انواع جوش صورت و راهکارهای درمان آنها
جوش یکی از متداولترین انواع ناهنجاریهای پوستی است، اما جالب است بدانید آکنه و انواع جوش ها هر کدام روشهای درمانی خاص خود را دارند. بیشتر جوش های معمولی صورت و جزئی با روشهای خانگی یا مصرف داروهای بدون نسخه، درمان میشوند. بااینحال، افرادی که بهصورت حاد یا مزمن از جوش صورت رنج میبرند، باید تحت نظر پزشک متخصص پوست قرار بگیرند. در این مقاله شما را با انواع جوش صورت، علت جوش صورت و راهکارهای درمان جوش صورت آشنا خواهیم کرد.
حدود ۸۰ درصد نوجوانان و جوانان در سراسر جهان از جوش صورت رنج میبرند.
انواع مختلف ناهنجاریهای پوستی ناشی از جوش عبارتاند از:
- جوش سرسفید؛
- جوش سرسیاه؛
- پاسچول چرکدانه (pustules)؛
- پاپول یا سفتدانه (papules)؛
- کیست یا جوش چرکی؛
- ندول یا گرهک (nodules).
هر کدام از انواع جوش صورت به درمانی متفاوت نیاز دارند. درمان سریع و صحیح جوش میتواند خطر ایجاد مشکلات پوستی مانند لک و اسکار را کاهش دهد.
جوشها بسته به اینکه منجر به التهاب میشوند یا نه، به دو دسته تقسیم میشوند.
انواع جوش صورت غیرالتهابی
جوش سرسفید و جوش سرسیاه از انواع جوش های غیرالتهابی هستند. آنها خفیفترین انوع جوش بهحساب میآیند. جوشهای غیرالتهابی معمولا ورم نمیکنند و چندان دردناک نیستند.
جوش سرسفید
کمدونهای بسته، عبارتی است که در پزشکی برای جوش های سرسفید استفاده میشود. این جوش ها معمولا نقاط یا برآمدگیهای کوچک سفید یا گوشتیرنگ هستند. آنها معمولا از یک مرکز گرد سفید و هالهای قرمز در اطراف آن تشکیل شدهاند.
گاهیاوقات ممکن است یک مو از مرکز جوش سرسفید بیرون بزند، یا چنین بهنظر برسد که یک تار مو درون جوش گیر کرده است.
پوست اطراف جوش صورت سرسفید ممکن است سفت یا چروک بهنظر برسد، بهخصوص وقتی که جوش بزرگ یا خیلی برآمده باشد.
جوش سرسفید معمولا بعد از بهبود ردی از خودش بهجای نمیگذارد.
جوش سرسیاه
یکی از انواع جوش ها ، جوش سرسیاه است. به جوش های سرسیاه کمدونهای باز نیز میگویند. آنها نقاط کوچک سیاه یا تیرهرنگ هستند که اندکی شبیه برآمدگیاند.
پوست اطراف جوش سرسیاه معمولا ظاهری عادی دارد، درحالیکه مرکز جوش سرسیاه از اطراف آن تیرهتر است. این تغییر رنگ ناشی از آلودگی موجود در جوش نیست. جوش سرسیاه در واقع جوش سرسفیدی است که باز شده است. هنگامی که محتویات یک جوش سرسفید در معرض هوا قرار میگیرد، تیره میشود.
راهکارهای درمان جوش صورت غیرالتهابی
بسیاری از شویندهها، مرطوبکنندهها، ژلها، تونرها و کرمهای بدون نیاز به نسخه میتوانند برای درمان جوش صورت غیرالتهابی استفاده شوند. آنها معمولا ترکیبی از مواد اولیهی فعال زیستی دارند.
این عناصر موجود در درمانهای بدون نیاز به نسخه، میتوانند باعث از بین رفتن جوش های سرسیاه و سرسفید شوند:
- بنزوئیل پراکسید (benzoyl peroxide)؛
- سالیسیتیک اسید (salicylic acid)؛
- سولفور؛
- رزورسینول (resorcinol).
همچنین تعدادی از درمانهای خانگی و ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی میتواند به رفع بیشتر جوشهای سطحی و خفیف کمک کند. انجام کارهای زیر ممکن است مفید باشد:
- شستن صورت با آب ولرم و صابون دو بار در روز؛
- شستن کل بدن هر دو روز یکبار؛
- کاهش استرس؛
- رژیم غذایی سالم و متوازن؛
- نوشیدن آب به مقدار کافی؛
- رعایت تعادل در شستن پوست ملتهب؛
- قرار نگرفتن در معرض نور خوشید؛
- استفاده از کرم ضدآفتاب بیرون از خانه.
هیچگاه نباید جوش صورت را دستکاری کرد. انجام این کار میتواند منجر به وخامت جوش و ایجاد مشکلات پوستی دیگر شود که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ندول؛
- کیست؛
- اسکار؛
- لکهای تیره؛
- حفره.
انواع جوش صورت التهابی
انواع التهابی جوش صورت شامل موارد زیر هستند:
- پاپولها؛
- پاسچولها؛
- ندولها؛
- کیستها.
جوشهای التهابی وخیمتر از جوشهای غیرالتهابی هستند و احتمال بیشتری دارد که انواع این جوشها، منجر به اسکار و یا ایجاد حفره شوند. لکها و ناهنجاریهایی که ملتهب یا قرمز و متورم هستند و هنگامی که آن را لمس میکنید گرم بهنظر میآیند، درنتیجهی جوشهای التهابی بهوجود آمدهاند.
انواع جزئی تا خفیف
پاپول ها
پاپولها برآمدگیهای زیر سطح پوست هستند. آنها سفت، حساس، صورتی و برآمدهاند. پوست اطراف پاپولها معمولا اندکی متورم و قرمز است. برخلاف جوشهای سرسفید، پاپولها هیچ مرکز قابل رؤیتی ندارند و برخلاف جوشهای سرسیاه، بدون منافذ باز هستند.
پاپولها زمانی بهوجود میآیند که جوشهای سرسیاه و سرسفید چنان باعث ناراحتی و تحریک میشوند که به پوست اطراف خود آسیب میزنند. این آسیب به نوبهی خود منجر به التهاب میشود.
پاسچول ها
پاسچول ها برآمدگیهای بزرگتر و حساستر هستند که یک مرکز مشخص دایرهایشکل دارند. این مرکز با چرک سفید یا زرد پر شده است و برآمدگی یک پایهی صورتی یا قرمز دارد. این چرک از تجمع سلولهای ایمنی و باکتریایی تشکیل شده است. پاسچولها غالبا شبیه جوشهای سرسفید بزرگ و ملتهب هستند.
راهکارهای درمان خانگی آکنه و جوش صورت التهابی جزئی تا خفیف
تعدادی از درمانیها خانگی و داروهای بدون نیاز به نسخه میتوانند برای درمان پاپولها و پاسچولهای جزئی تا خفیف بهکار گرفته شوند.
- شستن ناحیهی آلوده با آب سرد و صابون بهوسیلهی دستهای تمیز یا یک حولهی تمیز و نرم، دوبار در روز؛
- قرار دادن کمپرس یا حولهی گرم روی ناحیهی موردنظر برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بهمنظور بیرون کشیدن ذرات موجود در جوش؛
- استفاده از محصولات حاوی بنزوئیل پراکسید برای مقابله با باکتری؛
- استفاده از محصولات حاوی سالیسیک اسید برای از بین بردن سلولهای مردهی پوست و سایر ذرات باقیمانده.
انواع متوسط تا شدید
ندول ها
ندولها تودههای سفت، دردناک و ملتهبی هستند که در اعماق پوست قرار گرفتند. آنها مانند پاپولها بزرگ و عمیق هستند که هیچ سر یا مرکز قابلرؤیتی ندارند.
این نوع از جوشها زمانی شکل میگیرند که منافذ پوست مسدود میشود و به بافتها و سلولهای قرار گرفته در اعماق سطح آسیب میزند.
ندولها از انواع وخیم جوش هستند که میتوانند منجر به مشکلات پوستی ازجمله لک و اسکار شوند.
کیست ها
کیستها معمولا برآمدگیهای بزرگ، نرم و دردناک، به رنگ سفید و یا قرمز هستند که در اعماق پوست قرار گرفتهاند و پر از چرک هستند. نسبت به ندولها، کیستها معمولا در عمق بیشتری از پوست قرار گرفتهاند و از وخیمترین انواع جوش بهحساب میآیند. کیستها میتوانند منجر به مشکلات پوستی مانند اسکار شوند.
راهکارهای درمان جوش صورت متوسط تا شدید
نمیتوان انواع متوسط تا شدید جوشهای التهابی را در خانه درمان کرد. این نوع ناهنجاریهای پوستی نیاز به مراقبت پزشک یا متخصص پوست دارند.
پزشک میتواند از محصولات و روشهای مختلفی برای درمان ندولها و کیستها استفاده کنند. ازجمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنتی بیوتیکها مانند تتراسایکلین، داکسیسایکلین و آموکسیسیلین؛
- کرتیکواستروئیدهای متداول؛
- محصولات و قرصهای ضدبارداری خوراکی برای درمان جوشهایی که منشأ هورمونی دارند؛
- رتینوئیدهای سیستماتیک مانند ایزوترتینوئین؛
- تزریق استروئید؛
- لایهبرداری شیمیایی؛
- درمان فتودینامیک برای مقابله با باکتری (درمانی است که از دارویی به نام داروی حساس به نور و یا عامل حساسکننده به نور و نوع خاصی از نور استفاده میکنند.)؛
- خالی کردن و بیرون کشیدن برای ازبین بردن کیستهای بزرگ.
علت جوش صورت و عوامل پدیدآورنده آن چیست؟
معولا سلولهای مرده در منافذ پوست جمع میشوند، سپس بهآرامی تا سطح دهانهی منافذ بالا میآیند و بهتدریج از پوست جدا میشوند.
سبوم (sebum) که یک چربی طبیعی پوست است، مانع از خشک شدن سلولهای پوست میشوند. غددی که این روغن را تولید میکنند به منافذ متصل هستند.
هنگامی که سبوم اضافه تولید میشود، امکان دارد سلولهای مرده به یکدیگر بچسبند و ترکیبی را شکل دهند که درون منافذ به دام میافتند. جوش زمانی شکل میگیرند که منفذی پوستی توسط سلولهای مرده، چربیهای طبیعی بدن و نوعی باکتری مسدود میشود.
این باکتریها در سطح پوست زندگی میکنند و پروپیونیباکتریوم آکنه (Propionibacterium acne) نامیده میشوند که اگر به منافذ مسدود شده وارد شوند و آنها را آلوده کنند، آکنه شکل میگیرند.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
در موارد جزئی تا خفیف جوش، شخص معمولا باید بهطور مداوم برای چهار تا هشت هفته از درمانهای خانگی و یا داروهای بدون نیاز به نسخه استفاده کند تا نتیجه بگیرد. انواع شدیدتر جوشهای التهابی نیاز به زمان بیشتری دارند تا ازبین بروند.
اگر موارد زیر را در مورد جوشهای سرسفید، سرسیاه، پاپولها یا پاسچولها مشاهده میکنید، به دکتر مراجعه کنید:
- وخیم هستند؛
- مصرف داروهای بدون نیاز به نسخه تأثیری نداشته است؛
- خیلی بزرگ هستند؛
- زیاد خونریزی میکنند؛
- در سطح وسیعی از بدن یا صورت وجود دارند؛
- باعث ناراحتی و اضطراب روحی میشوند؛
- خیلی نزدیک نواحی حساس مانند لبها و چشمها شدهاند.
بیشتر مواد مؤثر در محصولات بدون نسخه، در درمانهای نیازمندِ نسخه نیز موجود هستند. متخصصین پوست همچنین میتوانند ضایعات خیلی بزرگ، مقاوم و همچنین انواعی را که با روشهای مختلف درمان نشدهاند، از سطح پوست خارج کنند.
همیشه درمورد ندولها و کیستها به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید، چراکه این نوع جوشها نیاز به مراقبت پزشکی دارند. ندولها و کیستهایی که درمان نشدهاند و یا آنهایی که دستکاری شدهاند، میتوانند منجر به اسکار شوند.