چین دومین کشور بزرگ دنیا از نظر وسعت خاکی با جمعیتی بیش از ۱٫۳ میلیارد نفر، کشوری با تاریخ کهن و فرهنگ غنی است که حتی پس از دهه‌ها رشد اقتصادی نیز هیچ‌یک از جذابیت‌های خود را از دست نداده است؛ درواقع تقابل آداب‌ورسوم سنتی چین و شرایط فوق‌مدرن امروزی و آثار باستانی کهن و معماری‌های قدیمی این کشور، بر شیفتگی گردشگران برای سفر به چین بیشتر و بیشتر می‌افزاید؛ در این مقاله شما را با روش‌های سفر به چین و نیز بهترین زمان سفر به این کشور، فرهنگ، آداب‌ورسوم و غذاهای این کشور و نهایتا بهترین جاذبه های گردشگری چین آشنا می‌کنیم.
چرا باید به چین سفر کنیم؟
کشور چین با هوای آلوده، ترافیک سنگین، جمعیت بسیار زیاد و مشکلات زبانی فراوان، می‌تواند برای افرادی که برای نخستین بار سفر به چین را تجربه می‌کنند، مقصدی طاقت‌فرسا باشد. «خیلی شلوغ است و همه هل می‌دهند و تنه می‌زنند»، «نمی‌توانستیم منظورمان را به آنها بفهمانیم» و «بعد از سفر به چین به تعطیلات دیگری نیاز داشتیم» ازجمله شکایت‌های معمول گردشگرانی است که به چین سفر می‌کنند.
بهترین توصیه‌ای که می‌توان به این افراد کرد این است که سعی نکنید با بازدید از تمام نقاط چین برنامه‌ی سفرتان را بیش‌ازحد شلوغ و فشرده کنید. برای مثال بیشتر گردشگرانی که به ایالات متحده سفر می‌کنند در یک سفر به منهتن، والت دیزنی ورلد (مجموعه‌ای تفریحی در ایالت فلوریدا)، پارک ملی گرند کنیون (Grand Canyon) و هالیوود نمی‌روند. درمورد سفر به چین هم همین‌طور است. تورهای گردشگری در برنامه‌های معمول سفر، بازدیدکنندگان را به دیدن شهر ممنوعه، دیوار بزرگ چین، لشکر سفالین، پناهگاه‌های پانداهای چنگدو و سد سه‌دره (Three Gorges) می‌برند و در پایان نیز سفر به چین را در شانگهای شگفت‌انگیز به پایان می‌رسانند.
۲۰ سال پیش سفر به چین دلپذیرتر بود، چرا که تعداد گردشگران داخلی بسیار کمتر بود. ولی امروزه به نظر می‌رسد که کل مردم کشور در حال سفر هستند و مشتاقانه می‌خواهند در وطن خود گشت‌وگذار کنند. بنابراین گردشگران خارجی باید برای دیدن جاذبه‌های گردشگری در صف‌های طولانی بایستند و سپس راه خود را به‌سختی ازمیان جمعیت باز کنند. ولی اگر عاقلانه سفر کنیم، سفر به چین به همان اندازه که دلپذیر و خوشایند است، جذاب و خیره‌کننده نیز خواهد بود. به‌علاوه چین برای افرادی که می‌خواهند بیشتر درمورد مسیری که جهان در قرن حاضر در پیش گرفته است بدانند، مقصدی ضروری است.
توصیه‌هایی برای سفر به چین
اگر برای تماشای چشم‌انداز جرثقیل‌ها، پروژه‌های معماری نوآورانه و آثار هنری چین به این کشور سفر می‌کنید، باید به مرکز مالی و تجاری شانگهای و همچنین دهکده‌ی المپیک پکن و منطقه‌ی هنر معاصر پایتخت (که در یک کارخانه‌ی قدیمی مهمات قرار دارد و منطقه‌ی هنری ۷۹۸ نامیده می‌شود) سری بزنید.
اگر هم مشتاق آشنایی با تمدن ۵۰۰۰ ساله‌ی چین هستید، باید سری به موزه‌ها و آثار باستانی شهر بزنید، آثاری مانند لشکر سفالین نخستین امپراتور در شهر باستانی شی‌آن (Xi’an) و شهر ممنوعه‌ی پکن که از سلسله‌ی مینگ تا پایان سلسه‌ی چینگ، به‌عنوان کاخ امپراتوری استفاده می‌شد. البته باید بدانید که جاذبه‌های گردشگری بسیار زیبایی همچون کاخ تابستانی پکن و بخش‌هایی از دیوار بزرگ چین (که در نزدیکی پایتخت به‌ویژه Badaling قرار دارد) اغلب از شلوغ‌ترین دیدنی‌های این کشور هستند.
ولی اگر اهل ماجراجویی باشید، مکان‌های کمتر شناخته‌شده و خلوت‌تری مانند غارهای بودا در شهر دون‌هوانگ، پایتخت‌های پیشین و زیبای چین لوئو‌یانگ و کایفنگ (Kaifeng) و همچنین بیابان بزرگ تکله‌مکان (Taklamakan Desert) در شمال غربی کشور انتظار شما را می‌کشند. موزه‌ی تاریخ شآنشی (Shaanxi)، موزه‌ی شی‌آن و موزه‌ی هان یانگلینگ (Han Yangling) (که هر سه در شهر باستانی شی‌آن یا در نزدیکی آن قرار دارند) و همچنین موزه‌ی استانی ژی‌جیانگ (Zhejiang Provincial Museum)، برخی از موزه‌های استثنائی ولی کمتر شناخته‌شده‌ی چین هستند که می‌توانند هر گردشگر ماجراجویی را به خود جذب کنند.
اگر به تماشای زندگی روزمره‌ی مردم چین علاقه دارید، باید برای قدم زدن در خیابانهای فرعی شهر و سر زدن به پارک‌های عمومی، چای‌خانه‌های سنتی و معابد، برنامه‌ی سفرتان را خلوت‌تر کنید. اگر زمان بیشتری را در برنامه‌ی سفرتان گنجانده‌اید می‌توانید توقف‌های بدون برنامه‌ای داشته باشید؛ برای نمونه در آستانه‌ی دروازه‌های ماه‌مانندی که به حیاطی پر از شکوفه‌های آلو باز می‌شوند توقف کنید، به صدای آوازه‌خوانی دوره‌گردی که ساز دوزهی فراموش‌نشدنی ارهو (erhu) را می‌نوازد گوش بسپارید و به تماشای کودکانی که یونیفورم‌های سفید و آبی مرتبی پوشیده‌اند و با دوچرخه به مدرسه می‌روند بپردازید. به این ترتیب، علاوه‌بر اینکه پس از بازدید از جاذبه‌های گردشگری برای مدتی استراحت می‌کنید، فرصتی پیدا می‌کنید تا به جای تماشای زندگی گردشگران چینی، شاهد زندگی روزمره‌ی مردم عادی این کشور باشید.
گزینه‌ی خوب دیگر استفاده از قطار به جای پروازهای داخلی است. با استفاده از قطار می‌توانید با مردم محلی قاطی شوید، برنامه‌های قطار را دنبال کنید و از پنجره‌ی قطار به بیرون خیره شوید. اینها همگی تجربه‌هایی هستند که ماندگارترین و فراموش‌نشدنی‌ترین خاطرات شما را در سفر به چین می‌سازند.
بهترین زمان سفر به چین
از نظر آب‌وهوایی بهترین زمان برای سفر به چین درطول بهار (اواخر اسفند تا اواسط اردیبهشت) و پاییز (اوایل مهر تا اواسط آبان) است، ولی در این دوره‌ها قیمت هتل‌ها بالاتر است. در دوره‌های بین اوج و رکود سفر (بهمن، اوایل خرداد و شهریور، اوایل آذر و دی) قیمت‌ها پایین‌تر است.
بهتر است که در تعطیلات عمومی چین به این کشور سفر نکنید. تعطیلات عمومی چین شامل سال نو چینی (که به آن فستیوال یا جشنواره‌ی بهار نیز می‌گویند و معمولا در اواخر ژانویه (اوایل بهمن) یا اوایل فوریه (اواسط بهمن) برگزار می‌شود)، تعطیلات ماه مه (نخستین هفته‌ی ماه مه (۱۱ تا ۱۷ اردیبهشت)) و روز ملی چین (نخستین هفته‌ی اکتبر (۹ مهر تا ۱۵ مهر) است. در این زمان‌ها جاذبه‌های گردشگری کشور چین به‌شدت شلوغ می‌شوند.
بعضی از سفرها فصلی هستند، مثلا بعضی‌ها برای تماشای شکوفه‌های خرزه‌ی هندی (Rhododendron) در شانگری‌لا (بهشت روی زمین)، تماشای پرنده‌ها در دریاچه‌ی ناپاهای (Napahai Lake) یا تماشای جشنواره‌ی مجسمه‌های یخی و برفی هاربین به چین سفر می‌کنند.
روش‌های جابه‌جایی در چین
هوایی
شبکه‌ی هوایی چین بسیار گسترده است، در این کشور به‌طور منظم فرودگاه‌های جدیدی ساخته می‌شود و فرودگاه‌های قبلی ارتقا می‌یابند. معمولا در پروازهای داخلی، مسافران کلاس اقتصادی (economy passengers) مجازند تا ۲۰ کیلو گرم بار و تا ۵ کیلوگرم چمدان دستی را به‌طور رایگان همراه داشته باشند. در صورت داشتن بار بیشتر باید هزینه‌های مربوطه را (که به‌صورت تصاعدی افزایش می‌یابد) پرداخت کنید.
قطار
چین با داشتن شبکه‌های ریلی سریع‌السیر و دقیق در تمام نقاط کشور، سفر ریلی را وارد دوران جدیدی کرده است. با اینکه گاهی قطارها شلوغ می‌شوند، ولی سفر با قطار راه بسیار خوبی برای قاطی شدن با مردم محلی است.
«صندلی‌های نرم» قطارهای روزانه و «واگن‌های تخت‌خواب‌دار نرم» قطارهای شبانه بسیار راحت هستند. هر واگن تخت‌خواب‌دار نرم دارای دو ردیف تخت‌خواب تاشو در هر کوپه است. هر کوپه توسط یک درب از راهرو جدا می‌شود و راهرو نیز دارای توالت‌های غربی و همچنین آسیایی است. اگر می‌خواهید بیشتر با مردم محلی چین قاطی شوید، می‌توانید از «واگن تخت‌خواب‌دار سفت» استفاده کنید که تخت‌خواب‌های تاشوی راحتی دارد، ولی کوپه کاملا باز است و در هر کوپه ۳ ردیف تخت‌خواب وجود دارد. (تخت‌خواب تاشوی وسطی بهتر از دو تخت‌خواب دیگر است.)
بعضی از مسیرهای خوب راه‌آهن چین شامل مسیرهای میان شهرهای پکن و شانگهای (قطارهای سریع‌السیر فقط ۴ ساعت و ۴۵ دقیقه زمان می‌برند)، شانگهای و هانگژو (Hangzhou، شهری در شرق چین)، شانگهای و سوژو (Suzhou، شهری در استان جیانگسو در شرق چین)، پکن و شی‌آن و چنگدو (Chengdu) به چونگ‌کینگ (Chongqing، شهری در غرب چین) است.
تاکسی
در شهرهای بزرگ چین می‌توان به‌راحتی تاکسی پیدا کرد. تاکسی‌ها ارزان، فراوان و برحسب تاکسی‌متر هستند، ولی تعداد کمی از راننده‌ها انگلیسی صحبت می‌کنند. بنابراین باید از کارمندان هتل بخواهید که مقصد و نام هتل را با حروف چینی بنویسند تا در رفتن به مقصد و بازگشت به هتل مشکلی نداشته باشید. توجه داشته باشید که در شهرهای بزرگ (به‌ویژه در ساعت‌های شلوغی) ترافیک بسیار سنگین می‌شود.
مترو
هر دو شهر پکن و شانگهای سیستم متروی فوق‌العاده‌ای دارند که به‌راحتی قابل‌استفاده، ارزان، سریع و قابل‌اعتماد است.
پیاده‌روی
بهترین روش رفتن به خیابانهای فرعی پکن، پیاده‌روی است. مثلا می‌توانید با پای پیاده میان معبد آسمان (Temple of Heaven)، میدان تیان آنمن (Tian’anmen) و شهر ممنوعه جابه‌جا شوید.
ویزا
مسافرین باید گذرنامه‌ای با اعتبار دست‌کم ۶ ماه از زمان ورود و دست‌کم ۳ صفحه برای الصاق ویزا داشته باشند. همچنین کودکان دیگر نمی‌توانند با گذرنامه‌ی والدین خود سفر کنند. اگر نقطه‌ی ورود شما لهاساست، محل ورود در ویزا باید – فرودگاه لهاسا یا ژانگمو (Zhangmu، مرز میان تبت و نپال) ذکر شده باشد، درغیراین‌صورت اجازه‌ی ورود داده نخواهد شد. می‌توانید بدون ویزا و برای حداکثر ۷۲ ساعت در پکن، شانگهای، گوانگژو، چنگدو، چونگ‌ینگ، دالیان، شیانگ و شی‌آن توقف کنید. به این منظور باید بلیط هواپیما و اسناد مسافرتی معتبری به مقصد کشوری دیگر داشته باشید که زمان حرکت آن، حداکثر ۷۲ ساعت دیگر باشد.
سلامتی و بهداشت
برای مسافرانی که از مناطق آلوده به تب زرد می‌آیند، داشتن گواهی واکسیناسیون علیه این بیماری ضروری است. ممکن است لازم باشد تا ایمن‌سازی‌های توصیه‌شده را برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های وبا، دیفتری، هپاتیت A، هپاتیت B، آنسفالیت B ژاپنی، مالاریا، سل، کزاز و تیفوئید انجام دهید. بیماری مالاریا در بعضی از بخش‌های چین وجود دارد.
شهرهای اصلی چین امکانات درمانی مناسبی دارند و هیچ ایمن‌سازی خاصی برای ورود به چین الزامی نیست. مگر اینکه مسافر از منطقه‌ای آلوده به تب زرد آمده باشد. ولی بهتر است که برای دریافت اطلاعات جاری و به‌روز با پزشک خود مشورت کنید.
قوانین محلی و آداب معاشرت
نحوه‌ی لباس پوشیدن
مردم چین لباس‌های راحت و پوشیده‌ای می‌پوشند. مردان به‌جز در قسمت‌های ساحلی به‌ندرت شلوار کوتاه به تن می‌کنند. در چین بهتر است که زنان شانه‌های خود را بپوشانند و از پوشیدن دامن کوتاه پرهیز کنند، به‌ویژه درهنگام بازدید از معابد. در معابد شانه‌ها باید پوشانده شوند و بهتر است که از کفش‌های راحتی استفاده شود. بهتر است که برای بازدیدهای طولانی‌مدت از مکان‌های دیدنی، کفش‌های پیاده‌روی راحتی بپوشید، به‌ویژه اگر قصد دارید از دیوار بزرگ چین دیدن کنید.
چالش‌های فرهنگی
گاهی گردشگران خارجی از نگاه خیره‌ی مردم چین به‌ویژه در مناطق روستایی که خارجیان کمتری در آن رفت‌وآمد دارند، متعجب می‌شوند. تف کردن در خیابان بی‌ادبی یا بی‌احترامی به‌شمار نمی‌رود و سیگار کشیدن در مکان‌های عمومی مانند رستوران‌ها عادی است.
زبان
زبان رسمی چین، زبان ماندارین و خاستگاه آن شهر پکن است. هرچند که زبان‌ها و گویش‌های متفاوتی در این کشور وجود دارد، مدارس به زبان ماندارین تدریس می‌کنند. با اینکه بیشتر تابلوهای راهنمایی و اسامی خیابان‌ها به زبان چینی نوشته شده‌اند، اما همچنان استفاده از زبان انگلیسی در شهرهای بزرگ رایج‌تر می‌شود. پوشش تلفن همراه در سراسر کشور (به‌جز مناطق دورافتاده) بسیار خوب است. در بیشتر هتل‌ها به اینترنتی با پهنای باند بالا دسترسی دارید. چین ۸ ساعت از ساعت جهانی گرینویچ (GMT) جلوتر است.
عکاسی و فیلمبرداری
قبل از عکس گرفتن از افراد، ابتدا از آنها اجازه بگیرید. معمولا عکاسی در فرودگاه‌ها، موزه‌ها و تأسیسات نظامی ممنوع است. گاهی در مکان‌های توریستی باید برای استفاده از دوربین‌های فیلمبرداری هزینه‌ای پرداخت کنید. این هزینه‌ها متفاوت ولی اندک هستند. در بعضی موارد برای دوربین‌های عکاسی نیز باید هزینه‌ی اندکی بپردازید.
غذاهای چینی
هر منطقه از چین غذای مخصوص به خود را دارد. در شمال غذاهای دلچسب و سنگین‌تری پخته می‌شوند که در آنها به جای برنج از گندم استفاده می‌شود. غذاهای معمول شامل کوفته‌ی (دامپلینگ) بخارپز، رشته‌فرنگی، spring roll (نوعی غذا شبیه پیراشکی)، مرغابی یا اردک پکن (غذای مشهور چینی که با گوشت مرغابی طبخ می‌شود و خاستگاه آن شهر پکن است) و همچنین کباب مغولی و هات‌پات (hotpot) است. شانگهای به داشتن غذاهای دریایی عالی و xiaolongbao که سوپی پر از کوفته‌ی بخارپز است، معروف است. در غرب چین، ماده‌ی اصلی غذاهای سیچیوآنیز (Sichuanese) تند، چیلی‌های قرمز و آتشین هستند. منطقه‌ی جنوب، در اطراف گوانگدونگ با غذاهای کانتونی (Cantonese) شناخته می‌شود و خاستگاه غذایی چینی به نام دیم‌سام (dim sum) است.
گرچه در چین گیاهخواری رایج نیست، ولی چینی‌ها غذاهای خوشمزه‌ی فراوانی دارند که از سبزیجات و پنیر توفو تهیه می‌شوند. کسانی که به امتحان کردن غذاهای جدید علاقه‌مند هستند، باید به بازارهای شبانه‌ی غذا و مغازه‌ها و دکه‌های شلوغ و فضای سرزنده و پرشورشان سری بزنند. بیشتر غذاخوری‌ها و رستوران‌ها منوی انگلیسی ندارند، ولی میهمانان می‌توانند به مواد غذایی نمایش داده‌شده یا غذاهای مهمانان دیگر اشاره کنند.
پول رایج
ارز محلی چین، رنمينبی (RMB) است که به آن یوان گفته می‌شود و می‌توان آن را از دستگاه‌های خودپرداز برداشت کرد. توجه داشته باشید که استفاده از کارت‌های اعتباری همیشه امکان‌پذیر نیست. البته در هتل‌ها و مؤسسه‌های بزرگ‌تر، کارت‌های اعتباری اصلی پذیرفته می‌شوند. شما می‌توانید بیشتر ارزها و چک‌های مسافرتی را به‌راحتی تبدیل به پول نقد کنید. در این کشور دستگاه‌های خودپرداز به وفور در دسترس هستند.
انعام دادن
معمول است که به راهنماها، راننده‌ها و باربرها انعام بدهید. مبلغ معمول انعام برای راهنماهای محلی ۱۰۰ یوان در روز و برای راننده‌ها ۵۰ یوان در روز است و برای هر بسته یا کیف نیز باید ۵ یوان به باربرها انعام بدهید. انعام دادن در هتل‌ها، رستوران‌ها و تاکسی‌ها اختیاری است (معمولا مبلغ انعام ۱۰٪ مبلغ اصلی است). در بعضی از هتل‌ها و رستوران‌های گران‌قیمت، هزینه‌های خدمات به صورت‌حساب اضافه می‌شوند.
مهم‌ترین جاهای دیدنی چین
۱. دیوار بزرگ چین
ضرب‌المثل محبوب چینی می‌گوید: «هیچ‌کس نمی‌تواند قهرمانی واقعی باشد، مگر اینکه روی دیوار بزرگ باشد.» این ضرب‌المثل به‌روشنی ارزشی را که چینی‌ها برای این بنای تاریخی منحصربه‌فرد قائل هستند، نشان می‌دهد. دیوار بزرگ چین که در چین با نام چانگ‌چنگ (Changcheng) یا دیوار طولانی شناخته می‌شود، در مسیری پرپیچ‌وخم به‌طول ۶۷۰۰ کیلومتر، از دریای زرد تا آسیای مرکزی کشیده شده است. در این دیوار زیارتگاه‌های بی‌شماری وجود دارد که روح مذاهب باستانی شرقی را نمایش می‌دهند.
دیوار چین از استحکامات نظامی شان‌های‌گوان (Shanhaiguan) در شرق تا جیایوگوان (Jiayuguan) در غرب کشیده شده است و درطول مسیر خود از میان استان‌های هه‌بی (Hebei)، شینت‌سِن (Tientsin) و پکن (قسمتی که در آن بهترین بخش حفظ‌شده از دیوار را می‌توان مشاهده کرد)، مغولستان داخلی، استان نینگ‌شیا و استان گانسو (Gansu) عبور می‌کند. این دیوار به‌طور میانگین ۶ تا ۸ متر ارتفاع دارد و در بعضی از قسمت‌ها ارتفاع آن به ۱۶ متر نیز می‌رسد. پهنای این دیوار به‌اندازه‌ای است که سواره‌نظام می‌تواند از روی آن عبور کند و پر از برج و باروهای فراوانی است که قدمت برخی از آنها به قرن هفتم پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد.
شناخته‌شده‌ترین بخش‌های این دیوار در حدود سال ۲۱۰ پیش از میلاد افزوده شده‌اند و در آن زمان بخش‌های مختلف آن به یکدیگر متصل شده‌اند. امروزه بخشی که بیش از همه از آن بازدید می‌شود، بخشی از دیوار نزدیک به گذرگاه بِیدلینگ (Badaling Pass) در شمال غربی پکن است که به‌راحتی با سیستم حمل‌ونقل عمومی یا تورهای مسافرتی قابل‌دسترسی است. از دیگر بخش‌های بازسازی‌شده‌ای که دیدن‌شان خالی از لطف نیست، می‌توان به بخش نزدیک شهرک گوبیکو (Gubeikou) در ۱۳۰ کیلومتری شهر پکن و بخشی در میوشن‌یو (Mutianyu) در ۷۰ کیلومتری شمال شرقی پکن اشاره کرد.
۲. شهر ممنوعه و کاخ امپراتوری در پکن
بزرگ‌ترین و مهم‌ترین ساختمان چین، شهر ممنوعه (کاخ امپراتوری) است که در قلب پکن قرار دارد. شهر ممنوعه جزو مکان‌هایی است که حتما باید از آن دیدن کنید.
ساخت این شهر در زمان سلسله‌ی یوان (بین سال‌های ۱۲۷۱ تا ۱۳۶۸) شروع شد؛ بیشتر بخش‌های مجموعه‌ای که امروزه شاهد آن هستیم، بین سال‌های ۱۴۰۶ تا ۱۴۲۰ و به‌عنوان اقامتگاهی برای ۲۴ امپراتور از سلسله‌های چینگ و مینگ ساخته شدند که تنها خانواده‌ی سلطنتی و معشوقه‌های امپراتور اجازه‌ی ورود به آن را داشتند. این مجموعه‌ی بزرگ که مساحتی به‌اندازه‌ی ۷۲۰ هزار متر مربع را پوشش می‌دهد و با دیوارهایی به ارتفاع ۱۰ متر توسط برج‌های دیده‌بانی و خندقی عریض محافظت می‌شود، شامل قسمت‌هایی با کاربردهای تشریفاتی و اداری و همچنین اقامتگاهی خصوصی برای امپراتور است.
بازدید از تمام قسمت‌های شهر ممنوعه ساعت‌ها زمان می‌برد. مهم‌ترین قسمت‌های این مجموعه شامل ۵ پل مرمرین سفیدِ رودخانه‌ی طلایی، تالار هماهنگی امپراتوری (ساختمانی به ارتفاع ۳۵ متر که تخت امپراتور را در خود جای داده است) و سالن ضیافت باشکوه امپراتوری (Hall of Preserving Harmony) است.
۳. لشکر سفالین
در دهه‌ی ۱۹۷۰ کشاورزانی که در حوالی شهر شی‌آن به کندن چاه مشغول بودند، به‌طور تصادفی به لشکر سفالین که بدون شک مهم‌ترین کشف باستان‌شناسی چین است، برخورد کردند. آنها بیش از ۸۰۰۰ جنگجو در اندازه‌های واقعی، حدود ۵۲۰ اسب و بیش از ۱۰۰ ارابه و همچنین تعداد زیادی از شخصیت‌های غیرنظامی را (که قدمت‌شان به حدود ۲۸۰ سال پیش از میلاد می‌ٰرسد) در سه حفره‌ی زیرزمینی بزرگ یافتند.
این مجسمه‌ها برای حفاظت از مقبره‌ی نخستین امپراتور ساخته شده بودند. گرچه بعضی از این مجسمه‌های کشف‌شده در گذر زمان به‌شدت آسیب دیده بودند، اما بسیاری از آنها با دقت جمع‌آوری شدند. این مجسمه‌ها نشان‌دهنده‌ی اهمیتی هستند که در آن زمان به امپراتور و زندگی پس از مرگ داده می‌شد. این لشکر که در آرامگاه چین شی هوانگ (Qin Shi Huang) قرار دارد، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری چین به‌شمار می‌رود. ایستادن دربرابر مجموعه‌ای از سربازان و اسب‌ها تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای گردشگران به ارمغان می‌آورد، تجربه‌ی تماشای رژه‌ی سربازان دلیری که از قرن‌ها پیش به زمان حال سفر کرده‌اند.
۴. کاخ تابستانی
در سفر به چین شما به‌راحتی می‌توانید با طی ۱۵ کیلومتر، از پکن به کاخ تابستانی مجلل امپراتوری برسید. این کاخ درمیان بیش از ۷۰۰ آکر (معادل ۴۰۴۷ مترمربع) فضای سبز زیبا قرار گرفته است و یکی از جاذبه‌های گردشگری پربازدید چین به حساب می‌آید. این کاخ در سال ۱۱۵۳ ساخته شده است، ولی دریاچه‌ی بزرگ آن در قرن ۱۴ میلادی و به‌منظور افزایش باغ‌های امپراتوری به مجموعه اضافه شده است.
بهترین قسمت‌های کاخ شامل تالار مجلل خوشبختی و طول عمر (Hall of Well-being and Longevity، Renshou Dian) به‌همراه تخت مخصوص و سالن بزرگ و زیبای تئاتر (ساختمان خصوصی سه طبقه‌ای که در سال ۱۸۹۱ به‌دلیل علاقه‌ی وافر خانواده‌ی امپراتوری به اپرا ساخته شد) است. سایر قسمت‌های مهم شامل تالار شادی و طول عمر (Hall of Happiness and Longevity، Le Shou Tang Hall) با باغ‌ها و حیاط‌های زیبای آن و همچنین گذرگاه‌های زیبای چندین کیلومتری و مسیرهای پیاده‌روی است.
۵. قایق‌سواری در رودخانه‌ی لی
شهر گویلین در گوشه‌ی شمال شرقی منطقه‌ی گوانگشی، برخی از زیباترین ییلاقات چین را در خود جای داده است. این شهر با رودخانه‌های زلال و شفافی که در مسیری پرپیچ‌وخم از میان شهر و حلقه‌ی کوه‌های آن می‌گذرند، شناخته می‌شود. تا صدها سال این منظره‌ی منحصربه‌فرد، شاعران و هنرمندان را جذب خود کرده است و موضوع داستان‌های پریان و افسانه‌های بی‌شماری بوده است. امروزه این منطقه مملو از گردشگرانی از سراسر جهان است که می‌خواهند این شکوه و جلال طبیعی را از نزدیک ببینند.
بهترین راه برای لذت بردن از زیبایی‌های این منطقه، سفر با قایق در امتداد رودخانه‌ی لی است. بهترین قسمت رودخانه، بخشی است که از شهر گویلین تا یانگشو امتداد دارد، زیرا در این قسمت، رودخانه به‌آرامی و با پیچ‌وتاب، مسیر ۸۰ کیلومتری خود را از میان جنگل‌های زیبای بامبو، نیزارهای انبوه و صخره‌‌ها و غارهای فوق‌العاده‌ای با نام‌های دوست‌داشتنی همچون کوه زیبایی منحصربه‌فرد (Mount of Unique Beauty)، تپه‌ی خرطوم فیل (Elephant Trunk Hill) و غار فلوت نی (Reed Flute Cave) می‌پیماید. سفر در این رودخانه بسته به نوع قایقی که انتخاب می‌کنید، بین چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد. نوع قایق‌ها نیز از قایق‌های کوچک و باریک تا قایق‌هایی بزرگ با ظرفیت بالای مسافر متغیر است.
۶. پایگاه پژوهشی پرورش پانداهای غول‌پیکر در چنگدو
سفر به چین بدون تماشای پانداها کامل نخواهد بود. درست است که در باغ وحش‌های بزرگ چین می‌توانید نمونه‌های فراوانی از این موجودات شگفت‌انگیز را ببینید، ولی بهترین مکان برای دیدن پانداها در محیطی شبیه به زیستگاه طبیعی‌شان، پایگاه پژوهشی پرورش پانداهای غول‌پیکر چنگدو، واقع در استان سیچوآن است.
در این پایگاه پژوهشی می‌توانید ۸۰ پاندا را در حال انجام کارهای روزانه‌‌ای مانند غذا خوردن و بازی کردن در محیط پارک‌مانند و بزرگ این مجموعه تماشا کنید. در این پایگاه، شما علاوه‌بر اینکه این حیوانات شگفت‌انگیز را از نزدیک می‌بینید، می‌توانید در نمایشگاه‌ها و برنامه‌های دائمی فراوانی که برای حفاظت از آینده‌ی پانداها برگزار می‌شوند، چیزهای زیادی درمورد این حیوانات در حال انقراض یاد بگیرید. در صورت امکان سعی کنید که درهنگام صبح از این مجموعه دیدن کنید تا پانداها را در زمان غذادهی صبحگاهی تماشا کنید، زیرا در این زمان آنها بیش از باقی ساعات روز فعال و پرجنب‌وجوش هستند.
۷. رودخانه‌ی یانگ‌تسه و سد سه‌دره
رودخانه‌ی یانگ‌تسه که در چین به آن چانگ جیانگ (رودخانه‌ی طولانی) می‌گویند، بیش از ۶۰۰۰ کیلومتر طول دارد و طولانی‌ترین و مهم‌ترین رودخانه‌ی چین و سومین رودخانه‌ی بلند جهان (پس از رودخانه‌های آمازون و نیل) است. این رودخانه از تبت (غرب) به شانگهای (شرق) جریان دارد و از میان ۸ استان می‌گذرد.
رودخانه‌ی یانگ‌تسه در بیش از ۲۰۰۰ سال گذشته مسیر اصلی حمل‌ونقل چین بوده است (حدود ۲۷۰۰ کیلومتر از آن قابل کشتیرانی است). حوزه‌ی آبگیر گسترده‌ی آن با ۷۰۰ شاخه و انشعاب، حدود یک‌پنجم از کل مساحت کشور و یک‌چهارم زمین‌های کشاورزی کشور را دربر می‌گیرد.
گرچه طول بسیار زیاد این رودخانه باعث شده است تا از نقاط بسیاری قابل رؤیت باشد، ولی پرطرفدارترین قسمت آن برای گردشگران، سد سه‌دره‌ی زیباست که دره‌های کیوتانگ (Qutang)، وو (Wu) و زیلینگ (Xiling) را دربر دارد. این قسمت از رودخانه با ۲۰۰ کیلومتر طول، بین شهرهای فنجی (Fengjie) و ایچانگ (Yichang) واقع شده است. در بعضی از قسمت‌های این بخش از رودخانه ترکیبی از امواج و جریان‌های خشمگین و همچنین قسمت‌های کم‌عمق خطرناکی وجود دارد. رودخانه در این بخش ازمیان دره‌ها و صخره‌های ناهموار و قله‌های بلند کوه‌ها (در منظره‌ای که به‌اندازه‌ی گرند کنیون چشمگیر است) عبور می‌کند.
گزینه‌های فراوانی برای تماشای مناظر وجود دارد، از قایق‌های مجلل با تمرکز بر جاذبه‌های تاریخی و مناظر تماشایی منطقه گرفته تا تورهای ماجراجویانه‌ی چالشی در امتداد پرهیجان‌ترین بخش‌های رودخانه.
۸. باغ‌های کلاسیک سوژو (Suzhou)
باغ‌های کلاسیک سوژو از مهم‌ترین باغ‌های تاریخی جهان هستند و در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند. بنابراین بازدید از باغ‌های کلاسیک سوژو باید از اولویت‌های برنامه‌ی شما در سفر به چین باشد. این باغ‌های باشکوه در قرن یازدهم، در شهر تاریخی سوژو واقع در استان جیانگسو ایجاد شده‌اند؛ درست در زمانی که شهر سوژو رشد و پیشرفت بی‌سابقه‌ای را تجربه می‌کرد. این باغ‌ها جزو ۲۷۰ (یا بیشتر) باغ ایجادشده در این شهر هستند.
مشهورترین باغ بازمانده و بازسازی‌شده در اینجا باغ زیبای لینگرینگ (Lingering) است. این باغ ۷ آکر مساحت دارد و در سال ۱۸۰۰ در پارکی ایجاد شد که در اصل متعلق به سلسله‌ی مینگ بود. این باغ یکی از مشهورترین مجموعه باغ‌های چین به‌شمار می‌رود و دارای یک آبگیر، چند ساختمان زیبا، تپه‌ای مصنوعی، درختستان هلو و مسیری سرپوشیده و زیباست که روی دیوارهای آن بیش از ۳۰۰ لوح سنگی مزین به حروف قدیمی چینی آویزان شده است.
مکان دیگری که حتما باید از آن دیدن کنید، باغ عمارت کانگ لانگ تینگ (Cang Lang Ting) است؛ باغی با مساحت ۲ آکر که از ویژگی‌های منحصربه‌فرد فراوانی همچون گذرگاه طاق‌دار دوتایی برای اتصال بخش‌های درونی و بیرونی برخوردار است.
۹. قصر پوتالا در تبت
در سفر به چین قصر پوتالا را فراموش نکنید. یکی از بارزترین ساختارهای تاریخی چین، قصر باشکوه پوتالا در لهاسای تبت است. این قصر که قصری نظامی و اقامتگاه دالایی لاما (لقبی که به رهبر دینی بوداییان تبت داده می‌شود. دالایی لاما از اواسط سده‌ی ۱۷ تا سال ۱۹۵۹ فرمانروای حکومت تبت بود) بوده است، برای قرن‌ها مرکز قدرت سیاسی و مذهبی تبت به‌شمار می‌رفت و بسیاری از مهم‌ترین گنجینه‌های مذهب بودایی در آن قرار دارد.
نخستین قصر از دو قصر پوتالا، قصر سرخ (Red Palace) است که در قرن ۱۷ میلادی ساخته شد و مهم‌ترین زیارتگاه‌های این مجموعه در تالار بر تخت نشستن (Enthronement Hall) آن قرار دارند. دیوارهای این تالار با نقاشی‌هایی پوشیده شده است که صحنه‌هایی از زندگی دالایی لاماها و پادشاهان تبت را به‌تصویر می‌کشند. سایر قسمت‌های مهم قصر سرخ شامل تالارهای وسیع و فراوان آن (که به آموزش‌های مذهبی اختصاص یافته‌اند) و مقبره‌ی تعدادی از دالایی لاماها (که به آنها stupas گفته می‌شود) است که با مهارت و ظرافت ساخته شده‌اند.
قصر سپید (White Palace) نیز که به همان اندازه چشمگیر و زیباست در سال ۱۶۴۸ تکمیل شد. این قصر شامل خوابگاه، اتاق‌های مطالعه و پذیرش است که از سال ۱۹۵۹ پس از فرار دالایی لاما از تبت، دست‌نخورده باقی مانده است. اگر به لهاسا می‌روید حتما از باغ‌های جواهر (Jewel Gardens) باشکوه بازدید کنید. این باغ‌ها با مساحت ۹۰ آکر که بخشی از اقامتگاه تابستانی دالایی لاما بوده‌اند، در دهه‌ی ۱۸۴۰ ایجاد شده‌اند و شامل کاخ‌ها و عمارت‌های بزرگ و دریاچه‌هایی زیبا هستند.
۱۰. تفرجگاه شانگهای: باند (Bund)
از اقدامات قابل‌توجه برنامه‌ریزی و نگهداری هوشمندانه‌ی شهری می‌توان به ساخت تفرجگاه باشکوه شانگهای در کنار رودخانه اشاره کرد که ژونگ‌شان لو یا باند (وایتان، Wàitān) نام دارد. وقتی در این منطقه‌ی وسیع و مخصوص پیاده‌روی در امتداد رودخانه‌ی هوانگپو جیانگ قدم می‌زنید، فراموش می‌کنید که در وسط بزرگ‌ترین شهر چین قرار دارید (جمعیت شانگهای بیش از ۲۵ میلیون نفر است).
باند با حس‌وحال اروپایی خود شناخته می‌شود که آن را مدیون گذشته‌ی این منطقه است. در گذشته این منطقه محل سکونت خارجی‌ها بوده است و به‌خاطر وجود ۵۲ ساختمانی که از معماری انگلستان و فرانسه تأثیر گرفته‌اند و امروزه بسیاری از آنها به رستوران، کافه، فروشگاه و گالری تبدیل شده‌اند، محبوب است.
معماری این منطقه که تحت تأثیر سبک‌های گوتیک تا رنسانس (ازجمله تعدادی از ساختمان‌های آرت دکو (Art Deco، هنر تزیینی جنبشی هنری که در قرن بیستم به‌وجود آمد)) قرار دارد، شامل ساختمان‌های برجسته‌ای مانند دفتر گمرک بندرگاه قدیمی با برج ناقوس آن و هتل باشکوه صلح (Peace Hotel) است. برای تماشای باند از بهترین چشم‌انداز، از برج ۴۶۸ متری مروارید خاورِ (Oriental Pearl Tower) در ساحل مقابل رودخانه‌ی هوانگپو جیانگ دیدن کنید.
۱۱. دریاچه‌ی غرب منطقه‌ی تاریخی هانگژو
تنها تعداد اندکی از شهرهای چین می‌توانند در تمرکز دیدنی‌های تاریخی و معابد باستانی باشکوه، همچون هانگژو (پایتخت استان ژجیانگ در جنوبی‌ترین قسمت گراند کانال مشهور چین) باشند. بیشتر بخش‌های این مجموعه‌ی غنی در اطراف دریاچه‌ی زیبای غرب جمع شده‌اند.
دریاچه‌ی غرب، پهنه‌ای آبی با مساحت ۶ کیلومتر مربع است که در قلب شهر قدیمی واقع شده است و توسط تپه‌ها، پاگوداها (پاگودا نوعی برج با بام‌هایی چندلا و رده‌وار است. این سازه‌ها در ویتنام، چین، کره، ژاپن و دیگر کشورهای خاوری آسیا وجود دارند و در اصل نیایشگاهی برای پیروان تائوئیسم بوده‌اند) و معابد احاطه شده است. این منطقه که با گذرگاه‌ها و جاده‌های دست‌ساز انسان در قرن یازدهم به ۵ بخش مجزا تقسیم شده است، منطقه‌ای شگفت‌انگیز برای پیاده‌روی است.
وقتی از یک دریاچه عبور می‌کنید به دریاچه‌ی بعدی می‌رسید و با دسته‌ای دیگر از ساختمان‌های زیبای قدیمی روبه‌رو می‌شوید. این منطقه به‌ویژه در فصل بهار، زمانی که درختان هلوی آن به شکوفه نشسته‌اند، بسیار زیباست. بخشی از لذت‌های اینجا عبور کردن از پل‌های قدیمی دریاچه و گردش کردن در جزیره‌ی بهشت کوچک (Little Paradise Island) است.
یکی از بهترین پل‌های قدیمی دریاچه، پل شکسته (Duanqiao) است که گذرگاه بایدی (Baidi Causeway) را به ساحل متصل می‌کند. جزیره‌ی بهشت کوچک دارای ۴ دریاچه‌ی کوچک است که با پل زیگزاگی نُه طاق (Nine Arches) به‌هم متصل شده‌اند.
۱۲. مقبره‌ی نور: آرامگاه امپراتوری شمالی
شهر قدیمی شن‌یانگ (Shenyang) در منطقه‌ی کوهستانی شمال شرقی چین قرار دارد. این شهر از مراکز مهم تجارت و فرهنگ است و مقبره‌ی نور (ژائولین، آرامگاه ژائو) که به آن آرامگاه امپراتوری شمالی نیز گفته می‌شود، در آن واقع شده است. این مقبره یکی از مهم‌ترین مکان‌های تاریخی شمال شرقی چین است و به‌خاطر سبک معماری منحصربه‌فردش موردتوجه قرار گرفته است. در طراحی این مقبره، ترکیبی از معماری مقبره‌های سنتی چینی و ساختمان‌های قلعه‌مانند اوایل دوره‌ی چینگ به کار رفته است. در این مکان امپراتور هوانگ تایجی (Huang Taiji) دفن شده است که بین سال‌های ۱۶۲۶ تا ۱۶۳۵ بر چین حکومت می‌کرد. این محل بیش از ۱۸۰ هزار مترمربع مساحت دارد و ساخت و تکمیل آن ۸ سال طول کشیده است. این آرامگاه به‌خاطر وجود «مسیر ارواح» (Path of Souls) مشهور است. مسیر ارواح، مسیری با ردیفی از ستون‌های سنگی و مجسمه‌ی اسب‌های موردعلاقه‌ی امپراتور است.
مکان مهم دیگر، کاخ امپراتوری باابهتی است که تاریخ آن به اوایل دوره‌ی چینگ برمی‌گردد و دومین مجموعه از کاخ‌های کاملا حفظ‌شده‌ی چین به‌شمار می‌رود. این مجموعه که اقامتگاه نخستین امپراتوران سلسله‌ی چینگ بوده است، دارای چند حیاط باشکوه است که توسط چندین ساختمان احاطه شده‌اند. یکی از این ساختمان‌ها تالار دولت متعالی (Hall of Exalted Government) است که تخت امپراتوری در آن قرار دارد.
