قهوه کاسنی یکی از جایگزین‌های عالی برای قهوه است. این نوشیدنی بدون کافئین خواص بسیاری دارد. در این مقاله هرآنچه را لازم است درباره این نوع قهوه بدانید، برایتان نوشته‌ایم.
قهوه کاسنی چیست؟
کاسنی نوعی گیاه گل‌دار از خانواده قاصدک است. این گیاه ساقه سفت و پرزدار، گل‌های بنفش روشن و بر‌گ‌هایی دارد که معمولا در سالاد استفاده می‌شوند.
با بودادن ریشه آسیابشده گیاه کاسنی و دم‌کردن آن، قهوه کاسنی تولید میشود. طعم این گیاه مانند قهوه و کمی خاکی و آجیلی است. قهوه کاسنی به دو صورت تنها یا همراه با قهوه (برای ایجاد طعم بهتر) مصرف میشود.
کاملا مشخص نیست کاسنی از چه زمانی استفاده می‌شده، اما باور بر این است که استفاده از آن به سده ۱۸۰۰ در فرانسه، دوران کمبود قهوه، بازمی‌گردد. در آن زمان مردم از کاسنی به‌جای قهوه یا برای بیشترکردن مقدار قهوه استفاده می‌کردند.
سال‌ها بعد و زمان جنگ داخلی آمریکا، کاسنی توجه مردم نیواورلئان را به خود جلب کرد. در آن زمان هم به‌دلیل اینکه نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا راه یکی از بنادر این ایالت را مسدود کرده بود، قهوه کمیاب شده بود.
امروزه قهوه کاسنی که به آن قهوه چیکوری یا چیکوری کافی هم گفته میشود، در سراسر دنیا یافت میشود و به‌عنوان نوشیدنی بدون کافئین و جایگزین قهوه معمولی استفاده میشود.
مواد مغذی موجود در قهوه کاسنی
ریشه کاسنی اصلی‌ترین ماده تشکیل‌دهنده قهوه کاسنی است و برای درست‌کردن این قهوه، ریشه کاسنی خرد و بو داده میشود و درنهایت همراه با قهوه دم میشود.
در ۶۰ گرم ریشه کاسنی مواد مغذی زیر یافت میشود:
| ماده مغذی | مقدار |
| کالری | ۴۳ |
| پروتئین | ۰٫۸ گرم |
| کربوهیدرات | ۱۰٫۵ گرم |
| چربی | ۰٫۱ گرم |
| فیبر | ۱ گرم |
| ویتامین ب۶ | ۹درصد نیاز روزانه |
| منگنز | ۶درصد نیاز روزانه |
| فولات | ۴درصد نیاز روزانه |
| پتاسیم | ۴درصد نیاز روزانه |
| ویتامین ث | ۳درصد نیاز روزانه |
| فسفر | ۳درصد نیاز روزانه |
ریشه کاسنی منبع عالی نوعی فیبر پری‌بیوتیک به‌نام اینولین است که موجب کاهش وزن و حفظ سلامت روده‌ها میشود. منگنز و ویتامین ب۶ موجود در این گیاه هم برای سلامت مغز بسیار مفیدند.
البته یادتان باشد از آنجایی که مقدار کمی از ریشه کاسنی دم میشود، مقدار این مواد مغذی هم نسبتا کم است.
فواید قهوه کاسنی
۱. بهبود عملکرد دستگاه گوارش
قهوه کاسنی منبعی عالی از فیبر است که تأثیر مثبتی روی دستگاه گوارش دارد. مثلا قهوه کاسنی تعداد میکروبیوم‌های روده را که نقش مهمی در سلامت انسان دارند، حفظ می‌کند.
در واقع طبق بررسی‌های متعدد، مکمل‌های فیبر پری‌بیوتیک اینولین جمعیت باکتری‌های سالم روده را افزایش می‌دهند. همچنین بنا بر تحقیقات، کاسنی عملکرد روده را بهبود می‌بخشد و از شدت یبوست می‌کاهد.
در تحقیقی، ۴۴ فرد مبتلا به یبوست به‌مدت ۴ هفته مکمل اینولین یا دارونما مصرف کردند. مدفوع آن گروه از افراد که مکمل اینولین مصرف کرده بودند در مقایسه با افرادی که فقط دارونما استفاده کرده بودند، نرم‌تر شده بود و دفعات بیشتری اجابت مزاج داشتند و درنتیجه از شدت یبوستشان کاسته شده بود. در تحقیقی دیگر نیز نوشیدن ۳۰۰ میلی‌لیتر عصاره ریشه کاسنی به‌مدت ۴ هفته فعالیت روده افراد را در مقایسه با گروه کنترل منظم‌تر کرد.
۲. کاهش قند خون
بنا بر آزمایش روی حیوانات و همچنین انسان، فیبر اینولین موجود در ریشه کاسنی مقدار قند خون را تنظیم می‌کند.
در یکی از تحقیقات ۸هفته‌ای، به موش‌های آزمایشگاهی اینولین کاسنی داده شد و مکمل اینولین در تنظیم قند خون موش‌ها مؤثر بود. محققان این مهار و ثبات قند خون را ناشی از تغییر در سوخت‌وساز کربوهیدرات می‌دانستند.
البته در خصوص اثر اینولین روی قند خون بررسی‌های محدودی انجام شده است، اما در همین بررسی‌ها محققان به این نتیجه رسیده‌اند که کاسنی موجب بهبود وضعیت قند خون و مشکل مقاومت به انسولین میشود. انسولین هورمونی است که قند خون را به مولکول و بافت تبدیل و سپس به‌صورت سوخت مصرف می‌کند.
در ضمن مقاومت به انسولین زمانی رخ می‌دهد که مقدار انسولین خون به‌مدت طولانی افزایش یابد و درنتیجه از اثربخشی انسولین کاسته شود. این وضعیت قند خون فرد را افزایش می‌دهد.
تحقیقی کوچک روی ۴۰ فرد مبتلا به پیش‌دیابت انجام شد و به‌مدت ۲ هفته روزی ۳۰ گرم اینولین مصرف کردند. مقاومت به انسولین این افراد در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف کرده بودند، تا حد زیادی کاهش یافت.
علاوه‌بر بررسی‌های فوق، تحقیقاتی انجام شده‌اند که بر اساس آنها، اینولین در کاهش مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، به‌ویژه افراد چاق، نقش بسزایی دارد.
البته تا به امروز بیشتر تحقیقات فقط درباره مکمل اینولین بوده‌اند و برای اینکه بدانیم خود قهوه کاسنی چه تأثیری روی قند خون و انسولین دارد، تحقیقات بیشتری لازم است.
۳. کاهش التهاب
اگرچه التهاب واکنش طبیعی سیستم ایمنی بدن است، التهاب مزمن موجب بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و سرطان میشود. خوشبختانه در آزمایش‌های حیوانی مشخص شده است که ریشه کاسنی ویژگی‌های ضدالتهابی دارد.
طبق تحقیقی روی موش‌ها که سال ۲۰۱۴ انجام شد، ریشه کاسنی بر کاهش مقدار فاکتور نکروز توموری آلفا، اینترلوکین۶ و اینترلوکین۱ که همگی نشانگرهای التهاب‌اند اثر مثبت دارد. در تحقیقی دیگر به تعدادی بچه‌خوک ریشه خشک‌شده کاسنی داده شد و پس از مدتی، از مقدار التهاب بدن بچه‌خوک‌ها کاسته شد.
علاوه‌بر بررسی‌های فوق، در تحقیقی مشخص شد عصاره کاسنی مسیرهای خاصی را که موجب التهاب در موش‌های مبتلا به نقرس می‌شوند مسدود می‌کند و از شدت بیماری می‌کاهد.
بااین‌حال بیشتر تحقیقاتی که درحال‌حاضر درباره کاهش و درمان التهاب انجام شده‌اند، محدود به آزمایش‌های حیوانی‌اند و برای اثبات اثربخشی آن بر انسان تحقیقات بیشتری لازم است.
۴. کاهش احتمال ابتلا به ترومبوز
ترومبوز به وضعیتی گفته میشود که لخته‌ای در رگ‌های سالم خون ایجاد و مانع جریان خون در رگ‌ها میشود. قهوه کاسنی اثری مثبت روی کل خون و ویسکوزیته پلاسما دارد و پلاکت‌های موجود در خون و همین‌طور گلبول‌های قرمز تغییرشکل‌یافته را جمع می‌کند و موجب حرکت بدون نقص جریان خون در بدن میشود. جریان خون مطلوب در ریزرگ‌ها انتقال اکسیژن و دی‌اکسید کربن را بهبود می‌دهد. درنتیجه از خطر ابتلا به ترومبوز و عوارض دردناک یا کشنده آن کاسته میشود.
۵. جایگزین بدون کافئین قهوه
مصرف قهوه کاسنی روشی عالی برای کاهش مصرف کافئین است. قهوه‌های رایج از دانه‌های قهوه بوداده و آسیابشده تهیه می‌شوند. در یک فنجان قهوه معمولی، حدود ۹۲ میلی‌گرم کافئین وجود دارد. البته این مقدار بنا بر عواملی چون نوع قهوه، میزان مصرف و روش بودادن قهوه متغیر است.
مصرف بیش از حد کافئین سبب عوارضی چون تهوع، اضطراب، تپش قلب، بی‌قراری و بی‌خوابی میشود. ریشه کاسنی فاقد کافئین است، بنابراین جایگزینی عالی برای قهوه محسوب میشود.
برخی از افراد برای مصرف نوشیدنی بدون کافئین ریشه کاسنی را در آب جوش می‌ریزند و آن را دم می‌کنند و می‌نوشند، اما عده‌ای هم ریشه کاسنی را با مقدار کمی قهوه معمولی ترکیب و دم می‌کنند تا نوشیدنی‌شان کم‌کافئین شود.
طرز تهیه قهوه کاسنی
مقدار مواد لازم برای تهیه چیکوری کافی متفاوت است، اما بهتر است برای تهیه این نوع نوشیدنی در هر فنجان (۲۳۷ میلی‌گرم) آب، ۲ قاشق غذاخوری (۱۱ گرم) ریشه آسیابشده کاسنی بریزید.
برای دم‌کردن قهوه کاسنی می‌توانید آن را مانند قهوه‌های معمولی دم و البته برای بهبود طعم آن از ادویه‌هایی چون دارچین، میخک، جوز هندی یا بادیان استفاده کنید.
چند پرسش و پاسخ
۱. آیا قهوه کاسنی برای هر کسی مفید است؟
اگرچه قهوه کاسنی فواید متعددی دارد، برای همه افراد مناسب نیست. کاسنی در برخی از افراد موجب واکنش‌های حساسیتی میشود. علائم این نوع واکنش عبارت‌اند از درد، تورم و سوزن‌سوزن‌شدن دهان. افرادی که به گرده درخت توس و گیاه کهنه‌واش (سرده‌ای از زیرخانواده کاسنی‌واریان) حساسیت دارند، به قهوه کاسنی هم حساسیت خواهند داشت.
اگر پس از مصرف قهوه کاسنی دچار عوارض جانبی آن شدید، فورا مصرف آن را قطع کنید و در صورت برطرف‌نشدن علائم، به مراکز درمانی بروید. در ضمن عوارض جانبی این گیاه برای زنان باردار یا شیرده کاملا بررسی نشده است. بنابراین پیش از مصرف این گیاه، باید با پزشک مشورت کنید تا از بروز علائم نامطلوب پیشگیری شود.
۲. قهوه کاسنی چه فرقی با قهوه معمولی دارد؟
قهوه معمولی خواص غذایی متفاوتی دارد و از بدن در برابر دیابت، کاهش شناختی و افسردگی محافظت می‌کند. ترکیبات موجود در قهوه از شدت اثر منفی رادیکال‌های آزاد در بدن و تنش اکسایشی می‌کاهند. درنتیجه احتمال ابتلا به بیماری‌های ناشی از افزایش سن مثل بیماری قلبی، سکته قلبی، بیماری‌های کبدی و سرطان کاهش می‌یابد. اما قهوه کاسنی فواید دیگری دارد که در این مقاله مطرح شدند. همچنین قهوه کافئین دارد و کاسنی فاقد آن است.
کلام آخر
اگرچه تحقیقات کافی درباره خواص قهوه کاسنی انجام نشده است، این نوشیدنی خوش‌طعم ممکن است برای حفظ سلامت بدن مؤثر باشد. شما هم قهوه کاسنی را می‌شناختید؟ اگر پاسختان مثبت است، خوشحال می‌شویم نظرتان را درباره این نوشیدنی بدانیم.
