، طبق تحقیقات، دوران همه‌گیری بر کیفیت خواب تقریبا ۴۰درصد از مردم تأثیر منفی گذاشت. تق‌و‌لق‌بودن مدارس و ادارات برنامه خواب منظم ما را تغییر داد و شب‌بیداری‌های طولانی بیدارشدن را سخت کرد. در حالی که بدن و ذهن ما برای عملکرد مناسب و پیشگیری از بیماری‌ها به خواب کافی نیاز دارد.
راهکار چیست؟
شب‌ها برای خواب منتظر خستگی نباشید. هر شب در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و قبل از آن تکنیک‌های آرام‌سازی را اجرا کنید. مدیتیشن، تنفس آگاهانه و تمرکز حواس تمرین‌های مفیدی برای آرام‌سازی بدن قبل از خواب هستند. می‌توانید یک برنامه خواب و گجت پوشیدنی مخصوص تهیه کنید تا به وضعیت خواب خود بیشتر آگاه باشید.
رعایت نکات بهداشت خواب مانند خاموشی وسایل الکترونیکی، تاریکی اتاق‌خواب و ساکت‌بودن فضا قطعا کیفیت خواب شما را بهبود می‌دهد.
۹. ارتباطات تلفنی به‌جای حضوری
قرنطینه کرونا ناچارمان کرد از لحظه‌ای که بیدار می‌شویم تا زمانی که چشم روی هم می‌گذاریم مدام در حال دیدن، شنیدن و خواندن باشیم و تماشای فیلم و سریال و کلیپ‌های خنده‌دار را جایگزین تعاملات انسانی کنیم. اما اگر همچنان بعد از کرونا از ارتباطات انسانی فرار می‌کنید، باید به فکر راه‌حل باشید!
راهکار چیست؟
استراحت و مدیتیشن را امتحان کنید. استراحت فرصت تجدید انرژی فیزیکی، عاطفی و معنوی را در اختیارتان می‌گذارد و مدیتیشن ذهن را برای تمرکز آماده می‌کند. با تقویت مهارت‌های خودآگاهی می‌توانید روابط دوران قبل از کرونا را از سر بگیرید و خود را برای روابط جدید آماده کنید.
۱۰. مصرف بیش از حد کافئین
قرنطینه خانگی بسیاری از کارمندان را به دورکاری واداشت و نتیجه شب‌کاری‌های طولانی و بیدارماندن به زور قهوه و کافئین بود. با اینکه کرونا تقریبا از میان ما رفته، ترک قهوه و برگشت به حالت عادی برای بسیاری از ما سخت است. این عادت مضر موجب تپش قلب، اضطراب، ناراحتی معده، تکرر ادرار و بی‌خوابی می‌شود.
راهکار چیست؟
طبق گزارش سازمان غذا و داروی آمریکا، مصرف ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین در روز (۴ تا ۵ فنجان قهوه) برای بزرگ‌سالان مجاز است. اگر در طول همه‌گیری به مصرف بیش از این مقدار عادت کرده‌اید، انرژی لازم را با ورزش، خواب منظم، نوشیدن آب کافی و رژیم غذایی سرشار از غلات کامل، سبزیجات، آجیل و روغن‌های سالم تأمین کنید.
کلام آخر
اولین قدم برای ترک عادت‌های بد دوران کرونا شناسایی آنهاست. در این مقاله ۱۰ مورد از این عادات مضر مثل بی‌خوابی، پرخوری، کم‌تحرکی و اعتیاد به صفحه‌نمایش را معرفی و راهکار مقابله با آنها را مرور کردیم. امیدواریم خواندن این مقاله تلنگری برای تغییر سبک زندگی روزهای کرونایی و بازگشت به جریان زندگی عادی باشد.
شما کدام‌یک از این رفتارها را هنوز ترک نکرده‌اید؟ راه دیگری برای کنارگذاشتن آنها بلدید؟
