تب زرد؛ همهچیز درباره این بیماری ویروسی
تب زرد نوعی بیماری ویروسی است که با نیش پشه آلوده به افراد منتقل میشود. این بیماری در بعضی مناطق شایعتر است و سبب طیفی از علائم از خفیف مثل بدن درد و تب گرفته تا شدید مثل نارسایی اندام میشود. میدانید چرا این بیماری تب زرد نام گرفته است و روش تشخیص و درمان آن چیست؟ برای آشنایی بیشتر با این بیماری تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
تب زرد چیست؟
تب زرد نوعی بیماری ویروسی است که با نیش نوع خاصی از پشه منتشر میشود. این پشهها با نیشزدن میمونها و شامپانزدههای ناقل ویروس آلوده میشوند و در مناطق استوایی و نیمهگرمسیری آفریقا و آمریکای جنوبی وجود دارند. از آنجایی که این بیماری موجب زردشدن پوست و ایجاد تب میشود، به آن تب زرد میگویند. علائم این بیماری بعد از ۳ تا ۶ روز شدت میگیرند.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به این بیماریاند؟
افرادی که در جنگلهای نیمهگرمسیری و استوایی آفریقا، آمریکای جنوبی و آمریکای مرکزی زندگی یا کار میکنند یا به این مناطق سفر میکنند، بیشتر در معرض ابتلا به تب زرد هستند. سالانه حدود ۲۰۰هزار نفر در سراسر دنیا به این بیماری مبتلا میشوند و سالانه حدود ۳۰هزار نفر بر اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست میدهند. بیشتر موارد ابتلا به این بیماری و مرگ ناشی از آن در آفریقاست.
علائم تب زرد
در ادامه، علائم رایج این بیماری را نوشتهایم هرچند ممکن است فرد مبتلا علائمی نداشته باشد.
علائم خفیف
- تب؛
- لرز؛
- سردرد؛
- بدندرد؛
- احساس خستگی؛
- حالت تهوع و استفراغ.
علائم شدید
از هر ۴ فرد مبتلا ۱ نفر دچار علائم شدید بیماری میشود. این علائم عبارتاند از:
- تب بسیار شدید؛
- یرقان؛
- هموراژی (خونریزی)؛
- شوک؛
- نارسایی کبدی؛
- نارسایی کلیه؛
- مرگ.
تشخیص تب زرد
اگر در مناطقی با شیوع تب زرد باشید و علائم این بیماری را بروز دهید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. ممکن است پزشک درباره علائم و محل رفتوآمد شما سؤال بپرسد و برای بررسی وجود ویروس در خون شما آزمایش خون تجویز کند. حضور ویروس در خون را میتوان با تست پی.سی.آر (PCR) و آزمایش الایزا تشخیص داد.
بهبودی و درمان
درمانی برای این بیماری وجود ندارد. به همین دلیل مهمترین اصل پیشگیری از آن با دریافت واکسن و دوری از پشههاست. ممکن است پزشک برای بهترشدن حالتان استراحت و نوشیدن مایعات فراوان را توصیه کند. اگر به مُسکن نیاز دارید، از مصرف مسکنهای رقیقکننده خون مثل آسپرین یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی خودداری کنید. این داروها ممکن است موجب خونریزی شوند. اگر علائم شدید تب زرد را دارید، حتما به بیمارستان مراجعه کنید.
اگر علائم خفیف بیماری را داشته باشید، معمولا بعد از ۱ هفته علائم بهبود مییابند. البته ممکن است احساس خستگی و ضعف شما بیشتر از ۱ هفته طول بکشد. بعد از بهبودی، به تب زرد مصون خواهید بود.
پیشگیری
اگر قصد دارید به مناطقی یا شیوع تب زرد سفر کنید، حدود ۳ تا ۴ هفته قبل از سفر واکسن تب زرد را بزنید. این واکسن به افراد بالای ۹ ماه تزریق میشود. بیشتر افراد با زدن یک دوز واکسن در تمام طول عمرشان ایمن میشوند، بااینحال تزریق دوز واکسن بوستر به بعضی افراد پشنهاد میشود، از جمله:
- افرادی که دوز اول واکسن را در زمان بارداری دریافت کردهاند؛
- افراد اچ.آی.وی مثبت؛
- افرادی که بیشتر مواقع در مکانهای پرخطرند؛
- افرادی که به مناطقی با شیوع زیاد تب زرد سفر میکنند بهخصوص اگر پیوند سلول بنیادی انجام داده باشند.
علاوهبر این، لازم است هنگام سفر به مناطق پرخطر بعضی موارد را رعایت کنید، از جمله:
- از دفعکننده پشه حاوی دی.ای.ای.تی (DEET) استفاده کنید.
- شلوار و بلوز آستین بلند و جوراب بپوشید. همچنین بهتر است لباسهای دفعکننده پشه بپوشید.
- از پوشیدن لباسهای تنگ خودداری کنید.
- اگر محل اسکان شما سیستم تهویه هوا ندارد یا پنجرههای آن بدون شیشه است، از پشهبند استفاده کنید.
- در زمان فعالیت پشهها بیرون نروید که یعنی غروب تا سحر. البته یکی از پشههای منتشرکننده تب زرد روزها فعالیت میکند.
- اگر این بیماری در شما تشخیص داده شد، همچنان لباس مناسب بپوشید تا پشهها بیماری را از شما به دیگری منتقل نکنند.
تزریق واکسن ممکن است عوارض خفیفی داشته باشد، از جمله:
- سردرد؛
- درد عضلانی؛
- تب خفیف؛
- در موارد نادر، علائم شدید تب زرد.
سؤالات رایج
۱. آیا تب زرد و مالاریا یکی است؟
خیر. این دو بیماری یکی نیستند، اما شباهتهایی دارند از جمله اینکه هر دو را پشهها منتشر میکنند و علائمی شبه آنفولانزا، یرقان و حتی مرگ را به همراه دارند. بااینحال مالاریا عامل انگلی و تب زرد عامل ویروسی دارد و پشههای منتقلکننده این دو بیماری متفاوتاند. همچنین با واکسیناسیون میتوان از تب زرد پیشگیری کرد، اما واکسنی برای مالاریا وجود ندارد.
۲. چه افرادی نمیتوانند از واکسن تب زرد استفاده کنند؟
- نوزادان زیر ۹ ماه؛
- خانمهای باردار با خطر عفونت زیاد؛
- افراد دچار حساسیت به تخممرغ؛
- افرادی با نقص ایمنی شدید.
۳. آیا تب زرد مسری است؟
خیر. فرد مبتلا به این بیماری نمیتواند آن را از طریق سرفه یا بوسیدن به دیگری منتقل کند. اما اگر شما مبتلا باشید، ممکن است پشهای با نیشزدن به شما آلوده شود و با نیشزدن فردی دیگر بیماری را به او انتقال دهد.
شما بگویید
شما چقدر با بیماری تب زرد آشنایی دارید؟ آیا تابهحال واکسن تب زرد تزریق کردهاید؟ در صورت تمایل، میتوانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه برایمان بنویسید و این مطلب را از طریق شبکههای اجتماعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.