جاهای دیدنی طبس؛ بناهای تاریخی و طبیعت اسرارآمیز
چمدانهای سفر را بستهاید و به سفری پاییزی یا زمستانی فکر میکنید؟ در این صورت، اجازه بدهید یکی از محبوبترین مقاصد گردشگری مرکز ایران در روزهای سرد را به شما معرفی کنیم. طبس شهری است در ۵۵۹کیلومتری مشهد، ۵۶۸کیلومتری بجنورد و ۸۸۹کیلومتری تهران. جاهای دیدنی طبس چنان جذاب و شگفتانگیزند که هر سال بسیاری از گردشگران و طبیعتگردان را بهسمت این شهر میکشانند. اگر شما هم تصمیم گرفتهاید به این شهر زیبای کویری سفر کنید و جاذبههای اطراف آن را از نزدیک ببینید، تا پایان این مقاله با ما همراه شوید. در ادامه، برایتان توضیح میدهیم که جاهای دیدنی طبس کجاست.
۱. کال جنی اسرارآمیز
اگر به تماشای مناظر اسرارآمیز علاقه دارید، کال جنی به یکی از مکانهای موردعلاقه شما تبدیل خواهد شد. محلیها به این دره وهمآلود دره جنیان هم میگویند. در جاده طبس بهسمت بشرویه، نیزارها و چشمههایی را میبینید که در طول مسیر این دره قرار دارند. قدمزدن در این دره درست مثل ابتدای فیلمی ماجراجویانه و اسرارآمیز است که کسی نمیداند در پایان آن برای شخصیت اصلی چه اتفاقی میافتد. البته نگران نباشید، چون قدمزدن در این دره برایتان خطری ندارد. شما که به افسانههای جن و پریان اعتقادی ندارید؟
آدرس: جاده طبس به بشرویه، دوراهی استخر شاعر، روستای فشاه
۲. چشمه مرتضی علی؛ یکی از جذابترین جاهای دیدنی طبس
در میان درهای دیگر در نزدیکی طبس، چشمههای کوچک و بزرگی در جریاناند که بسیاری از طبیعتگردان را شیفته خود کردهاند. این چشمهها که بزرگترین آنها چشمه «مرتضی علی» است، از دامنههای کوهی بهنام کش سیاه در شمال شرقی طبس میجوشند و بهسمت غرب روانه میشوند. این چشمهها علاوهبر منظرهای تماشایی، خاصیت درمانی هم دارند.
از این گذشته، در پایان مسیر چشمه مرتضی علی یکی دیگر از جاهای دیدنی طبس یعنی سد شاه عباسی قرار دارد. قدمزدن در این مسیر و رسیدن به یکی از بزرگترین سدهای قوسی جهان سفر یکروزه شما به روستای خرو را بهیادماندنیتر خواهد کرد.
۳. باغ گلشن طبس
این باغ سرسبز ایرانی شاهد اتفاقات تاریخی بسیاری بوده است. باغ گلشن که با گیاهان گوناگون همچون نگینی در کویر مرکزی ایران میدرخشد، در دوران زندیه ساخته شده است. این باغ حکومتهای مختلف تاریخی را دیده که یکی یکی آمدهاند و رفتهاند. البته این تمام ماجرای باغ گلشن نیست. باغ گلشن ماجراهای جالب و اغلب غمانگیز دیگری را هم شاهد بوده است. مهمترین آنها هم به پلیکانهای این باغ مربوط میشود.
در روزگاری نه چندان دور، ۲ پلیکان در مسیر مهاجرتشان این باغ را برای زندگی انتخاب کردند، اما زلزله ویرانگر شهریورماه ۱۳۵۷ جان یکی از آنها را گرفت. پلیکان دیگر مدتها در این باغ زندگی کرد و همانجا مرد. پس از این اتفاق، چند پلیکان دیگر به این باغ آورده شدند تا خاطره پلیکانهایی که زلزله زندگی آنها را نابود کرد، برای همیشه زنده بماند.
۴. روستای پلکانی نایبند
این روستای پلکانی در طول تاریخ پناهگاه امن و خوشآبوهوایی برای مسافران بوده است. از نادرشاه افشار که موقع شورش افغانها به این روستا آمد گرفته تا مسافرانی که از شر یاغیها به این روستا پناه میآوردند، همه چشماندازهای نایبند زیبا را دوست داشتهاند. این روستا در زمان صفویه به شکل پلکانی درآمد تا اهالی از شهر دزدان و غارتگران در امان باشند. در اطراف روستا نیز باغهای مرکبات و خرما قرار دارند تا نایبند مثل یک تابلوی نقاشی جزو زیباترین جاهای دیدنی طبس شود.
۵. کویر حلوان؛ مقصدی پرطرفدار برای کویرگردی
یکی از جاهای دیدنی طبس که عاشقان کویرگردی آن را حتما میشناسند، کویر حلوان است. این کویر چشماندازهای بیابانی بکر و شبهای پرستارهای دارد. امکانات تفریحی برای شترسواری، آفرود، موتورسواری با موتورهای چهارچرخ و کمپینگ نیز از ویژگیهای محبوب این کویر برای طرفداران کویرنوردی هستند. غار حلوان با سنگهایی با قدمت نزدیک به ۱۶۰میلیون سال نیز در نزدیکی این کویر واقع شده است و ارزش دیدن را دارد.
۶. مزار سید محمد بن جعفر طیار
اهالی روستای ازمیغان طبس همیشه برای زیارت و استخوان سبککردن راهی این امامزاده میشوند. بنای این مکان زیارتی در زلزله طبس کاملا از بین رفت و آنچه امروزه میبینید، بعد از زلزله ساخته شده است.
۷. جنگل سنو طبس با گیاهان دارویی
این جنگل در دامنه کوهستان واقع شده و یکی از مقاصد اصلی علاقهمندان به طب سنتی است. در این جنگل نزدیک به ۸۰۰ گونه گیاه دارویی در کنار گیاهانی مانند گز و اسفناج وحشی روییدهاند.
۸. کاروانسرای خان و داستانهای مسافران خسته
هر کاروانسرایی برای خود قصهای دارد. در کنار کاروانسرای خان بایستید و خوب گوش کنید. احتمالا ماجرای مسافران خستهای را میشنوید که روزگاری در سفر از جاده قدیم طبس به یزد در اینجا استراحت کردهاند. این کاروانسرای چهارگوش و بادگیرها و گنبد شاهنشین آن هر فرد علاقهمند به تاریخ را ساعتها مشغول تماشا میکند.
۹. آرامگاه سپهسالار و ماجرای تعقیب یزدگرد سوم
در این بنای چهارگوش چند سنگ قبر قرار دارد. اهالی روستای جوخواه از پدران خود شنیدهاند که این سنگ قبرها متعلق به افرادی هستند که در پایان حکومت ساسانی، یزدگرد سوم را تا این روستا تعقیب کردند. خوششانسی این پادشاه ساسانی باعث شد که این سرداران لشکر احنف بن قیس راه خود را گم کنند و در این مکان بمیرند.
۱۰. قلعه اسماعیلیان؛ از مشهورترین جاهای دیدنی طبس
اگر به تاریخ علاقه داشته باشید، حتما از تماشای قلعه اسماعیلیان لذت خواهید برد. این قلعه و آبانبارهایش زمانی ساخته شدند که اسماعیلیان شهر طبس را در اختیار گرفتند. آنها برای در امان ماندن از حملات دشمنان خود این قلعه را در میان کوه ساختند تا امروزه به یکی از دیدنیهای طبس تبدیل شود.
۱۱. ارگ هزارساله طبس
این ارگ که در گذشته ارگ کهن یا کهندژ نامیده میشد، قدمتی نزدیک به ۱۰۰۰ سال دارد. ارگ طبس بارها در طول تاریخ تعمیر و مرمت شده، اما دیگر شکوه قدیمی خود را بازنیافته است. علاقهمندان به تاریخ ایران از قدمزدن در گوشه و کنار ارگ کهن لذت میبرند.
۱۲. کال نمک و بلورهای نمکی شگفتانگیز
اگر به تماشای بلورها و سنگهای تخممرغیشکل نمکی علاقه دارید، باید راهی شمال غرب طبس شوید. کال نمک در حاشیه رودخانهای بهنام «آب شور» تشکیل شده است. قدمزدن در این دریاچه نمکی برای کسانی که به عکاسی از طبیعت بکر و مناظر منحصربهفرد علاقه دارند، یکی از لذتبخشترین کارهای دنیاست.
۱۳. مزار پیر حاجات؛ بنایی تاریخی
اگر حدود ۱ ساعت و ۵۰ دقیقه بهسمت شمال طبس رانندگی کنید، به روستایی بهنام پیر حاجات میرسید. در این روستا، مقبرهای قرار دارد که آن را به فردی بهنام پیر ابونصر ایراوهای نسبت میدهند. علاقهمندان به تاریخ نباید در سفر به طبس فرصت تماشای این مقبره قدیمی را از دست بدهند.
۱۴. دره کال سر در و کانالهای قدیمی آن
در دره کال سر در، کانالهایی حفر شدهاند که قدمتشان به زمان ساسانیان میرسد. این دره درنهایت به چشمه مرتضی علی و چند چشمه آبگرم دیگر منتهی میشود. بنابراین در سفر به این چشمه باید برای تماشای این دره نیز برنامهریزی کنید.
۱۵. سرزمین سیاه طبس و فضای آخرالزمانیاش
این منطقه منظرهای شبیه به فیلمهای آخرالزمانی دارد؛ منطقهای وسیع و پوشیده از سنگهای سیاه بازالت که حاصل آخرین فورانهای آتشفشانی در دوران کواترنر هستند. معدنهای زغال سنگ اطراف سرزمین سیاه نشان میدهند که در زمانهای قدیم در این منطقه جنگلهای انبوه و رودخانهها و دریاچههای پرآبی وجود داشتهاند.
۱۶. آبگرم دیگ رستم با آبی سبزرنگ
در نزدیکی روستای دیدنی نایبند، چشمه آبگرمی قرار دارد که از دوره نئوژن به یادگار مانده است. گوگرد موجود در آب بسیار داغ این چشمه باعث شده است که سبزرنگ و دارای خواص درمانی باشد. اگر به آبدرمانی علاقه دارید، به این چشمه علاقهمند خواهید شد.
۱۷. ریگ شتران یا کویر رباط خان
علاقهمندان به کویرگردی میتوانند علاوهبر حلوان، راهی کویر رباط خان هم بشوند. تماشای این کویر و ریگهای آن برای علاقهمندان به زمینشناسی جالب است. آسمان زلال آن در شبهای پرستاره نیز توجه بسیاری از ستارهشناسان را به این منطقه جلب میکند. علاقهمندان به تاریخ نیز به این منطقه سفر میکنند تا جایی را از نزدیک ببینند که در سال ۱۳۵۹ بالگرد آمریکایی معروف عملیات «پنجه عقاب» سقوط کرد. ریگ شتران پناهگاهی برای گیاهان و جانورانی مانند روباه شنی هم هست.
۱۸. روستای ازمیغان؛ بهشتی در میان کویر
احتمالا زمانی که نام طبس را میشنوید، یاد مناطق بیابانی مانند دشت کویر میافتید اما همه جای طبس بیابانی نیست. در ۴۲کیلومتری طبس، روستایی بهنام ازمیغان قرار دارد که عطر شالیزارها و باغهای مرکبات آن شما را حیرتزده میکند.
۱۹. برج هادرباش و نخلستانهای طبس
در میان نخلستانهای طبس، خانهای کاهگلی میبینید که به آن برج هادرباش میگویند. این برج را که در گویش یزدی مترادف با برج نگهبانی است، برای مراقبت از نخلهای بلند و سربهفلککشیده اطراف طبس ساختهاند.
۲۰. روستای اصفهک و عطر بهارنارنج
خانههای کاهگلی این روستا حدود ۴۰۰ سال پیش ساخته شدهاند، اما هنوز هم پس از مرمتهای مختلف مثل گذشته پابرجا ماندهاند. از جمله جاذبههای این روستا میتوان به باغهای نارنجی اشاره کرد که در بهار عطر بهارنارنجهایشان همه را مسحور خود میکند. قناتهای پرآب، مزارع زعفران، مسجد جامع روستا و رصدخانه کویری نیز از جاهای دیدنی طبس و این روستا محسوب میشوند.
۲۱. کاروانسراهای قدیمی کلمرد
در جاده قدیمی طبس به یزد، ۲ کاروانسرای قدیمی یکی با قدمت نزدیک به ۲۰۰ سال و دیگری با پیشینهای تقریبا ۱۲۰ساله قرار دارند. کاروانسرای اولی تقریبا ویرانه شده است، اما دومی را بازسازی کردهاند و از آن بهعنوان اقامتگاه بومگردی استفاده میکنند.
شما بگویید
برای اینکه سفر زمستانی خاطرهانگیزی داشته باشید، میتوانید طبس را بهعنوان مقصد خود انتخاب کنید. در این مقاله، ۲۱ جاذبه از جاهای دیدنی طبس را معرفی کردیم. باید به آنها نامهای دیگری مانند روستای کریت و سد تاریخی آن، موزه مردمشناسی طبس و تخت عروس را هم اضافه کرد. پیشنهاد میکنیم در سفر به این شهر خرید سوغات طبس مانند شیرینیهای روورکرده، قطاب، باقلوا، مربای پوست پسته و صنایع دستی مثل سینیهای مسی، ظرفهای قلمکاریشده و فرشهای زیبا را فراموش نکنید.
شما تاکنون به این شهر زیبای کویری سفر کردهاید؟ از تجربیات سفرتان برای ما و خوانندگان عزیز چطور بگویید.