این روزها اغلب جوانان دغدغهٔ تحصیل در خارج از کشور دارند و این قضیه فقط مختص جوانان ایرانی نیست. جالب است بدانید، به‌گزارش «مؤسسهٔ آموزش بین‌المللی» (IIE)، مهاجرت تحصیلی در میان آمریکایی‌ها هم رونق دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را از نکات مهمی که برای تحصیل در خارج از کشور باید بدانید مطلع کنیم.
پیش از هر اقدامی ببینید با خودتان چند چندید؛ اگر به تحصیل در خارج از کشور علاقه‌مندید، همین اول کار که هنوز هیچ اقدام خاصی انجام نداده‌اید، به سؤالات زیر خوب فکر کنید:
- تحصیل در خارج از کشور را چقدر با اهداف فردی، تحصیلی و شغلی خود هم‌راستا می‌بینید؟
- آیا آمادگی دوری از وطن و بستگان‌تان را دارید؟
- اگر امکان تحصیل در خارج از کشور را داشته باشید، کجا را انتخاب می‌کنید و چرا؟
پس اول ببینید با خودتان چند چندید و بعد قدم در این مسیر پرفرازونشیب بگذارید. ما هم اینجاییم تا اگر دل به این کار دارید کمک‌تان کنیم تصمیم درست‌تری بگیرید.
نکات قابل‌توجه برای اقدام به تحصیل در خارج از کشور
وقتی برنامه‌های تحصیلی بین‌المللی را مرور می‌کنید حتما نکات زیر را مدنظر داشته باشید:
- هزینه‌های تحصیل و زندگی: هزینهٔ تحصیل در هر دانشگاهی متفاوت است. علاوه‌بر هزینه‌های مربوط به دانشگاه باید خرج زندگی روزمره‌تان را هم حساب کنید. اگر دیدید از پس این هزینه‌ها برنمی‌آیید، می‌توانید به‌دنبال برنامه‌هایی باشید که دانشجویان خارجی را با اعطای بورسیه تحصیلی در هزینه‌های تحصیلی و زندگی حمایت می‌کنند.
- نوع برنامه: برنامه‌های مختلفی برای تحصیل در خارج از کشور وجود دارند. هر برنامه‌ای هم مختصات خاص خودش را دارد که باید به‌دقت مطالعه کنید. ببینید کدام‌شان با ترجیحات فردی و اهداف حرفه‌ای‌تان بیشتر جور درمی‌آید. درنهایت برنامه‌ای را انتخاب کنید که هم به اهداف‌تان بخورد و هم ارزش پول خرج‌کردن داشته باشد.
- طول مدت برنامه: به‌طورکلی برنامه‌های تحصیل در خارج از کشور ازلحاظ مدت به سه دسته تقسیم می‌شوند: کوتاه‌مدت، نیمسال، و سال تحصیلی کامل. برنامه‌ای که انتخاب می‌کنید باید باتوجه‌به شرایط‌تان بازهٔ زمانی معقولی داشته باشد.
- مقصد: تحصیل در هر کشوری تجربهٔ متفاوتی است. پس باید نهایت دقت‌تان را در انتخاب مقصد به‌خرج بدهید. عواملی همچون جغرافیا، آب‌وهوا، فرهنگ غذایی، گرایشات سیاسی و امثال اینها را هم در انتخاب مقصد لحاظ کنید.
مزایای تحصیل در خارج از کشور
تحصیل در خارج از کشور با مزایای مختلفی همراه است. ازجملهٔ این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ورود به بازار کار پس از پایان تحصیلات کالج: امروزه در بسیاری از کسب‌وکارها بر اهمیت تجارت و همکاری بین‌المللی تأکید می‌شود. ازاین‌رو دانشجویان خارجی برای شرکت‌ها و سازمان‌هایی که در سطح جهانی فعالیت دارند مزیت محسوب می‌شوند. براساس نتایج پژوهشی که در سال ۲۰۱۲ توسط «مؤسسهٔ آموزش بین‌المللی دانشجویان» (IES Abroad) انجام شد، ۹۵ درصد فارغ‌التحصیلان کالج، به‌طور خاص فارغ‌التحصیلانی که در خارج از کشور تحصیل کرده بودند، توانستند در عرض یک سال پس از پایان تحصیلات‌شان وارد بازار کار شوند، اما فقط ۴۹ درصد دانشجویان داخلی موفق به کسب این موفقیت شدند.
- یادگیری زبان خارجی: اغلب زبان‌شناسان به‌اتفاق بر این باورند که برای تسلط کامل بر زبان‌های خارجی باید در معرض همه‌جانبهٔ زبان و فرهنگ کشور مقصد قرار گرفت. تحصیل در خارج از کشور هم فرصتی استثنایی برای تمرین مکالمهٔ روزمره با ساکنان بومی در انواع‌واقسام موقعیت‌های مختلف است.
- تجربهٔ فرهنگی: برای تحصیل و زندگی در خارج از کشور مجبورید راحتی‌تان را به چالش بکشید و درعوض برای عادت‌کردن به آداب‌ورسوم، سنت‌ها و سبک زندگی مردم کشور مقصد تلاش کنید. این چالش گستره دیدتان را وسیع‌تر می‌کند و حتی وقتی به وطن برگشتید، می‌توانید تجربیات‌تان را به دیگران هم انتقال بدهید.
- سفرکردن: برنامه‌های تحصیل در خارج از کشور معمولا شامل فعالیت‌های جانبی هم می‌شوند. با شرکت در سفرهای داخلی در کشور مقصد و فعالیت‌های فرهنگی می‌توانید تجربهٔ غنی‌تری را در مدت اقامت‌تان رقم بزنید.
انواع برنامه‌های تحصیل در خارج از کشور
گفتیم که برنامه‌های مختلفی برای تحصیل در خارج از کشور وجود دارند. این برنامه‌ها عبارت‌اند از:
- برنامهٔ سال تحصیلی یا نیمسال (Academic Year or Semester Program): برنامه‌های سال تحصیلی یا نیمسال (معمولا شش ماه) طولانی‌ترین فرصت‌های تحصیل در خارج از کشورند. این نوع برنامه‌ها بیشتر به دانشجویانی پیشنهاد می‌شوند که مایل‌اند تجربهٔ طولانی‌مدت تحصیل و زندگی در خارج از کشور را داشته باشند.
- برنامهٔ تابستانی (Summer Program): برنامه‌های تابستانی معمولا سه چهار ماه بیشتر نیستند. این نوع برنامه‌ها به‌خاطر مدت کوتاه‌ترشان برای کسانی که بودجهٔ محدودتری دارند و نیز کسانی که مایل به ترک طولانی‌مدت وطن نیستند گزینهٔ مناسب‌تری محسوب می‌شوند.
- برنامهٔ میان‌دوره‌ای (Intersession Program): برنامه‌های میان‌دوره‌ای در مقایسه با سایر برنامه‌های تحصیل در خارج از کشور کوتاه‌مدت‌ترند. معمولا یک تا هشت هفته طول می‌کشند و ممکن است در هر زمانی از سال یا نیمسال تحصیلی شروع شوند. این نوع برنامه‌های مقدماتی بیشتر به‌درد دانشجویانی می‌خورند که به‌رغم تمایل به تحصیل در خارج از کشور شرایط شرکت در برنامه‌های طولانی‌مدت را ندارند.
- برنامهٔ اَنتِرنی (Internship Program): برنامه‌های انترنی ترکیبی از کار و تحصیل‌اند و کمک می‌کنند دید بازتری نسبت به مسیر شغلی‌تان پیدا کنید. گذراندن دوره‌های انترنی در خارج از کشور تجربهٔ کاری مفیدی برای‌تان خواهند بود. این نوع دوره‌ها درکل باعث می‌شوند به کاندیدای کارکشته‌تری در بازار کار تبدیل شوید. منتها برنامه‌های انترنی در مقایسه با سایر برنامه‌ها متمرکزتر و زمان‌برترند.
- برنامهٔ داوطلبانه (Volunteer Program): با شرکت در برنامه‌های داوطلبانه نه‌تنها می‌توانید در خارج از کشور تحصیل کنید، بلکه در پروژه‌های خدمات اجتماعی هم دستی خواهید داشت. یعنی می‌توانید برای آشنایی بهتر با ساختار و فرهنگ کشور مقصد همراه ساکنان بومی کار کنید. این برنامه‌ها طول مدت متفاوتی دارند و می‌توانند کوتاه‌مدت یا حتی یک‌ساله باشند.
- برنامهٔ زبانی متمرکز (Intensive Language Program): برنامه‌های زبانی متمرکز به‌طور خاص برای کسانی طراحی شده‌اند که قصد دارند مهارت‌های زبانی‌شان را ارتقا دهند. این برنامه‌ها طول مدت متفاوتی دارند، اما معمولا به‌اندازهٔ نیمسال یا سال تحصیلی کامل طول می‌کشند تا زبان‌آموز فرصت کافی برای تمرین زبان جدید داشته باشد.
- برنامهٔ تدریسی (Teaching Program): برنامه‌های تدریسی هدف‌شان رشد مهارت های رهبری و بین‌فردی است تا از دانشجو، مدرس موفقی ساخته شود. این نوع برنامه‌ها، برای مثلا دانشجویان آمریکایی، به این شکل است که باید به خارجی‌ها زبان انگلیسی تدریس کنند. طول مدت‌شان هم معمولا بین شش ماه تا دو سال است.
گزینه‌های اقامتی برای تحصیل در خارج از کشور
۱. زندگی با خانواده‌های میزبان
مزایا:
- زندگی با ساکنان بومی باعث مواجههٔ مستقیم و مداوم با زبان و فرهنگ کشور مقصد می‌شود؛
- فرصت خوبی است تا ارتباطاتی را شکل بدهید که شاید پس از پایان مدت تحصیل‌تان هم ادامه پیدا کنند؛
- تهیهٔ غذا، نظافت و انجام برخی دیگر از امور روزمره معمولا به‌عهدهٔ خانوادهٔ میزبان خواهد بود.
معایب:
- شاید قوانین خاصی برای‌تان وضع شود (مثلا برگشت به منزل تا ساعت مقرری در شب)؛
- مجبورید خودتان را با استانداردهای زندگی خانوادهٔ میزبان وفق بدهید؛
- حریم خصوصی کمتری خواهید داشت (البته به اهل خانه هم بستگی دارد).
۲. خوابگاه
مزایا:
- می‌توانید با سایر دانشجویانی که سن و علایق‌تان به هم می‌خورد در ارتباط باشید؛
- خوابگاه‌ها معمولا با محل برگزاری کلاس‌ها و سایر امکانات داخل دانشگاه فاصلهٔ کمی دارند؛
- می‌توانید از کسانی که به‌عنوان مشاور به دانشجویان جدید مشورت می‌دهند برای مسائل تحصیلی و اجتماعی کمک بگیرید.
معایب:
- جو خوابگاه می‌تواند موقع مطالعه حواس‌تان را پرت کند؛
- انتظار اتاق چندان جاداری نداشته باشید (البته به تعداد هم‌اتاقی‌هایتان هم بستگی دارد)؛
- هزینهٔ غذا و سایر هزینه‌های جانبی اقامت در خوابگاه را هم لحاظ کنید.
۳. اجارهٔ آپارتمان
مزایا:
- می‌توانید تنها یا درصورت تمایل با چند نفر دیگر (دانشجو یا غیردانشجو) آپارتمان اجاره کنید؛
- آزادی بیشتری خواهید داشت.
معایب:
- اجارهٔ آپارتمان ممکن است برای‌تان گران تمام شود؛
- همهٔ کارهای خانه اعم از آشپزی، نظافت و پرداخت قبوض به‌عهدهٔ خودتان خواهد بود.
هزینه تحصیل در خارج از کشور
تحصیل در خارج از کشور اقدام هزینه‌برداری است. پس حتما باید حساب‌شده در این مورد تصمیم بگیرید. کشورهای مختلف را ازلحاظ هزینه‌ها با هم مقایسه کنید و با بودجهٔ واقع‌گرایانه و معقولی روانهٔ دیار غربت شوید.
هزینه‌های زیر را هنگام انتخاب برنامهٔ تحصیلی مدنظر داشته باشید:
- هزینهٔ بلیت رفت‌وبرگشت؛
- نرخ تبدیل ریال به ارز کشور مقصد؛
- هزینه‌هایی مثل خوراک، پوشاک و سایر نیازهای اساسی؛
- هزینه‌های ماهیانه:
- اجاره‌خانه، هزینه‌های خدماتی مثل آب و برق و گاز، اینترنت و سایر هزینه‌های رفاهی منزل؛
- هزینهٔ شارژ سیم‌کارت؛
- هزینه‌های مربوط به مسائل بانکی؛
- بیمهٔ سلامت؛
- هزینهٔ فعالیت‌های تفریحی؛
- هزینه‌هایی ازجمله قبوض و قسط وام که شاید در ایران داشته باشید و در مدت اقامت‌تان در خارج از کشور نیز همچنان باید تأمین‌شان کنید.
خود کشور مقصد هم مسئلهٔ مهمی است. براساس شاخص هزینهٔ زندگی در سال ۲۰۱۶، کشورهای واقع در اروپای غربی، آسیای شرقی، استرالیا و نیوزیلند جزو گران‌ترین کشورها ازلحاظ خرج زندگی روزمره به‌شمار می‌روند. این در حالی است که هزینهٔ زندگی در کشورهای آمریکای مرکزی و جنوبی، آفریقا، آسیای جنوب‌شرقی و اروپای شرقی نسبتا پایین‌تر است.
وقتی هزینه‌های تحصیل و زندگی در کشور مقصد را محاسبه کردید باید برای بودجه‌ای که دارید برنامه‌ریزی کنید. جدای از هزینه‌های ضروری‌ای که گفتیم، سایر هزینه‌های دانشجویان خارجی را می‌توان به پنج دسته تقسیم کرد:
- رفت‌وآمد: برای اینکه در هزینه‌های رفت‌وآمدتان صرفه‌جویی کنید، می‌توانید به‌جای تاکسی و آژانس از وسایل حمل‌ونقل عمومی مثل اتوبوس و مترو استفاده کنید. رفت‌وآمد با دوچرخه هم اگر امکانش باشد گزینهٔ مقرون‌به‌صرفه‌ای است.
- سفر: هروقت برای تعطیلات‌تان قصد سفر کردید، می‌توانید در جاهایی مثل هاستل که مقرون‌به‌صرفه‌ترند اقامت کنید. ضمنا مسافرت در فصول غیرتوریستی ارزان‌تر درمی‌آید.
- خرید: باید برای خریدکردن‌تان بودجهٔ مشخصی تعیین و تا حد امکان از بودجهٔ تعیین‌کرده تجاوز نکنید. می‌توانید از بومی‌ها بپرسید کدام فروشگاه‌ها مقرون‌به‌صرفه‌اند یا کجاها محصولات‌شان باکیفیت‌تر است.
- خوردوخوراک: اگر قرار باشد که بیشتر بیرون غذا بخورید خرج‌تان زیاد می‌شود. برای خوردوخوراک‌تان هم باید بودجه تعیین کنید. از سفارش غذا در رستوران‌ها بدون اطلاع از قیمت بپرهیزید. ضمن اینکه یادتان باشد غذاهای پخته از غذاهایی که محتویات‌شان خام است، مطمئن‌ترند. از سلامت آب آشامیدنی منطقه هم اطمینان حاصل کنید. اما درکل آشپزی در منزل گزینهٔ به‌صرفه‌تری است. برای خرید مایحتاج باکیفیت اما قیمت‌مناسب از محلی‌ها کمک بگیرید. بودجه‌ای را هم به خرید ظروف و لوازم ضروری آشپزی اختصاص بدهید.
- فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی: برای فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی‌تان هم بودجه تعیین کنید. می‌توانید در نزدیکی‌های محل اقامت‌تان فعالیت‌های تفریحی رایگان یا کم‌هزینه را شناسایی و با صرف کمترین هزینه خوش بگذرانید.
مدارک لازم برای تقاضای تحصیل در خارج از کشور
پس از دریافت مشاوره، انتخاب برنامهٔ تحصیلی و تخمین هزینه‌های تحصیل و زندگی در کشور مقصد باید تقاضا‌نامه‌های لازم را پر کنید. مدارک و اطلاعاتی که هر کالج یا دانشگاهی از متقاضیانش دریافت می‌کند متفاوت است. اما موارد زیر تقریبا همیشه درخواست می‌شوند:
اطلاعات عمومی
- اطلاعاتی از قبیل نام و نام‌‌خانوادگی، سن، آدرس محل سکونت و…؛
- سوابق تحصیلی، اعم از مدارک اصلی و فرعی، و تاریخ موردانتظار برای فارغ‌التحصیلی؛
- معرفی افرادی برای تماس‌های ضروری.
اطلاعات پزشکی
- سوابق پزشکی اعم از بیماری‌ها، جراحات، وضعیت سلامت روان و…؛
- داروها و دستورات پزشکی‌ای که در حال حاضر ملزم به مصرف و رعایت‌کردن‌شان هستید؛
- مدارک واکسیناسیون درصورت لزوم؛
- اگر ناتوانی خاصی دارید هم باید ذکر شود.
توصیه‌نامه‌ها
- توصیه‌نامه از اساتید و هیئت علمی دانشگاه؛
- توصیه‌نامه از کارفرما؛
- توصیه‌نامه از سرپرست گروه‌هایی که با آنها در فعالیت‌های داوطلبانه و خدمات اجتماعی مشارکت دارید.
بیانیهٔ شخصی
- مقالهٔ مختصری است که ضمن آن باید دلایل‌تان برای تحصیل در خارج از کشور و دستاوردهای تحصیلی و شغلی‌تان را شرح بدهید.
اقدامات لازم پیش از خروج
خروج از کشور به‌قصد تحصیل نیازمند اقدامات و تدارکاتی است که مهم‌ترین‌شان به‌قرار زیرند:
پاسپورت
اگر پاسپورت (همان گذرنامه) ندارید، حداقل شش ماه قبل از تاریخ احتمالی خروج‌تان برای اخذ پاسپورت اقدام کنید. بسته به اینکه قصد ورود به کدام کشور را دارید شاید لازم باشد حداقل شش ماه پیش از تاریخ ورودتان دارای پاسپورت معتبر باشید. اگر هم پاسپورت دارید حتما تاریخ انقضای پاسپورت‌تان را چک کنید. برای صدور یا تعویض پاسپورت باید به مراکز پلیس + ۱۰ مراجعه کنید.
ویزای دانشجویی
برای تحصیل در خارج از کشور، چه در قالب برنامه‌های کوتاه‌مدت یا بلندمدت، نیاز به ویزای دانشجویی خواهید داشت. دریافت ویزای دانشجویی ممکن است چند ماه طول بکشد. برای اطلاع از نحوهٔ اقدام و مدارک لازم هم باید به سایت سفارت کشور مقصد رجوع کنید. مثلا اگر برای تحصیل در کانادا درحال برنامه‌ریزی هستید، می‌توانید جزئیات مربوط به شرایط اخذ ویزای تحصیلی کانادا را در سایت سفارت این کشور پیگیری کنید.
بلیت
پیشاپیش باید در فکر خرید بلیت هم باشید. هرچه زمان خرید بلیت به تاریخ خروج‌تان نزدیک‌تر باشد باید بلیت را گران‌تر بخرید. پس هروقت امکانش فراهم شد زودتر اقدام به رزرو بلیت کنید. موقع خرید بلیت هم دقت داشته باشید که حداکثر بار مجاز در شرکت‌های هواپیمایی مختلف چند کیلوگرم است و درصورت داشتن اضافه‌بار متحمل پرداخت چه مبلغی خواهید شد.
کارت شناسایی دانشجویی بین‌المللی
با دریافت کارت شناسایی دانشجویی بین‌المللی می‌توانید در برخی هزینه‌هایتان صرفه‌جویی کنید. این کارت‌ها در بسیاری از کشورها معتبرند. دو نوع از رایج‌ترین این کارت‌ها برای دانشجویان خارجی عبارت‌اند از:
اکسچینج دانشجویی بین‌المللی (ISECARD)
خدمات:
- تخفیف برای بازدید از موزه‌ها، جاذبه‌های توریستی و خرید از خرده‌فروشی‌ها؛
- پشتیبانی ۲۴ساعته؛
- حمایت از حقوق دانشجو درصورت ورشکستگی خطوط هوایی.
کارت شناسایی دانشجویی بین‌المللی (ISIC)
- تخفیف‌های مسافرتی و تفریحی، تخفیف‌هایی در حوزهٔ تکنولوژی و بسیاری تخفیف‌های دیگر برای محصولات و خدمات مختلف در بیش از ۱۳۰ کشور دنیا؛
- اپلیکیشن موبایل برای گوشی‌های اندروید و اپل.
بیمهٔ سلامت، واکسیناسیون و دستورات پزشکی
درمورد انواع بیمهٔ سلامت برای دانشجویان خارجی در کشور مقصد تحقیق کنید. ضمنا دقت داشته باشید که برای ورود به برخی کشورها به تزریق واکسن نیاز خواهید داشت. به‌علاوه اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید، درمورد دردسترس‌بودن و عدم محدودیت داروی مصرفی‌تان در کشور مقصد از افراد مطلع بپرسید. برای خرید برخی داروهای خاص هم شاید به نامهٔ پزشکی معتبر نیاز داشته باشید.
سایر اقدامات لازم
- بدیهی است که هر کشوری آداب‌ورسوم و قوانین خاص خودش را دارد. پس بد نیست که پیشاپیش درمورد مختصات فرهنگی کشور مقصد تحقیق مختصری داشته باشید. خصوصا درمورد کلمات یا حرکاتی که در کشور مقصد بی‌ادبی تلقی می‌شوند هم تحقیق کنید. به‌اضافهٔ اینکه مطالعهٔ قوانین و مقررات عمومی کشور مقصد فراموش نشود.
- بهتر است برای حمل پول و مدارک‌تان کیف کمری سبک و جمع‌وجوری بخرید. حالا که از حفاظت پول و مدارک گفتیم، جا دارد چند توصیه هم خدمت‌تان عرض کنیم. یکی اینکه در مناطق شلوغ مراقب جیب‌برها باشید. حتی می‌توانید در مناطق ناامن کوله‌پشتی‌تان را از جلو بیندازید تا کنترل بیشتری روی کیف‌تان داشته باشید. به‌اضافهٔ اینکه شب‌ها دیروقت از تردد تنهایی در مناطق خلوت بپزهیزید.
- شاید لازم باشد برای وسایل الکترونیکی‌تان آداپتور جدید بخرید، چون در برخی کشورها نوع پریز و مقدار ولتاژشان فرق می‌کند.
- پیشنهاد می‌کنیم سری هم به پست بزنید و ببینید شرایط و هزینهٔ پست وسیله به کشور مقصد چقدر است.
نکاتی که در مدت اقامت‌تان به‌کار می‌آیند
راه‌های ارتباطی
تماس مستقیم با سیم‌کارت خیلی مقرون‌به‌صرفه نیست. اما با نصب اپلیکیشن‌های ارتباطی مثل اسکایپ و واتس‌اپ به‌راحتی و مهم‌تر اینکه رایگان می‌توانید با خانواده و دوستان‌تان در هر جایی از دنیا ارتباط برقرار کنید.
شوک فرهنگی
شوک فرهنگی بر اثر مواجهه با محیط غریبه و هنجارهای فرهنگی ناآشنا اتفاق می‌افتد. اگر قبلا به خارج از کشور سفر کرده باشید، نگرانی کمتری از این بابت وجود خواهد داشت. به همین دلیل است که تأکید کردیم قبل از خروج‌تان درمورد فرهنگ کشور مقصد تحقیق کنید. بااین‌حال شوک فرهنگی برای خیلی‌ها پیش می‌آید و پدیدهٔ عجیبی هم نیست. این حالت معمولا چهار مرحله دارد:
- مرحلهٔ ماه‌عسل: وقتی تازه به کشور مقصد وارد می‌شوید احتمالا هیجان زیادی دارید و تفاوت‌های کشور مقصد با ایران برای‌تان جلوه خواهد کرد.
- مرحلهٔ پس‌زدن: حس خوشحالی و هیجان اولیه بعد از مدتی بر اثر مواجههٔ مکرر فروکش می‌کند و کم‌کم تفاوت‌ها به عامل ناامیدی، رنجش و خشم تبدیل می‌شوند.
- مرحلهٔ واپس‌رَوی و انزوا: وقتی حس عدم پذیرش و پس‌زدن شکل می‌گیرد و ناامیدی‌ها و رنجش‌های هرروزه به روال تبدیل می‌شوند، فرد نسبت به هنجارهای فرهنگی کشور مقصد و محل اقامتش حالت انتقادی پیدا می‌کند. این دوره شامل اضطراب، تنهایی و غم غربت است.
- مرحلهٔ انطباق: فرد در مرحلهٔ آخر شوک فرهنگی احساس راحتی بیشتری با محیط اطراف و مردم بومی پیدا می‌کند.
وقتی می‌توانید تجربهٔ مثبتی را برای خودتان رقم بزنید که با تفاوت‌ها کنار بیایید. پس برای اینکه مراحل ناخوشایند شوک فرهنگی را راحت‌تر پشت سر بگذارید سعی کنید وسعت دید داشته باشید و حس شوخ‌طبعی‌تان را در این دورانِ سخت نبازید.
غم غربت
غم غربت یکی از عوارض شوک فرهنگی و البته احساسی کاملا طبیعی است. اما برای مقابله با این احساس ناخوشایند چند پیشنهاد برای‌تان داریم:
- دوستان جدید پیدا کنید. با وجود تعداد زیاد دانشجویان ایرانی در کشورهای خارجی بعید نیست که بتوانید دوست هم‌وطن هم پیدا کنید.
- بد نیست هرازگاهی رستوران ایرانی بروید. خوردن غذاها و شنیدن بوهای آشنا می‌تواند کمی حال‌تان را بهتر کند.
- وقتی درس و کلاس ندارید خودتان را با انجام فعالیت‌هایی مثل ورزش و هر تفریح دیگری که علاقه‌مندید سرگرم نگه دارید.
بازگشت به وطن
هرچه به پایان دوران تحصیل‌تان در خارج از کشور نزدیک‌تر می‌شوید احتمالا ناراحتی به‌سراغ‌تان خواهد آمد. شوک فرهنگیِ برعکس پدیده‌ای است که شاید در بازگشت به ایران دچارش شوید. قطعا که از دیدار مجدد خانواده و دوستان‌تان به هیجان خواهید آمد، اما سعی کنید ناراحتی را کنار بگذارید و بپذیرید که تجربهٔ خاطره‌انگیزتان به پایان رسیده است. در آخرین روزهای اقامت‌تان از جاهایی که دل‌تان نمی‌خواهد فراموش‌شان کنید عکس بگیرید. اما یادتان باشد که این خداحافظی لزوما به‌معنی خداحافظی ابدی نیست و چه‌بسا بعدها به بهانه‌ای فرصت تجدید دیدار فراهم شود. شماره‌ٔ تلفن یا ایمیل‌تان را هم در اختیار دوستان جدیدی که آنجا با هم آشنا شدید قرار بدهید تا بتوانید باز از هم خبر بگیرید.
امیدواریم مجموعه نکاتی که درخصوص تحصیل در خارج از کشور با شما در میان گذاشتیم برای‌تان مفید واقع شوند.
