فلفل قرمز، میوه‌ی گیاه کپسیکوم، به‌خاطر طعم تند خود شناخته شده است. فلفل قرمز مانند فلفل دلمه‌ای و گوجه فرنگی به خانواده‌ی بادنجانیان تعلق دارد. واریته‌های (جوره) فراوانی از فلفل قرمز وجود داشته که کایِن و هالوپینو دو واریته‌ی معروف‌تر هستند. فلفل قرمز معمولا به‌عنوان ادویه یا به‌عنوان بخشی از ترکیبات تشکیل‌دهنده در غذاهای مختلف مانند خورش‌ها، مخلوط ادویه‌جات و سس‌ها استفاده می‌شود. می‌توان فلفل قرمز کامل را در غذاها ریخت و به‌صورت پخته‌شده استفاده کرد. همچنین استفاده از شکل خشک‌شده و آسیاب‌شده‌ی آن که تحت عنوان «پاپریکا» شناخته می‌شود نیز رواج دارد. «کپسایسین» مهم‌ترین ترکیب زیست‌فعال گیاهی در فلفل قرمز بوده که مسئول طعم تند فلفل قرمز و فواید آن برای سلامتی است. با ادامه‌ی این مطلب همراه شوید تا خواص فلفل قرمز را بهتر بشناسید.
حقایق تغذیه‌ای فلفل قرمز
فلفل قرمزِ تازه به‌طور عمده از آب و کربوهیدرات تشکیل شده است. در زیر مواد مغذی موجود در ۱۰۰ گرم فلفل قرمز خام آمده است:
- انرژی: ۴۰ کالری؛
- آب: ۸۸٪؛
- پروتئین: ۱٫۹ گرم؛
- کربوهیدرات: ۸٫۸ گرم؛
- فیبر: ۱٫۵ گرم؛
- چربی: ۰٫۴ گرم؛
- چربی‌های اشباع‌شده: ۰٫۰۴ گرم؛
- چربی‌های تک‌اشباع‌نشده: ۰٫۰۲ گرم؛
- چربی‌های چنداشباع‌نشده: ۰٫۲۴ گرم؛
- امگا ۳: ۰٫۰۱ گرم؛
- امگا۶: ۰٫۲۳ گرم.
ویتامین‌ها و مواد معدنی
فلفل قرمز سرشار از انواع ویتامین ها و مواد معدنی مختلف است. البته باتوجه به اینکه مقدار مصرف فلفل قرمز معمولا اندک است، دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی از آنها نیز اندک خواهد بود. مهم‌ترین ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در فلفل قرمز عبارت‌اند از:
- ویتامین C: فلفل قرمز یکی از خوراکی‌های سرشار از ویتامین C است. ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی و مهم است. ازجمله فواید ویتامین C برای بدن، التیام زخم ها و تقویت دستگاه ایمنی است.
- ویتامین B۶: این ویتامین نیز مانند برخی ویتامین های گروه B در متابولیسم انرژی در بدن نقش دارد.
- ویتامین K۱: این ویتامین با عنوان «فیلوکینون» نیز شناخته می‌شود. ویتامین K۱ برای انعقاد خون و سلامت استخوان ها و کلیه‌ها ضروری است.
- پتاسیم: این ماده‌ی معدنی وظایف بسیاری را در بدن برعهده دارد. مصرف مقادیر کافی پتاسیم در کاهش خطر بیماری های قلبی مؤثر است.
- مس: مس آنتی‌اکسیدانی ضروری است. متأسفانه بیشتر رژیم‌های غذایی فاقد مقدار کافی از آن است. مس به تقویت استخوان‌ها و سلامت اعصاب کمک می‌کند.
- ویتامین A: فلفل قرمز سرشار از بتاکاروتن بوده که در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود.
سایر ترکیبات گیاهی
فلفل قرمز سرشار از کپسایسین است. همچنین فلفل قرمز سرشار از کاروتنوئیدهاست. کاروتنوئیدها نوعی آنتی‌اکسیدان هستند که برای سلامتی فواید بسیاری دارند. فراوان‌ترین ترکیبات زیست‌فعال گیاهی موجود در فلفل قرمز عبارت‌اند از:
- کپسانتین: عمده‌ترین کاروتنوئید موجود در فلفل قرمز است. کپسانتین مسئول رنگ قرمز فلفل قرمز بوده و بیش از ۵۰٪ کل کاروتنوئید موجود در فلفل قرمز را تشکیل می‌دهد. خاصیت آنتی‌اکسیدانی کپسانتین در پیشگیری از سرطان مؤثر است.
- ویولاگزانتین: کاروتنوئید عمده در فلفل تُندِ زردرنگ بوده که ۳۷ تا ۶۸ درصد کل کاروتنوئید موجود در آن را تشکیل می‌دهد.
- لوتئین: فراوان‌ترین آنتی‌اکسیدان در فلفل قرمز نارس (فلفل سبز) است. با رسیدن میوه، مقدار لوتئین کاهش می‌یابد. مصرف لوتئین به سلامت چشم کمک می‌کند.
- کپسایسین: روی این ترکیب تحقیقات زیادی صورت گرفته است. کپسایسین مسئول طعم تند فلفل قرمز و بسیاری از فواید آن برای سلامتی است.
- سیناپینیک اسید: سیناپینیک اسید نوعی آنتی‌اکسیدان است که برای سلامتی فواید بسیاری دارد.
- فرولیک اسید: این آنتی‌اکسیدان نیز مانند سیناپینیک اسید در جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مزمن مؤثر است.
مقدار آنتی‌اکسیدان موجود در فلفل قرمز رسیده بیشتر از حالت نارس آن (فلفل سبز) است.
خواص فلفل قرمز برای سلامتی
باوجود طعم تند و سوزاننده، مدت‌هاست که فلفل قرمز یک ادویه‌ی سالم تلقی می‌شود.
۱. تسکین دردها
یکی از خواص فلفل قرمز تسکین دردهاست. کپسایسین که عمده‌ترین ترکیب زیست‌فعال گیاهی در فلفل قرمز است، ویژگی منحصربه‌فردی دارد. کپسایسین به گیرنده‌های درد متصل می‌شود. این امر باعث احساس سوزش می‌شود، ولی احساس سوزش ناشی از جراحت یا آسیب واقعی نیست. بااین‌حال مصرف زیاد فلفل قرمز می‌تواند در درازمدت به گیرنده‌های درد آسیب بزند و باعث بی‌حسی نسبت به سوزش فلفل قرمز شود.
اتصال کپسایسین به گیرنده‌های درد، می‌تواند آنها را به سایر دردها مانند سوزش سردل ناشی از ریفلاکس اسید بی‌حس کند. در یک مطالعه به بیماران مبتلا به سوزش‌سردل (ناشی از سوء‌هاضمه) روزانه ۲٫۵ گرم فلفل قرمز داده شد. سوزش‌سردل بیماران تا ۵ هفته‌ی ابتدایی درمان بدتر شد، ولی پس از آن سوزش بیماران رفته‌رفته کمتر از قبل شد. در یک مطالعه‌ی مختصر و جزئی مصرف روزانه ۳ گرم فلفل قرمز توانست بعد از ۶ هفته سوزش‌سردل ناشی از ریفلاکس اسید را بهبود دهد.
البته تأثیر کاهش درد فلفل قرمز دائمی نیست. یک مطالعه نشان داد ۱ تا ۳ روز پس از توقف مصرف کپسایسین، تأثیر آن در بی‌حسی و کاهش درد از بین می‌رود.
۲. کاهش وزن
چاقی بیماری‌ای جدی است که خطر بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی و دیابت را افزایش می‌دهد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کپسایسین موجود در فلفل قرمز می‌تواند با کاهش اشتها و افزایش چربی سوزی به کاهش وزن کمک کند.
مطالعات نشان می‌دهند مصرف ۱۰ گرم فلفل قرمز می‌تواند چربی سوزی را به‌طور چشمگیری در زنان و مردان افزایش دهد.
مطالعات تازه‌تر نیز نشان می‌دهند که کپسایسین می‌تواند چربی‌سوزی را به‌طور چشمگیری افزایش بدهد و موجب کاهش کالری مصرفی شود. در مطالعه‌ای روی ۲۴ نفر از کسانی‌که به‌طور منظم فلفل قرمز استفاده می‌کردند، مشاهده شد مصرف کپسایسین پیش از وعده‌ی غذایی موجب کاهش کالری دریافتی می‌شود.
مطالعه‌ی دیگری نشان داد، تنها کسانی‌که به‌طور منظم فلفل قرمز مصرف نمی‌کنند، با مصرف آن، اشتها و کالری مصرفی‌شان کاهش پیدا می‌کند.
البته همه‌ی مطالعات نیز از تأثیرگذاری فلفل قرمز در کاهش اشتها یا چربی‌سوزی حکایت ندارند. با تمام تناقضات موجود در مطالعات به‌نظر می‌رسد مصرف منظم فلفل قرمز یا مکمل‌های حاوی کپسایسین بتواند در کنار سبک زندگی سالم به کاهش وزن کمک کند.
البته احتمالا مصرف فلفل قرمز به تنهایی چندان برای کاهش وزن مؤثر نیست. به‌مرور زمان بدن نسبت به تأثیرات کپسایسین مقاوم‌تر می‌شود و این موضوع از تأثیرگذاری آن می‌کاهد.
عوارض جانبی فلفل قرمز
مانند بیشتر غذاها فلفل قرمز نیز در برخی افراد عوارضی بر جای گذاشته است و عده‌ای طعم تند آن را دوست ندارند. عوارض جانبی احتمالی مصرف فلفل قرمز در زیر آمده است.
۱. احساس سوزش
فلفل قرمز را به طعم تندش می‌شناسند. عامل این تندی کپسایسین بوده که به گیرنده‌های درد متصل شده و موجب احساس سوزش می‌شود. به همین دلیل از عصاره‌ی فلفل قرمز (اولئورزین کپسیکوم) به‌عنوان ماده‌ی تشکیل‌دهنده‌ی اصلی در ساخت اسپری فلفل استفاده است. این ماده در مقادیر بالا باعث درد شدید، التهاب، ورم و قرمزی می‌شود.
قرارگرفتن منظم در معرض کپسایسین می‌تواند در درازمدت به نورون‌های عصبی آسیب بزند و موجب احساس‌نکردن درد در فرد شود.
۲. دردهای معده‌ای و اسهال
مصرف فلفل قرمز می‌تواند در برخی باعث ناراحتی‌های گوارشی شود. دردهای شکمی، احساس سوزش در معده، دل‌پیچه و اسهال دردناک از علائم این مشکل‌اند.
این عوارض در مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر شایع‌تر است. فلفل قرمز می‌تواند علائم بیماری را در کسانی‌که به مصرف منظم آن عادت ندارند، تشدید کند. به همین دلیل بهتر است مبتلایان به سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر مصرف فلفل قرمز و سایر غذاهای تند را کاهش دهند.
۳. خطر سرطان
سرطان بیماریِ مزمنی است که در اثر رشد غیرطبیعی سلول‌ها بروز می‌کند. نتایج مطالعات درباره‌ی تأثیرات فلفل قرمز بر سرطان متناقض است.
مطالعات جانوری و آزمایشگاهی نشان می‌دهند که کپسایسین شاید خطر بروز سرطان را کاهش یا افزایش دهد.
مطالعات مشاهده‌ای در انسان نشان می‌دهد مصرف فلفل قرمز می‌تواند خطر برخی سرطان‌ها مانند سرطان کیسه‌ی صفرا و سرطان معده را افزایش دهد.
همچنین یافته‌ها از هندوستان حاکی از آن است که مصرف فلفل قرمز خطر سرطان دهان و گلو را افزایش می‌دهد.
فراموش نکنید که مطالعات مشاهده‌ای اثبات نمی‌کنند که فلفل قرمز باعث بروز سرطان می‌شود، بلکه نشان می‌دهند احتمال ابتلا به سرطان در کسانی که فلفل قرمز مصرف می‌کنند، بیشتر است.
برای اثبات اینکه مصرف زیاد فلفل قرمز یا مکمل کپسایسین در درازمدت خطری ندارد، به مطالعات بیشتری نیاز است.
اطلاعات بسیار مفیدی را عرضه نمودید. سپاسگزارم.