کتاب وضعیت آخر (I’m OK, You’re OK) اثر تامس ای هریس یک پژوهش روانکاوانه است که با نثر ساده و بدون پیچیدگی‌های زبانی، به کاوش در روان و روحیات افراد می‌پردازند. باید بگوییم تقریبا همه‌ی کسانی که یک بار این کتاب را خوانده‌اند، به تأثیر آن بر زندگی‌شان اقرار کرده‌اند. حالا بیایید بیشتر بدانیم که چرا کتاب وضعیت آخر در طول این ۵۰سال جای خود را در بازار حفظ کرده و توانسته است خوانندگان زیادی را به خودش جلب کند.
شناسنامه‌ی کتاب
- عنوان اصلی کتاب: I’m OK, You’re OK
- عنوان کتاب به فارسی: وضعیت آخر
- نویسنده‌ی کتاب: تامس ای هریس
- سال انتشار: ۱۹۶۹
درباره‌‌ی کتاب وضعیت آخر
یک روان‌شناس کارکُشته و کاردرست، عزم خود را جزم کرده تا در کتابی با عنوان «وضعیت آخر» با زبانی ساده و صریح، درون ما و رابطهی ذهن‌مان را با کاری که انجام می‌دهیم، به خودمان بشناساند. چطور؟
اگر قبلا بنابر اساطیر، روان آدم‌ها به خوب و بد تقسیم می‌شد، حالا آقای هریس تقسیم‌بندی سه‌گانه‌ای را برای‌مان آشکار می‌کند. او توضیح می‌دهد که روان افراد از سه بخش «کودک»، «والد» و «بالغ» تشکیل شده است. ما این اختیار و آزادی را داریم که از بین این سه حالت، یکی را انتخاب کنیم.
خلاصه بگوییم، این کتاب مسئولیت‌مان را به ما یادآوری می‌کند و به ما می‌آموزد که چه رفتاری با اطرافیان‌مان داشته باشیم. هرچند نباید از این اصل غافل شد که رفتار ما ریشه در کودکی‌مان دارد، اما این قوه‌ی تفکر است که به ما عملکرد درست درمورد مسائل و بروز رفتارهای منطقی را نشان می‌دهد.
برای روشن‌تر شدن موضوع بیایید کمی درمورد سه فاکتور «والد»، «بالغ» و «کودک» حرف بزنیم؛ «والد» یعنی رفتارهایی که در طول زندگی ازطریق خانواده و اطرافیان به ما یاد داده شده و ملکه‌ی ذهن‌مان می‌شود. «بالغ» مفهومی است که با تفکر به‌دست می‌آوریم و «کودک» هم احساسات و واکنش‌های بیرونی است. اما در میان این سه، «بالغ» وجه سنجیده و عقلانی است که باید «کودک» و «والد» را تحت کنترل بگیرد. این کتاب عامل رفتارهای درونی ما را به ما می‌شناساند تا راحت‌تر زمام احساسات و نیروی سرزنش‌گر خودمان را در دست بگیریم. بنابراین ما در هر وضعیتی با یکی از این سه حالت وارد رابطه می‌شویم که بر رابطهی فرد متقابل نیز اثر می‌گذاریم. در این کتاب، همچنین رابطهی «دین و تجربه‌‌ی دینی» با «ارزش‌ها» و «مدل تحلیل رفتار متقابل» بررسی می‌شود تا از منظر وسیع‌تری به درون خود بنگریم.
آیا این کتاب برای شماست؟
به سن یا جنس‌تان توجه نکنید؛ این کتاب هیچ محدودیتی برای خوانندگانش قائل نمی‌شود. حتی اگر از خواندن متن‌های روان‌شناسی فراری هستید، خواندن ترجمه‌ی خوب از این کتاب که خودش هم در حالت عادی زبان سرراستی دارد، حسابی سرحال‌تان می‌آورد. اگر می‌خواهید پدر، مادر، دوست، همکار و در کل فرد آگاهی باشید که بعدا از نحوه‌ی برخوردتان با یک موضوع یا فرد پشیمان نشوید، بهتر است کتاب وضعیت آخر را برای خودشناسی بیشتر هم که شده، بخوانید.
در حاشیه
موضوع اصلی کتاب وضعیت آخر روانکاوانه است و براساس نظریه‌ی علمی از دکتر اریک برن، به‌نام نظریه‌ی «تحلیل رفتار متقابل» تألیف شده. در ضمن این کتاب را با کتاب‌های سبک انگیزشی اشتباه نگیرید. آقای تامس آنتونی هریس، روان‌شناس برجسته‌ی آمریکایی، ۳۰ سال از عمر خود را روی مطالعه و تحقیق در این حوزه صرف کرده و نتیجه‌ی پژوهش‌ها و مطالعات خود را در قالب چند کتاب گردآوردی کرده است.
شما می‌توانید همین حالا کتاب صوتی وضعیت آخر را با کیفیت بالا از وبسایت نوار تهیه کنید.
بخشی از کتاب
بهترین راه کمک به بچه‌ها، کمک به پدران و مادران است. اگر پدرومادری بعضی کارهایی را که بچه‌شان می‌کنند، دوست ندارند، تنها بچه نیست که باید تغییر کند، اگر تامی بچه‌ی ناراحتی است، فایده ندارد که او را بردارند و از پیش این متخصص به نزد آن متخصص ببرند؛ مگر اینکه برای ناراحتی تامی در خانه هم کاری بکنند.
ازلحاظ اخلاقی، احساس‌ها نه خوب هستند و نه بد. رویدادها و حقایق وجودی ما هستند. کاری که ما با آنها می‌کنیم ممکن است خوب یا بد باشد؛ اما احساس‌ها را نمی‌توان با میزان‌ها و معیارهای اخلاقی قضاوت کرد. احساس‌ها ناخواسته برای ما اتفاق می‌افتند. یک روز ممکن است تصمیم بگیریم که دیگر هرگز عصبانی نشویم. بعد ناگهان ممکن است تصمیم بگیریم که همه را دوست داشته باشیم و دیگر هرگز از کسی متنفر نشویم، ولی بی‌آنکه خودمان خواسته باشیم، خشمگین می‌شویم. چیزی برای‌مان اتفاق افتاده. حتی ممکن است اصلا ندانیم که چه‌چیز باعث این خشم شده، اما احساس واقعی است.
