لوزه‌ها دو گره لنفاوی هستند که هرکدام در یک سمت و پشت گلوی‌تان قرار گرفته‌اند. آنها به‌عنوان یک مکانیسم دفاعی عمل می‌کنند و مانع سرایت عفونت به بدن‌تان می‌شوند. به وضعیتی که در آن لوزه‌ها عفونی شوند، عفونت لوزه گفته می‌شود. عفونت لوزه در هر سنی اتفاق می‌افتد اما در کودکی شایع‌تر است و معمولا از دوران پیش‌دبستانی تا اواسط نوجوانی تشخیص داده می‌شود و با علائمی مانند لوزه‌های متورم، گلودرد و تب همراه است. در این مقاله در مورد علائم عفونت لوزه، دلایل ابتلا، تشخیص و درمان آن و نکات مربوط به مراقبت‌های خانگی لازم برای کاهش گلودرد صحبت خواهیم کرد.
این بیماری واگیردار است و می‌تواند توسط انواع مختلفی از ویروس‌ها و باکتری ها ایجاد شود مانند باکتری استرپتوکوک که باعث ایجاد گلو درد می‌شود. عفونت لوزه ناشی از این نوع گلو درد در صورت عدم درمان می‌تواند عوارض جدی در پی داشته باشد. عفونت لوزه به‌راحتی تشخیص داده می‌شود و علائم آن بین ۷ تا ۱۰ روز از بین می‌رود اما باید یک متخصص داخلی یا گوش و حلق و بینی شما را معاینه کند.
دلایل عفونت لوزه
لوزه‌ها اولین خط دفاعی بدن شما دربرابر بیماری‌ها هستند و برای محافظت از بدن‌تان درمقابل عفونت‌ها، گلبول‌های سفید تولید می‌کنند. لوزه‌ها با باکتری‌ها و ویروس‌هایی که از طریق دهان وارد بدن می‌شوند مبارزه می‌کنند. اما گاهی لوزه‌ها خودشان نیز در برابر این مهاجمان آسیب‌پذیرند. عفونت لوزه می‌تواند توسط یک ویروس مانند سرماخوردگی معمولی، یا عفونت باکتریایی مثل گلو درد استرپتوکوکی ایجاد شود. به گفته‌ی انجمن پزشکان خانواده آمریکا (AAFP) به طور تقریبی ۱۵ تا ۳۰ درصد موارد ایجاد عفونت لوزه مربوط به باکتری‌هاست بخصوص باکتری استرپتوکوک.
ویروس‌ها شایع‌ترین علت ایجاد عفونت لوزه هستند، مثلا اپشتین بار ویروس نه‌تنها می‌تواند باعث ایجاد عفونت لوزه شود بلکه اصلی‌ترین دلیل مونونوکلئوز عفونی است. کودکان به دلیل تماس مداوم با دیگران در مدرسه و هنگام بازی، بیشتر در معرض ویروس‌ها و باکتری‌ها هستند، بنابراین درمقابل عفونت لوزه آسیب‌پذیر‌ترند.
علائم عفونت لوزه
عفونت لوزه انواع مختلفی دارد و علائم بسیاری از خود نشان می‌دهد ازجمله:
- گلو درد شدید؛
- مشکل در بلع یا بلع دردناک؛
- صدای خشن؛
- بوی بد دهان؛
- تب و لرز؛
- گوش درد؛
- دل درد؛
- سر‌درد؛
- گرفتگی گردن؛
- درد گردن و فک به دلیل تورم غدد لنفاوی؛
- لوزه‌های قرمز و متورم؛
- نقاط سفید یا زرد روی لوز‌ها؛
- در کودکان خردسال شاهد افزایش تحریک‌پذیری، ضعف اشتها و خستگی بیش از حد هستیم.
دو نوع عفونت لوزه وجود دارد:
- عفونت لوزه عود کننده: چندین بار ابتلا به عفونت لوزه‌ی حاد در یک سال؛
- عفونت لوزه مزمن: دوره ابتلای طولانی‌تر نسبت به عفونت لوزه حاد به همراه علائمی مانند: گلو درد مزمن، بوی بد دهان، درد غدد لنفاوی گردن.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در موارد نادر، عفونت لوزه می‌تواند چنان التهابی در گلو ایجاد کند که تنفس دچار مشکل شود. اگر چنین اتفاقی افتاد فورا به پزشک مراجعه کنید.
اگر علائم زیر را داشتید یک پزشک باید شما را معاینه کند:
- تب بیشتر از ۳۹٫۵ درجه‌ی سانتیگراد؛
- ضعف عضله‌ها؛
- خشکی گردن؛
- گلو دردی که بعد از دو روز بهبود نیافته است.
هرچند برخی از دوره‌‌‌های عفونت لوزه بعد از مدتی خود به خود درمان می‌شوند اما برخی دیگر نیاز به درمان دارند.
عفونت لوزه چطور تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص عفونت لوزه براساس معاینه‌ی فیزیکی گلو انجام می‌شود اما گاهی پزشک از گلو نمونه‌برداری می‌کند و به آزمایشگاه می‌فرستد تا علت عفونت گلو را شناسایی کند.
درمان عفونت لوزه
عفونت لوزه خفیف لزوما نیازی به درمان ندارد، بخصوص اگر ناشی از ویروسی نظیر سرماخوردگی باشد. در موارد شدیدتر آنتی بیوتیک تجویز می‌شود یا ممکن است لوزه‌ها جراحی شوند. آنتی بیوتیک‌ها برای مبارزه علیه عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شوند و تکمیل دوره‌ی درمان بسیار اهمیت دارد. ممکن پزشک از شما بخواهد برای اطمینان از اثربخشی دارو، دفعات بیشتری به او مراجعه کنید.
به جراحی براشتن لوزه‌ها تانسیلکتومی یا لوزه‌برداری گفته می‌شود. این عمل جراحی در گذشته بسیار معمول بود ولی امروزه فقط برای درمان موارد مزمن و عفونت لوزه‌ای که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهد یا عوارض جانبی در پی دارد، انجام می‌شود.
اگر شخصی در اثر عفونت لوزه دچار کم آبی بدن شود، ممکن است نیاز به تزریق مایعات درون وریدی داشته باشد. برای بهبود گلو درد نیز، داروهای ضد درد می‌توانند کمک کنند.
نکات مراقبت خانگی برای کاهش گلو درد
- مایعات زیاد بنوشید؛
- زیاد استراحت کنید؛
- چند بار در روز آب نمک غرغره کنید؛
- از آبنبات‌های گلو درد استفاده کنید (قرص‌های مکیدنی طعم‌دار برای درمان گلو درد یا درمان سرماخوردگی)؛
- از دستگاه‌بخور استفاده کنید تا فضای خانه را مرطوب کند؛
- سیگار نکشید؛
- همچنین می‌توانید از داروهای ضد درد مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کنید، البته قبل از دادن دارو به کودکان حتما با پزشک مشورت کنید.
عوارض عفونت لوزه
افرادی که عفونت لوزه‌ی مزمن دارند ممکن است آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب را تجربه کنند. این اتفاق زمانی می‌افتد که مسیر تنفسی متورم شده و مانع خوابیدن می‌شود. همچنین امکان دارد عفونت بدتر شود و به قسمت‌های دیگر بدن گسترش یابد.
سلولیت (عفونت بافت) لوزه‌ها نیز یکی دیگر از عوارض عفونت لوزه است. در این نوع عفونت، که به آن آبسه‌ی دور لوزه یا آبسه پری تونسیلار گفته می‌شود، پشت لوزه‌ها چرکی می‌شود و نیاز به تخلیه یا جراحی دارد. اگر فردی دوره درمانی آنتی بیوتیک را کامل نکند یا آنتی بیوتیک‌ها باکتری را از بین نبرند، ممکن است عوارضی نظیر تب رماتیسمی ایجاد شود.
پیشگیری از عفونت لوزه
عفونت لوزه بسیار واگیردار است. برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری از افراد مبتلا به عفونت دوری کنید. دست‌ها را به‌ویژه پس از تماس با کسی که سرفه، عطسه و گلو درد دارد بشویید. اگر عفونت لوزه دارید سعی کنید تا زمانی که خطر سرایت وجود دارد، از دیگران دور بمانید.
چکیده
لوزه‌های متورم تنفس را دشوار می‌کنند بنابراین خوابیدن نیز سخت می‌شود. اگر عفونت لوزه درمان نشود ممکن است عفونت به پشت لوزه‌ها یا بافت‌های اطراف سرایت کند. علائم عفونت لوزه ناشی از عفونت باکتریایی معمولا چند روز پس از شروع مصرف آنتی بیوتیک‌ها بهبود می‌یابد. گلو درد استرپتوکوکی نیز پیش از مصرف یک دوره‌ی ۲۴ ساعته‌ی آنتی بیوتیک، واگیردار است.
