کلمات ثبت و تأسیس شرکت از جمله کلماتی است که در دنیای کسبوکار بارها شنیده‌ایم. البته تأسیس شرکت‌ها و ثبت قانونی آنها پیشینه‌ای ندارند و چنین کسب‌وکارهایی با بزرگ‌ترشدن جوامع و تغییر در برخی از مشاغل و نسبت‌به قوانین جدید و نیازهای جوامع به‌وجود آمده‌اند. درواقع شرکت را می‌توان به‌معنای انباز گشتن، که درواقع یعنی شریک‌شدن، مشارکت و اتحاد چند نفر برای دستیابی به هدفی خاص، غرض یا نفعی مشخص است، درنظر گرفت.
از این تعریف می‌توان چنین برداشت کرد که امروزه افرادی با مهارت‌ها، منابع مالی، استعدادها و تخصص‌های گوناگون جهت دستیابی به منافع مادی و غیرمادی، طبق قوانین تدوین‌شده کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، شرکتی تأسیس و در کنار هم برای دستیابی به اهداف مشترک تلاش می‌کنند. همچنین، قانون مشخص‌کنند چگونگی روابط و مسئولیت‌های آنها خواهد بود. این مجموعه که ثبت قانونی هم دارد، مسلما نزد مخاطبان و مشتریان دارای اعتبار بیشتری خواهد بود.
به‌طور کلی شرکت‌ها از نظر قانونی به دو صورت تعریف شده‌اند
۱. شرکت‌های حقوقی و مدنی: عبارت است از مجموع اداره، مؤسسه و سازمانی که به‌صورت اشخاص حقوقی فعالیت خاصی را مانند فعالیت‌های تجاری، فرهنگی و اجتماعی انجام می‌دهند.
۲. شرکت‌های تجاری: نوعی از شرکت عقدی است که به‌موجب قوانین تجارت، ایجاد و یا تأسیس می‌گردد که در آن چند شخص حقیقی یا حقوقی سرمایه خود را در میان می‌گذارند تا پس از تحقق اهداف‌شان از منافع آن بهره‌مند گردند.
همچنین شرکت‌های تجاری به‌موجب ماده ۲۰ قانون تجارت هفت نوع هستند که عبارت‌اند از:
- شرکت‌های سهامی؛
- شرکت‌هایی با مسئولیت محدود؛
- شرکت‌های تضامنی؛
- شرکت‌های نسبی؛
- شرکت‌های مختلط سهامی؛
- شرکت‌های مختلط غیرسهامی؛
- شرکت‌های تعاونی تولید و مصرف.
پس از ارائه‌ٔ تعاریفی از ماهیت شرکت و انواع آن در ایران، ممکن است این سؤال پیش بیاید که اصولا چرا باید شرکت ثبت کنیم؟ آیا برای صاحبان قانونی آن مزایایی هم دارد چیست؟ در ادامه، به شرح پاسخ این سؤالات می‌پردازیم:
در گذشته، با توجه به کوچکی و محدود بودن جوامع و شناخت بیشتر افراد از یکدیگر، بسیاری از امور بر پایه‌ٔ اعتماد و اعتبار شخصی افراد انجام می‌گرفت، اما امروزه با توجه به گسترده شدن جوامع، شناخت شخصی افراد و اعتبار آنها بسیار سخت و در بعضی موارد غیرممکن می‌شود. اینجاست که قانون به مجموعه‌ای که با رعایت قوانین به ثبت رسیده است اعتبار می‌بخشد و فضای کسبوکار را برای افراد امن‌تر می‌کند، که این خود یکی از مهم‌ترین مزایای ثبت شرکت است.
از سویی دیگر، پس از ثبت شرکت، قانون مشخص‌کننده‌ٔ روابط بین شرکا و همچنین مسئولیت‌های آنها در مقابل سایر افراد و مخاطبان شرکت خواهد بود.
از دیگر مزایای آن، استفاده از منابع مادی و غیرمادی افرادی است که با استعدادها، امکانات و تخصص‌های متفاوت در کنار هم گرد آمده‌اند و جهت دستیابی به اهداف خود شرکت تأسیس کرده‌اند. این امر باعث می‌شود که یک مجموعه بسیار قوی‌تر از یک شخص واحد باشد، زیرا یک شرکت مجموعه‌ای از امکانات مادی، استعدادها، توانایی‌ها و تخصص‌های مختلف اشخاص است.
همچنین ثبت شرکت بهترین گزینه برای افرادی است که جهت راه‌اندازی کسبوکار توانایی و ایده‌ای دارند و مایل به تأسیس مجموع خود تحت عنوان شرکت هستند. آنها در این مسیر، با افرادی دارای زمینه و اهداف مشترک همراه و شریک می‌شوند و مجموعه خود را بنا بر آرمان‌های خود ایجاد می‌کنند. در ادامه نیز هنگام اداره شرکت، وظایف و مسئولیت‌ها با توجه به توان و تخصص‌شان بین آنها تقسیم خواهد شد. همچنین، درصورتی‌که به هر دلیلی فعالیت این مجموعه موفق نباشد و ضرری به آنها وارد شود، این زیان متوجه یک شخص نخواهد بود و بنابر قوانین هر یک از شرکا در مقابل دیون احتمالی و ضررهای واردشده شرکت مسئول خواهند بود.
چنانچه اشاره شد از مهم‌ترین مزایای ثبت شرکت کسب اعتبار قانونی برای مجموعه است. درواقع، در برخی از موارد، شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و بزرگ‌تر به‌دنبال این شرایط‌های قانونی هستند که پروژه‌ها و فعالیت‌های موردنیاز خود را به مجموعه‌هایی بسپارند که اعتبار قانونی داشته و به ثبت قانونی هم رسیده باشند. به همین دلیل است که شرکت در برخی مناقصات و مزایده‌ها برای اشخاص حقیقی امکان‌پذیر نیست.
از دیگر مزایای ثبت شرکت استفاده از حمایت‌های دولتی است. برای اشخاص حقوقی، شرایطی مانند وام‌ها و تسهیلات بانکی درنظر گرفته شده است.
از مهم‌ترین خصوصیات ثبت شرکت امکان گسترش کسبوکار و تلاش برای دستیابی به سهم بیشتری از بازار است. امکان ثبت شعبه و نمایندگی داخلی و حتی بین‌المللی از مهم‌ترین مزایایی است که افراد با ثبت شرکت بدان دست پیدا خواهند کرد. همچنین ثبت برند و علامت تجاری و امکان بازاریابی گسترده از دیگر مزایای این کار است.
در ضمن، افرادی که قصد ثبت شرکت را دارند، طبق قوانین ثبت شرکت ها باید تمامی اطلاعات خود و شرکا اعم از اطلاعات هویتی شرکا، وضعیت سوء‌پیشینه‌ٔ آنها، آدرس قانونی شرکت، موضوع فعالیت شرکت را ضمن درج در روزنامه‌ٔ رسمی و روزنامه‌ٔ کثیرالانتشار در سایت خود و اداره‌ٔ ثبت شرکت‌ها نیز در معرض دید همگان قرار دهند. این امر این موجب شفاف‌سازی و کسب هرچه بیشتر اعتماد مخاطبان شما خواهد بود، زیرا هنگامی که تمام اطلاعات شما به این شکل، ردیابی و شناسایی شود، افراد با اطمینان بیشتری با شما وارد معامله می‌شوند و این شفافیت اعتبار شرکت را افزایش خواهد داد.
همچنین فعالیت در برخی از حوزه‌های کاری نیازمند اخذ مجوزهای لازم است که برخی از آنها، فقط برای مجموعه‌های قانونیِ حقیقی صادر خواهد شد.
تمامی مواردی که به آنها اشاره شد، از مهم‌ترین دلایلی است که افراد درصدد ثبت شرکت برمی‌آیند. شاید توجه به همین دلایل است که امروزه تعداد شرکت‌های ثبت‌شده برای فعالیت در زمینه‌های متفاوت رو به افزایش است و افراد ترجیح می‌دهند، به‌جای فعالیت فردی به فعالیت در قالب گروه و شرکت بپردازند و از مزایای قانونی، مادی و معنوی آن بهره‌مند شوند.
