مرور مسائل حقوقی
مسائل حقوقی
تمکین چیست و شامل چه مواردی میشود؟
همین که نکاح یا ازدواجی از منظر قانونی و شرعی به درستی واقع شد، به دنبال خود حقوق و تکالیفی را برای زوجین ایجاد میکند. یکی از آثار نکاح از منظر قانونی ایجاد رابطهی زوجیت است. مقصود از این رابطه نیز مفهوم عامی است که همهی روابط شخصی (غیر…
فرانشیز بیمه چیست و در چه مواردی اعمال میشود؟
اصطلاح فرانشیز از ریشهی لغوی لاتین Franchise به معنای معافیت است و در قراردادهای بیمه به بخشی از خسارت اطلاق میشود که در رابطهی بین بیمهگذار و شرکت بیمهگر از آن صرفنظر میشود؛ به عبارت دیگر در ایران این اصطلاح به مبلغی از خسارت گفته…
اسناد تجاری چیست و چه خصوصیاتی دارد؟
برای شروع سخن بهتر است ابتدا به تعریف سند بپردازیم. سند در لغت به نوشتهای گفته میشود که به آن اعتماد میشود و در اصطلاح حقوقی نوشتهای است که در مقام دفاع یا دعوا قابل استناد باشد و بتوان از آن برای اثبات عمل، قرارداد یا تعهد…
انواع طلاق در قانون مدنی ایران
خانواده به عنوان مهمترين نهاد موجود در هر جامعهای همواره با آسيبهای مختلفی از جمله طلاق مواجه بوده است. طلاق كه در واقع انحلال رابطهی زوجيت است یکی از مهمترین مسائل در احوال شخصی افراد است که مهمترین نهاد اجتماعی (خانواده) را…
خسارت تاخیر تادیه چیست و چگونه محاسبه میشود؟
پیش از پرداختن به خسارت تأخیر تادیه و شرایط پرداخت آن، ابتدا باید مفهوم خسارت روشن شود. خسارت به معنای ضرر است، از ظاهر عبارت خسارت تاخیر تادیه نیز آشکار است که در این نوع خسارت بحث بر سر این امر است که باید سر وعده طبق توافق بین دو طرف…
آشنایی با مفهوم ورشکستگی و انواع آن
امروزه در عرصهی فعالیتهای تجاری، مفهوم ورشکستگی برای تجار و بازرگانان مفهومی آشناست. طوریکه تجار و بازرگانان چه فعالیتهای تجاری خود را به صورت شخصی انجام بدهند و چه در قالب یک شرکت تجاری، مراقباند تا دچار ورشکستگی نشوند. در این یادداشت…
حقوق مالی به چه معناست؟
حقوق و تکالیفی برای افرادِ جامعه در نظر گرفته شده تا بتوانند در اجتماع و در کنار یکدیگر به راحتی و در یک چارچوب زندگی کنند. این حقوق را میتوان به حقوق مالی و حقوق غیرمالی دستهبندی کرد. در این یادداشت میخواهیم با مفهوم و ویژگیهای حقوق…
جرایم رایانه ای چه ویژگیهایی داشته و شامل چه موضوعاتی میشود؟
جرایم رایانه ای نوعی از جرایم جدید و زادهی پیشرفت تکنولوژی و سوءِاستفاده از آن هستند که به دلیل رشد و پیشرفت دمبهدمِ فناوری رایانهای، تعریف مشخصی نمیتوان از آن بیان کرد. شاید کلیترین تعریفی که از این نوع جرایم منتشر شده است این باشد:…
قرارداد لیسانس چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
یکی از مباحث مهمی که امروزه در حوزهی اقتصاد و حقوق مطرح است قراردادهای لیسانس است. شاید در رسانهها و بالاخص در تبلیغات شنیده باشید که یک محصول مشخص تحت لیسانس یک برند مشهور خارجی یا داخلی است. در این نوشته میخواهیم نگاهی مختصر به مفهوم…
عناصر سه گانه جرم چیست؟
هر عملی برای آنکه ماهیت جرم تلقی شود، بایستی دارای عناصری باشد. برخی عناصر، منحصر به جرمی خاص است که عناصر اختصاصی نام دارد و برخی عناصر، عناصر مشترک تمامی جرایم است. این دسته، عناصر عمومی جرم نام دارد.
عناصر عمومی به سه دستهی عنصر…
ممانعت از حق به چه معناست؟
ممانعت از حق به عنوان اقدامیکه میتواند منشأ طرح دعوا باشد، در مادهی ۱۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی مورد اشاره قرار گرفتهاست. این ماده میگوید: «دعوای ممانعت از حق عبارت است از تقاضای کسی که رفع ممانعت از حق ارتفاق یا حق انتفاع خود را در ملک…
تخلیه ید چیست و چه تفاوتی با خلع ید دارد؟
زمانی که قرارداد اجاره بین مستأجر و مالک به اتمام میرسد مستأجر میتواند قرارداد اجاره را با اذن مالک تمدید کند و باز هم از مورد اجاره استفاده کند یا اینکه پس از پایان قرارداد ملک را تخلیه نماید.
اما در صورتی که مستأجر بدون تمدید اجاره…
تعلیق مجازات چیست و چه شرایطی دارد؟
تعلیق مجازات یعنی اینکه مجازات مجرم بهطور موقت و در مدت زمانی مشخص اجرا نشود. و هدف از چنین عملی فرصت دادن به متهم است تا حتی با وجود سوءِپیشینه بتواند به حالت اولیه و عادی زندگی و اجتماع بازگردد. حُسن دیگر تعلیق مجازات این است که مجرم در…
مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون
زمانی که بحث از ارتکاب جرم به میان میآید، شخص بلافاصله در ذهن خود انسانی را مجسم میکند که مرتکب عمل خلاف قانون شده است و در تصور عامهی مردم به هیچ روی امکان ندارد که شخص حقوقی (شرکتها و مؤسسات و هر شخصیتی که وجود حقیقی ندارد و تنها…
حق انتفاع چیست؟
گاهی اتفاق میافتد که شخصی تمایل داشته باشد استفاده و نفع ملک خود را به دیگری انتقال دهد اما مالکیت آن را برای خود حفظ نماید؛ در اینجا ما شاهد انتقال «حق انتفاع» هستیم که دارای آثار و تکالیف قانونیِ مخصوص خود است. تعریف آن در مادهی ۴۰ …
فروش مال غیر چیست و چه مجازاتی دارد؟
فروش مال غیر چیست؟ مجازات آن چیست؟ تفاوت انتقال مال غیر با معامله معارض چیست؟ آیا انتقال مال غیر همان معامله فضولی است؟ وجه تمایز انتقال مال غیر و معامله فضولی چیست؟ آیا انتقال مال غیر جرم محسوب میشود؟
در این مقاله به بررسی انتقال مال…
حقوق مصرف کننده چیست و چگونه میتوان آن را مطالبه کرد؟
با رشد و توسعهی شهرنشینی و وقوع انقلابات صنعتی، کمیت و کیفیت کالاها و خدمات افزایش پیدا کرد. همچنین با توسعهی تکنولوژیهای جدید و پیشرفته، تولید کالاها، پیچیدهتر و تخصصیتر شد. به تبع این موارد شرکتها و بنگاههای اقتصادی توسعه پیدا…
تامین خواسته چیست و چه کاربردی دارد؟
تامین خواسته چیست؟ فاصلهی زمانی بین تحویل دادخواست و شروع دعوای خواهان علیه خواندهی دعوا، تا صدور حکم توسط دادگاه ممکن است طولانی باشد که باعث میشود خوانده با استفاده از این فرصت بتواند اموال و وجوه خود را منتقل کند و به این ترتیب از…
حقوق اداری چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
برای تعریف حقوق اداری بهتر است ابتدا به تعریف مفاهیم مرتبط با آن بپردازیم. حقوق اداری شاخهای از حقوق عمومی داخلی است که در مقالهی حقوق عمومی چیست به طور مبسوط به آن پرداختهایم، لذا در این مطلب توضیح مختصری راجع به آن بیان میکنیم و…
تصرف عدوانی در دعاوی حقوقی و کیفری چیست؟
میتوان گفت یکی از مهمترین اهدافِ قانونگذار از وضع قوانینِ مختلف، حمایت از اموال شهروندان است این حمایت در اشکال گوناگون و در قالب قوانین مختلف و الزامات قانونی تبلور مییابد. مثلا بهمنظور حمایت از مالکیتِ افراد نسبت به اموال غیرمنقول،…
کارت بازرگانی چیست و چه مزایایی برای کسبوکارها دارد؟
کارت بازرگانی چیست؟ با شنیدن نام کارت بازرگانی در ابتدا، میتوان فهمید که این کارت، در واقع مربوط به امور بازرگانی و تجارت است. بازرگان به شخصی اطلاق میشود که شغل اصلی وی امور تجارتی از انواع مختلف مانند صادرات و وارداتِ کالا و اموری از…
شخص حقوقی کیست و چه تفاوتی با شخص حقیقی دارد؟
حتما در گفتوگوهای روزمره چیزهایی دربارهی شخص حقیقی و حقوقی شنیدهاید. در این گفتار قرار است کمی با شخصیتهای حقیقی و حقوقی و تفاوتهای آنها آشنا شویم.
به لحاظ حقوقی تنها «شخص» است که میتواند دارای حق و تکلیف باشد. شخص هم یا حقیقی است…
حق شفعه چیست؛ آشنایی با شرایط ایجاد و ویژگیهای آن
زنده یاد دکتر کاتوزیان در تعریف حق شُفعه گفته است: «حق شفعه حقی است که به یکی از دو شریک ملکِ قابل تقسیم داده میشود که بتواند در برابر پرداخت ثمن خریدار، سهم شریک خود را تملک کند یا سهمِ شریکِ سابق خود را تملک کند.»
مفهوم حق شفعه با یک…
خسارت معنوی چه نوع خسارتی است و چگونه میتوان آن را جبران کرد؟
برای این که بحث مسئولیت در مباحث حقوقی مطرح گردد و شخصی مسئول شناخته شود و مکلف به جبران خسارات وارده باشد، لازم است که در ابتدا خسارت یا ضرری به زیان دیده وارد گردد. یکی از اقسام خسارات و شاید بحث برانگیزترین آنها در تمامی نظامهای حقوقی…
شرایط طلاق غیابی چیست؟
ازدواج یکی از نیازهای طبیعی انسان است که با مسئولیت و ایجاد حق و تکلیف همراه است. قانونگذار به پیروی از شرع برای تخلف از تکلیف در زندگی مشترک زناشویی ضمانت اجراهایی را در نظر گرفته است که یکی از آنها طلاق و طلاق غیابی است.
طلاق در لغت…
نحوه فیلترینگ در ایران چگونه است؟
نحوه فیلترینگ در ایران یکی از موضوعاتی است که در فضای ژورنالیستی کشور همواره مورد توجه رسانهها بوده است. این بحث همواره موافقان و مخالفان جدی و سرسختی داشته است که در مجالهای مختلفی به بحث و جدل پیرامون این موضوع پرداختهاند. اما…
اهلیت در حقوق به چه معناست؟
اهلیت در حقوق به این معناست که هر شخص بتواند به لحاظِ قانونی حقی را دارا شود یا حقِ خود را اجرا کند. بنابراین اهلیت یعنی توانایی و شایستگیای که قانون به اشخاص اِعطا میکند تا حقوقی را داشته باشند و این حقوقِ خود را به مرحلهی اجرا…
انواع قتل و مجازات مربوط به آنها
در یک تقسیم بندی کلی برای انواع جرم، جرایم به سه گروه قابل تقسیم هستند. گروه اول، جرایم علیه اشخاص، یعنی جرایمی که نسبت به یک شخص واقع میشوند؛ گروه دوم، جرایم علیه اموال، یعنی جرایمی که نسبت به یک مال واقع میشوند؛ و گروه سوم، جرایم علیه…
آشنایی با مراحل تقسیم ماترک
مرگ رویدادی است که به حکم قانونگذار آثار حقوقی متعددی به دنبال دارد. به نظر میرسد مالکیت قهریِ (و نه ارادی) وراث نسبت به داراییِ متوفی از مهمترین این آثار و لازمهی اِعمال آن، تقسیم ماترک باشد. به همین خاطر، در مقالهی پیشرو تلاش میشود…
جرایم سازمان یافته؛ آشنایی با انواع و ویژگیهای آن
در این مقاله به تحلیل جرایم سازمان یافته میپردازیم و انواع و صفات و ویژگیهای آنها را بررسی میکنیم و همچنین به این سؤالات پاسخ میدهیم: جرایم سازمان یافته چیست و چه مفهومی دارد؟ چه جرایمی جزءِ جرایم سازمان یافته محسوب میشود؟ ویژگیها و…