این روزها در فضای آنلاین، تلویزیون و … مدام درباره‌ی اوتیسم در کودکان صحبت می‌شود. با شناخت و بررسی علائم مختلفِ این اختلال، می‌توان ابتلا یا عدم ابتلا به آن را در کودکان ۱۲ ماهه هم شناسایی کرد، اما اوتیسم در بزرگسالان چگونه است؟ واقعیت این است که بزرگسالان هم از ابتلا به اوتیسم و اثرات آن مصون نیستند. برای شناخت اوتیسم در بزرگسالان، لازم است علائم و نشانه‌های آن را بشناسید. اگر شما هم نگران ابتلا به اوتیسم هستید و فکر می‌کنید که احتمالا دچار چنین مشکلی هستید، هیچ جای نگرانی وجود ندارد. این مقاله را دنبال کنید تا در مورد نشانه های اوتیسم در بزرگسالان، زیر شاخه‌های بیماری اوتیسم و ۵ روش درمان آن صحبت کنیم.
علائم اوتیسم در بزرگسالی
تشخیص اوتیسم در بزرگسالان کمی چالش‌برانگیز است، اما اگر نشانه‌های این اختلال را بشناسید، کار تشخیص، ساده‌تر خواهد شد. در ادامه به ۱۰ مورد از علائم و نشانه های اوتیسم در بزرگسالان می‌پردازیم. یادتان باشد که داشتن ۱ یا ۲ نشانه، برای اینکه خود را مبتلا به اوتیسم بدانید، کافی نیست. اما اگر چندین علامت مختلف از فهرست پیش رو در خود می‌بینید، احتمال ابتلا به اوتیسم در شما وجود دارد:
۱. داشتن دوستان اندک
یکی از نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالان، دشواری در برقراری ارتباطات صمیمی و نزدیک با دیگران است. مسائلی نظیر: محدودیت‌های زبانی در سخن‌گفتن، دشواری در گوش‌دادن به دیگران و رفتارهای خاص و غیرعادی باعث محدودیت‌هایی در ایجاد دوستی با دیگران می‌شود. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که مبتلایان به اوتیسم نسبت به دوستی چندان راغب نباشند و همیشه در این مورد، عقب‌نشینی کنند.
۲. مشکلات در روابط عاطفی
درست مانند برقراری روابط دوستی، ایجاد روابط عاطفی و عاشقانه نیز برای افراد دچار اوتیسم دشوار است. شخص مبتلا به اوتیسم در درک ارتباطات غیرکلامی ضعیف است و نمی‌تواند به درستی با دیگران رابطه برقرار کند. در نتیجه، در شکل‌دهی به روابط عاطفی و عاشقانه نیز موفق عمل نمی‌کند.
۳. اختلال در پردازش حسی
یکی از نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالی، ناتوانی در پاسخ‌گویی به محرک‌ها است. بزرگسالان مبتلا به اوتیسم نسبت به محرک‌های مختلف، حساسیت کافی ندارند. به این مشکل، اختلال پردازش حسی یا اختلال یکپارچگی حسی می‌گویند. این اختلال در بزرگسالان «اوتیستیک» نامیده می‌شود که باعث بروز چالش‌های اجتماعی مختلفی می‌شود. آنها در تعامل با محیط و دیگران و در نتیجه اجتماعی‌شدن مشکل دارند. تعامل و اجتماعی شدن شامل: دریافت اطلاعات جدید، درک بوها، صداها، ورودی‌های مختلف ادراکی و دیداری است. اما افراد «اوتیستیک» قادر به پردازش این ورودی‌های حسی به درستی نیستند.
۴. عدم وجود همدردی
اوتیسم در بزرگسالان، نشانه‌ی دیگری هم دارد: این افراد نمی‌توانند به درستی با دیگران همدردی کنند و در به اشتراک‌گذاری احساسات خود مشکل دارند. درواقع، مبتلایان به اوتیسم نمی‌توانند از نقطه نظر دیگران به موضوعات نگاه کنند؛ در نتیجه فاقد حس همدردی و همراهی هستند. بنابراین برای حضور در اجتماع با چالش‌هایی روبه‌رو هستند که نشأت گرفته از ناتوانی آنها در مشارکت گروهی و تعامل با دیگران است.
۵. مشکلات زبانی
تقریبا تا ۴۰ درصد از مبتلایان به اوتیسم، هیچ‌گاه حرف‌زدن را یاد نمی‌گیرند. بنابراین اگر فرد بزرگسالی نتواند به درستی حرف‌زدن خود را مدیریت کند، احتمال دارد به اوتیسم مبتلا باشد. از نشانه‌های این ناتوانی می‌توان به این موارد اشاره کرد: دشواری در پیگیری یک گفتگو، وجود مشکل در ابراز نیازها و ناتوانی در پردازش تفکرات.
۶. علایق غیرعادی و بازه‌ی توجه کوتاه
یکی از نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالان ابراز بی‌علاقگی نسبت به موضوعات مختلف است. دایره‌ی علایق این افراد محدود است، اما در برخی از زمینه‌ها مانند: هوانوردی، مهندسی، ریشه‌شناسی لغات یا تاریخ اطلاعات فراوانی دارند. افراد «اوتیستیک» معمولا نسبت به یک موضوع خاص تمرکز و علاقه‌ی ویژه‌ای به خرج می‌دهند و از سایر مسائل غافل می‌مانند و هیچ توجهی به چیزهای دیگر ندارند.
۷. حرکات تکراری
افرادی که دچار اوتیسم هستند، تمایل زیادی به تکرار واژه‌ها، عبارات و رفتارها در طول روز دارند. به همین خاطر پیش‌بینی رفتارها و عادات‌شان بسیار راحت است. این ویژگی مانع از حضور آنها در اجتماع و مکان‌هایی می‌شود که نیاز به برقراری تعامل و ارتباط با سایرین وجود دارد.
۸. تأکید بر عادت‌ها
بزرگسالان «اوتیستیک» نمی‌توانند از عادت‌های روزمره‌ی خود دست بکشند. آنها به چیزهای آشنا علاقه‌مند هستند. میل آنها به تکرار و عادت‌ها به این شکل بروز می‌یابد:
- بی‌میلی و بی‌علاقگی نسبت به سفر
- ناتوانی در رفتن به رستوران‌های جدید و امتحان‌کردن غذاهای متنوع
- پای‌بندی به برنامه‌ای ثابت در هر روز
- احساس ناراحتی در هنگام خارج‌شدن از برنامه‌های روزانه و عادت‌های همیشگی
- ناراحتی در هنگام تغییرکردن برنامه‌ها
۹. برتری در زمینه‌ای خاص
یکی دیگر از نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالان این است که مبتلایان در زمینه‌هایی خاص به شدت برتر و آگاه هستند. این توانمندی می‌تواند در زمینه‌های مختلفی مانند: ریاضی، تاریخ یا موسیقی و … باشد. حافظه‌ی این افراد هم در بعضی موارد بسیار قوی است و به آنها اجازه می‌دهد تا حجم عظیمی از اطلاعات را در ذهن خود نگهداری کنند.
۱۰. اضطراب
اوتیسم در بزرگسالان با مشکلات خواب و اضطراب نیز همراه است. برخی آمارها نشان می‌دهد تا ۷۰ درصد مبتلایان به این اختلال، دچار مشکلات خواب هستند. اضطراب هم مشکل دیگری است که این افراد با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند و شامل این موارد می‌شود: اختلال در تمرکز، مشکل در کنترل خلق‌وخو و افسردگی.
نشانه‌های رایج اوتیسم در بزرگسالان
مبتلایان به اوتیسم دچار چالش‌های اجتماعی و رفتاری هستند. رایج‌ترین علائم را در ادامه می‌خوانید. البته احتمال دارد که فقط تعدادی از آنها در فرد مبتلا به اوتیسم بروز کنند. اوتیسم شامل طیف وسیعی از حالت‌ها و علائم می‌شود و وضعیت همه مبتلایان مانند هم نیست.
هیچ دو فرد مبتلا به اوتیسمی نیستند که نشانه‌هایی کاملا مشابه داشته باشند. برای همین کارشناسان ترجیح می‌دهند اختلال اوتیسم را طیف اختلال اوتیسم بنامند.
۱. علاقه به فعالیت‌های انفرادی
افراد مبتلا به اوتیسم ترجیح می‌دهند که اوقات فراغتشان را با فعالیت‌های انفرادی پُر کنند، مثلا بازی‌هایی مانند گلف برای این افراد خوشایندترند. آنها دوست دارند به کار و فعالیتی مشغول شوند که نیاز به همکاری با اعضای دیگر تیم نداشته باشد. در واقع دوست دارند سرشان به کار خودشان گرم باشد و نمی‌خواهند با سایر اعضای تیم برای هدفی مشترک بجنگند.
۲. درک اندک ضرب‌المثل‌ها، بازی‌های کلامی و استعاره‌ها
درک بازی‌های کلامی و استعاری برای مبتلایان به اوتیسم کار ساده‌ای نیست. آنها نمی‌توانند کنایه‌های کلامی را به‌خوبی درک کنند. در زمینه گفت‌وگو، نکته جالب‌توجه دیگری هم وجود دارد؛ این افراد هنگام صحبت‌کردن از اصطلاحات و واژه‌های خودساخته هم استفاده می‌کنند، یعنی خودشان واژه یا عبارتی جدید می‌سازند.
۳. رفتارهای عجیب و متفاوت در محیط کار
رفتار و واکنش‌های مبتلایان به اوتیسم در محل کار هم با آدم‌های دیگر تفاوت‌هایی دارد. مثلا در مواجهه با مدیران خود یا افراد دیگر از تماس چشمی گریزان‌اند. این افراد هنگام صحبت‌کردن با دیگران نگاه خود را می‌دزدند. همکاران این افراد می‌گویند که کلام و لحن صحبت‌کردن آنها شبیه ربات است.
میز کار بعضی از مبتلایان به اوتیسم هم نظمی عجیب دارد. هر وسیله‌ای جای مخصوصی دارد که نباید عوض شود. همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، افراد دچار این اختلال گاهی در برخی از زمینه‌های تخصصی به‌شدت قوی‌اند. همین باعث می‌شود که در کارشان خاص و درجه‌یک باشند، مثلا برخی از آنها در حوزه برنامه‌نویسی عالی عمل می‌کنند.
در طول جلسات یا در هنگام انجام کار هم واکنش‌هایی غیرمعمول از این افراد سر می‌زند، مثلا گلویشان را بیش از حد و بدون وجود مشکلی واقعی مدام صاف می‌کنند.
نشانه‌های مبتلایان به اوتیسم با عملکرد بالا چیست؟
برخی از مبتلایان به اوتیسم در دسته مبتلایان با عملکرد بالا قرار می‌گیرند. این افراد از کودکی با دیگران تفاوت‌هایی دارند و انگار چیزی غیرعادی درباره‌شان وجود دارد که دلیلش مشخص نیست. البته خودشان متوجه تفاوت احساسات و رفتارهایشان نیستند و تفاوت آنها را دیگران و اطرافیان درک و کشف می‌کنند.
اوتیسم بیشتر در کودکان دیده می‌شود، اما گاهی نشانه‌هایی از آن در بزرگسالان هم وجود دارد. به عبارت دیگر این اختلال در کودکی خود را نشان می‌دهد، اما گاهی هم در بزرگسالی افراد به آن پی برده می‌شود. این حالت مخصوص کسانی است که به اوتیسم با عملکرد بالا دچارند. نشانه‌های این افراد متفاوت با دیگر مبتلایان به اوتیسم است، بنابراین گاهی تشخیص اختلال تا بزرگ‌سالی‌شان طول می‌کشد.
بعضی نشانه‌های رفتاری افراد مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا عبارت‌اند از:
- مشارکت در گفت‌وگوها و بحث‌ها برایشان دشوار است.
- تغییر برای این افراد دشوار است و عوض‌شدن محیط و شرایط آزارشان می‌دهد.
- برنامه‌ها و الگوهای منظمی دارند که به‌شدت به آنها مقید می‌مانند.
- به بعضی بوها و صداهای عادی حساسیت بالایی دارند و از قرارگرفتن در معرضشان آزار می‌بینند.
- در برخی از موقعیت‌های زندگی احساس دستپاچگی دارند و نمی‌توانند فکرشان را متمرکز و امور را مدیریت کنند.
- علاقه و پیگیری موضوعی خاص (معمولا علمی) باعث می‌شود که در نظر دیگران بسیار دانشمند به نظر برسند.
زیرشاخه‌های اوتیسم
وقتی اوتیسم در افراد تشخیص داده می‌شود، اختلال در یکی از زیرشاخه‌های اوتیسم طبقه‌بندی می‌شود. ۵ زیرشاخه درباره‌ی این بیماری وجود دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
۱. سندروم آسپرگر
افراد مبتلا به «سندروم آسپرگر» دارای سطح بالایی از توانایی در زمینه‌ی مهارت‌های کلامی و عملکردهای مختلف هستند. مشکل اصلی این افراد در برقراری تعاملات اجتماعی و استفاده‌ی مؤثر از زبان است. متخصصان سلامت در تشخیص این سندروم کمی دچار تردید هستند؛ زیرا براساس DSM یا «دفترچه‌ی راهنمای آماری و تشخیصی بیماری‌های روانی»، نشانه‌های این سندروم می‌تواند حاکی از وجود نوع دیگری از اوتیسم موسوم به «اوتیسم با عملکرد بالا» در افراد باشد.
۲. اختلال اوتیستیک
افراد مبتلا به این اختلال نیز دارای علائم اوتیسم هستند و توانایی‌های عملکردی آنها در طیفی از بسیار ضعیف تا بسیار قوی متغیر است.
۳. اختلال‌های فراگیر رشد
کسانی که به این اختلال دچار هستند نیز، برخی از ویژگی‌های افراد مبتلا به اوتیسم کلاسیک را دارند. توانایی آنها در عملکردهای مختلف می‌تواند از سطح متوسط تا بالا متغیر باشد.
۴. سندروم رِت
زنان بیشتر از سایرین به سندروم رت دچار می‌شوند. سطح توانایی آنها در فعالیت‌های عملکردی مختلف معمولا متوسط و پایین است. اگر کودکی دچار این سندروم باشد، تا بزرگسالی نیز به این مشکل مبتلا خواهد ماند.
۵. اختلال انسجام‌گسیختگی کودکی
همان‌طور که از نام این اختلال هم مشخص است، کودکان در سنین قبل از مدرسه و کودکان نوپا به آن دچار می‌شوند. افراد مبتلا معمولا مهارت‌های اجتماعی و زبانی خود را از دست می‌دهند و توانایی عملکردی آنها در سطح ضعیف و متوسط است.
تشخیص اوتیسم در بزرگسالان چگونه است؟
هنوز دانشمندان موفق به کشف راهی قطعی برای تشخیص اوتیسم نشده‌اند، اما در این مسیر پیشرفت‌های خوبی حاصل شده است. متخصصان با بررسی مجموعه‌ای از رفتارها و مشاهدات خود اوتیسم را تشخیص می‌دهند.
متخصصان برای بررسی وضعیت هر فرد، تمام نشانه‌هایش را بررسی می‌کنند. در روند تشخیص بیماری اوتیسم باید از روان‌پزشکان و روان‌شناسان کمک گرفت. برای تشخیص این اختلال، موارد زیر در فرد مشکوک بررسی می‌شوند:
- طیف علایق فرد؛
- بررسی مشکلات فرد در برقرارکردن ارتباط با دیگران؛
- مشاهده و ارزیابی الگوهای رفتاری و احساسات فرد؛
- مطرح‌شدن پرسش‌هایی درباره کودکی فرد؛
- صحبت‌کردن با اعضای خانواده و نزدیکان فرد؛
- معمولا از والدین و خواهر/برادرهای بزرگ‌تر فرد درباره رفتارهای او در خلال زندگی سؤالاتی پرسیده می‌شود.
تشخیص اوتیسم در بزرگسالی به فرد و اطرافیان او کمک می‌کند که درک بهتری از وضعیت داشته باشند. تشخیص این اختلال باعث می‌شود که فرد واکنش‌ها و رفتارهای خود را بهتر بشناسد و آنها را راحت‌تر مدیریت کند. اطرافیان هم با آگاهی به ابتلای فرد به اوتیسم، رفتارهای مناسب‌تری با او خواهند کرد. این‌طوری هم آنها و هم خود فرد مبتلا کمتر دچار مشکل می‌شوند.
درمان اوتیسم در بزرگسالان
درمان‌هایی برای توسعه‌ی رفتارها و عملکردهای عادی در افراد «اوتیستیک» وجود دارد. این درمان‌ها به کاهش رفتارهای غیرعادی کمک می‌کنند:
۱. آموزش‌های ویژه
آموزش محدود به زمان خاصی نیست و همه افراد می‌توانند پیوسته تحت آموزش‌های مختلف قرار بگیرند. مبتلایان به اوتیسم هم باید تحت آموزش‌هایی قرار داشته باشند که به آنها در رفع نیازهایشان کمک می‌کند.
۲. اصلاح رفتاری
استراتژی‌های مختلفی برای کاهش رفتارهای غیرعادی و ناخوشایند و بهبود رفتارهای مثبت برای افراد «اوتیستیک» وجود دارد.
۳. درمان‌های کلامی، فیزیکی و حرفه‌ای
این ۳ نوع درمان به فرد کمک می‌کنند تا مهارت‌های عملکردی خود را تقویت کند.
۴. درمان مهارت‌های اجتماعی
این نوع درمان هم برای رفع مشکلات زبانی و عملکردی مطرح می‌شود و به افراد مبتلا به اوتیسم در رفع مشکلات زبانی و ارتباطی کمک می‌کند.
۵. دارو درمانی
هنوز داروی ویژه‌ای برای درمان اوتیسم در بزرگسالی شناخته نشده است، اما برخی از داروها به کاهش علائم این اختلال کمک می‌کنند. برای مثال داروهایی برای رفع مشکلات خواب، اضطراب، بیش فعالی و سایر داروهایی که برای رفع مشکلات رفتاری مورد استفاده هستند. در کاهش برخی از علائم اوتیسم کاربرد دارند. برخی از این داروها ممکن است موجب صدمه‌زدن به بیمار «اوتیستیک» بشوند.
پیشنهادهایی برای بزرگسالان مبتلا به اوتیسم
معمولا حمایت از کودکان مبتلا به اوتیسم بیشتر از بزرگسالان است. گاهی اوقات این افراد نیاز به پیگیری درمان‌هایی مانند رفتاردرمانی، درمان‌های شناختی و شفاهی دارند. گاهی هم روند درمان بنا به چالش‌هایی مشخص می‌شود که فرد با آنها روبه‌روست. مثلا درمان با درنظرگرفتن اضطراب، انزوا، مشکلات کاری یا روابط شخصی فرد مشخص می‌شود.
پیشنهادها برای بزرگسالان مبتلا به اوتیسم عبارت‌اند از:
- مراجعه به روان‌پزشک برای ارزیابی وضعیت پزشکی فرد؛
- مشاوره با مددکار اجتماعی یا روانشناس برای پیگیری درمان فردی یا گروهی؛
- شرکت در جلسات مشاوره منظم و برنامه‌ریزی‌شده؛
- شرکت در برنامه‌های توانبخشی که به افراد مبتلا برای کنترل و مدیریت واکنش‌ها و رفتارهایشان در موقعیت‌هایی مانند محل کار کمک می‌کنند؛
- استفاده از داروهای مناسبی که متخصصان برای رفع مشکلات مرتبط با اوتیسم مانند اضطراب و درمان افسردگی تجویز می‌کنند.
منابع دیگر: healthline
در افسردگی غم به لایه‌های عمیق زندگی نفوذ کرده و اختلالاتی در احساسات و رفتار شما به‌وجود می‌آورد. اگر احساس افسردگی دارید، حتما با کمک یک روانشناس متخصص مشکل را ریشه‌یابی کنید و برای حل آن راهکار بگیرید.برای ارتباط با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.
سلام
اگه شماره ۱ و ۲ و ۱۰ رو داشته باشیم
و خیلی خیلی کم از ۵ و ۴ رو
و بقیه رو اصلا
و یه کمی هم کند باشیم، یعنی اوتیسم داریم؟
سلام دوست خوب
اوتیسم یک طیف هست. با بررسی این سبکی شما به نتیجه‌ای نمی‌رسید. بهتر هست که با مشاوران متخصص صحبت کنید. سالم و شاد باشین.
من هیچ کدوم از علائم بالا رو نداشتم حقیقتش..اما تازگی ویدیویی در یوتوب دیدم که تمااام علائم رو داشتم.مثل ساختن دنیای خیالی..زدن پیانوی خیالی..جویدن موها..علاقه به قائم شدن..نفهمیدن چطور عکس العمل نشون دادن به ادمها…علاقه به حیوانات یا بافتن و قلاب بافی و…. یعنی هر علامتی که توی ویدیو و توی کامنتا بود با تمام وجود تجربه کرده بودم..الان گیج شدم به نشانه های پزشکی استناد کنم یا علائم سایر مبتلایان؟
دوست خوب طیف اوتیسم بسیار گسترده است و برای تشخیص اون باید از کارشناسان کمک بگیرید.
سلام 21 سالمه…بیشتر این علایم رو دارم .. حضور داشتن تو اجتماع واسه من یه کابوسه.. اصلا نمیتونم با دیگران بحث و مشاجره کنم.. بیان اون چیزی که تو ذهنمه تقریبا یه کار غیرممکنیه، وقتی دیگران به من نگاه میکنن اضطراب وجودمو فرا میگیره..از خودم متنفرم.. درمورد یه موضوع بیش از اندازه فکر میکنم.. اگه اتفاق ناراحت کننده ای پیش بیاد تقریبا هفته ها کل روز رو بهش فکر میکنم و به قول آقای هدایت مثل خوره روحم رو میخوره!.. چندباری تو حالت عصبی شدید گوشیمو یا شیشه خونرو شکستم 🙂 (کنترل رفتارم هنگام عصبانیت غیر ممکنه) تقریبا کل زندگی و تنها دوستنم کامپیوترمه، به ندرت پیش میاد بیرون برم برم…و اینکه دوساله مصرف روزانه ویید دارم چندباری سعی کردم ترک کنم نشد..تا الان فکر میکنم افسردم اما این مطلب رو خوندم یکم ذهنیتم تغییر کرد.. بنظرتون احتمالش هست مبتلا به اوتیسم باشم؟ چون ازونجایی که یادم میاد تو کودکی این مشکلاتو نداشتم..
دوست خوب! شما درباره وضعیت‌تون فکر می‌کنید و به‌دنبال کشف ریشه و راهکار برای اون هستید. این یعنی در مسیر بسیار خوبی قرار دارین. توصیفی که از وضعیت‌تون کردید و شناختی که از خودتون دارید، نشانه‌های خیلی خوبی برای توانمندیتون در رفع مشکلات شما هستن. با مشاورها و متخصص‌ها صحبت کنید. به‌سراغ روانشناس‌های خبره برید و از اونا مشورت بگیرید. ما خیلی دوست داریم که کمکتون کنیم اما متخصص نیستیم.